Κυριακή 7 Ἰουλίου. Ὁ Ζωοδότης Χριστός

ΓΡΑΠΤΟ ΚΗΡΥΓΜΑ

Στά φετινά καλοκαιρινά κηρύγματα θά ἀναφερθῶ στά ἀναστάσιμα Ἀπολυτίκια πού ψάλλουμε κάθε Κυριακή, σύμφωνα μέ τόν ἦχο κάθε ἑβδομάδος.
Ὅπως γνωρίζουμε ὑπάρχουν ὀκτώ ἦχοι τῆς Βυζαντινῆς Μουσικῆς, οἱ ὁποῖοι ἐναλλάσσονται κάθε ἑβδομάδα, ἀπό τόν πρῶτο ἦχο μέχρι τόν πλάγιο τοῦ τετάρτου ἦχο.

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, πού ἔγραψε ὅλα τά τροπάρια τῆς Ὀκτωήχου, τά ὁποῖα ψάλλουμε κάθε Σάββατο στόν Ἑσπερινό καί τήν Κυριακή τό πρωΐ, ἔχει γράψει καί τά γνωστά Ἀπολυτίκια κάθε ἤχου. Μέ ὅλα αὐτά τά τροπάρια ὑμνεῖται τό μεγάλο καί μοναδικό γεγονός στήν ἱστορία, ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ.

Ἐπειδή σήμερα ψάλαμε τόν δεύτερο ἦχο, γι’ αὐτό θά ἀρχίσω νά ἑρμηνεύω τό πνευματικό νόημα πού ἔχει τό Ἀπολυτίκιο τῆς σημερινῆς ἡμέρας.

Τό ἀναστάσιμο Ἀπολυτίκιο τοῦ δευτέρου ἤχου εἶναι τό ἀκόλουθο:

«Ὅτε κατῆλθες πρός τόν θάνατον, ἡ ζωή ἡ ἀθάνατος, τότε τόν ᾅδην ἐνέκρωσας τῇ ἀστραπῇ τῆς θεότητος• ὅτε δέ καί τούς τεθνεῶτας, ἐκ τῶν καταχθονίων ἀνέστησας, πᾶσαι αἱ δυνάμεις τῶν ἐπουρανίων ἐκραύγαζον• Ζωοδότα Χριστέ, ὁ Θεός ἡμῶν δόξα σοι».

Ἡ μετάφρασή του εἶναι ἡ ἑξῆς:

«Ὅταν κατέβηκες στόν θάνατο, Ἐσύ Χριστέ, πού εἶσαι ἡ ζωή ἡ ἀθάνατος, τότε ἐνέκρωσες τόν ἅδη μέ τήν ἀστραπή τῆς θεότητός Σου. Ὅταν δέ καί τούς νεκρούς ἀνέστησες ἀπό τά καταχθόνια τοῦ ἅδου, τότε ὅλες οἱ δυνάμεις τῶν ἐπουρανίων ἐκραύγαζαν. Δόξα σέ Σένα, Ζωοδότα Χριστέ, πού εἶσαι Θεός μας».

Θά καταγραφοῦν μερικά ἑρμηνευτικά σχόλια στό ἀναστάσιμο αὐτό Ἀπολυτίκιο.

Ἀπό τήν διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας γνωρίζουμε ὅτι ἡ ψυχή τοῦ Χριστοῦ μέ τήν θεότητά Του, δηλαδή χωρίς νά χωρισθῆ ἀπό τήν θεότητα, κατέβηκε στόν Ἅδη, πού ἦταν ἡ χώρα τοῦ θανάτου καί ἐκεῖ ἦταν κλεισμένες οἱ ψυχές τῶν ἀνθρώπων, ἀφοῦ μέχρι τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ ὁ θάνατος εἶχε μεγάλη δύναμη καί κυριαρχοῦσε στούς ἀνθρώπους. Αὐτό τό γράφει ὁ Ἀπόστολος Πέτρος: «Ἐν ᾧ καί τοῖς ἐν φυλακῇ πνεύμασι πορευθείς ἐκήρυξεν» (Α΄ Πέτρ. γ΄, 19), καί τό παρατηροῦμε ὡς διδασκαλία στούς ἁγίους Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας καί τήν λειτουργική παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας.

Ὁ Χριστός εἶναι ἡ ἀθάνατη ζωή, κατέβηκε στό κράτος τοῦ θανάτου καί ἐνέκρωσε μέ τό Φῶς τῆς θεότητός Του τόν Ἅδη. Εἰσῆλθε μόνος Του στό κράτος τοῦ θανάτου, χωρίς νά μπορέση ὁ θάνατος νά Τόν κρατήση. Ἡ ἱερή ἁγιογραφία παρουσιάζει τόν Χριστό νά συντρίβη τίς πύλες τοῦ Ἅδου.

Ἔκανε καί κάτι ἄλλο ὁ Χριστός στόν Ἅδη. Ἐκήρυξε μετάνοια, ὅπως γράφει ὁ Ἀπόστολος Πέτρος, πού εἴδαμε προηγουμένως, καί ὅσοι Τόν εἶχαν γνωρίσει μέ ἀποκαλυπτικό τρόπο, κατά τήν διάρκεια τῆς βιολογικῆς ζωῆς τους, ὅπως οἱ Προφῆτες καί οἱ δίκαιοι τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, καί ὁμιλοῦσαν γιά τήν ἔλευση τοῦ Χριστοῦ, Τόν ἀναγνώρισαν, πίστευσαν σέ Αὐτόν καί τούς ἀνέστησε πνευματικά, γιατί ἡ ἀνάσταση τῶν σωμάτων τους θά γίνη κατά τήν Δευτέρα Παρουσία τοῦ Χριστοῦ.

Αὐτό τό γεγονός ἦταν πρωτάκουστο καί θαυμαστό. Γι’ αὐτό οἱ ἐπουράνιες Δυνάμεις βλέποντας αὐτό τό γεγονός ξέσπασαν σέ μιά ἔκρηξη χαρᾶς, δοξολογώντας τόν Χριστό, ἐπειδή Αὐτός, ὡς Ζωοδότης, ἔδωσε τήν ζωή στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων πού πίστευσαν σέ Αὐτόν.

Ὁ Χριστός δέν εἶναι ἁπλῶς ἕνας Θεός πού δέχεται τήν τιμή καί τήν δοξολογία μας, ἀλλά εἶναι Ζωοδότης πού δίνει ζωή στούς ἀνθρώπους, εἶναι ὁ νικητής τοῦ θανάτου. Αὐτό τό γνωρίζουν οἱ δαίμονες, τό γνωρίζουν οἱ ἄγγελοι, τό γνωρίζουν οἱ ἅγιοι, ἀλλά, δυστυχῶς, τό ἀγνοοῦμε ἤ τό ξεχνᾶμε πολλοί ἀπό ἐμᾶς, γι’ αὐτό δέν ἀντιμετωπίζουμε σοβαρά τό ὅτι εἴμαστε μέλη τῆς Ἐκκλησίας, δηλαδή μέλη τοῦ ἀναστημένου Σώματος τοῦ Χριστοῦ.

Οἱ ἄγγελοι δοξολογοῦν τόν Θεό κραυγάζοντας γιά τό θαυμαστό αὐτό γεγονός, καί πολλοί Χριστιανοί εἶναι ἀδιάφοροι, ἀσυγκίνητοι καί μάλιστα τήν ἡμέρα τῆς Κυριακῆς, πού εἶναι ἡμέρα Ἀναστάσεως, Πάσχα, δέν ζοῦν ἀναστάσιμα, ὅπως θά ἔπρεπε, δέν ἐκκλησιάζονται, δέν κοινωνοῦν τό ἀναστημένο Σῶμα τοῦ Χριστοῦ.

Τό τροπάριο αὐτό μᾶς δείχνει ὅτι δέν πρέπει νά φοβόμαστε κάθε Ἅδη, κάθε χῶρο θανάτου καί ἀπελπισίας, δέν πρέπει νά μᾶς καταλαμβάνη θλίψη ἀπό διάφορες δοκιμασίες πού ἔχουμε στήν ζωή μας, ἀλλά νά ἔχουμε τήν βεβαιότητα ὅτι ὁ Χριστός εἶναι Θεός καί Ζωοδότης, εἶναι Δυνατός καί, ὅταν Τόν ἐπικαλεσθοῦμε, θά συντρίψη κάθε κακό, κάθε δυσκολία καί δυσφορία πού παρουσιάζεται στήν ζωή μας, θά μᾶς ἀπαλλάξη καί ἀπό τόν πνευματικό θάνατο.

Ὁ Μητροπολίτης
† Ὁ Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου ΙΕΡΟΘΕΟΣ