Ἀπὸ τὸ Ἁγιολόγιο τοῦ μηνός: Ἅγιος Τύχων Ἐπίσκοπος Ἀμαθοῦντος τῆς Κύπρου, 16 Ἰουνίου

Πρωτοπρεσβυτέρου π. Γεωργίου Παπαβαρνάβα

Ὁ ἅγιος Τύχων καταγόταν ἀπὸ τὴν ἀρχαία πόλη τῆς Κύπρου Ἀμαθούντα καὶ ἔζησε τὸν 4ο αἰῶνα μ. Χ. Οἱ γονεῖς του ἦσαν εὐσεβεῖς καὶ τὸν ἀνέθρεψαν "ἐν παιδείᾳ καὶ νουθεσία Κυρίου". Ἦταν ἀπὸ τὴν παιδική του ἡλικία φιλάνθρωπος καὶ ἐλεήμων. Μικρὸς βοηθοῦσε τὸν πατέρα του στὸ Ἀρτοποιεῖο, ποὺ ἐκεῖνος διέθετε, καὶ στοὺς πτωχοὺς ἔδινε ψωμὶ χωρὶς νὰ εἰσπράττη χρήματα. Κάποια φορὰ ὁ πατέρας του τὸν παρατήρησε, ἐπειδὴ "τὸ εἶχε παρακάνει" κατὰ τὴν κρίση του, καὶ τὸν πῆρε μαζί του στὴν ἀποθήκη γιὰ νὰ τοῦ δείξη τὸ σιτάρι ποὺ συνεχῶς λιγόστευε. Μὲ ἔκπληξη ὅμως παρατήρησε ὅτι ἡ ἀποθήκη ἦταν γεμάτη σιτάρι καὶ ἀπὸ τότε τοῦ ἐπέτρεψε νὰ ἐλεῇ ἁπλόχερα τοὺς πτωχούς. Στὸ μικρὸ Τύχωνα αὐτὸ φάνηκε πολὺ φυσικό, γιατί πίστεψε μὲ ὅλη του τὴν καρδιὰ τὸν λόγο ποὺ ἄκουσε, τὸ ὅτι, δηλαδή, ὅποιος ἐλεεῖ τοὺς πτωχοὺς δανείζει τὸν Θεό, ὁ ὁποῖος θὰ τοῦ τὸ ἀνταποδώση στὸ πολλαπλάσιο. Καὶ τώρα διαπίστωνε ὅτι ὁ λόγος αὐτὸς εἶναι πέρα γιὰ πέρα ἀληθινός.

Ὁ ἅγιος Τύχων ἔγινε κατ΄ ἀρχὰς Ἀναγνώστης καὶ στὴν συνέχεια Διάκονος καὶ Πρεσβύτερος. Τέλος, ἀξιώθηκε νὰ γίνη ποιμενάρχης τῆς Ἐπισκοπῆς Ἀμαθοῦντος. Μὲ τὰ πύρινα κηρύγματά του, καὶ διὰ τοῦ μυστηρίου τοῦ Βαπτίσματος, ἐνέταξε στοὺς κόλπους τῆς Ἐκκλησίας πάρα πολλοὺς εἰδωλολάτρες, ὁδηγῶντας τους ἀπὸ τὸ σκοτάδι τῆς φιλήδονης καὶ ἐμπαθοῦς βιοτῆς, στὸ φῶς τῆς κατὰ Χριστὸν ζωῆς. Ἐπὶ τῶν ἡμερῶν του ἡ Κολυμβήθρα ἔγινε πολύτεκνη. Αὐτὸ ἐξόργισε τοὺς φανατισμένους εἰδωλολάτρες, τοὺς ἱερεῖς τῶν εἰδώλων, ἀλλὰ καὶ κάποιους ποὺ εἶδαν νὰ θίγονται τὰ οἰκονομικά τους συμφέροντα καὶ τὸν πολέμησαν μὲ ἀγριότητα. Ὡστόσο δὲν ἐπέτρεψε ὁ Θεὸς νὰ ὑποστῇ τὸ μαρτύριο καὶ "ἐτελειώθη ἐν εἰρήνῃ".

Ἀπὸ τὰ ἀναρίθμητα θαύματα τοῦ ἁγίου μπορεῖ νὰ ξεχωρίση κανεὶς ἕνα, τὸ ὁποῖο εἶναι ἀσυνήθιστο. "Ὅταν ὁ ἅγιος ζοῦσε φύτεψε ἕνα ξερὸ κλῆμα καὶ ἀφοῦ προσευχήθηκε θερμὰ αὐτὸ βλάστησε καὶ ἔδωσε καρπούς. Ἀπὸ τότε κάθε χρόνο τὸ θαῦμα ἐπαναλαμβάνεται. Τὴν ἡμέρα τῆς μνήμης του τὸ κλῆμα παρουσιάζει σταφύλια ὥριμα καὶ γλυκά, τὰ ὁποῖα προσφέρονται ὡς εὐλογία στοὺς πιστούς".

Ἐπειδὴ ὁ ἅγιος Τύχων ἦταν πλήρης Πνεύματος "Ἁγίου γνώριζε πολὺ καλὰ τί σημαίνει ἀληθινὴ ἐλευθερία καὶ τί πνευματικὴ δουλεία καὶ σὲ ποιά τραγικὴ κατάσταση ὁδηγεῖ τοὺς ἀνθρώπους ἡ ὑποδούλωσή τους στὰ εἴδωλα, δηλαδὴ στὸν διάβολο. Ἐπειδὴ λατρεία τῶν εἰδώλων σημαίνει λατρεία τοῦ Διαβόλου, ἀφοῦ "τὰ εἴδωλα τῶν ἐθνῶν εἶναι δαιμόνια", γι΄ αὐτὸ καὶ ἀγωνίσθηκε ἐναντίον τῆς εἰδωλολατρείας, ἀπὸ ἀγάπη πρὸς τοὺς ἀνθρώπους, γιὰ νὰ τοὺς βοηθήση νὰ γευθοῦν τὴν εἰρήνη, τὴν χαρά, τὴν ἀγάπη καὶ ὅλες τὶς ἄλλες ἀρετές, ποὺ στὴν αὐθεντική τους μορφὴ δὲν εἶναι ἁπλὰ συναισθήματα, ἀλλὰ καρπὸς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἡ δημιουργία εἰδώλων καὶ ἡ ἀπονομὴ λατρείας σὲ αὐτὰ συνιστᾶ πνευματικὴ ἀνωριμότητα, ὕπαρξη ἐσωτερικοῦ κενοῦ καὶ ἔλλειψη πληρώματος ζωῆς. Ἀνάλογα μὲ τὰ πάθη, στὰ ὁποῖα εἶναι κανεὶς ὑποδουλωμένος, εἶναι καὶ τὰ εἴδωλα ποὺ κατασκευάζει καὶ λατρεύει. Μερικὰ ἀπὸ αὐτὰ ἔχουν σχέση μὲ τὴν φιληδονία, ἄλλα μὲ τὴν φιλαργυρία, τὴν κενοδοξία κ.λ.π. καὶ ὅλα μαζὶ μὲ τὴν ὑπερηφάνεια, ἡ ὁποία ὁδηγεῖ τὸν ἄνθρωπο στὸ σημεῖο νὰ εἰδωλοποιήση καὶ νὰ λατρεύη ἀκόμη καὶ τὸν ἴδιο τὸν ἑαυτό του, ὡς ἄλλος Ναβουχοδονόσορας. Ὅπως λέγει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος "ἐνῷ ἐγνώρισαν τὸν Θεό, δὲν τὸν τίμησαν ὡς Θεό, οὔτε τον εὐχαρίστησαν, ἀλλὰ μὲ τὶς σκέψεις τους παρεδόθησαν σὲ μάταια πράγματα καὶ σκοτίσθηκε ἡ ἀνόητη διάνοιά τους. Ἐνῷ ἔλεγαν ὅτι εἶναι σοφοί, ἔγιναν ἀνόητοι καὶ ἀντήλλαξαν τὴν λαμπρότητα τοῦ ἀφθάρτου Θεοῦ μὲ τὸ ὁμοίωμα τῆς μορφῆς φθαρτοῦ ἀνθρώπου καὶ πτηνῶν καὶ τετραπόδων καὶ ἑρπετῶν. Γι΄ αὐτό, τοὺς παρέδωσε ὁ Θεὸς στὶς ἐπιθυμίες τῶν καρδιῶν τους σὲ ἀκαθαρσία, ὥστε νὰ ἀτιμάζουν τὰ σώματά τους μεταξύ τους. Ἀντήλλαξαν τὴν ἀλήθεια τοῦ Θεοῦ μὲ τὸ ψεῦδος καὶ ἐσεβάσθησαν καὶ ἐλάτρευσαν τὴν κτίση ἀντὶ τοῦ Δημιουργοῦ, ὁ ὁποῖος ἀληθινὰ εἶναι ἄξιος νὰ εὐλογῆται αἰώνια. Γι΄ αὐτό τους ἐγκατέλειψε ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ καὶ παρεδόθησαν σὲ πάθη ἀτιμωτικὰ (Ρώμ. α' 21-26).

Οἱ θεοὶ τῶν εἰδώλων εἶναι ἀνύπαρκτοι. Εἶναι στὴν πραγματικότητα ἡ θεοποίηση τῶν ἀνθρωπίνων παθῶν. Οἱ εἰδωλολάτρες ἐπιμένουν στὴν λατρεία τῶν ψεύτικων θεῶν, ἀλλὰ καὶ στὴν δημιουργία νέων εἰδώλων, ἐπειδὴ θέλουν νὰ δουλεύουν στὰ πάθη τους χωρὶς νὰ ἐλέγχονται ἀπὸ τὸν νόμο τοῦ Θεοῦ, ἢ ἀπὸ τὴν συνείδησή τους, τὴν ὁποία θέλουν καὶ προσπαθοῦν νὰ φιμώσουν.

Στὶς μέρες μας παρατηρεῖται μιὰ ἔξαρση τῆς εἰδωλολατρείας καὶ οἱ νεοειδωλολάτρες θέτουν συχνά - πυκνὰ ἕνα ψευτοδίλημμα τοῦ τύπου "Ὀρθοδοξία ἢ Ἑλληνισμός". Ἀλλά, ὅπως πολὺ εὔστοχα ἐπισημαίνει ὁ Πρώτ. π. Γεώργιος Μεταλληνός, "κάθε δίλημμα αὐτοῦ τοῦ τύπου εἶναι ὄχι μόνο πλαστό, ἀλλὰ καὶ ἐθνοκτόνο. Γιατί σημαίνει τάση ἐπιστροφῆς στὴν ἀτέλειά μας, στὴν παλαιὰ ἀγωνιώδη ἀναζήτησή μας. Ἐνῷ γιὰ τὸν Ἑλληνισμό, ποὺ διασώζει τὴν αὐτοσυνειδησία του, τὸ ζητούμενο εὑρέθη. Εἶναι ἡ Ὀρθοδοξία. "Εἴδομεν τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν... εὕρομεν πίστιν ἀληθῆ!" Κάθε ἀποδέσμευση τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἀπὸ τὴν Ὀρθοδοξία δὲν συνιστᾶ μόνο τραγικὸ διαμελισμὸ τῆς ὑπάρξεώς μας, ἀλλὰ καὶ καθαρὸ παραλογισμό, ἀφοῦ ἡ τυχὸν ἐπιστροφὴ στὸν αὐθεντικὸ Ἑλληνισμό, θὰ καταλήξη ὁπωσδήποτε στὴν γνήσια ἐκείνη ἀναζήτηση, ποὺ ὁδήγησε στὴν ἕνωσή του μὲ τὴν Ὀρθοδοξία. Ἔξω ἀπὸ τὴ ζήτηση αὐτὴ ἔμεινε... ὁ παγανισμὸς καὶ ὁ διονυσιασκὸς αἰσθησιασμὸς τοῦ Γραικύλου. Γι΄ αὐτὸ ὅπου χάνεται ἡ Ὀρθοδοξία χάνεται καὶ ὁ Ἑλληνισμός".

Ἡ λατρεία τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ βοηθᾶ τὸν ἄνθρωπο νὰ ἐλευθερωθῇ ἀπὸ τὴν ὑποδούλωση στὰ κτιστὰ πράγματα τοῦ "παρόντος αἰῶνος τοῦ ἀπατεῶνος" καὶ νὰ βιώση τὴν πνευματικὴ ἡδονή, ποὺ εἶναι ἀπαλλαγμένη ἀπὸ τὴν πίκρα καὶ ὀδύνη.-