Γεγονότα καὶ Σχόλια: Γλωσσική ραθυμία - “Κρανιόθηκα”

Γλωσσική ραθυμία

Ὁ καθηγητὴς Μπαμπινιώτης σὲ μιὰ τηλεοπτική του συνέντευξη, μεταξὺ ἄλλων, μίλησε γιὰ τὴν "γλωσσικὴ ραθυμία" τῶν Ἑλλήνων, οἱ ὁποῖοι δὲν κάνουν τὸν κόπο νὰ βροῦν γιὰ κάθε περίπτωση τὴν ἀντίστοιχη ἑλληνικὴ λέξη, ἀλλὰ ἀρκοῦνται στὶς ξένες.

Τὸ θέμα ποὺ ἔθιξε ὁ καθηγητὴς δὲν εἶναι ἁπλό. Δὲν εἶναι θέμα στενὰ γλωσσικό, γιατί ἡ γλῶσσα συνδέεται μὲ ὅλες σχεδὸν τὶς πτυχὲς τοῦ πολιτισμοῦ· οἱ λέξεις της καὶ ἡ δομή της προσιδιάζουν μὲ τὸν τρόπο σκέψης, τὸ φυσικὸ καὶ πνευματικὸ περιβάλλον, ἀλλὰ καὶ μὲ τὸ ἦθος τοῦ λαοῦ ποὺ τὴν δημιούργησε καὶ τὴν χρησιμοποιεῖ.

Τὰ παραπάνω σημαίνουν ὅτι ἡ γλωσσικὴ ραθυμία τῶν Ἑλλήνων εἶναι σύμπτωμα τῆς βαθιᾶς πολιτιστικῆς ἀλλοιώσεως ποὺ ἔχουμε ὑποστεῖ, τὰ τελευταῖα κυρίως χρόνια, ἀπὸ τὴν εἰσβολὴ τοῦ ἀμερικάνικου πολιτιστικοῦ προτύπου. Οἱ νέοι Ἕλληνες δὲν φαίνεται νὰ αἰσθάνονται πλέον ὡς ξένες τὶς ἀγγλικὲς λέξεις. Τὶς νιώθουν πολὺ δικές τους. Γι' αὐτὸ σὲ ἐξάρσεις τῆς κουβέντας τους πολλοὶ τὶς προτιμοῦν ἀπὸ τὶς ἀντίστοιχες ἑλληνικές. Σ' αὐτὸ συντελεῖ κατὰ πρῶτο λόγο τὸ ἀγγλοκρατούμενο σύγχρονο τραγούδι, ὁ σύγχρονος γενικὰ τρόπος ψυχαγωγίας, ἀλλὰ καὶ ἡ ἐγκατάλειψη τῆς Ἑλληνικῆς γλώσσας ἀπὸ τὶς πρῶτες προτεραιότητες τοῦ ἐκπαιδευτικοῦ συστήματος. Κατὰ δεύτερο λόγο, σ' αὐτὴ τὴν ραθυμία συντελεῖ ἡ ἔξοδος πολλῶν νέων γιὰ σπουδὲς στὸ ἐξωτερικό, χωρὶς ἐπαρκῆ ἑλληνικὸ γλωσσικὸ ἐξοπλισμό. Αὐτοὶ μαζὶ μὲ τὶς γνώσεις ποὺ φέρνουν ἀπὸ ἔξω, εἰσάγουν, κατὰ φυσικὸ τρόπο, καὶ ξένες ὁρολογίες, ὄχι μόνο στὴν ἐπιστήμη τους, ἀλλὰ καὶ στὴν καθημερινή τους ζωή.

Ἡ πρόσληψη ξένων λέξεων δὲν εἶναι κάτι ἐξ ὁρισμοῦ κακό. Τὸ θέμα εἶναι νὰ κρατᾶ κανεὶς ζωντανὸ τὸν δικὸ δημιουργικὸ πυρῆνα, γιὰ νὰ ἀφομοιώνη κάθετι ξένο. Τὸ πιὸ σημαντικὸ ἀπ' ὅλα, βέβαια, εἶναι νὰ μὴ χάνεται τὸ ἦθος καὶ ἡ πίστη, τὰ ὁποῖα συνιστοῦν τὴν μεγάλη ποιοτικὴ διαφορὰ τῆς παραδόσεως τοῦ ἐκχριστιανισμένου Ἑλληνισμοῦ μας.

"Κρανιόθηκα"

Κατὰ τὸ κοινῶς λεγόμενο "τὰ πῆρα στὸ κρανίο". Τὸ ρῆμα αὐτὸ εἶναι μιὰ σύγχρονη ἑλληνικότατη ἀπόπειρα νὰ ἐκφραστὴ μιὰ κατάσταση. Πάντως, ἐκφράσεις σὰν καὶ αὐτή, δείχνουν μεταξὺ ἄλλων τὸ πολιτιστικὸ ἐπίπεδο τοῦ λαοῦ, τὴν ποιότητα τῆς πνευματικῆς του ζωῆς, τὴν ἀνθρωπολογία του.

Τὸ ρῆμα "κρανιόθηκα" τοποθετεῖ τὴν ἐνέργεια τοῦ θυμοῦ στὸν ἐγκέφαλο, ἴσως γιατί ἐκεῖ γίνεται αἰσθητὸς μὲ τὴν βία τῶν λογισμῶν, τὸ πιθανὸ σφίξιμο τῆς κεφαλῆς καὶ τὸν ὀργισμένο λόγο ποὺ βγάζει τὸ στόμα.

Τὸ ρῆμα αὐτὸ δείχνει ὅτι κέντρο τῆς εὐαισθησίας καὶ τῆς δραστηριότητας τοῦ σύγχρονου ἀνθρώπου εἶναι ὁ ἐγκέφαλος. Ὅλα ἔχουν τὸ κέντρο τους μέσα στὸ κρανίο. Ἡ λογικὴ προπορεύεται τῆς καρδιᾶς.

π.Θ.Α.Β.