Γράφτηκε στις .

Γεγονότα καὶ Σχόλια: Περί «κραυγαλέων αναχρονισμών» - Περί τερατουργήματος

Περί «κραυγαλέων αναχρονισμών»

Ανάβει και πάλι η συζήτηση για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, τις αλλαγές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, οι οποίες συνδέονται με αλλαγές στο άρθρο 16 του Συντάγματος. Όμως τώρα στην συζήτηση εισέρχονται και άλλοι παράγοντες, με επιδιώξεις άσχετες με τα αιτήματα των φοιτητών και των καθηγητών τους, άσχετες με την ανώτατη ιδιωτική εκπαίδευση.

Στην εφημερίδα Τα Νέα (2-3/12/2006) δημοσιεύθηκε άρθρο του καθηγητή Νίκου Αλιβιζάτου, με τίτλο: «Κραυγαλέοι αναχρονισμοί στο άρθρο 16» και υπότιτλο: «εμποδίζει την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση η διατήρησή τους». Ο πρώτος «κραυγαλέος αναχρονισμός» είναι ότι το άρθρο αυτό θέτει σκοπούς στην κρατική παιδεία. «Σε έναν κόσμο που αλλάζει, είναι αντιπαιδαγωγικό», ισχυρίζεται ο αρθρογράφος, «το ίδιο το Σύνταγμα να θέτει σκοπούς στην εκπαίδευση. Διότι την καθηλώνει, αντί να διευκολύνη την προσαρμογή της στα νέα δεδομένα». Ο δεύτερος «κραυγαλέος αναχρονισμός», συμπληρωματικός του πρώτου, είναι η άντληση εννοιών «από το ιδεολογικό οπλοστάσιο του σκοτεινού παρελθόντος, όπως είναι σε μας το τερατούργημα της ελληνοχριστιανικής ιδεολογίας», που καθιστά το Σύνταγμα, κατά το κ. Αλιβιζάτο, ανελεύθερο.

Πριν από λίγους μήνες, μέσα στην φωτιά των φοιτητικών κινητοποιήσεων (τ. 122) σημειώσαμε ότι θεμελιακής σημασίας για την εθνική παιδεία είναι οι δύο πρώτες παράγραφοι του άρθρου 16 του Συντάγματος, στις οποίες οριοθετείται το περιεχόμενό της και οι βάσεις της και οι οποίες δεν κινούσαν το ενδιαφέρον κανενός. Ούτε αυτών που θέλαν την αλλαγή του άρθρου, ούτε αυτών που θέλαν την διατήρησή του. Το ενδιαφέρον μονοπωλούσαν οι παράγραφοι από 3 έως 8, που αφορούσαν στον δημόσιο χαρακτήρα της εκπαίδευσης.

Έχοντας, όμως, υπόψη τις κινήσεις της «Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και του Πολίτη», επισημάναμε, ότι «σε ενδεχόμενη αλλαγή του άρθρου 16, θα πουν [οι ανθρωποί της] τον δικό τους λόγο για την εξαφάνιση κάθε θρησκευτικής απόχρωσης –ιδίως Ορθόδοξης Χριστιανικής– από τους σκοπούς της παιδείας».

Θυμίζουμε ότι η παράγραφος 2, του άρθρου 16 λέει: «Η παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του Κράτους και έχει σκοπό την ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των Ελλήνων, την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης και την διάπλασή τους σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες». Το ενοχλητικό είναι ότι η ανάπτυξη της «θρησκευτικής συνείδησης» είναι «βασική αποστολή του Κράτους», συνταγματικά θεσμοθετημένη.

Περί τερατουργήματος

Πολλοί εκκλησιαστικοί άνδρες, όπως ο μακαριστός αρχιμ. Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος, έγραψαν για το «τερατούργημα» του «Ελληνοχριστιανικού πολιτισμού», αναλύοντας το θέμα μέσα από τα γραπτά κείμενα των μεγάλων Πατέρων μας, ιδίως των Τριών Ιεραρχών. Όμως ο κ. Αλιβιζάτος βλέπει το θέμα με άλλες προϋποθέσεις.

Πάντως, ο τρόπος που το έθεσε γεννά το ερώτημα: Πως «καθηλώνει την εκπαίδευση» η ύπαρξη στόχων; Η ηθική καλλιέργεια και η «διάπλαση [των νέων] σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες» εμποδίζει την πρόοδο; Για να μη μιλήσουμε για την «θρησκευτική συνείδηση», που πρέπει να προφυλαχθή από την ποικίλη νεοφιλελεύθερη δεισιδαιμονία.

π.Θ.Α.Β.

ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑ