Skip to main content

Γεγονότα καὶ Σχόλια: Η αίσθηση του αληθινού

 Η αίσθηση του αληθινού

«...Γράφει και μιλά όπως αισθάνεται, σεβόμενος πάντοτε τον άλλο, όποιος και αν είναι». (Χριστιανική, φ. 753). Αποσπώντας την φράση αυτή από τον λόγο και το πρόσωπο για το οποίο γράφηκε, θέλουμε να την δούμε σαν χαρακτηριστική περιγραφή ενός Χριστιανού ανθρώπου.

«...Γράφει και μιλά όπως αισθάνεται». Δεν μιλά, δηλαδή, με το μυαλό του, αλλά με το συναίσθημά του. Η, καλύτερα, δεν λέει και δεν γράφει ο,τι επεξεργάζεται η λογική του, αλλά ο,τι του λέει η καρδιά του. Αυτό δηλώνει άνθρωπο ανοιχτό, χωρίς κρυψίνοιες, διάφανο, που επιπλέον δεν φοβάται να εκτεθή στις κρίσεις των άλλων, στην πειναλέα διάθεση για κοινωνική (και άλλη) κριτική των συνανθρώπων του.

Όμως, χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή το «όπως αισθάνεται», γιατί η αίσθηση του καθενός είναι συνάρτηση πολλών παραγόντων.

Ο όσιος Σιλουανός ο Αθωνίτης και ο μαθητής του Αρχιμ. Σωφρόνιος διδάσκουν ότι οι Άγιοι δεν μιλούσαν «από του νοός», αλλά, αφού αφαιρούσαν από μέσα τους κάθε λογισμό, κάθε δική τους άποψη, ανακοίνωναν στους συνομιλητές τους, –σε όσους ήταν δεκτικοί του θελήματος του Θεού– όποιον λόγο έδινε στην καρδιά τους το Άγιο Πνεύμα.

Παράλληλα, είναι βασική διδασκαλία των αγίων Πατέρων, ότι δεν πρέπει να εμπιστευόμαστε την καρδιά μας, πριν αιθριάση, πριν καθαρισθή από το σκοτεινό νέφος των παθών.

Είναι φανερό, λοιπόν, ότι αυτό που αισθάνεται κανείς, για να είναι αληθινό, χρειάζεται να έχη «καρδίαν καθαράν», η οποία προϋποθέτει (με βάση την σειρά των Μακαρισμών) το ταπεινό πνεύμα, το πνευματικό πένθος, την συνακόλουθη πραότητα, την πείνα και την δίψα της δικαιοσύνης του Θεού, που είναι τελείως διαφορετική από την δικαιοσύνη των ανθρώπων και η οποία μεταπλάθει την καρδιά από φίλαυτη σε ελεήμονα.

Η ύπαρξη των παραπάνω αγιογραφικών προϋποθέσεων τεκμηριώνεται από την διάκριση του πότε, σε ποιόν, για ποιό θέμα και πως πρέπει να μιλήση κανείς. Η αδιακρισία είναι άγνωστη στην καθαρή καρδιά, που την επισκέπτεται και συμβιώνει μαζί της το Πνεύμα του Θεού. Αυτό τουλάχιστον μαθαίνουμε από τους παλαιούς και σύγχρονους Πατέρες.

Το φίλτρο του σεβασμού

Η καθαρή καρδιά έχει φυσικό σεβασμό σε κάθε κτίσμα, ιδιαίτερα σε κάθε άνθρωπο, που είναι πλασμένος κατ’ εικόνα Θεού. Οπότε αυτός που «γράφει και μιλά όπως αισθάνεται, σεβόμενος πάντοτε τον άλλο, όποιος και αν είναι», είναι ενδεχόμενο να διακατέχεται από δύο καταστάσεις: Πρώτον, χωρίς να έχη τις προϋποθέσεις του μακαρισμού των «καθαρών τη καρδία» να λέη ο,τι αισθάνεται, χωρίς το φιλτράρισμα της λογικής, αυτοπεριοριζόμενος μόνο για να περισώση τους κατά την αντίληψή του κανόνες του σεβασμού των άλλων. Και δεύτερον, να έχη «καρδίαν καθαράν», οπότε αυτό που ακούει στην καρδιά του να είναι λόγος Θεού, τον οποίον ανακοινώνει ανάλογα με την δεκτικότητα των συνομιλητών του, κατά το πρότυπο του Χριστού, που είπε: «Έτι πολλά έχω λέγειν υμίν, αλλ’ ου δύνασθε βαστάζειν άρτι».

π.Θ.Α.Β.

ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑ

  • Προβολές: 2715