Ομιλία στους Μεταπτυχιακούς Φοιτητές της Θεολογικής Σχολής Αθηνών: «Επίσκοπος: Δεσπότης η Διάκονος;»

Πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 18 Οκτωβρίου ε.ε. στην Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών διάλεξη του Σεβ. Μητροπολίτου κ. Ιερόθεου προς τους Μεταπτυχιακούς Φοιτητές της Θεολογικής Σχολής με το εκκλησιολογικό θέμα «Επίσκοπος η Διάκονος;».

Η διάλεξη εντασσόταν στα πλαίσια μιας σειράς ομιλιών που απεφάσισε ο Σύνδεσμος Μεταπτυχιακών Φοιτητών Θεολογικής Σχολής Αθηνών για το 2007. Ο Μητροπολίτης κ. Ιερόθεος είναι, σύμφωνα με την πρόσκληση του Συνδέσμου Μ.Φ., ένας από τους «ορισμένους ανθρώπους που συνέβαλαν τα μέγιστα στην ανάπτυξη του θεολογικού προβληματισμού στην πατρίδα μας». Αυτός ήταν και ο λόγος της πρόσκλησης για την ομιλία. Ιδιαίτερα για το συγκεκριμένο θέμα, οι Μεταπτυχιακοί το διάλεξαν ως ένα σοβαρό εκκλησιολογικό πρόβλημα των ημερών μας, μια διάσταση ανάμεσα στην διακονία και την ισχύ-διαχείριση των εκκλησιαστικών πραγμάτων, σε μια προσπάθειά τους να «αποδομήσουν την έννοια της ισχύος».

Θέτοντας αυτές τις προϋποθέσεις της ομιλίας, ο Γραμματέας του Συνδέσμου κ. Δημ. Παπαλαμπρόπουλος καλωσόρισε και ευχαρίστησε τον Σεβασμιώτατο.

Ο Σεβασμιώτατος ευχαρίστησε τους Φοιτητές για την πρόσκληση και εξέφρασε την εκτίμησή του για τις Θεολογικές Σχολές. Κατά την ανάπτυξη του θέματος ο Σεβασμιώτατος εξ αρχής έδωσε την απάντηση στην ερώτηση του θέματος Επίσκοπος η Διάκονος ως εξής: «Και Επίσκοπος και Διάκονος», δηλαδή οι δύο έννοιες συνδέονται συμπλεκτικά και όχι διαζευκτικά. Καθώς επίσης μετέτρεψε το ερώτημα του θέματος σε άλλο που είναι πολύ πιο σημαντικό για την ζωή της Εκκλησίας: «Επίσκοπος: πρόσωπο η προσωπείο;».

Ο Σεβασμιώτατος, αφού αποκάθαρε κυρίως τον όρο Δεσπότης από την κοσμική του έννοια, έλαβε τα επιχειρήματα για την ανάπτυξη του θέματός του από την ορθόδοξη διδασκαλία για την μαρτυρική Ιερωσύνη του Χριστού, για την θέση του Επισκόπου στην θεία Ευχαριστία, την εν γένει θέση και αποστολή του Επισκόπου στην Εκκλησία, την αποστολική διαδοχή σε συνδυασμό με την ιερή παράδοση, την θεολογία των θείων ονομάτων κ.α. Κυρίως συνέδεσε την φράση «προεστώς της ευχαριστιακής συνάξεως» με την φράση «φορεύς της μαρτυρικής Ιερωσύνης του Χριστού». Επίσης συνέδεσε την Πεντηκοστή με την Αποστολική παράδοση και την Αποστολική διαδοχή. Έπειτα ανέλυσε όλες τις προσωνυμίες του Χριστού και περιέγραψε πως αυτές γίνονται και προσηγορίες του Επισκόπου.

Μετά την εισήγηση ακολούθησε ενδιαφέρουσα και μακρά συζήτηση με τους φοιτητές, οι οποίοι έθεσαν διάφορα ερωτήματα, όπως: –Πόσο εύκολη η δύσκολη είναι η εφαρμογή των πατερικών προϋποθέσεων, κριτηρίων και διδασκαλιών που θέσατε στην εισήγησή σας; –Πως και πόσο συμβάλλει-βοηθά η θεολογία στο ποιμαντικό έργο του Επισκόπου; (Μετά την απάντηση του Σεβασμιωτάτου στο ερώτημα αυτό, ο ερωτών συμπέρανε ερωτηματικά: "Άρα η θεολογία νουθετεί;", και ο Σεβασμιώτατος απάντησε: "Κυρίως σταυρώνεται" και εξήγησε τι σημαίνει αυτό). –Μιλήσατε, απ' ο,τι κατάλαβα, περισσότερο παραινετικά, δηλαδή πως πρέπει να είναι ο Επίσκοπος και οι άλλοι βαθμοί της Ιερωσύνης. Τι γίνεται όμως όταν ο Επίσκοπος δεν είναι αυτός που πρέπει και μάλιστα τι γίνεται στο επίπεδο του λαού, του Σώματος της Εκκλησίας σε σχήμα διαδικασιών; (Εδώ ο Σεβασμιώτατος έθεσε τις βάσεις του ορθοδόξου εκκλησιαστικού πολιτεύματος, που είναι Συνοδικό και Ιεραρχικό σε όλες τις εκφάνσεις του, δίνοντας πολλές προεκτάσεις αυτής της εκκλησιολογικής αρχής). –Τι γίνεται όταν αίρεται η συνοδικότητα της Εκκλησίας; –Τι γίνεται όταν τα ασθενή μέλη του Σώματος της Εκκλησίας αναπτύσσονται και ενδυναμώνονται μέσα στην Εκκλησία; –Θέσατε τα αρχαία κριτήρια εκλογής των Επισκόπων• τι γίνεται σήμερα, όταν μάλιστα διαπιστώνεται ότι ένας Επίσκοπος έχει πάθη; –Αν υποθέσουμε ότι, παρ' όλη την εκκλησιολογική ανάλυση που κάνατε, συμβή ένας Επίσκοπος να είναι «Δεσπότης» με την κοσμική σημασία της λέξεως, οι λαϊκοί, το πλήρωμα της τοπικής Εκκλησίας πως μπορεί να αντιδράση; Μόνο με προσευχή; –Μήπως ένας μεγάλος αριθμός Αρχιερέων έχει αποποιηθή την συνοδικότητα της Εκκλησίας και κατατείνει στην δημιουργία ομάδων; Πως θα λειτουργήση τότε η συνοδικότητα; κ.α.

Σε όλα αυτά τα ερωτήματα δόθηκαν θεολογικές απαντήσεις.

Την θεολογική και εκκλησιολογική αυτή ομιλία θα δημοσιεύση η εφημερίδα μας σε μελλοντικό τεύχος.

Α.Κ.