Skip to main content

Ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης στὴν Ναύπακτο: Μητροπολίτου Ναυπάκτου Ιεροθέου, Προσφώνηση στόν Οικουμενικό Πατριάρχη

Ιερός Μητροπολιτικός Ναός Αγίου Δημητρίου Ναυπάκτου

του Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου

Παναγιώτατε Πάτερ καί Δέσποτα,

Η επίσκεψή Σας στήν Ναύπακτο μαζί μέ τήν τίμια Συνοδεία Σας προσδίδει ιδιαίτερη χαρά τόσο στόν Μητροπολίτη καί τόν Ιερόν Κλήρο όσο καί στό ευσεβές πλήρωμα τής Ιεράς αυτής Μητροπόλεως, γιατί είναι η πρώτη φορά τά τελευταία πεντακόσια χρόνια, πού επισκέπτεται τήν Ναύπακτο Οικουμενικός Πατριάρχης. Διασώζεται μιά πληροφορία ότι περί τό 1550 πέρασε από τήν Ναύπακτο μέ προορισμό τήν Μητρόπολη τών Παλαιών Πατρών ο Οικουμενικός Πατριάρχης Διονύσιος ο Β' (17 Απριλίου 1546 - Αύγουστος 1555). Πάντως εμείς σήμερα έχουμε τήν ευκαιρία νά επικοινωνήσουμε προσωπικώς μαζί Σας καί νά λάβουμε τήν Πατριαρχική Σας ευλογία.

Η χαρά μας αυξάνεται, γιατί σήμερα μαζί Σας υποδεχόμαστε καί τόν Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών καί Πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμο, πού είναι πολύ αγαπητός σέ όλους μας καί πολύ γνώριμος από πολλά χρόνια στούς Ναυπακτίους γιά τίς πνευματικές του σχέσεις μέ τήν Ιερά Μητρόπολη Ναυπάκτου καί Αγίου Βλασίου καί μέ τόν Επίσκοπό της προσωπικά. Χαιρόμαστε δέ ιδιαίτερα γιατί, Παναγιώτατε, είναι αγαπητός καί σέ Σάς καί συμπαραστάτης Σας από πολλών ετών στήν καλή πορεία τών Διορθοδόξων πραγμάτων, μέ σεβασμό στόν κανονικό θεσμό διαρθρώσεως τών Ορθοδόξων Εκκλησιών.

Τό Οικουμενικό Πατριαρχείο στήν συνείδηση όλων τών Ορθοδόξων αποτελεί ευλογημένο καί ιερό θεσμό, ο οποίος καθιερώθηκε από τίς Οικουμενικές Συνόδους, λαμπρύνθηκε από εξέχουσες Πατριαρχικές μορφές καί καθαγιάσθηκε από τούς ιδρώτες οσίων Πατριαρχών, αλλά καί τά αίματα Ομολογητών καί Μαρτύρων Πατριαρχών καί Επισκόπων. Επομένως, δέν είναι ένας χώρος εξουσιαστικός καί κοσμικός, αλλά κατ’ εξοχήν εκκλησιαστικός καί αιματοβαμμένος.

Είναι γνωστά τά γραφόμενα στήν νομολογία τών «Βασιλικών» καί τήν λεγομένη «Επαναγωγή», κείμενο τού 9ου αιώνος, περί τού τί είναι Πατριάρχης καί ποιά είναι τά γνωρίσματά του: «Πατριάρχης εστίν εικών ζώσα Χριστού καί έμψυχος, δ' έργων καί λόγων χαρακτηρίζουσα τήν αλήθειαν… Ίδια Πατριάρχου τό είναι διδακτικόν, τό πρός πάντας υψηλούς τε καί ταπεινούς αστενοχωρήτως εξισούσθαι, καί πράον μέν είναι εν δικαιοσύνη, ελεγκτικόν δέ πρός τούς απειθούντας, υπέρ δέ τής αληθείας καί τής εκδικήσεως τών δογμάτων λαλείν ενώπιον βασιλέως καί μή αισχύνεσθαι».

Από τούς Πατριάρχες πού ελάμπρυναν τόν θρόνον αυτό εξαίρουμε τόν άγιο Γρηγόριο τόν Θεολόγο, τόν υψιπέτη τής θεολογίας αετό, τόν άγιο Ιωάννη τόν Χρυσόστομο, τό καλλικέλαδο αυτό αηδόνι τού άμβωνος, ακόμη δέ τόν ιερό Φώτιο, τόν Μέγα καί θαυμαστό στό πνεύμα, τήν έμπνευση καί τήν ζωή, τόν άγιο Φιλόθεο τόν Κόκκινο, τόν μεγάλο αυτόν ησυχαστή Πατριάρχη. Στούς νεωτέρους χρόνους τής πονεμένης Ρωμηοσύνης εξέχουσα μορφή είναι ο Γεννάδιος Σχολάριος, ο πρώτος Πατριάρχης τής αλώσεως, από τόν οποίον προήλθε μιά ολόκληρη σειρά μαρτύρων Πατριαρχών πού εκράτησαν άσβεστη τήν δάδα τής πίστεως καί τής ελπίδος στό υπόδουλο Γένος.

Ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, προκάτοχός Σας στόν θρόνο, εξύμνησε τήν Νέα Ρώμη μέ ωραίους λόγους. Αυτήν τήν ώρα θά χρησιμοποιήσω μερικούς στίχους του από τρία ποιήματά του, σέ μετάφραση, επειδή η γραφή τους είναι αρχαιοπρεπής, πού δείχνουν τήν δόξα τής Κωνσταντινουπόλεως-Νέας Ρώμης. Σέ ένα ποίημά του χαρακτηρίζει τήν Κωνσταντινούπολη-Νέα Ρώμη ως έναστρο ουρανό πού είναι λαμπρότερος από τήν γή. Γράφει:

«Κλεινή καθέδρα τού Κωνσταντίνου τού μεγάλου,

Ρώμη νεότερη πού τόσο ξεπερνάς τίς πόλεις

όσο τή γή ο αστροστολισμένος ουρανός».

Σέ άλλο ποίημά του, αναφερόμενος στήν Νέα Ρώμη, τήν χαρακτηρίζει ως τόν δεύτερο οφθαλμό τής οικουμένης. Γράφει:

«Τής οικουμένης τό ένδοξο, ώ άνδρες μάτι,

τό δεύτερο πού ως βλέπω κόσμο κατοικείτε,

γήϊνα στολίδια καί θαλασσινά φοράτε,

νέα Ρώμη, νέων ευγενών πατρίδα,

πόλη τού Κωνσταντίνου, στήριγμα τού Κράτους».

Σέ τρίτο ποίημά του, μιλώντας γιά τίς δύο Ρώμες, τήν Παλαιά καί τήν Νέα Ρώμη τίς χαρακτηρίζει ως δύο ηλίους τής οικουμένης. Γράφει:

«Δυό η φύσις ήλιους δέν μάς έχει δώσει,

αλλά δύο Ρώμες πού τήν οικουμένη όλη

φωτίζουν, τήν παλιά καί νέα αυτοκρατορία,

κι είναι τόσο η μιά απ' τήν άλλη αλλιώτικες,

όσο η μιά προβάλλει απ' τήν ανατολή, η άλλη στή δύση

κι ισοζυγίζει η ομορφιά τής μιάς τήν ομορφιά τής άλλης».

Αυτά γιά τήν Νέα Ρώμη, τήν Κωνσταντινούπολη. Αλλά καί η Επισκοπή κατ’ αρχάς καί Μητρόπολη στήν συνέχεια τής Ναυπάκτου είναι μεγαλώνυμος αρχαία Επισκοπή καί σημαντική Μητρόπολη, αφού από τούς Επισκόπους-Μητροπολίτες της ο Μαρτύριος υπογράφει τά Πρακτικά τής Συνόδου τής Σαρδικής, ο Καλλικράτης υπογράφει τά Πρακτικά της Γ’ Οικουμενικής Συνόδου καί ο Ειρηναίος υπογράφει τά Πρακτικά τής Δ' Οικουμενικής Συνόδου, πού καθιέρωσε τόν 28ο Κανόνα, βάσει τού οποίου η Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως, Νέας Ρώμης έχει τά ίσα πρεσβεία τιμής μέ αυτήν τής Παλαιάς Ρώμης. Εξέχοντες Ιεράρχες ελάμπρυναν τόν θρόνο τής Ναυπάκτου, μεταξύ τών οποίων ο μεγαλόνους Μητροπολίτης Ναυπάκτου Ιωάννης ο Απόκαυκος, τού οποίου η λιπαρά γνώση, η ευαισθησία του καί τά πάμπολλα χαρίσματά του φαίνονται ανάγλυφα στά κείμενα τά οποία διεσώθηκαν μέχρι τών ημερών μας. Ο Μητροπολίτης Ιωάννης Απόκαυκος ήταν Κωνσταντινουπολίτης, έτυχε ιδιαίτερης παιδείας στήν Πόλη, ήταν νοτάριος στό Πατριαρχείο καί αναμιμνησκόταν συχνά στά κείμενά του τήν Βασιλεύουσα. Σέ μιά επιστολή του σέ φίλο του πού ήταν χαρτοφύλακας στήν Νίκαια, μετά τήν πτώση τής Κωνσταντινουπόλεως τό 1204 στούς σταυροφόρους, κάνει λόγο γιά τήν αγάπη τους «ότε ο τής Κωνσταντινουπόλεως ηύγει λύχνος καί τό μεγαλοπρεπές πατριαρχείον είχεν ημάς επεί δ’ εκείνος εσβέσθη καί ημείς ως εν τώ σκότω άλλος άλλη πλαζόμεθα». Γενικώς, όπως γνωρίζετε, Παναγιώτατε Πάτερ καί Δέσποτα, η Ιερά Μητρόπολη Ναυπάκτου ανεδείχθη εξέχουσα Μητρόπολη στό θέμα τής Ηπείρου, καί μέχρι τόν 13ο αιώνα επεκτεινόταν μέχρι τήν Χιμάρρα καί είχε δεκατρείς (13) επισκοπές.

Από τό έτος 732 η Ιερά Μητρόπολη Ναυπάκτου υπήχθη στόν Οικουμενικό Θρόνο λαμπρύνθηκε καί δοκιμάσθηκε μαζί του καί θεωρεί μεγάλη τιμή πού συμμετείχε στήν δόξα καί τήν ατιμία του, στήν χαρά καί τήν λύπη του, στήν ευφημία καί τήν δυσφημία του. Καίτοι μετά τήν απευλευθέρωση τής Ελλάδος η Επισκοπή Ναυπάκτου συμπεριλήφθηκε στίς Επισκοπές καί Μητροπόλεις τής Αυτοκεφάλου Εκκλησίας τής Ελλάδος, δέν παύει νά σέβεται τόν Οικουμενικό Θρόνο καί τόν Προκαθήμενό του, νά αναγνωρίζη τίς θυσίες του καί τούς αγώνας του καί νά συμμετέχη στό μαρτύριό του, πού αποτελεί τήν δόξα καί τόν στέφανό του, κατά τόν λόγο τού Μητροπολίτου Ναυπάκτου Ιωάννου Αποκαύκου πού γράφει σέ κάποιον Επίσκοπο: «σού καί τών υπό σέ καί ημών υπερέχουσα εξουσία η πατριαρχική εστίν».

Αυτόν τόν σεβασμό στόν Οικουμενικό Θρόνο καί τόν εκάστοτε Προκαθήμενό του, ιδιαιτέρως πρός τόν ευρισκόμενο εν μέσω ημών Οικουμενικό Πατριάρχη Κύριο Βαρθολομαίο τρέφει καί η ελάχιστότητά μου. Γεννημένος βιολογικά στά Ιωάννινα καί γεννημένος ιερατικά στήν Έδεσσα, πού καί οι δύο αυτές εκκλησιαστικές Επαρχίες είναι Μητροπόλεις τού Οικουμενικού Θρόνου εν Ελλάδι, αγάπησα τό Οικουμενικό Πατριαρχείο, σεβάσθηκα τό έργο πού επιτελεί, σεβόμουν καί σέβομαι απεριόριστα τόν Προκαθήμενο αυτού. Ιδιαιτέρως αυτό έγινε επί τών ημερών Σας, διότι εξετίμησα τά ιδιαίτερα χαρίσματα μέ τά οποία Σάς επροίκισε ο Θεός, αλλά καί τήν ευαισθησία καί τήν ιδιαίτερη αγάπη μέ τήν οποία περιέβαλε καί περιβάλλει καί τήν ελαχιστότητά μου. Αυτό είναι τό μεγαλείο τής Ορθοδόξου Εκκλησίας στήν οποία οι μεγάλοι δέχονται καί επαινούν καί τούς μικρούς. Εκφράζω δημοσίως τίς ευχαριστίες μου καί τήν ευγνωμοσύνη μου πρός τό τίμιο πρόσωπό Σας.

Αλλά καί ο Ρουμελιώτικος λαός σέβεται τό Οικουμενικό Πατριαρχείο καί τόν θεσμό καί τά πρόσωπα τά οποία τό υπηρετούν. Πράγματι, μέ τήν σημερινή έλευσή Σας εδώ συναντάτε έναν λαό, Κληρικούς καί λαϊκούς, άρχοντες καί αρχομένους, έναν λαό πού αγαπά τήν Εκκλησία καί τήν παράδοσή της, σέβεται τούς Επισκόπους καί τήν λατρευτική καί μυστηριακή ζωή. Άλλωστε, αυτά τά γνωρίζετε καί ο ίδιος, γιατί πολλοί Ναυπάκτιοι ζούν στήν Αμερική, είναι ποίμνιό Σας καί διαπρέπουν στίς ελληνικές εκεί Κοινότητες τής Ν. Υερσέης, τού Σικάγου καί αλλού καί αγαπούν τήν Ορθόδοξη Εκκλησία τής Αμερικής πού υπάγεται στήν δική σας ποιμαντική καθοδήγηση.

Γνωρίζουμε καλώς, Παναγιώτατε Πάτερ καί Δέσποτα, ότι η πορεία τής Εκκλησίας καί τών τέκνων της είναι σταυροανάστασιμη. Η γεύση τού ποτηρίου τού μαρτυρίου είναι προοίμιο τής αναστάσεως, οδηγεί σέ αυτήν, αλλά καί είναι έκφραση καί ζωή τής αναστάσεως. Οι δύο Μαθητές τού Χριστού Ιάκωβος καί Ιωάννης ζητούσαν πρωτοκαθεδρίες καί δόξες, αλλά ο Χριστός τούς υπέδειξε τό βάπτισμα τού μαρτυρίου. «Δύνασθε πιείν τό ποτήριον ό εγώ πίνω καί τό βάπτισμα ό εγώ βαπτίζομαι βαπτισθήναι;» (Μάρκ. ι',38). Αλλά καί αυτό τό «δύνασθε» είναι έργο τής ενεργείας τού Θεού καί τής συνεργείας τού ανθρώπου. Ποιός μπορεί μέ τίς ανθρώπινες δυνάμεις του νά συμμετάσχη στό μαρτύριο τού Χριστού, άν δέν τόν ενδυναμώση η θεία Χάρη «η πάντοτε τά ασθενή θεραπεύουσα καί τά ελλείποντα αναπληρούσα»; Επειδή γνωρίζουμε καλώς ότι κατά τήν Πατριαρχική σας διακονία πίνετε αυτό τό ποτήριο τής Γεθσημανή καί τού Γολγοθά, γι’ αυτό αφ' ενός μέν στεκόμαστε δίπλα σας ως συγκυρηναίοι, αφ' ετέρου δέ ευχόμαστε ο Θεός νά Σάς δίνη πολλές δυνάμεις γιά νά ανταποκρίνεσθε σέ αυτό μέ έμπνευση καί ορθόδοξη μαρτυρία. Άλλωστε, η μαρτυρία προηγείται τού μαρτυρίου καί τό μαρτύριο επικυρώνει τήν καλή μαρτυρία.

Πρίν δύο ημέρες, ήτοι τήν 2α Νοεμβρίου, εορτάσαμε τήν επέτειο τής ενθρονίσεώς Σας στόν θρόνο τής Κωνσταντινουπόλεως-Νέας Ρώμης καί τής ενάρξεως μιάς σημαντικής Πατριαρχείας. Τά χαρίσματα μέ τά οποία Σάς προίκισε ο Θεός Σάς κατέστησαν έναν μεγαλόπνοο Πατριάρχη. Τήν ημέρα αυτή, κατά τό Συναξάριο τής Εκκλησίας, εορτάζει ο άγιος μάρτυς Ελπιδοφόρος. Καί εμείς από τήν πρώτη ημέρα τής αναδείξεώς Σας σέ Πατριάρχη Σάς θεωρήσαμε ελπιδοφόρον γιά τό Οικουμενικό Πατριαρχείο καί τήν σύνολη Ορθοδοξία. Από τότε, γιά δεκαεπτά χρόνια, παρακολουθούμε τήν ελπιδοφόρα διακονία Σας τίς Συνάξεις τών Αρχιερέων τού Θρόνου τήν στερέωση καί αναδιάρθρωση τής συνοδικότητος τής Εκκλησίας τίς Πανορθόδοξες Συνάξεις μέ τίς οποίες κατοχυρώνεται ο θεσμός τού Οικουμενικού Πατριαρχείου ως πρώτου στήν σύνολη Ορθοδοξία καί ως εγγυητού τής ενότητος τής Εκκλησίας τίς διακριτικές παρεμβάσεις Σας, κατά τίς ανάγκες τών καιρών, όπως στήν Αλβανία, τήν Βουλγαρία, τήν Σερβία, τά Ιεροσόλυμα, τήν Κύπρο, τήν Εσθονία, τήν Ελλάδα καί εσχάτως στήν Ουκρανία τήν ειρηνική πορεία σας σέ όλο τόν κόσμο γιά νά κηρύξετε τήν αγάπη καί τήν ειρήνη, τόν σεβασμό τού ανθρώπου καί τής κτίσεως τήν ομολογία τής Ορθοδόξου πίστεως, όπως καί πρόσφατα επράξατε στό Άγιον Όρος, καί τόσα άλλα.

Μαζί μέ τόν άγιο Ελπιδοφόρο, όμως, τήν ημέρα τής ενθρονίσεώς Σας εορτάζουν καί οι άγιοι μάρτυρες Πηγάσιος καί Αφθόνιος, πού φανερώνουν μαζί μέ τήν ελπίδα καί τήν αφθονία τών ουρανίων χαρίτων πού εμπνέουν τό έργο Σας, αλλά εορτάζουν καί οι άγιοι μάρτυρες Ανεμπόδιστος καί Ακίνδυνος, καί γι' αυτό ευχόμαστε η μαρτυρική Σας διακονία νά συνεχίζη νά είναι ανεμπόδιστος καί ακίνδυνος, δηλαδή χωρίς κινδύνους, ο δέ Θεός τής ειρήνης νά συντρίψη «τόν σατανάν υπό τούς πόδας υμών εν τάχει» (Ρωμ. ις', 20).

Ως έκφραση αυτής τής ευχής καί τής αγάπης μας θά θέλαμε σήμερα, αυτήν τήν επίσημη στιγμή, νά Σάς προσφέρουμε έναν Σταυρό αγιασμού καί ευλογίας, γιά νά ευλογήτε συνεχώς τόν λαό τού Θεού καί νά ενθυμήσθε ότι «αεί έπεται τή θυσία η νίκη καί τώ Σταυρώ ακολουθεί η ανάστασις» καί ένα ζεύγος κορδέλλες, περίτεχνα κατασκευασμένες, γιά τά δικηροτρίκηρα καί πάλι γιά νά μάς ευλογήτε. Επίσης, Σάς προσφέρουμε, ως έκφραση αγάπης καί σεβασμού, μιά πέτρα επάνω στήν οποία ζωγραφίζονται δυό προστάτες Σας Απόστολοι, ο άγιος Απόστολος Ανδρέας ο ιδρυτής τής Εκκλησίας τού Βυζαντίου καί ο άγιος Απόστολος Βαρθολομαίος τού οποίου τό όνομα φέρετε, δύο πραγματικά μεγάλοι Απόστολοι, μέ φόντο τήν Αγια-Σοφιά. Η όλη παράσταση, ζωγραφισμένη επάνω στήν άγονη πέτρα, η οποία δι’ αυτού τού τρόπου λαμβάνει ζωή, δείχνει ότι η άγονος καί πετρώδης γή, μπορεί νά ευλογηθή καί νά γίνη ιερός τόπος, ο φρικτός Γολγοθάς μπορεί νά μεταβληθή σέ ένδοξο τάφο πού διαλαλεί τήν ανάσταση τού Χριστού, αλλά καί ο σύγχρονος άλογος κόσμος μπορεί νά λογοποιηθή, οπότε καί τό περιβάλλον πού μολύνεται από τόν εμπαθή άνθρωπο μπορεί νά μεταμορφωθή.

Καί σέ Σάς Μακαριώτατε Αρχιεπίσκοπε Αθηνών καί Πάσης Ελλάδος Κύριε Ιερώνυμε, προσφέρουμε έναν Σταυρό ευλογίας, κορδέλλες γιά τά δικηροτρίκηρα καί τόν προστάτη Σας άγιο Ιερώνυμο, αγιογραφημένο πάνω στήν πέτρα, γιά νά Σάς προστατεύη από κάθε κακό καί νά Σάς στηρίζη στίς δύσκολες στιγμές τής Αρχιεπισκοπικής Σας διακονίας.

Καλώς ήλθατε, Παναγιώτατε Πάτερ καί Δέσποτα, από τήν Νέα Σιών, τήν Νέα Ιερουσαλήμ, πού είναι η ένδοξη καί πονεμένη Μεγάλη τού Χριστού Εκκλησία, η καλλίτεκνη Μητέρα μας, στήν πόλη τής Ναυπάκτου, πού είναι καί η έδρα τής Ιεράς Μητροπόλεως Ναυπάκτου καί Αγίου Βλασίου. Ευλογήσατε τόν λαό τής επαρχίας αυτής καί δεχθήτε τόν ειλικρινή σεβασμό καί τήν ανιδιοτελή αγάπη μας.

Παναγιώτατε, Πάτερ καί Δέσποτα πολλά τά έτη Σας.

  • Προβολές: 2769