Ἀπὸ τὸ Ἁγιολόγιο τοῦ Μηνός: Ὅσιος Ἰσαάκ ὁ Σῦρος 28 Ἰανουαρίου

Πρωτοπρεσβύτερου π. Γεωργίου Παπαβαρνάβα

Ὁ ὅσιος Ἰσαὰκ ἔζησε τὸν 6ο αἰῶνα μ.Χ. Κατήγετο ἀπὸ τὴν Συρία καὶ συγκεκριμένα ἀπὸ τὴν Πόλη Νινευΐ. Γιὰ τοὺς γονεῖς του δὲν ἔχουμε πληροφορίες. Αὐτὸ ποῦ γνωρίζουμε εἶναι ὅτι ὁ ὅσιος ἔλαβε ἱκανοποιητικὴ μόρφωση καὶ σὲ νεαρὴ ἡλικία ἀνεχώρησε ἀπὸ τὸν κόσμο καὶ ἐγκαταβίωσε σὲ Κοινόβιο Μοναστήρι. Ἀργότερα, ἀνεχώρησε στὴν ἔρημο, ὅπου ἔδρεψε τοὺς γλυκύτατους καρποὺς τῆς ἡσυχίας καὶ στὴν συνέχεια, κάνοντας ὑπακοὴ στὴν Ἐκκλησία, χειροτονήθηκε Ἐπίσκοπος Νινευΐ.

Τὴν ἡμέρα τῆς χειροτονίας του, καὶ ἐνῷ βρισκόταν στὴν ἐπισκοπικὴ κατοικία παρουσιάσθηκαν στὸ Γραφεῖο τοῦ δύο ἄνθρωποι ἀπὸ τοὺς ὁποίους ὁ ἕνας ἀπαιτοῦσε τὰ χρήματα ποῦ δάνεισε καὶ ὁ ἄλλος δὲν ἠρνεῖτο νὰ πληρώση τὰ ὀφειλόμενα, ἀλλὰ ζητοῦσε ἄλλη μία ἡμέρα προθεσμία. Ὁ ὅσιος εἶπε στὸν δανειστὴ ὅτι σύμφωνα μὲ τὴν διδασκαλία τοῦ ἱεροῦ Εὐαγγελίου δὲν θὰ ἔπρεπε νὰ ἀπαιτῇ πίσω τὰ δανεισθένα, πόσο μᾶλλον θὰ ἔπρεπε νὰ κάνη γιὰ ἄλλη μία ἡμέρα ὑπομονή. Τότε ὁ δανειστὴς εἶπε ὅτι δὲν τὸν ἐνδιαφέρει τί λέγει τὸ Εὐαγγέλιο, καὶ πίεζε τὸν ὀφειλέτη νὰ ἐπιστρέψη τὰ δανεισθέντα χρήματα ἐκείνη τὴν στιγμή, διαφορετικὰ θὰ τὸν κατήγγελλε στὸν δικαστή. Ὁ ὅσιος τότε στενοχωρέθηκε καὶ εἶπε: «Ἐὰν αὐτοὶ ἐδῶ δὲν ὑπακούουν στὰ ἐντάλματα τοῦ Κυρίου, τότε ἐγὼ τί ἦλθα ἐδῶ νὰ κάνω;». Τὸ παραπάνω περιστατικό, καθὼς καὶ οἱ διάφοροι περισπασμοὶ ποῦ ἀναπόφευκτα δημιουργοῦνταν ἀπὸ τὴν διοίκηση τῆς Ἐπισκοπῆς ἀνάγκασαν τὸν ὅσιο νὰ ἐπιστρέψη πίσω στὴν φιλτάτη του ἔρημο.

Οἱ ἀσκητοὶ λόγοι τοὺς ὁποίους συνέγραψε ἀποπνέουν τὸ ἄρωμα τῆς ἐρήμου, ἤτοι τῆς νηπτικὴς ζωῆς καὶ τῆς ἡσυχαστικῆς Παραδόσεως. Προέρχονται δὲ ἀπὸ ἀληθινὸ θεολόγο, δηλαδὴ θεόπτη, ὁ ὁποῖος δὲν μελέτησε ἁπλῶς, ἀλλὰ εἶδε καὶ βίωσε τὰ ὅσα γράφει. Ἄλλωστε, στὸν εἰκοστὸν τρίτο λόγο του λέγει, μεταξὺ τῶν ἄλλων, ὅτι ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος δὲν εἶδε μὲ τὰ μάτια του τὸν ἥλιο, δὲν μπορεῖ νὰ διηγηθῇ σὲ κάποιον γιὰ τὸ πῶς εἶναι τὸ φὼς τοῦ ἡλίου, στηριζόμενος μόνον στὴν ἀκοή του, ἐπειδὴ δὲν αἰσθάνθηκε αὐτὸ τὸ φὼς ἔτσι ἀκριβῶς συμβαίνει καὶ μὲ αὐτὸν ποῦ δὲν γεύθηκε μέσα στὴν ψυχή του τὴν γλυκύτητα τῶν πνευματικῶν ἔργων. Ἑπομένως, τὰ ὅσα διδάσκει εἶναι καρπὸς πνευματικῆς γνώσεως καὶ ἐμπειρίας.

Ὁ ὅσιος Ἰσαὰκ ὁ Σῦρος «ἐτελειώθη ἐν εἰρήνῃ» σὲ ἡλικία 75 ἐτῶν.

Στὴν συνέχεια θὰ παρατεθοῦν ἀποσπάσματα ἀπὸ τοὺς λόγους του, οἱ ὁποῖοι εἶναι πάντοτε ἐπίκαιροι, διδακτικοὶ καὶ ὠφέλιμοι.

-«Αἱ τοῦ Θεοῦ ἐντολαὶ ὑπὲρ πάντας τοὺς θησαυροὺς τοῦ κόσμου. Καὶ ὁ ταύτας κτησάμενος ἐντὸς αὐτῶν εὑρίσκει τὸν Θεόν».

Οἱ ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ δὲν εἶναι νομικὲς διατάξεις, ἀλλὰ πνευματικοὶ ὁδοδεῖκτες, ποῦ ὑποδεικνύουν τὴν βίωση ἑνὸς συγκεκριμένου τρόπου ζωῆς, ὁ ὁποῖος ὁδηγεῖ στὴν ἕνωση καὶ κοινωνία μὲ τὸν Θεό. Ὅταν κανεὶς ὑπακούη στὶς θεῖες ἐντολές, τότε ὁδηγεῖται βαθμηδὸν στὴν γνώση τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία δὲν εἶναι ἐγκεφαλική, ἀλλὰ ἐμπειρική-καρδιακὴ γνώση. Μέσα στὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ ὑπάρχει ἡ ἄκτιστη ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ, καὶ γι’ αὐτὸ ὁ ὅσιος Ἰσαὰκ λέγει ὅτι μέσα σὲ αὐτὲς βρίσκει κανεὶς τὸν Θεό. Καὶ τὶς ὀνομάζει πολυτιμότερες ἀπὸ ὅλους τοὺς θησαυροὺς τοῦ κόσμου, ἐπειδὴ δὲν ὑπάρχει τίποτε πιὸ πολύτιμο ἀπὸ τὸν Θεό.

«Ἐπίμεινον ἀεὶ εὐλογῶν τῷ στόματι, καὶ οὐ μὴ λοιδορηθῇς. Ἡ γὰρ λοιδορία, λοιδορίαν γεννᾶ καὶ ἡ εὐλογία, εὐλογίαν».

Ὁ Ὅσιος Ἰσαὰκ μᾶς προτρέπει νὰ λέμε πάντοτε καλὰ λόγια γιὰ τοὺς ἄλλους καὶ ποτὲ νὰ μὴν κακολογοῦμε κανέναν. Ἐπειδὴ ὅποιος κακολογεῖ, θὰ κακολογηθῇ καὶ αὐτὸς μὲ τὴν σειρά του, ἀφοῦ τὸ κάθε πρᾶγμα γεννᾶ τὸ ὅμοιό του, ὅπως ἄλλωστε συμβαίνει καὶ μὲ τοὺς ζωντανοὺς ὀργανισμούς. Δηλαδή, ἡ κακολογία γεννᾶ κακολογία καὶ ἡ εὐλογία γεννᾶ εὐλογία. Βέβαια, πολλὲς φορὲς τὰ πάθη ἐμποδίζουν τὸν ἄνθρωπο νὰ πὴ καλὰ λόγια γιὰ τοὺς ἄλλους, ἔστω καὶ ἂν κατὰ βάθος θέλη νὰ τὸ κάνη. Πρέπει, ὅμως, νὰ ἐπιμένη κανεὶς καὶ νὰ ἀγνωνίζεται νὰ νικήση τὰ πάθη του. Ἀλλὰ ἔστω καὶ ἂν δυσκολεύεται νὰ πὴ καλὸ λόγο γιὰ τὸν συνάνθρωπό του, τοὐλάχιστον ἅς μὴν τὸν κακολογῇ.

-«Πρὸς τοὺς φίλους σου ἐν εὐλαβείᾳ πορεύθητι. Καὶ ὅταν ποιήσης τοῦτο, καὶ σαὐτόν, καὶ αὐτοὺς ὠφελήσεις».

Ἡ ἐπικοινωνία τοῦ ἀνθρώπου μὲ τοὺς φίλους του πρέπει νὰ γίνεται σὲ κλίμα οἰκειότητος, ἀλλὰ καὶ εὐγένειας καὶ σεβασμοῦ, ἐπειδὴ ἡ οἰκειότητα δὲν καταργεῖ τὴν εὐγένεια καὶ τὸν σεβασμό. Ὅταν ἡ φιλία στηρίζεται στὸν σεβασμὸ τῆς προσωπικότητας καὶ τῆς ἰδιαιτερότητας τοῦ ἄλλου, τότε ἀποφεύγονται τυχὸν παρεξηγήσεις καὶ προστριβές, καὶ ἔτσι οἱ φίλοι ἀποκομίζουν ἀπὸ τὴν ἐπικοινωνία τους μεγάλη ὠφέλεια, ἀφοῦ διατηρεῖται μεταξύ τους ἡ ἀγάπη καὶ ἡ εἰρήνη.

«Οὐδὲν οὕτω προσεγγίσαι τῷ Θεῷ τὴν καρδίαν δύναται, ὦσπερ ἡ ἐλεημοσύνη. Καὶ οὐδὲν οὕτω γαλήνην ἐμποιεῖ τῷ νῷ, ὡς ἡ ἑκούσιος πτωχεία».

Ἡ ἐλεημοσύνη, ποῦ συνδέεται μὲ τὴν ἀγάπη, φέρνει τὸν ἄνθρωπο κοντὰ στὸν Θεὸ ἢ μᾶλλον ὁ Θεὸς κατοικεῖ μέσα στὴν καρδιὰ τοῦ ἐλεήμονος καὶ τότε ἡ καρδιά του μεταβάλλεται σὲ Παράδεισο.

Ὅταν ἀγαπᾶ κανεὶς τὴν πτώχεια καὶ μὲ τὴν ἐλεύθερη βούλησή του τὴν κάνει κτῆμα του, τότε ὁ νοῦς καὶ ἡ καρδιά του γαληνεύουν, ἀφοῦ γεμίζουν μὲ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ. Καὶ σίγουρα δὲν ὑπάρχει μεγαλύτερο ἀγαθὸ ἀπὸ τὴν ἐσωτερικὴ ἠρεμία καὶ γαλήνη.

Βλέπουμε, ἰδιαίτερα στὶς μέρες μας ποὺ ὑπάρχει ἡ λεγόμενη οἰκονομικὴ κρίση, πολλοὺς ἀπὸ ἐκείνους ποῦ διαθέτουν κοσμικὴ δύναμη καὶ ἐξουσία, νὰ δείχνουν ὅτι ἐνδιαφέρονται καὶ φροντίζουν γιὰ τοὺς πτωχοὺς καὶ ἀδυνάτους, τὴν στιγμὴ κατὰ τὴν ὁποῖα οἱ ἴδιοι διαθέτουν πολλὰ χρήματα καὶ κτήματα καὶ ζοὺν ἄνετα. Ὅποιος θέλει νὰ βοηθήση πραγματικὰ αὐτοὺς ποῦ ἔχουν ἀνάγκη, θὰ πρέπει καὶ αὐτὸς νὰ ζὴ πτωχικά. Ἔτσι, θὰ βοηθᾶ τοὺς πτωχοὺς καὶ μὲ τὸ παράδειγμά του, ἀλλὰ καὶ ὁ ἴδιος θὰ ὠφελῆται, ἀφοῦ θὰ αἰσθάνεται ἐσωτερικὴ πληρότητα καὶ γαλήνη.

Ἡ μελέτη τῶν λόγων τοῦ ὁσίου Ἰσαὰκ τοῦ Σύρου δημιουργεῖ ἔμπνευση καὶ διάθεση γιὰ προσευχή. Ἐπίσης, ἀναζωπυρεῖ τὸν πόθο πρὸς τὸν Θεὸ καὶ μαλακώνει τὴν καρδιά, ἡ ὁποία, ὅταν καθαίρεται ἀπὸ τὰ πάθη, γίνεται «τῆς Τριάδος καταγώγιον».–