Γράφτηκε στις .

Ο άλλος τρόπος ζωής, τό αληθινό Πάσχα

Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου

Η Ανάσταση τού Χριστού, τό «έαρ τού έτους» καί τό «έαρ τό πνευματικόν», δέν είναι μιά ανάπαυλα στήν βορά καί τήν φθορά τής χειμερίας νάρκης, αλλά είναι υπόδειξη ενός άλλου τρόπου ζωής, μιάς «άλλης βιοτής», όχι τής θανής, αλλά τής ορθρινής, τού όρθρου μιάς άλλης ζωής.

Στούς Ιερούς Ναούς κάθε μέρα τήν Μ. Εβδομάδα απολαμβάνει κανείς μιά «σκηνοθεσία» αιώνων, ένα τυπικό πού καταρτίσθηκε από τόν σκηνοθέτη τής αργόσυρτης παράδοσης μέ αγάπη, πόθο καρδιακό, προσδοκία πνευματικού γάμου, μιά εναλλαγή τροπαρίων καί ευχών, ιερέων καί ψαλτών, κίνησης λόγων καί αλογίας εσωτερικής, μιά πραγματική γαμήλια τελετή.

Εκεί ακούει κανείς γιά τόν Νυμφίο πού έρχεται «εν τώ μέσω τής νυκτός» γιά τόν «Νυμφώνα τόν κεκοσμημένον», καί απαιτείται νά έχη κανείς «ένδυμα γάμου» γιά νά εισέλθη σέ αυτόν γιά τό «εκούσιον πάθος» πού τό ζή θυσιαστικά όποιος αγαπά πραγματικά καί όχι αυτιστικά γιά τήν αγάπη στόν εράσμιο Νυμφίο πού έρχεται γιά «γάμους» καί πρόκειται νά δώση «δώρα» νυμφικά, αλλά καί ο ίδιος είναι «Νυμφίος ο κάλλει ωραίος παρά πάντας ανθρώπους» γιά τήν πόρνη πού δοξάσθηκε, γιατί ηγάπησε πολύ «καί εξαίφνης σώφρων ώφθη», χωρίς άλλες διαδικασίες γιά τόν Νυμφίο τής Εκκλησίας πού «ήλοις (μέ καρφιά) προσηλώθη» στόν Σταυρό γιά τόν «ωραίον κάλλει παρά πάντας βροτούς», πού φαίνεται ως νεκρός, Αυτός πού ωράϊσε τά πάντα γιά τό «γλυκύ έαρ», τού νεκρού κατά τήν ανθρώπινη φύση, αλλά ζωντανού κατά τήν θεία φύση, Αυτού πού έλαμψε «εκ τού τάφου ωραίος δικαιοσύνης ημίν Ήλιος».

Όλες οι εκφράσεις αυτές δηλώνουν ότι ο Χριστός έρχεται ως Νυμφίος καί όχι ως δεσπότης εξουσιαστής, θέλει νά συνάψη γάμο πνευματικό μέ τόν άνθρωπο καί νά τόν γεμίση μέ δώρα καί όχι νά τόν εκμεταλλευθή θρησκευτικά καί εξουσιαστικά. Νυμφίος, έρωτας, θυσιαστική αγάπη, θάλαμος νυμφικός ο τάφος καί ο Άδης, συνάντηση μετά τήν Ανάσταση μέ τούς Μαθητές, ακόμη καί μέ τόν αρνητή Πέτρο, γιά νά δώση τά δώρα τής ειρήνης καί τής χαράς. Όλα αυτά δείχνουν ότι είναι Θεός αγάπης. Καί θυμίζουν τόν λόγο τού αγίου Διονυσίου τού Αρεοπαγίτου, πού τόν επαναλαμβάνει ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής ότι ο Θεός είναι έρως καί εραστό, καί ως έρως κινείται πρός τόν άνθρωπο καί ως εραστόν ελκύει πρός τόν εαυτό Του τά τού έρωτος δεκτικά.

Αυτά άν τά αντιπαραβάλη κανείς πρός τήν άλλη κατάσταση, τήν θρησκευτική, πολιτική καί λαϊκή, ήτοι τούς Γραμματείς καί Φαρισαίους πού είναι υποκριτές καί εκφραστές τού σκληρού νόμου τόν Πιλάτο πού φοβάται νά μήν χάση τήν εξουσία του τήν πολιτική τούς φοβισμένους μαθητές πού ζούν φανταστικά μέ τήν ιδιοτέλεια καί τήν ένδοξη μεσιανικότητα τούς σαδουκαίους πού ζούν μέ τήν ελευθεριάζουσα λογική τόν λαό μέ τίς επιπόλαιες μεταπτώσεις, τότε βλέπει τήν ανέραστη ζωή, πού κινείται έξω από τόν Νυμφώνα τόν εορταστικό.

Τελικά, ο Θεός τής Ορθοδόξου Εκκλησίας δέν είναι ο σαδιστής Πατέρας τού Σάρτρ, αλλά ο Θεός τής θυσιαστικής αγάπης τού Παπαδιαμάντη. Δέν είναι ο φεουδάρχης Θεός, πού επιθυμεί νά εξιλεώνεται μέ τό αίμα τού Υιού Του, κατά τούς σχολαστικούς θεολόγους τής Δύσεως, αλλά ο Νυμφίος πού αυτοθυσιάζεται γιά νά γίνη φάρμακο ζωής γιά τόν άνθρωπο, κατά τόν άγιο Ιωάννη τόν Χρυσόστομο είναι ο φαινομενικά ηττημένος πού νικά τόν θάνατο, ο οποίος ομοίαζε γιά νικητής.

Ξέρουμε από τήν καθημερινή μας εμπειρία ότι κάθε ηδονή συνδέεται μέ τήν οδύνη. Ο Λεονάρδο Ντά Βίντσι σχεδίασε μιά ανδρική σιλουέτα σχισμένη στά δύο στό ύψος τής κοιλιάς, μέ «δύο κορμιά, δύο γενειοφόρα κεφάλια, καί τέσσερα μπράτσα, σάν σιαμαία δίδυμα ενωμένα στήν μέση» καί τιτλοφόρησε τό σκίτσο αυτό «αλληγορία τής ηδονής καί τού πόνου». Έτσι κυλά ο ανθρώπινος βίος, αφού η ηδονή φέρνει οδύνη-πόνο, καί η νέα ηδονή γιά τήν υπέρβαση τού πόνου, φέρνει μεγαλύτερη οδύνη, οπότε δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος. Αυτό θά γίνεται έως ότου βιώση κανείς τόν πόνο τής αυτοθυσιαστικής αγάπης, ώστε νά ζήση τόν άλλο τρόπο ζωής, τήν εκούσια οδύνη πού θεραπεύει κάθε παράλογη εκούσια ηδονή.

Η αληθινή ζωή σταυρώνεται αγαπητικά καί κατεβαίνει θριαμβευτικά στόν Άδη τής απελπισίας καί τού θανάτου. Ο πνευματικός ήλιος ανατέλλει από τόν ζωοδότη τάφο. Η αληθινή ζωή πηγάζει από τόν Σταυρό καί τήν αυτοκένωση. Ο Νυμφίος πού προσφέρει υπερκόσμια αγάπη κάνει γάμους μέ αυτούς πού σταυρώνουν τήν φιλαυτία καί αγαπούν. Ο Ντοστογιέφσκι έβαλε στό στόμα τού αββά Ζωσιμά τό ερώτημα «τί είναι Κόλαση», αλλά καί τήν απάντηση, ότι Κόλαση είναι «τό μαρτύριο τού νά μήν αγαπάει κανείς». Καί συνεχίζει: «Μιά φορά, μέσα στό άπειρο, τό άμετρο σέ χρόνο καί σέ διάστημα, δόθηκε σέ μιά πνευματική ύπαρξη –μέ τήν εμφάνισή της στήν γή– η δυνατότητα νά πεί στόν εαυτό της: Υπάρχω καί αγαπώ». Πόσες φορές χάνουμε αυτήν τήν ευκαιρία!

Ο Νυμφίος, ο «κάλλει ωραίος», πού σταυρώθηκε από αγάπη γιά τόν ερωμένο, πού ανέτειλε εκ τού τάφου ως ήλιος, δείχνει τόν «μανιακό» πόθο τής αγάπης, φανερώνει τόν άλλο τρόπο ζωής, τήν άλλη βιοτή, πέρα από τήν απάνθρωπη μέγγενη τής οικονομικής κρίσης, δείχνει ότι η κάθε «κόλαση» είναι μιά εικονική πραγματικότητα πού συνδέεται μέ τό ψεύδος καί τήν υπερηφάνεια. Καί όταν αποσυνδέση κανείς τήν πρίζα, εξαφανίζεται αμέσως η εικονική πραγματικότητα καί ρίχνει τόν άνθρωπο στό σκοτάδι τής απόγνωσης.

Η αναζήτηση τού «είναι», πέραν τού «έχειν», η επιδίωξη τής ελευθερίας πέραν τής ατομικής ευτυχίας, η βίωση τής φιλοθεΐας καί φιλανθρωπίας, πέραν τής φιλαυτίας, είναι ο άλλος τρόπος ζωής καί βιοτής –υπαρξιακής καί πνευματικής– τό αληθινό Πάσχα, «η διάβαση τού Λόγου στόν ανθρώπινο νού».–