Ἀπὸ τὸ Ἁγιολόγιο τοῦ μηνός: Προφήτης Ἀββακούμ 2 Δεκεμβρίου

Πρωτοπρεσβυτέρου π. Γεωργίου Παπαβαρνάβα

Ὁ Προφήτης Ἀββακοὺμ ἦταν γιὸς τοῦ Σαφὰτ καὶ καταγόταν ἀπὸ τὴν φυλὴ τοῦ Συμεῶν. Τὸ ὄνομά του σημαίνει θερμὸς ἐναγκαλισμός. Ἦταν σύγχρονος τοῦ Προφήτη Ἰερεμία καὶ ἡ δράση του χρονολογεῖται μεταξὺ τῶν ἐτῶν 650 καὶ 672 π.Χ. Ἔδρασε στὴν Ἱερουσαλὴμ τὴν περίοδο κατὰ τὴν ὁποία οἱ Βαβυλώνιοι, μετὰ τὴν νίκη τους ἐπὶ τῶν Αἰγυπτίων στὴν Χαρκερίμ, ἐπέκτειναν τὴν κυριαρχία τους στὴν Παλαιστίνη. Tὸ βιβλίο του ἀποτελεῖται ἀπὸ τρία κεφάλαια καὶ διακρίνεται γιὰ τὴν ἀξιόλογη λογοτεχνική του χάρη. Τὸ πρῶτο κεφάλαιο περιλαμβάνει διάλογο τοῦ Προφήτη μὲ τὸν Θεό, μέσα ἀπὸ τὸν ὁποῖο ὁ Προφήτης προσπαθεῖ νὰ ἐξιχνιάση τὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο ὁ Θεὸς κατευθύνει τὴν ἱστορία. Στὸ δεύτερο κεφάλαιο ὑπάρχει ἡ ἀπάντηση τοῦ Θεοῦ ὅτι τὸ δίκαιο θὰ ὑπερισχύση καὶ ὅτι ὁ δίκαιος ἄνθρωπος θὰ ζήση χάρη στὴν ἐμπιστοσύνη του στὸν Θεό. Στὸ τρίτο καὶ τελευταῖο κεφάλαιο περιλαμβάνεται δοξολογία τοῦ Προφήτη γιὰ τὸν τελικὸ θρίαμβο τοῦ Θεοῦ.

Ὁ Προφήτης Ἀββακοὺμ προφήτευσε ὅτι ὁ Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ θὰ σαρκωθῇ ἀπὸ τὴν Παρθένον Μαρία, τὴν ὁποία περιέγραψε ὡς «κατάσκιον ὅρος», ἀπὸ τὸ ὁποῖο «ἔλαμψεν ἡμῖν ὁ τῶν ἁπάντων Θεός, σαρκὸς ὁμοιώματι». Ὁ ἅγιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης ὁμιλῶντας γιὰ τὴν Παναγία, μὲ ἀφορμὴ τὴν ἑορτὴ τῆς Κοιμήσεώς της, θὰ ἀναφωνήση: «Χαῖρε τὸ κατάσκιο παρθενικὸ ὅρος ἀπὸ τὸ ὁποῖο ἐμφανίσθηκε ὁ ἅγιος τοῦ Ἰσραήλ, κατὰ τὸν θεόφωνο Ἀββακούμ». Ἐπίσης, ὁ Προφήτης Ἀββακοὺμ περιέγραψε τοὺς Ἀποστόλους ὡς ἵππους οἱ ὁποῖοι ἐτάραξαν τὰ ἁλμυρὰ ὕδατα τῆς ἀγνωσίας καὶ μὲ τὰ δόγματα τῆς εὐσεβείας ὁδήγησαν τοὺς λαοὺς στὴν γνώση τοῦ Θεοῦ. «Ὡς ἵππους ἑώρακας τοὺς ἱεροὺς μαθητάς, θαλάσσας ταράσσοντας, τῆς ἀγνωσίας σαφῶς, καὶ πλάνην βυθίζοντας, δόγμασιν εὐσεβείας...» (Κοντάκιον τῆς ἑορτῆς τοῦ Προφήτου Ἀββακούμ).

Τὰ τέλη τῆς ζωῆς του ἦσαν εἰρηνικά.

Ὁ βίος καὶ ἡ πολιτεία του μᾶς δίνουν τὴν ἀφορμὴ νὰ τονίσουμε τὰ ἀκόλουθα:
Μετὰ τὴν πτώση τῶν Πρωτοπλάστων στὴν ἁμαρτία διασαλεύθηκαν οἱ σχέσεις τῶν ἀνθρώπων μὲ τὸν Θεό, ἀλλὰ καὶ μεταξύ τους, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ ἀδικῇ ὁ «ἰσχυρότερος» τὸν «ἀσθενέστερο» καὶ νὰ ἀναγκάζονται πολλὲς φορὲς οἱ ἀδικούμενοι νὰ καταφεύγουν στὰ δικαστήρια. Ὑπάρχουν, ὅμως, περιπτώσεις κατὰ τὶς ὁποῖες κάποιοι δικαστὲς δὲν ἀποδίδουν τὸ δίκαιο, ἐπειδὴ λαμβάνουν δῶρα καὶ γι’ αὐτὸ μεροληπτοῦν ὑπὲρ τῶν «ἰσχυρῶν». Τὴν συμπεριφορὰ αὐτὴ τῶν ἀδίκων δικαστῶν, ποῦ ὑπῆρχε καὶ τότε, τὴν καυτηριάζει ὁ Προφήτης Ἀββακοὺμ μὲ αὐστηρότητα, ἀλλὰ καὶ μὲ πόνο. Ἀπευθυνόμενος στὸν Θεὸ τοῦ λέει μὲ παράπονο: «Γιατί, Κύριε, ἐπέτρεψες νὰ βλέπω κακοποιήσεις, ταλαιπωρία καὶ ἀσέβεια; Ἰδού, ὅτι πολλὲς φορὲς ἐνώπιόν μου διεξάγεται δίκη καὶ ὁ δικαστὴς λαμβάνει δῶρα, δωροδοκεῖται. Γι’ αὐτὸ ὁ νόμος σου ἔχει πλέον ἀπορριφθῇ, οἱ δίκες δὲν διεξάγονται ὅπως πρέπει, ὁ ἀσεβὴς καταδυναστεύει τὸν δίκαιο. Ἐξ αἰτίας αὐτῆς τῆς διεφθαρμένης καταστάσεως ἡ δικαστικὴ ἀπόφαση εἶναι διεστραμμένη».

Ὁ Προφήτης Ἀββακοὺμ θίγει ἕνα μεγάλο θέμα, ὅπως εἶναι αὐτὸ τῆς ἀποδόσεως δικαιοσύνης ἐκ μέρους τῶν δικαστῶν, καὶ λυπᾶται γιὰ τὴν διαστροφὴ κάποιων δικαστῶν, ἀλλὰ παράλληλα πονᾶ καὶ σπλαχνίζεται ὅλους ἐκείνους οἱ ὁποῖοι ἀδικοῦνται, γι’ αὐτὸ καὶ παρακαλεῖ τὸν Θεό, τὸν δίκαιο Κριτή, νὰ ἀποδώση αὐτὸς τὸ δίκαιο. Διαβάζοντας κανεὶς προσεκτικὰ τὰ ὅσα λέγει ὁ Προφήτης γιὰ τοὺς δικαστὲς ἐκείνους ὁποῖοι εἶναι ὑποδουλωμένοι στὸ πάθος τῆς φιλαργυρίας καὶ γι’ αὐτὸ χρηματίζονται καὶ δὲν ἀποδίδουν τὸ δίκαιο, ἀντιλαμβάνεται ὅτι ἡ ἐποχὴ ἐκείνη ἔχει πολλὰ κοινὰ σημεῖα μὲ τὴν δική μας ἐποχή. Πράγματι, καὶ στὶς ἡμέρες μας συμβαίνουν παρόμοια τραγικὰ γεγονότα καὶ πολλοὶ ἄνθρωποι ὑποφέρουν, αὐτοὶ καὶ οἱ οἰκογένειές τους, ἐξ αἰτίας ἀδίκων ἀποφάσεων κάποιων δικαστῶν. Βέβαια, αὐτὸ δὲν σημαίνει ὅτι δὲν ὑπάρχουν καὶ δικαστὲς οἱ ὁποῖοι ἔχουν φόβο Θεοῦ καὶ προσπαθοῦν νὰ ἀποδώσουν τὸ δίκαιο, ἀλλὰ δὲν μπορεῖ κανεὶς νὰ ἀρνηθῇ καὶ τὴν τραγικὴ πραγματικότητα, κυρίως ὅταν γνωρίζη πρόσωπα καὶ πράγματα καὶ περιπτώσεις κατὰ τὶς ὁποῖες ἀθῶοι ἄνθρωποι ὑπέφεραν καὶ ὑποφέρουν ἐξ αἰτίας ἀδίκων ἀποφάσεων «κριτῶν ἀδίκων». Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ Προφήτης ἀπευθύνεται σὲ ὅλους ἐκείνους τοὺς καταφρονητὲς τοῦ δικαίου καὶ τοὺς μεταφέρει τὰ λόγια τοῦ Θεοῦ, τὰ ὁποία εἶναι τὰ ἑξῆς: «Παρατηρήσατε μὲ προσοχὴ ἐσεῖς οἱ καταφρονητὲς τοῦ δικαίου καὶ τῆς δικαιοσύνης. Κυττάξατε καὶ θαυμάσατε ἐξαιρετικὰ γεγονότα τῆς δυνάμεώς μου καὶ ἀφανισθῆτε, διότι ἐγὼ κατὰ τὶς ἡμέρες αὐτές, ποῦ ζῆτε, θὰ πραγματοποιήσω τὸ ἔργο, τὸ ὁποῖο ἐὰν κανεὶς σᾶς τὸ διηγηθῇ, δὲν θὰ τὸ πιστεύσετε». Στὴν συνέχεια, ὅμως, ἀπευθύνεται καὶ στοὺς ἀδικουμένους καὶ τοὺς παρηγορεῖ λέγοντάς τους ὅτι ὁ Θεὸς τοὺς ἀγαπᾶ καὶ θὰ ἐπέμβη στὸν κατάλληλο καιρό, τὸν ὁποῖο Ἐκεῖνος θὰ κρίνη, καὶ θὰ ἀποδώση δικαιοσύνη. Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ Προφήτης τὸν εὐχαριστεῖ καὶ τὸν δοξολογεῖ, καὶ τελειώνει τὴν δοξολογία τοῦ μὲ τὰ παρακάτω λόγια: «Ἐγώ, ὅμως, θὰ ἀγάλλομαι», ὅσες θλίψεις καὶ ἂν μὲ βροὺν καὶ ὅσους πειρασμοὺς καὶ ἂν ἀντιμετωπίσω, ἐπειδὴ «ἐλπίζω στὸν Κύριο. Θὰ γεμίση μὲ χαρὰ ἡ καρδιά μου γιὰ τὸν σωτῆρα μου Θεό». Καὶ συνεχίζει: «Κύριος ὁ Θεὸς εἶναι ἡ δύναμή μου. Αὐτὸς θὰ στερεώση διὰ παντὸς τὰ πόδια μοῦ στὶς δίκαιες πορεῖες μου. Θὰ μὲ ἀναβιβάση ὑψηλά, ὥστε, ψάλλοντας εὐγνώμονα δοξολογία πρὸς Αὐτόν, νὰ νικήσω».

Ἕνα ἀπὸ τὰ πολλὰ μηνύματα ποῦ στέλλει σὲ ὅλους μας ὁ Προφήτης Ἀββακοὺμ εἶναι καὶ τὸ ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι προστάτης τῶν ἀδικουμένων. Ὅποιος ἀδικεῖται, συκοφαντεῖται, διώκεται καὶ ὑποφέρει, ἐπειδὴ παραμένει πιστὸς στὸν Θεὸ τῶν Πατέρων Τοῦ καὶ δὲν παραβιάζει τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ καὶ τὴν συνείδησή του, αὐτὸς στὴν πραγματικότητα εἶναι μακάριος, ἀφοῦ θὰ εὐεργετηθῇ ἀπὸ τὸν Θεό, θὰ γεμίση ἀπὸ τὴν Χάρη Τοῦ, θὰ χαρῇ ἀληθινὰ καὶ θὰ λάβη οὐράνια παρηγοριά. Ἄλλωστε, αὐτὸ τὸ εἶπε καὶ ὁ Ἴδιος ὁ Χριστός, ὁ Ὁποῖος μακάρισε ὅλους ἐκείνους ποῦ ὑβρίζονται, διώκονται, κακολογοῦνται καὶ συκοφαντοῦνται γιὰ τὸ ὄνομὰ Τοῦ, καὶ τοὺς εἶπε ὅτι πρέπει νὰ χαίρονται, διότι θὰ ἀπολαύσουν τὰ οὐράνια ἀγαθά, τὰ ὁποία εἶναι ἀσυγκρίτως ἀνώτερα καὶ γλυκύτερα ἀπὸ ὅλα τὰ καλὰ τοῦ πρόσκαιρου αὐτοῦ βίου.

Οἱ ἀντιξοότητες καὶ οἱ δυσκολίες τῆς παρούσης ζωῆς ὡριμάζουν τὸν ἄνθρωπο, ὅταν τὶς ὑπομένη εὐχαριστιακὰ καὶ δοξολογικά, καὶ κυρίως ὅταν στηρίζη τὴν ἐλπίδα τοῦ ὄχι στοὺς ἰσχυροὺς τῆς γῆς, οἱ ὁποῖοι ἔρχονται καὶ παρέρχονται, ἀλλὰ στὸν Χριστό, τὸν δίκαιο Κριτή.