Ποιμαντορική Ἐγκύκλιος Πάσχα 1998

Ἀ γ α π η τ ο ί   μ ο υ   ἀ δ ε λ φ ο ί,

Μετά τήν Ἀνάστασή Του ὁ Χριστός ἐμφανίσθηκε στούς Μαθητᾶς Του καί τούς ἔδειξε τίς πληγές πού σχηματίσθηκαν στό σῶμα Του ἀπό τήν λόγχη καί τά καρφιά τοῦ Σταυροῦ. Αὐτό ἦταν σημεῖο ἀναγνωρίσεώς Του.

Ὑπάρχει μιά ὡραιοτάτη εἰκόνα στό βιβλίο τῆς Ἀποκαλύψεως τοῦ Ἰωάννου ἡ ὁποία παρουσιάζει παραστατικά το θυσιαστικό ἔργο τοῦ Χριστοῦ, ὅτι Αὐτός σταυρώθηκε πάνω στόν Σταυρό καί στήν συνέχεια ἀναστήθηκε, προσφέροντας ἔτσι τήν ἀγάπη Του πρός τό ἀνθρώπινο γένος. Πρόκειται γιά τήν εἰκόνα του “ὡς ἐσφαγμένου” Ἀρνίου. Λέγει ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης: “Καί εἶδον ἐν μέσω τοῦ θρόνου καί τῶν τεσσάρων ζώων καί ἐν μέσω τῶν πρεσβυτέρων ἀρνίον ἐστηκός ὡς ἐσφαγμένον, ἔχον κέρατα ἑπτά καί ὀφθαλμούς ἑπτά, ἅ εἰσί τά ἑπτά πνεύματα τοῦ Θεοῦ ἀποστελλόμενα εἰς πάσαν τήν γήν” (Ἀποκ. ε’, 6).

Ἀρνίο εἶναι ὁ Χριστός, ὁ Ὁποῖος “καί διά τοῦ ἐπί τοῦ νομικοῦ Πάσχα θυομένου προετυποῦτο”, κατά τήν ἑρμηνεία τοῦ Ἀρέθα Καισαρείας. Οἱ Προφῆτες στήν Παλαιά Διαθήκη, ὅπως ὁ Ἠσαΐας καί ὁ Ἱερεμίας ἔβλεπαν τόν Μεσσία ὡς ἀμνό, γιατί προέβλεπαν τήν θυσία Τοῦ ὑπέρ τοῦ ἀνθρωπίνου γένους. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος συνέστησε τόν Χριστό στούς Μαθητᾶς του ὡς ἀμνό: “ἴδε ὁ ἀμνός τοῦ Θεού” (Ἰω. α’, 37).

Τό Ἀρνίο πού εἶδε ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης ἦταν “ὡς ἐσφαγμένον” πράγμα τό ὁποῖο σημαίνει ὅτι εἶχε τά στίγματα καί τίς πληγές τῆς θυσίας, ἀλλά ὅμως ἦταν ζωντανό. Ὁ ἅγιος Ἀνδρέας Καισαρείας λέγει ὅτι τό ὡς ἐσφαγμένον “δηλοί τήν μετά τήν σφαγήν ζωήν αὐτού”, καί μάλιστα δηλώνει τά σύμβολα τοῦ πάθους, τά ὁποῖα ἔδειχνε ὁ Χριστός μετά τήν Ἀνάστασή Του.

Ἕνα ἄλλο γνώρισμα τοῦ Ἀρνίου ἦταν ὅτι στεκόταν ὄρθιο παρά τίς πληγές πού εἶχε. Γι’ αὐτό ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης λέγει: “ἀρνίον ἐστηκός ὡς ἐσφαγμένον”. Καί μάλιστα στεκόταν ὄρθιο, στό μέσο των τεσσάρων ζωντανῶν ὄντων καί τῶν εἰκοσιτεσσάρων Πρεσβυτέρων, δηλώνοντας μέ τήν στάση αὐτή ὅτι ὁ Ἀναστᾶς Χριστός εἶναι ὅ “τα πάντα συνέχων καί διακρατών” (Ἄνθιμος Ἱεροσολύμων).
Τά ἑπτά κέρατα τοῦ Ἀρνίου φανερώνουν τήν δύναμη καί τήν δόξα Τοῦ (Ἀρέθας Καισαρείας) καί οἱ ἑπτά ὀφθαλμοί δηλώνουν τά χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τά ὁποῖα ἐνοίκισαν στήν ἀνθρώπινη φύση τοῦ Χριστοῦ (Ἄνθιμος Ἱεροσολύμων).

Ἡ ὅλη μεγαλοπρεπής εἰκόνα του “ὡς ἐσφαγμένου” Ἀρνίου τῆς Ἀποκαλύψεως τοῦ Ἰωάννου δείχνει τήν δόξα καί τό μεγαλεῖο του Ἐσταυρωμένου καί Ἀναστημένου Χριστοῦ. Ὁ Χριστός θυσιάστηκε ὡς ἀμνός ἄμωμος γιά νά νικήση τήν ἁμαρτία καί τόν διάβολο, καί στήν συνέχεια ἀναστήθηκε ἐκ τῶν νεκρῶν γιά νά νικήση καί τόν θάνατο, καί ἔτσι νά δώση ζωή στούς ἀνθρώπους πού συνδέονται μαζί Του.
Ὁ Χριστός, τό ἔνδοξο αὐτό Ἀρνίο, θυσιάζεται συνεχῶς γιά νά προσφέρη στούς ἀνθρώπους ζωή. Κάθε θεία Λειτουργία εἶναι ἕνα Πάσχα, μιά βίωση τοῦ Σταυροῦ καί τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ. Στήν θεία Λειτουργία ζοῦμε τήν πασχάλεια ἀτμόσφαιρα καί ἐμπειρία. Τό Πάσχα τῶν Ἰουδαίων, κατά τό ὁποῖο θυσιαζόταν ἕνας ἀμνός, ἦταν προτύπωση τῆς σταυρικῆς θυσίας τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά τό μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας εἶναι ἡ πραγματική βρώση τοῦ Ἀρνίου, δηλαδή τοῦ Χριστοῦ. Οἱ Χριστιανοί δέν περιορίζονται καί δέν ἐξαντλοῦνται στόν ἐψημένο ἀμνό, τό λεγόμενο πασχαλιάτικο ἀρνί, ἀλλά προχωροῦν στήν βρώση τοῦ πραγματικοῦ “ὡς ἐσφαγμένου ἀρνίου” πού εἶναι ὁ Χριστός, ὁ Ὁποῖος δέν δαπανᾶται ποτέ, ἀφοῦ κατά τόν λόγο τῆς θείας Λειτουργίας “μελίζεται καί διαμερίζεται ὁ ἀμνός τοῦ Θεοῦ, ὁ μελιζόμενος καί μή διαιρούμενος, ὁ πάντοτε ἐσθιόμενος καί μηδέποτε δαπανώμενος, ἀλλά τούς μετέχοντας ἁγιάζων”.

Στήν Ἀποκάλυψη, ὅμως, τοῦ Ἰωάννου ὑπάρχει καί μιά ἄλλη εἰκόνα πού ἀναφέρεται στό Ἀρνίο πού εἶναι ὁ Χριστός, καί στήν σχέση πού ἔχει μέ τούς μαθητᾶς Του. “Και εἶδον καί ἰδού τό ἀρνίον ἐστηκός ἐπί τό ὅρος Σιῶν, καί μετ’ αὐτοῦ ἑκατόν τεσσαράκοντα τέσσαρες χιλιάδες, ἔχουσαι τό ὄνομα αὐτοῦ καί τό ὄνομα τοῦ πατρός αὐτοῦ γεγραμμένον ἐπί τῶν μετώπων αὐτών” (Ἀποκ. Ἰδ’, 1). Ὁ ἀριθμός ἑκατόν σαράντα τέσσερεις χιλιάδες εἶναι συμβολικός καί φανερώνει τό πλήρωμα τῶν ἁγίων, τῶν ἀνθρώπων ἐκείνων πού ἀκολουθοῦν τό Ἀρνίον “ὅπου ἄν ὑπάγη” (Ἀποκ. Ἰδ’, 4). Τά μέτωπα δέ τῶν ἁγίων αὐτῶν “τῷ φωτί τοῦ θείου προσώπου σφραγίζονται” καί γι’ αὐτό φαίνονται “αἰδέσιμοι”, φοβεροί στούς ἐξολοθρευτᾶς ἀγγέλους, κατά τόν ἅγιο Ἀνδρέα Καισαρείας.

Αὐτό σημαίνει ὅτι οἱ ἅγιοι ἀπέκτησαν κοινωνία καί ἑνότητα μέ τό ἔνδοξο Ἀρνίο, τόν Χριστό. Καί ὅπως τό Ἀρνίο θυσιάστηκε, ἔτσι καί αὐτοί θυσιάζονται καθημερινά. Καί ὅπως τό Ἀρνίο ἀναστήθηκε, ἔτσι καί αὐτοί μέ τήν δύναμή Του ἀνασταίνονται ἀπό τήν παλαιά ζωή καί ζοῦν τήν νέα ζωή, στήν Νεά Σιῶν, πού εἶναι ἡ Ἐκκλησία.

Γενικά, στό Βιβλίο τῆς Ἱερᾶς Ἀποκαλύψεως βλέπουμε τίς ἐνέργειες τοῦ θηρίου, δηλαδή τοῦ διαβόλου καί τοῦ ἀντιχρίστου, ἀλλά ταυτόχρονα καί τήν δόξα καί τόν θρίαμβό του ὡς ἐσφαγμένου Ἀρνίου, δηλαδή τοῦ Χριστοῦ. Παρατηροῦμε ἀκόμη ὅτι γίνεται λόγος γιά τό “χάραγμα” τό ὁποῖο ἐγχαράσσει τό θηρίο στό δεξί χέρι καί τό μέτωπο τῶν ἀνθρώπων πού τό προσκύνησαν (Ἀποκ. ἰγ’, 16-17), ἀλλά συγχρόνως γίνεται λόγος καί γιά τήν “σφραγίδα Θεοῦ ζώντος” μέ τήν ὁποία σφραγίζονται στά μέτωπα οἱ δοῦλοι τοῦ Θεοῦ (Ἀποκ. ζ’, 2-3). Ἔτσι, οἱ ἅγιοι πού ἀκολουθοῦν καί ζοῦν μέ τό Ἀρνίο ἔχουν “τό ὄνομα αὐτοῦ καί τό ὄνομα τοῦ πατρός αὐτοῦ γεγραμμένον ἐπί τῶν μετώπων αὐτών” (Ἀποκ. Ἰδ’ ,1). Ἡ τελική νίκη μέσα στήν ἱστορία ἀνήκει στό “ὡς ἐσφαγμένον” Ἀρνίο, πού θά νικήση τό θηρίο καί θά συμβασιλεύση αἰωνίως μέ τούς ἐσφραγισμένους μέ τό ὄνομά Του καί τό ὄνομα τοῦ Πατρός Του.

Ἑορτάζουμε αὐτές τίς ἡμέρες, ἐμεῖς ὁ νέος λαός τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ, πνευματικά το Σταυρώσιμο καί Ἀναστάσιμο Πάσχα καί ἀγωνιζόμαστε μέ τήν μυστηριακή ζωή νά σφραγισθοῦμε μέ τήν σφραγίδα τοῦ Θεοῦ ζῶντος, γιατί ὅταν σφραγισθοῦμε ἀπό τόν Χριστό, δηλαδή ὅταν ἑνωθοῦμε μαζί Του, τότε θά ἀποφύγουμε ὁποιαδήποτε ἄλλη δοκιμασία καί τυραννία, καί θά ζήσουμε τό αἰώνιο Πάσχα μέ τόν Ἀναστάντα Χριστό, τοῦ Ὁποίου τό ἄπειρον ἔλεος “εἴη μετά πάντων ἠμών”.

Μέ πατρικές εὐχές καί εὐλογίες

† Ὁ Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου ΙΕΡΟΘΕΟΣ