Γεγονότα καί Σχόλια: Χειροκροτήματα σάν «κούφιες ριπές» - Οἱ ἐνέδρες ἀφανίζονται «ἀΰλῳ ἔρωτι»

Χειροκροτήματα σάν «κούφιες ριπές»

Στίς δύσκολες συνθῆκες τῆς ζωῆς ἀναδεικνύονται οἱ ἀγωνιστές, αὐτοί πού δέν βυθίζονται στήν ἀπογοήτευση ἤ στόν ἄκαρπο θυμό ἐναντίον τῆς κοινωνίας ἤ τῆς «μοίρας» τους, ἀλλά μέ ὅσες δυνατότητες ἔχουν ἐργάζονται, ἀγωνίζονται καί πολλές φορές ἀνατρέπουν ὅλα τά ἀρνητικά δεδομένα τῆς ζωῆς τους.

Οἱ ἀγωνιστές τῆς καθημερινῆς βιοπάλης ἔχουν ἔντονη τήν αἴσθηση τῆς κοινωνικῆς δικαιοσύνης. Μέσα ἀπό τίς δικές τους δυσκολίες καταλαβαίνουν καί τίς δυσκολίες τῶν ἄλλων ἀνθρώπων πού ἀντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα. Ἀποκτοῦν συμπάθεια μέ σχετική ἀνιδιοτέλεια. Ὅταν ὅμως ἔρχεται ἡ ἐπιτυχία, ὅταν σταματοῦν οἱ πιεστικές δυσκολίες, καί κυρίως, ὅταν ἔρχεται ἡ ἐπαγγελματική καί κοινωνική καταξίωση, τότε ξεπηδοῦν ἄλλοι πειρασμοί, ἄλλες δυσκολίες. Εἶναι μέγα κατόρθωμα τό νά κρατήση ὁ «ἐπιτυχημένος» τόν ἑαυτό του σῶο ἀπό τίς «ἐνέδρες» τῶν ἐπιτυχιῶν του, μέ φυσική ἁπλότητα, αἴσθηση κοινωνικῆς δικαιοσύνης, ταπεινό καί ἀνδρεῖο φρόνημα.

Ὁ Μ. Ἀναγνωστάκης σ’ ἕνα ποίημά του περιγράφει ὡς «βούλιαγμα» τήν ἀλλαγή τῆς ζωῆς, τήν καλή καί καταξιωμένη στά μάτια τῶν ἰδιοτελῶν ἀνθρώπων. Ἡ καταξίωση τῶν ἀγώνων καί ἡ ἀπόλαυση τῆς τιμῆς καί τῆς ἄνεσης πού τήν ἀκολουθεῖ (μέ προδοσία πιθανῶς τῶν ἰδεῶν πού πρόσφεραν τήν καταξίωση ἤ μέ «καταξίωση» πού κερδήθηκε μέ προδοσία τῶν ἰδεῶν) εἶναι ἕνας ἠθικός καί κοινωνικός πνιγμός. Γράφει: «Ἐσύ μόνο τό ξέρεις / Πῶς χάνεσαι τώρα πῶς βουλιάζεις/ [...] / Μές στά καινούρια ροῦχα στούς φρέσκους δρόμους / Στά χειροκροτήματα ὅταν περνᾶς / Στούς εὐγενεῖς ψιθύρους πού πληθαίνουν μπρός σου». Εἶναι χαρακτηριστικό ὅτι οἱ «εὐγενεῖς ψίθυροι» πληθαίνουν ἐμπρός του, προκειμένου νά τούς ἀκούη, ὡς πληρωμή, πού κάποια στιγμή θά τοῦ ζητηθῆ ἡ ἐπιστροφή της, θά τοῦ ἀπαιτηθῆ ἡ ἀνταπόδοση.

Κι ὁ ποιητής ἐπιδεικνύοντας πείρα ζωῆς ἀποφαίνεται: «Πλῆθος ἐνέδρες τῆς ζωῆς παραμονεῦαν τήν πτώση σου». Τά καινούρια ροῦχα, τά χειροκροτήματα, οἱ «εὐγενεῖς ψίθυροι», ἦταν «ἐνέδρες τῆς ζωῆς». Καί τό «βούλιαγμα» στήν ἀπόλαυση τῆς νέας κατάστασης ἦταν «πτώση», ἦταν ἠθική ἐξαχρείωση. Καί καταλήγει ὁ ποιητής μέ τόν ἀνακεφαλαιωτικό στίχο: «Ἐνέδρες ἀπό χειροκροτήματα σάν κούφιες ριπές». Τά χειροκροτήματα, σάν «κούφιες ριπές», σκοτώνουν τό ἦθος καί τό φρόνημα αὐτῶν πού τά ἀπολαμβάνουν ἄκριτα, μέ ἰδιοτέλεια ἤ προδοσία τῶν ἰδεῶν τους.

Οἱ ἐνέδρες ἀφανίζονται «ἀΰλῳ ἔρωτι»

Τό κλίμα μέσα στήν ὑμνολογία τῆς Ἐκκλησίας, μέ τήν ὁποία ἐπαινοῦνται οἱ Μάρτυρες τῆς πίστεως, εἶναι διαφορετικό. Στόν Ὄρθρο τῆς Δευτέρας τοῦ τρίτου ἤχου ψάλλουμε: «Οἱ μάρτυρες στρεβλούμενοι, τὰς στρέβλας καὶ τὰ ἔνεδρα, ἠφάνισαν τοῦ πλάνου, καὶ στεφάνων ἠξιώθησαν». Ἐδῶ δέν γίνεται λόγος γιά ἐνέδρες τῆς ζωῆς, ἀλλά γιά «ἔνεδρα τοῦ πλάνου». Ἡ ζωή εἶναι δῶρο τοῦ Θεοῦ. Οἱ ἐνέδρες εἶναι τοῦ πονηροῦ, οἱ ὁποῖες ὅμως ἀφανίζονται ἀπό τούς γενναίους Μάρτυρες.

Ὁ δοξασμός τῶν Μαρτύρων δέν εἶναι ἐνέδρα, δέν εἶναι «χειροκρότημα σάν κούφια ριπή». Δέν τούς σκοτώνει πνευματικά, ἀντίθετα τούς δίνει τό περισσόν τῆς ζωῆς. Διότι «πυρὶ ἐνύλῳ..., ἀδίκως φλογιζόμενοι, ἀΰλως τοῦ ἀΰλου, [ἀνεφλέξαντο] τῷ ἔρωτι».

Τό «ἀΰλως τοῦ ἀΰλου» προφανῶς δέν χωρᾶ σέ συνειδήσεις πού δέν βλέπουν τίποτε πέρα ἀπό τόν ὑλικό κόσμο. Ὅμως οἱ ψυχές καί τά σώματα τῶν ἁγίων ἀναφλέγονται «ἀΰλως» ἀπό τόν ἔρωτα τοῦ «ἀΰλου» Θεοῦ.

Αὐτός ὁ «ἄϋλος» ἔρωτας ἀφανίζει ὅλες τίς ἐνέδρες τοῦ πλάνου καί δέν ἀφήνει τούς μετόχους του νά «βουλιάξουν» στήν ματαιοδοξία καί τήν ἰδιοτἐλεια.

π.Θ.Α.Β.