Γεγονότα καὶ Σχόλια: Ἡ ποιμαντική των Ψυχολόγων - Ὑπερσυμπίεση...

Ἡ ποιμαντική των Ψυχολόγων

Ὁρισμένες φορές διαβάζοντας κείμενα ψυχολόγων καί ψυχιάτρων αἰσθάνομαι ὅτι ἔχουν ἀναλάβει ἕνα ἰδιόμορφο ποιμαντικό ἔργο μέσα στίς σύγχρονες ἐκκοσμικευμένες κοινωνίες. Εἶναι οἱ «κοσμικοί ἱερεῖς» τῶν πόλεων πού ἔχουν ἀποσυνδεθῆ ἀπό τό ἱερό τους κέντρο τό Ναό καί ἔχουν ἀφυδατωθῆ πνευματικά, γιατί ἔχουν ἀρνηθεῖ ἤ λησμονήσει τήν θεολογική ἑρμηνεία τοῦ κόσμου καί τῆς ζωῆς.

Μπορεῖ ὁ λόγος τους νά μήν εἶναι ἀνακαινιστικός. Νά μήν ἔχει τούς καρπούς τῶν «ρημάτων τοῦ Πνεύματος», πού ἐκπορεύονται ἀπό τίς γραφίδες καί τά χείλη τῶν ἁγίων Πατέρων, χαρακτηρίζεται ὅμως ἀπό συμπάθεια γιά τόν ταλαιπωρημένο ἄνθρωπο.

Ἡ ἀνάπτυξη τῆς Ψυχολογίας, σύμφωνα μέ τόν Σεβ. Μητροπολίτη μᾶς κ. Ἱερόθεο, εἶναι μιά ὀρθόδοξη ἀναζήτηση μέσα στίς δυτικές κοινωνίες. Εἶναι χαρακτηριστικό ὅτι ἡ Ψυχολογία προσήλκυσε νωρίς τό ἐνδιαφέρον τῶν Προτεσταντῶν, οἱ ὁποῖοι εἶχαν λησμονήσει τίς ἀναλύσεις τῶν Πατέρων περί τῶν παθῶν καί τῆς θεραπείας τους, γιατί εἶχαν ἀποκοπεῖ ἀπό τήν ἀποστολική καί πατερική παράδοση. Ἔτσι, ἀναπτύχθηκε ὁ κλάδος τῆς Ποιμαντικῆς Ψυχολογίας. Σύμφωνα μέ τόν π. Ἀδαμάντιο Αὐγουστίδη «ἡ Ποιμαντική Ψυχολογία εἶναι μιά καινούργια μορφή ἐπιστημονικῆς ποιμαντικῆς κατεύθυνσης, ἡ ὁποία γεννήθηκε μέσα στό χῶρο τοῦ Προτεσταντικοῦ Χριστιανισμοῦ».

Οἱ υἱοί τοῦ αἰῶνος τούτου ἀποδεικνύονται συνετότεροι ἀπό ὁρισμένους υἱούς τῆς Βασιλείας..., ἀφοῦ ὁ λόγος τούς διασώζει χαρακτηριστικά του ἐκκλησιαστικοῦ λόγου πού ἐκεῖνοι ξέχασαν• τόν φιλάνθρωπο καί θέραπευτικό χαρακτήρα του, σέ ἐνδοκοσμική, βέβαια, προοπτική, διαφορετική ἀπό τήν θεολογική προοπτική των ἁγίων Πατέρων.

Ὑπερσυμπίεση...

Μέ τόν νέο τρόπο εἰσαγωγῆς στά ἀνώτερα καί ἀνώτατα ἐκπαιδευτικά ἱδρύματα ὁ Σεπτέμβριος εἶναι ὁ μήνας τῆς ἀλήθειας, γιατί τώρα μαθαίνουν οἱ ὑποψήφιοι τήν Σχολή στήν ὁποία εἰσέρχονται. Σέ τέτοιες εὐκαιρίες πρέπει πάντως νά τονίζεται ὅτι ἡ ἐπιτυχία ἤ ἡ ἀποτυχία στίς ἐξετάσεις δέν ἀξιολογεῖ τήν προσωπικότητα τοῦ ἀνθρώπου, οὔτε σημαίνει ἐπιτυχία ἤ ἀποτυχία στή ζωή.

Κάτι ἀκόμη ὅμως πρέπει νά ἐπισημανθῆ. «Ἡ ἐποχή μας μέ τά πρότυπά της ἔχει δημιουργήσει μιά φρενήρη κούρσα, ἕναν ἰλιγγιώδη ρυθμό, μέσα σέ ἕναν ἀσφυκτικό ζωτικό χῶρο• ἕνα ὑπερσυμπιεστή πάνω στήν ἀνθρώπινη δράση, ἐν ὀνόματι τοῦ κέρδους καί τῆς ἐπιτυχίας» (ἔνθετο Ἐλευθεροτυπίας 26-6-2001). Αὐτόν τόν «ὑπερσυμπιεστή» πάνω στήν μελέτη τους, στόν «στενό ζωτικό τους χῶρο» τόν αἰσθάνονται ἔντονα οἱ φιλότιμοι μαθητές, πού δέν θέλουν νά ἀπογοητεύσουν τούς γονεῖς τους, ἀλλά καί τόν ἑαυτό τους, ἀποτυγχάνοντας στούς στόχους τους.

Ὅταν ἡ ἐπιτυχία σέ τέτοιους μικρούς στόχους γίνεται αὐτοσκοπός, τότε ὁ ἄνθρωπος βιώνει τήν χειρότερη σκλαβιά, γιατί οἱ στόχοι αὐτοί χρειάζονται ὑπερπροσπάθεια, χωρίς νά συνδέονται μέ τό πραγματικό νόημα τῆς ζωῆς. Οἱ στόχοι αὐτοί εἶναι μικροί ὅταν συγκρίνονται μέ τήν κλήση τοῦ ἀνθρώπου νά γίνη κατά χάρη Θεός. Ἡ ζωοποίηση τοῦ «κατ’ εἰκόνα» δέν ταυτίζεται ὑποχρεωτικά μέ ἐπιτυχίες σέ ἀνθρώπινο ἐπίπεδο, οὔτε, βέβαια, εἶναι κατόρθωμα τῆς ραθυμίας.

π.Θ.Α.Β.