Γράφτηκε στις .

Στόν Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Ευαγγελισμού τής Θεοτόκου Πατρών: «Τό μόνον καινόν υπό τόν ήλιον»

Από τό κήρυγμα τού Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Αγίου Βλασίου Ιεροθέου

στόν Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Ευαγγελισμού τής Θεοτόκου Πατρών (24-3-2009)

Κατά τόν πανηγυρικό Εσπερινό τού Ευαγγελισμού τής Θεοτόκου στόν ομώνυμο Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Πατρών, χοροστάτησε καί εκήρυξε τόν θείο λόγο ο Σεβ. Μητροπολίτης μας κ. Ιερόθεος, κατόπιν ευγενούς προσκλήσεως τού οικείου Ποιμενάρχου κ. Χρυσοστόμου.

Ευαγγελισμός τής ΘεοτόκουΟ Σεβασμιώτατος κ. Ιερόθεος, ευχαρίστησε τόν Σεβ. Μητροπολίτη κ. Χρυστόστομο γιά τήν πρόσκληση καί τόν συνεχάρη γιά τήν ποιμαντική διακονία του στήν Μητρόπολή του καί τό άοκνο έργο του, όπως φαίνεται στό πρόγραμμα πού καθορίζει καί επιτελεί, καί τού ευχήθηκε δύναμη στό έργο του. Στήν συνέχεια τής ομιλίας του αναφέρθηκε στήν μεγάλη εορτή τού Ευαγγελισμού.

Βασικά σχολίασε μέ σύντομο τρόπο τό χωρίο τού αγίου Ιωάννου τού Δαμασκηνού ότι ο Χριστός είναι «τό μόνον καινόν υπό τόν ήλιον». Αυτό τό αντιμετώπισε μέσα από δύο συγκεκριμένα σημεία.

Τό πρώτον ότι ο Χριστός είναι τό μοναδικό νέο πρόσωπο στήν ιστορία μετά τήν δημιουργία τού κόσμου. Δηλαδή, ο Θεός δημιούργησε τά νοερά πνεύματα, τούς αγγέλους, έπειτα τόν αισθητό κόσμο καί τέλος τόν άνθρωπο πού είναι η περίληψη όλης τής δημιουργίας. Από τότε όλα επαναλαμβάνονται, δέν υπάρχει τίποτε καινούριο. «Τό μόνον καινόν υπό τόν ήλιον» είναι ο Θεάνθρωπος Χριστός, αφού η θεία φύση ενώθηκε μέ τήν ανθρώπινη φύση καί τής ανθρωπίνης φύσεως υπόσταση είναι ο Λόγος, τό Δεύτερο Πρόσωπο τής Αγίας Τριάδος.

Τό δεύτερο σημείο είναι ότι καί ο τρόπος τής συλλήψεως τού Χριστού είναι τό νέον μέσα στήν ανθρωπότητα. Μετά τήν πτώση τού Αδάμ καί τής Εύας η σύλληψη καί η γέννηση κάθε ανθρώπου συνδέεται μέ τήν ηδονή καί τήν οδύνη. Κάθε γυναίκα συλλαμβάνει μέ ηδονή καί γεννά μέ ωδίνες καί οδύνη, πού είναι αποτέλεσμα τής πτώσεως.

Όμως, η σύλληψη καί η γέννηση τού Χριστού υπερέβη αυτήν τήν σχέση ηδονής καί οδύνης. Η Παναγία συνέλαβε εκ Πνεύματος Αγίου άνευ σποράς καί επομένως χωρίς ηδονή, κυοφόρησε ακόπως καί εγέννησε τόν Χριστό χωρίς ωδίνες καί οδύνη. Βέβαια, αργότερα δίπλα στόν Σταυρό δοκίμασε καί αυτή τήν οδύνη, επειδή δέν τήν δοκίμασε στήν γέννηση. Πάντως, η σύλληψη καί γέννηση τού Χριστού χωρίς ηδονή καί οδύνη είναι τό νέον πού παρουσιάσθηκε στήν ανθρωπότητα.

Αυτό τό νέο μέ τίς δύο συγκεκριμένες εκφράσεις του μπορεί, τηρουμένων τών αναλογιών, νά τό ζήση καί ο άνθρωπος πού συνδέεται μέ τόν Χριστό. Ο Χριστός είναι Θεάνθρωπος, οι άνθρωποι μέ τήν δύναμή Του μπορεί νά γίνουν θεούμενοι, νά φθάσουν στήν θέωση, όπως τό βλέπουμε στήν ζωή τών Αγίων. Ο Χριστός συνελήφθη χωρίς νά προκαλέση ηδονή καί οδύνη στήν Παναγία καί οι Χριστιανοί μπορούν νά υπερβούν, μέ τήν ενέργεια τού Χριστού καί τήν δική τους ελεύθερη συνέργεια, τούς πειρασμούς τής ηδονής καί τής οδύνης.

Εάν παρατηρήσουμε τήν σύγχρονη κοινωνία θά διαπιστώσουμε ότι οι περισσότεροι άνθρωποι ζούν κάτω από τήν κυριαρχία δύο μεγάλων θηρίων, δηλαδή τής ηδονής καί τής οδύνης. Μέ τήν ηδονή εννοείται η ευδαιμονία, τήν οποία απολαμβάνει ο σύγχρονος άνθρωπος καί όλος ο ηδονιστικός τρόπος ζωής, καί μέ τήν οδύνη εννοείται ο πόνος, οι ασθένειες, ο θάνατος, από τά οποία υποφέρει.

Κάποιος επιστήμονας γράφει ότι η ψυχανάλυση ήταν καρπός τής Δύσεως στήν προσπάθειά της νά κατανοήση πώς είναι δυνατόν ο άνθρωπος νά βιώνη τήν ηδονή, τήν ευδαιμονία καί τήν ευχαρίστηση, καί συγχρόνως νά πονάη καί νά υποφέρη στήν ζωή του. Τήν ολοκληρωμένη απάντηση σέ αυτό τό θέμα δίδει η πατερική σοφία.

Ο άνθρωπος όταν δημιουργήθηκε από τόν Θεό δέν είχε ηδονή καί οδύνη, όπως αναλύει ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής, αλλά αυτές ήταν αποτέλεσμα τής πτώσεως. Έκτοτε υπάρχει μιά σχέση μεταξύ ηδονής καί οδύνης. Κάθε ηδονή προκαλεί οδύνη καί η προσπάθεια τού ανθρώπου νά ξεπεράση τήν οδύνη μέ νέα ηδονή προκαλεί νέα οδύνη καί έτσι γίνεται ένας φαύλος κύκλος.

Ένα παράδειγμα από τήν φορά τού ανθρώπου πρός τίς εξαρτησιογόνες ουσίες – ναρκωτικά. Ο νέος αισθάνεται πόνο από τήν κατάσταση πού αντιμετωπίζει στό περιβάλλον του, προσπαθεί νά τόν υπερβή μέ τήν ηδονή πού φέρουν προσωρινά οι εξαρτησιογόνες ουσίες, αλλά αυτό όμως προκαλεί νέα οδύνη, γι' αυτό ζή τήν τραγωδία στήν ζωή του καί δέν μπορεί νά ξεπεράση τόν φαύλο κύκλο ηδονής-οδύνης.

Οι Πατέρες τής Εκκλησίας υποδεικνύουν τόν τρόπο μέ τόν οποίον μπορούμε νά υπερβούμε τήν δυαδική σχέση μεταξύ ηδονής καί οδύνης. Ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής διδάσκει ότι δύο πειρασμούς αντιμετωπίζει ο άνθρωπος. Ο ένας είναι ενήδονος καί εκούσιος, αφού ο ίδιος ο άνθρωπος τόν προκαλεί, καί ο άλλος είναι επώδυνος καί ακούσιος, αφού κανένας δέν θέλει τίς αρρώστιες, τόν πόνο καί τόν θάνατο. Πρέπει νά απέχουμε από τόν ενήδονο πειρασμό καί νά απευχόμεθα τόν επώδυνο, αλλά όταν έρχεται νά τόν δεχόμαστε μέ πίστη καί υπομονή, γιατί έτσι θεραπεύεται η εκούσια ηδονή. Έτσι η εκούσια αποδοχή μέ πίστη τής ακούσιας οδύνης θεραπεύει τήν εκούσια ηδονή.

Επομένως, η εορτή τού Ευαγγελισμού τής Θεοτόκου μάς φανερώνει τήν ενανθρώπηση τού Χριστού καί τήν έναρξη τής θείας Οικονομίας, ότι ο Χριστός είναι «τό μόνον καινόν υπό τόν ήλιον». Μετά τήν ενανθρώπηση τού Χριστού δέν υπάρχει τίποτε νέο, όλα είναι παλαιά. Όσοι θέλουν νά γίνουν νέοι, πρέπει νά συνδεθούν μέ τόν Χριστό πού «νεοποιεί τούς γηγενείς», γιατί έτσι αναγεννώνται, απαλλάσσονται από τόν φαύλο κύκλο ηδονής-οδύνης καί γίνονται θεούμενοι.

Ο Σεβασμιώτατος έκλεισε τήν ομιλία του μέ τήν προτροπή νά παρακαλέσουμε θερμά τήν Παναγία νά μάς δώση αυτήν τήν ευλογία.–