Ἀπὸ τὸ Ἁγιολόγιο τοῦ Μηνός: Οσιος Ισίδωρος ο Πηλουσιώτης 4 Φεβρουαρίου

Πρωτ. π. Γεωργίου Παπαβαρνάβα

Ο όσιος Ισίδωρος ο Πηλουσιώτης γεννήθηκε στήν Αίγυπτο, γύρω στό 360 - 370 μ. Χ. Ήταν γόνος ευγενών καί ευσεβών γονέων καί οι σπουδές του ήταν λαμπρές. Πρίν γίνη μοναχός εργάσθηκε ως Κατηχητής καί Διδάσκαλος τής Εκκλησίας τής Αλεξανδρείας. Εγκαταβίωσε σέ Μοναστήρι κοντά στό Πηλούσιο, περιοχή τής Αιγύπτου ανατολικά τού Νείλου, καί γι’ αυτό ονομάσθηκε Πηλουσιώτης. Εξ αιτίας τής πολυμάθειας, καί κυρίως τής αρετής του, απέκτησε μεγάλο κύρος καί φήμη. Εθεωρείτο ως ένας από τούς καλύτερους ερμηνευτές τών θείων Γραφών. Χειροτονήθηκε ιερεύς καί προήχθη σέ ηγούμενο. Προσέφερε πολλά στήν Εκκλησία μέ τήν όλη προσωπικότητά του, αλλά καί μέ τόν λόγο του καί τά συγγράμματά του.

Πολλοί άνθρωποι κατέφευγαν στόν άγιο Ισίδωρο, γιά νά συζητήσουν μαζί του καί νά βρούν λύση στά προβλήματά τους. Δέν είναι όμως λίγοι καί εκείνοι πού επικοινωνούσαν μαζί του μέ επιστολές. Εκείνος απαντούσε στίς επιστολές τους, τούς παρηγορούσε καί τούς καθοδηγούσε πνευματικά. Οι περισσότερες από τίς επιστολές του αναφέρονται στήν διασάφηση καί ερμηνεία χωρίων τής Αγίας Γραφής, καί γι’ αυτό χαρακτηρίστηκε ως ερμηνευτής τών θείων Γραφών. Επίσης, απέστειλε επιστολές προκειμένου νά μεσολαβήση γιά τήν διευθέτηση διαφόρων ζητημάτων, γιά τό κοινό καλό. Σώζονται 2212 επιστολές του. Δύο από αυτές, ήτοι οι «Περί τού μή είναι ειμαρμένην» καί «Λόγος πρός Έλληνας», είναι εκτενείς καί χαρακτηρίζονται ως σύντομες πραγματείες.

«Ο άγιος Ισίδωρος ο Πηλουσιώτης είναι μία από τίς εξοχότερες φυσιογνωμίες τής παράδοσης τής Ορθοδοξίας». Ο Μέγας Φώτιος τόν χαρακτηρίζει ως «κανόνα τής ιερατικής καί ασκητικής πολιτείας», αλλά καί ως «μούσαν τής ημετέρας αυλής», γιά τόν φιλοσοφικό του νού, τήν άριστη θεολογική του κατάρτιση, τόν ασκητικό του βίο, καί κυρίως γιά τό ήθος του καί τόν άμεμπτο τρόπο τής ζωής του.

«Ετελειώθη εν ειρήνη» τό 440 μ. Χ.

Ο βίος καί η πολιτεία του μάς δίνουν τήν αφορμή νά τονίσουμε τά ακόλουθα:

Πρώτον. Η επιστολή είναι μέσον επικοινωνίας. Σέ παλαιότερες εποχές ήταν ίσως ο μοναδικός τρόπος επικοινωνίας μεταξύ τών ανθρώπων πού βρίσκονταν σέ μακρινά μέρη. Γι’ αυτό καί σώζονται πολλές επιστολές διαφόρων σημαντικών προσώπων, καθώς καί Αγίων τής Εκκλησίας μας. Μερικές από αυτές τίς επιστολές αποτελούν μνημεία λόγου καί πολιτισμού. Οι επιστολές τών Αγίων, εκτός από τά ιστορικά καί γεωγραφικά στοιχεία πού περιέχουν, αποπνέουν τό άρωμα καί τήν ευωδία τού Αγίου Πνεύματος καί γι’ αυτό έχουν τήν δυνατότητα νά εμπνέουν, νά συγκινούν, αλλά καί νά παρηγορούν καί νά καταγλυκαίνουν τήν ανθρώπινη καρδιά.

Οι λόγοι πού καταγράφονται στίς επιστολές, κατά τόν Μ. Βασίλειο, είναι εικόνες τών ψυχών καί γι’ αυτό, διά τής επιστολής γνωρίζει κανείς τόν αποστολέα της. Γράφει σέ επιστολή του πρός τόν Φιλόσοφον Μάξιμον: «Οι λόγοι είναι πράγματι εικόνες τών ψυχών. Σέ εγνωρίσαμε, λοιπόν, καλώς διά τού γράμματος, όσον, όπως λέγουν, "εξ ονύχων τόν λέοντα"».

Στίς μέρες μας, όπως είναι γνωστόν, η αποστολή επιστολών έχει περιορισθή εξ αιτίας τών συγχρόνων μέσων επικοινωνίας. Η επιστολή, όμως, είναι κάτι τό χειροπιαστό καί κατά κάποιο τρόπον κάνει αισθητή τήν παρουσία τού αποστολέως. Επίσης, τά σοβαρά θέματα δέν ανακοινώνονται καί δέν διευθετούνται διά τού τηλεφώνου, αλλά προσωπικώς, ή εάν αυτό είναι δύσκολο, μέ τόν γραπτό λόγο, ο οποίος έχει άλλες δυνατότητες καί άλλη αξία.

Δεύτερον. Η μελέτη τών επιστολών τού οσίου Ισιδώρου προξενεί μεγάλη ωφέλεια σέ εκείνον ο οποίος έχει τήν διάθεση νά κάνη υπακοή στήν Εκκλησία καί νά ζή σύμφωνα μέ τό θέλημα τού Θεού.

Στήν συνέχεια θά επιχειρηθή σύντομη περιήγηση στό πνευματικό περιβόλι τών επιστολών τού Οσίου, γιά νά δρέψουμε έστω καί λίγους από τούς γλυκύτατους καρπούς του.

Στήν 24η επιστολή του ο όσιος Ισίδωρος συμβουλεύει τόν παραλήπτη της νά μελετά τίς ιερές Γραφές μέ πολλή επιμέλεια καί κόπο καί όχι επιπόλαια. Γράφει, μεταξύ τών άλλων: «Οφείλεις νά μελετάς μέ πολλή προσοχή καί σύνεση τήν θεία Γραφή καί νά ερευνάς μέ σωφροσύνη τά βαθύτερα νοήματά της καί νά μή τολμάς νά προσεγγίζης μέ επιπολαιότητα τά ανέγγιχτα καί απρόσιτα μυστήρια, επιτρέποντάς τα σέ ανάξια χέρια. Γιατί έτσι ο τολμηρότατος Οζίας, πού πήρε τό θάρρος καί άπλωσε τά χέρια του σέ αυτά πού δέν αγγίζονται μέ τά χέρια, είχε ως αποτέλεσμα νά αποκτήση εξ αιτίας τού θράσους του λέπρα καί νά διωχθή από τά ανάκτορα».

Στήν 35η επιστολή του συμβουλεύει τόν βασιλέα Θεοδόσιο νά διανείμη τόν πλούτο όπως πρέπει, επειδή «ούτε ο βασιλέας σώζεται από τήν μεγάλη δύναμή του, ούτε αποφεύγει τήν ασέβεια τής ειδωλολατρείας εκείνος πού αποφεύγει τήν μέ απλοχεριά διάθεση τού πλούτου, ο οποίος κυλάει σάν τό νερό καί φεύγει».

Στήν 437η επιστολή του συμβουλεύει τόν γιατρό Οριβάσιο νά θεραπεύη όχι μόνον τούς άλλους από τίς σωματικές ασθένειες, αλλά καί τόν εαυτό του από τά ψυχικά καί τά σωματικά πάθη, προκειμένου νά αποκτήση τήν υγεία πού τού λείπει, λέγοντάς του ότι χωρίς αυτήν τήν υγεία «ούτε άριστος γιατρός θά είσαι, ούτε σοφός στήν πραγματικότητα».

Στήν 69η επιστολή του αναφέρεται στήν γαστριμαργία καί τίς καταστροφικές συνέπειές της, αλλά καί στήν μεγάλη αξία τής νηστείας. Γράφει, μεταξύ τών άλλων: «Δέν ήταν η νηστεία εκείνη πού έδωσε ζωή στούς Νινευΐτες;...Δέν ήταν η νηστεία πού ανέδειξε θαυμαστό τόν Δανιήλ καί τούς ομόφρονές του;...Δέν ήταν η νηστεία καί η σεμνή ζωή πού κατέστησε τόν Ιωάννη Βαπτιστή τού σαρκωθέντος Θεού;...». Καί τελειώνει προτρέποντας τόν παραλήπτη τής επιστολής του νά μιμηθή τούς παραπάνω καί νά μή γίνεται δούλος τής σάρκας, αλλά νά επιστρέψη στήν φύση του καί νά γίνη φυσικός άνθρωπος. Καί φυσικός άνθρωπος δέν είναι εκείνος πού τού αρέσει νά ζή στήν φύση, αλλά εκείνος πού απέκτησε τό πρωτόκτιστον κάλλος. Δηλαδή, ο Άγιος, πού αναγεννήθηκε από τήν Χάρη τού Θεού, αφού αγωνίσθηκε πνευματικά, καί επανήλθε στήν κατάσταση στήν οποία ήσαν οι Πρωτόπλαστοι στόν Παράδεισο ή ακόμη καί υψηλότερα, αφού ενώθηκε μέ τόν Χριστό.

Μακάρι νά αξιωθούμε κι εμείς νά γίνουμε φυσικοί άνθρωποι.–