Γράφτηκε στις .

«Ο "εορταστικός" Παπαδιαμάντης»

Εφέτος συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από τήν κοίμηση τού Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη πού αγαπήσαμε πολύ καί αναδείχθηκε ένας από τούς μεγαλύτερους πεζογράφους καί λογοτέχνες, «ο κυριότερος εκπρόσωπος τού ηθογραφικού διηγήματος» (Μπαμπινιώτης). Ο Παπαδιαμάντης εκοιμήθη τήν 2α πρός 3η Ιανουαρίου τού 1911 στήν πατρίδα του Σκιάθο, πού αγάπησε πολύ καί τήν διαφήμισε θαυμαστώς.

Η επέτειος αυτή έδωσε καί θά δώση τήν ευκαιρία νά γραφούν διάφορα κείμενα γιά τόν μεγάλο λογοτέχνη, νά αναλυθή τό έργο του καί νά παρουσιασθή η ταπεινή ζωή του. Ήδη η Εκκλησία τής Ελλάδος αφιέρωσε στόν Παπαδιαμάντη τά «Δίπτυχα» τού έτους 2011 μέ κείμενο τού Σεβ. Μητροπολίτου Γουμενίσσης, Αξιουπόλεως καί Πολυκάστρου κ. Δημητρίου. Επίσης, αφιερώθηκαν ημερολόγια τών Ιερών Μητροπόλεων, όπως τής Ιεράς Μητροπόλεως Χαλκίδος, τής Ιεράς Μητροπόλεως Ελευθερουπόλεως κ.ά.

Ο Σαράντος Καργάκος σέ άρθρο του υπενθυμίζει ότι ο Παπαδιαμάντης όσο ακόμη ζούσε καθιερώθηκε ως «εορταστικός συγγραφέας», επειδή όλα σχεδόν τά έντυπα τής εποχής του, κατά τίς ημέρες τών Χριστουγέννων καί τού Πάσχα, τού ζητούσαν έναντι γλίσχρας αμοιβής νά τούς δώση πρός δημοσίευση κάποιο κείμενό του». Καί επειδή μερικοί «προοδευτικοί» τής εποχής του τόν χαρακτήριζαν συντηρητικό, ο Παπαδιαμάντης έγραψε: «Τό επ' εμοί, εν όσω ζώ καί αναπνέω καί σωφρονώ, δέν θά παύσω, ιδίως κατά τάς πανεκλάμπρους ταύτας ημέρας, νά υμνώ μετά λατρείας τόν Χριστόν μου, νά περιγράφω μετ’ έρωτος τήν φύσιν καί νά ζωγραφώ μετά στοργής τά γνήσια ελληνικά έθη» (Εστία 31-12-2010).

Αλλά «εορταστικός» ήταν ο Παπαδιαμάντης καί κατά τήν κοίμησή του. Ο Ιερεύς τής Σκιάθου π. Γεώργιος Ρήγας, σύγχρονος τού Παπαδιαμάντη, πού έχει προσωπική γνώση τού τρόπου πού κοιμήθηκε, διηγείται, ότι στόν γιατρό πού τόν επισκέφθηκε τού είπε: «Εγώ θά κάνω πρώτα τά εκκλησιαστικά καί ύστερα θά ‘ρθείς εσύ». Έπειτα, φώναξε τόν Ιερέα νά κοινωνήση. Στήν συνέχεια, τήν παραμονή τού θανάτου του (απόγευμα 2 Ιανουαρίου) είπε: «Ανάψτε ένα κερί, φέρτε μου ένα βιβλίο» (δηλ. εκκλησιαστικό). Άναψαν τό κερί καί ο Παπαδιαμάντης είπε: «Αφήστε τό βιβλίο απόψε θά ειπώ όσα ενθυμούμαι απ' έξω». Καί άρχισε νά ψάλλη τό τροπάριο τής Θ' Ώρας τής παραμονής τών Φώτων: «Τήν χείρά σου τήν αψαμένην τήν ακήρατον κορυφήν τού Δεσπότου... έπαρον υπέρ ημών πρός αυτόν Βαπτιστά, ως παρρησίαν έχων πολλήν». Είναι ικεσία πρός τόν άγιον Ιωάννην τόν Πρόδρομον νά πρεσβεύη στόν Θεό γιά μάς.

Ο Παπαδιαμάντης ήταν «εορταστικός» στήν ζωή, «εορταστικός καί στόν θάνατο. Η ζωή καί ο θάνατος είναι γιορτή, γι’ αυτούς πού αγαπούν τόν Χριστό. Πολλοί από μάς είμαστε ανεόρταστοι, γι’ αυτό καί υποφέρουμε.

Ν.Ι.

ΓΕΓΟΝΟΣ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΟ