Συνέντευξη στὸν δημοσιογράφο Steve Maynard, The News Tribune, "Θεραπεία μὲ Προσευχὴ καὶ Νηστεία"

“Healing by Prayer and Fasting”

Ἀναδημοσιεύουμε ἀποσπάσματα τῆς συνέντευξης πού ἔδωσε ὁ Μητροπολίτης μας στόν δημοσιογράφο Steve Maynard, καί δημοσιεύθηκε στήν ἐφημερίδα The News Tribune τό Σάββατο 8 Μαΐου 1999. Ὁ δημοσιογράφος κ. Steve Maynard περιόρισε τίς ἐρωτήσεις του στό θέμα τῆς προσευχῆς καί τῆς νηστείας ἐνῶ δίδει συγχρόνως στούς ἀναγνῶστες τοῦ τήν περιγραφή ἑνός Ὀρθόδοξου Ἕλληνα Ἱεράρχη.

Ζεῖ σέ δύο κόσμους

Ὁ Μητροπολίτης Ἱερόθεος Βλάχος εἶναι ἕνας ὀρθόδοξος Ἐπίσκοπος, ἐμποτισμένος μέ τήν ἀρχαία Χριστιανική θεολογία καί τόν μοναχισμό. Ἀλλά εἶναι ἐπίσης μελετητής τῶν συγχρόνων προβλημάτων.

Προσπάθησε νά γεφυρώση αὐτούς τούς δύο κόσμους αὐτόν τόν μήνα, δίνοντας συνταγή τήν προσευχή καί τήν νηστεία ὡς τρόπους θεραπείας τῶν ἀσθενειῶν τῆς ψυχῆς.

“Η φιλαυτία εἶναι ἡ μεγαλύτερη ἀσθένεια τῆς ἐποχῆς μας”, εἶπε ὁ Ἱερόθεος κατά τήν διάρκεια μιᾶς συνέντευξης στό σπίτι ἑνός φίλου του ἀπό τόν Ἑλληνορθόδοξο Ναό τοῦ Ἁγίου Νικολάου στήν Tacoma. “Ο φίλαυτος θέλει νά τόν ὑπηρετοῦν οἱ ἄλλοι... Ἐπίσης, φιλαυτία εἶναι το νά θεωρῶ ὅτι εἶμαι τό κέντρο τοῦ κόσμου ὅλου”.

“Αντιθέτως, οἱ ἄνθρωποι πρέπει νά μάθουν νά ἀγαπᾶνε τόν Θεό καί τούς ἄλλους καί νά ζήσουν μιά ἰσορροπημένη ζωή πού δέν συγκεντρώνεται στήν κατανάλωση”, εἶπε ὁ Ἱερόθεος. “Η προσευχή καί ἡ νηστεία εἶναι τό κλειδί γιά τήν συντήρηση πνευματικῆς ἰσορροπίας”, εἶπε.

Ὁ Ἱερόθεος, ἕνας θεολόγος ἀπό τήν Ναύπακτο, ὁ ὁποῖος ἔχει συγγράψει 70 βιβλία, μίλησε τήν περασμένη ἑβδομάδα στόν Ναό τοῦ Ἁγίου Νικολάου... Μίλησε σέ ἕνα πλῆθος διακοσίων ἀνθρώπων γιά τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμά, ὁ ὁποῖος ἦταν ἕνας ἑλληνορθόδοξος Ἐπίσκοπος καί μοναχός ἀπό τήν Θεσσαλονίκη τοῦ 14ου αἰώνα, ὁ ὁποῖος δίδασκε ὅτι πρέπει οἱ Χριστιανοί νά ἀναπτύξουν κανόνες προσευχῆς καί νηστείας γιά νά βιώνουν τήν στενή σχέση μέ τόν Θεό.

Ὁ Ἱερόθεος Βλάχος συμβολίζει ὁ ἴδιος τήν παράδοση τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας, ντυμένος σέ ἕνα χυτό μαῦρο ράσο. Γιά τήν φωτογραφία ἔβαλε τό ἐπίσημο καλυμαύχι καί τό ἐπισκοπικό πέπλο (ἐπανοκαλύμαυχο). Γύρω ἀπό τόν λαιμό του καί κάτω ἀπό τήν μακριά γκριζόμαυρη γενειάδα του, εἶχε μιά χρυσή ἁλυσίδα μέ ἕνα παντατίφ, πού παρουσίαζε τήν Μαρία καί τόν Χριστό βρέφος. Αὐτό λέγεται ἐγκόλπιον καί εἶναι τό σύμβολο ἑνός ὀρθοδόξου Μητροπολίτου ἤ Ἐπισκόπου.

Ὁ κ. Ἱερόθεος μίλησε ἑλληνικά, καί ὁ ἐνορίτης τοῦ Ἁγίου Νικολάου, κ. Ἡρακλῆς Παναγιωτίδης, τά μετέφρασε στά ἀγγλικά, στό σπίτι τοῦ κ. Παναγιωτίδη, ὅπου ἔμενε ὁ Ἐπίσκοπος. Οἱ δύο εἶναι παλιοί φίλοι ἀπό τήν δεκαετία τοῦ ’60, ὅταν ὁ Παναγιωτίδης, πού τώρα εἶναι ἐρευνητής τῆς ἐπιστήμης τῆς νευρολογίας καί μέλος τῆς Σχολῆς στό Πανεπιστήμιο Washington στό Seattle, ἔμενε στήν Θεσσαλονίκη.

“Μέσω τῆς προσευχῆς καί τῆς νηστείας ἕνας ἄνθρωπος θεραπεύεται καί μπορεῖ νά γνωρίση τόν Θεό”, εἶπε ὁ Ἱερόθεος. Αὐτό δίδασκε ὁ Παλαμᾶς, εἶπε ὁ 54χρονος Μητροπολίτης, πού εἶναι γνωστός στήν Ὀρθοδοξία γιά τά βιβλία του γιά τόν Παλαμά.

Ὁ κ. Ἱερόθεος ἐξηγεῖ τόν σωστό ρόλο τῆς νηστείας ἤ τῆς ἀποχῆς ἀπό τό φαγητό.

“Πρέπει νά τρῶμε, ἀλλά ὁ ἄνθρωπος δέν πρέπει νά ἐλέγχεται ἀπό τό πάθος γιά νά τρώη”, εἶπε. “Δεν νηστεύουμε γιατί μισοῦμε τό φαγητό, οὔτε νηστεύουμε μόνο γιά λόγους ὑγείας. Νηστεύουμε γιά νά θεραπεύουμε τό πάθος τῆς λαιμαργίας καί τῆς γαστριμαργίας... γιά νά ἐφαρμόσουμε τήν αὐτοκυριαρχία καί τήν ἐγκράτεια”.

“Όσο γίνεται ἡ θεραπεία, τόσο ὁ ἄνθρωπος φτάνει στήν γνώση τοῦ Θεού”, εἶπε...

Στό παρελθόν ἦταν σπάνιο γιά ἕναν μητροπολίτη ἀπό τήν Ἑλλάδα νά ἐπισκεφθῆ τήν ἐνορία στήν Tacoma, πού ἔχει γύρω στίς 200 οἰκογένειες μέλη. Ἀλλά λόγω τῆς φιλίας μεταξύ του Μητροπολίτη καί τοῦ κ. Παναγιωτίδη ὁ Ἱερόθεος ἔμεινε μιά ἑβδομάδα στήν Tacoma κατά τήν διάρκεια τῆς δεκαπενθήμερης ἐπίσκεψής του στίς Ἡνωμένες Πολιτεῖες.

Ἔχει ξαναεπισκεφθῆ τόν Ναό τοῦ Ἁγίου Νικολάου, κατά τήν διάρκεια ἑνός ταξιδιοῦ του στίς Ἡνωμένες Πολιτεῖες τό 1995.

Ὁ Ἱερόθεος εἶναι Μητροπολίτης στήν Μητρόπολη Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου στήν κεντρική Ἑλλάδα. Ἡ Ναύπακτος εἶναι 150 μίλια ἀνατολικά της Ἀθήνας. Ἡ Μητρόπολη ἔχει συνολικό πληθυσμό 20.000. Ἡ Ἑλληνορθόδοξη Ἐκκλησία εἶναι ἡ ἐπίσημη Ἐκκλησία καί 97% τῶν 10 ἑκατομμυρίων κατοίκων τῆς Ἑλλάδος εἶναι μέλη τῆς Ἐκκλησίας, μᾶς εἶπε ὁ Ἱερόθεος...

Ἀκόμη καί μακριά ἀπό τήν Ἑλλάδα οἱ ἐπίσκοποι αὐτοί προκαλοῦν σεβασμό.

Κάποια στιγμή κατά τήν διάρκεια τῆς συνέντευξής μας ὁ π. Μιχαήλ Johnson, ποιμένας τῆς Ἐνορίας τοῦ Ἁγίου Νικολάου, μπῆκε μέσα στό σπίτι τοῦ κ. Παναγιωτίδη καί χαιρέτησε τόν Μητροπολίτη. Ὁ κ. Johnson ἔσκυψε καί φίλησε τό δεξί χέρι τοῦ Ἱεροθέου, τό χέρι μέ τό ὁποῖο ὁ Μητροπολίτης εὐλογεῖ τόν κόσμο. Οἱ ἑλληνορθόδοξοι φιλᾶνε αὐτό τό χέρι, καί ἀποκαλοῦν τόν Μητροπολίτη “Σεβασμιώτατε”.

Πέρα ἀπό τίς διατυπώσεις ὁ Μητροπολίτης μας ἔδειξε μιά αἴσθηση χιοῦμορ. Ὁ κ. Ἱερόθεος ἔδωσε ἐντολή στόν κ. Παναγιωτίδη νά μεταφράζη αὐτά πού λέει καί νά μήν προσθέτει δικές του ἐξηγήσεις τῆς Ὀρθόδοξης Παράδοσης. Ὅταν ἕνας δημοσιογράφος ζήτησε νά μιλήση κατευθείαν μέ τόν κ. Παναγιωτίδη, ὁ κ. Ἱερόθεος χαμογέλασε καί εἶπε στά ἀγγλικά: “Σού δίνω τήν ἄδεια”.

Ἐπίσης, ὁ Ἱερόθεος ἀνέπτυξε τήν σημασία τῆς προσευχῆς, ἀντλώντας πάλι ἀπό τά συγγράματα τοῦ ἁγίου Γρηγορίου.

Μέ τήν προσευχή, εἶπε, μπορεῖ ἕνας ἄνθρωπος νά θεραπεύση τίς ἀσθένειες τῆς ψυχῆς, ὅπως τήν ὑπερηφάνεια καί τόν ἐγωϊσμό.

Παρομοίαζε τήν προσευχή μέ τόν ἔρωτα. “Όταν προσευχόμαστε, σκεφτόμαστε τόν Θεό, ὅπως ὁ ἐρωτευμένος”, εἶπε. “Όταν εἶσαι ἐρωτευμένος μέ κάποιον, θέλεις νά τοῦ μιλήσης”. “Με τήν προσευχή”, εἶπε “δέν ζῶ γιά μένα, ζῶ γιά τόν Θεό. Δέν εἶμαι ἐγωκεντρικός, ἀλλά Θεοκεντρικός. Δέν ζῶ σέ ἕναν τραγικό μονόλογο μέ τόν ἑαυτό μου, ἀλλά σέ ἕναν λυτρωτικό διάλογο μέ τόν Θεό”.

Εἶπε πῶς πρέπει οἱ ἄνθρωποι νά προσεύχωνται κατά τήν διάρκεια τῶν ἀκολουθιῶν τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλά καί σέ διάφορες ὧρες τῆς ἡμέρας. Ἀλλά γενικῶς, εἶπε, πῶς καί πότε νά προσεύχεται κανείς εἶναι προσωπικό θέμα. “Η προσευχή εἶναι χρόνος, ἀλλά εἶναι καί τρόπος ζωής”, εἶπε ὁ κ. Ἱερόθεος.

“Παραδείγματος χάριν, ἄν προσεύχομαι τό πρωί καί κάποιος χτυπάει τήν πόρτα μου καί λέγει “θέλω τήν βοήθεια σού”, σταματάω τήν προσευχή καί πηγαίνω νά βοηθήσω τόν πλησίον μου. Αὐτή ἡ πράξη εἶναι προσευχή ἀπό μόνη της”.

Ἀλλά ἄν ἀρνηθῆ τήν βοήθεια ἀφοῦ εἶναι ἀπασχολημένος μέ τήν προσευχή;

Ὁ κ. Ἱερόθεος περιέγραψε αὐτήν τήν ἀντίδραση μέ μιά λέξη: “ὑποκρισία”.