Γράφτηκε στις .

Στυλιανοῦ Γερασίμου: Πεντηκοστιανοί - αἵρεση καί πλάνη

Στυλιανοῦ Γερασίμου

Ἐπιτρέπεται ἡ προσκύνηση τῆς Παναγίας καί τῆς εἰκόνας σύμφωνα μέ τόν λόγο τοῦ Θεοῦ;

Οἱ Πεντηκοστιανοί ὑποστηρίζουν ὅτι ἡ προσκύνηση ὁποιουδήποτε ἄλλου προσώπου ἐκτός του Θεοῦ καί τοῦ Χριστοῦ, δέν ἐπιτρέπεται ἀπό τόν λόγο τοῦ Θεοῦ. Ἀπαγορεύεται καί ἡ προσκύνηση τῶν εἰκόνων σάν εἰδωλολατρεία. Παραθέτουν ἔτσι τά ἑξῆς χωρία: • Ματθ. δ', 10: “γέγραπται γάρ, Κύριον τόν Θεόν σου προσκυνήσεις καί αὐτῶ μόνω λατρεύσεις”, • Δευτερονόμιο δ' 15, 16, 23: “φυλάξεσθε σφόδρα τάς ψυχᾶς ὑμῶν,... μή ἀνομήσητε καί ποιήσητε ὑμίν ἐαυτοῖς γλυπτόν ὁμοίωμα, πάσαν εἰκόνα, ὁμοίωμα ἀρσενικοῦ ἤ θηλυκοῦ,... προσέχετε ὑμεῖς, μή ἐπιλάθησθε τήν διαθήκην Κυρίου τοῦ Θεοῦ ὑμῶν, ἥν διέθετο πρός ὑμᾶς, καί ποιήσητε ὑμίν ἐαυτοῖς γλυπτόν ὁμοίωμα πάντων, ὧν συνέταξεν Κύριος ὁ Θεός σού”, • Ψαλμός ριε' 4-8: “τά εἴδωλα τῶν ἐθνῶν ἀργύριον καί χρυσίον, ἔργα χειρῶν ἀνθρώπων... οὐ λαλήλουσιν,... οὐκ ὄψονται,... ὅμοιοι αὐτοῖς γένοιντο οἱ ποιοῦντες αὐτά καί πάντες οἱ πεποιθότες ἐπ’ αὐτοίς”, • Πράξ. ι', 25-26: Ὁ Ἀπόστολος Πέτρος ἀρνήθηκε προσκύνηση ἀπό τόν ἑκατόνταρχο Κορνήλιο, • Ἀποκ. ἰθ', 10 καί κβ', 8-9: ὁ ἄγγελος ἀρνήθηκε προσκύνηση ἀπό τόν Ἰωάννη.

Αὐτά τά χωρία τά ὁποῖα ἐπικαλοῦνται οἱ Πεντηκοστιανοί δέν ἀναφέρονται στούς ἁγίους ἀλλά σέ ἄλλους θεούς. Ἐμεῖς ὅμως τούς ἁγίους δέν τούς τιμοῦμε ὡς θεούς, ἀλλά ὡς ἀνθρώπους ἁγίους. Ποιός ὀρθόδοξος εἶπε ποτέ: “Θεέ Δημήτριε πρέσβευε ὑπέρ ἐμού”. Μέσα στόν λόγο τοῦ Θεοῦ, ὅλοι οἱ πιστοί ὀνομάζονται ἅγιοι: “ἀσπάσασθε πάντας τους ἁγίους”. Μή ξεχνᾶμε ὅτι ἐπιτρέπεται ἡ τιμητική προσκύνηση τῶν ἁγίων. Αὐτό μας προτρέπει ἡ Ἁγία Γραφή: “Τούς δοξάζοντες μέ δοξάσω” (Ἅ' Βασ., β', 30), “Ἐμοί λίαν ἐτιμήθησαν οἱ φίλοι σου, ὁ Θεός, λίαν ἐκραταιώθησαν αἵ ἀρχαί αὐτών” (Ψάλ. 138, 17), “Μνήμη δικαίων μετ’ ἐγκωμίων, ὄνομα δέ ἀσεβοῦς σβέννυται” (Παροιμ. ι', 7), “καί κρατεῖς τό ὄνομά μου, καί οὐκ ἠρνήσω τήν πίστιν μου καί ἐν ταῖς ἡμέραις ἐν αἶς Ἀντίπας ὁ μάρτυς μου ὁ πιστός, ὅς ἀπεκτάνθη παρ’ ὑμίν, ὅπου ὁ Σατανᾶς κατοικεί” (Ἀποκ. β', 13-14).

Ἄλλωστε ὑπάρχουν δύο εἰδῶν προσκυνήσεις: ἡ ἀπόλυτη προσκύνηση πού ἀνήκει μόνον στόν Θεό καί ἡ σχετική προσκύνηση πού ἀνήκει στούς Ἁγίους. Τί μᾶς λέγει ἡ Ἁγία Γραφή γιά τήν σχετική προσκύνηση:

Γιά τήν προσκύνηση τῶν τριῶν ξένων ἀπό τόν Ἀβραάμ: “καί προσεκύνησε ἐπί τῆς γής” (Γέν. ἰη', 2).
Γιά τήν προσκύνηση τῶν Ἀγγέλων ἀπό τόν Λώτ: “καί προσεκύνησε τῷ προσώπω ἐπί τήν γήν” (Γέν. ἰθ', 1).
Γιά τήν προσκύνηση τοῦ Ἰακώβ ἀπό τόν Ἠσαύ: “καί προσεκύνησν ἐπί τήν γῆν ἑπτάκις” (Γέν. λγ', 3).
Οἱ ἀδελφοί του Ἰωσήφ τόν προσκυνοῦν: “ἐλθόντες δέ οἱ ἀδελφοί Ἰωσήφ προσεκύνησαν αὐτώ” (Γέν. μβ', 6).
Ὁ Βαλαάμ προσκυνᾶ τόν ἄγγελο: “καί ὁρᾶ τόν Ἄγγελον τοῦ Κυρίου καί κύψας προσεκύνησε τῷ προσώπω αὐτού” (Ἀριθμ. κβ', 31).
Ὁ Ἰησοῦς τοῦ Ναυῆ προσκυνᾶ τόν ἄγγελον: “...ἐγώ ἀρχιστράτηγος δυνάμεως Κυρίου καί Ἰησοῦς ἐπεσεν ἐπί πρόσωπον ἐπί τήν γῆν...” (Ἰησ. Ναυή ἐ', 14).

Ὅσον δέ ἀφορᾶ τό περιστατικό πού περιγράφουν οἱ Πράξεις τῶν Ἀποστόλων μέ τόν ἑκατόνταρχο Κορνήλιο ἔχουμε νά παρατηρήσουμε τά ἑξῆς:
Ὁ Κορνήλιος ἦταν ἐθνικός καί ἔζησε σάν ἐθνικός καί πίστευε καί λάτρευε πολλούς θεούς. Οἱ ἐθνικοί μάλιστα πίστευαν ὅτι πολλές φορές οἱ θεοί κατέβαιναν καί συνανεστρέφονταν μέ τούς ἀνθρώπους. Μόλις ἀντικρύζει τόν Πέτρο, πέφτει καί τόν προσκυνᾶ ὄχι ὡς ἄνθρωπο, ἀλλά ὡς θεό. Πῶς τό γνωρίζουμε αὐτό; Ἀπό τήν ἀντίδραση τοῦ Πέτρου πού τοῦ ἐξηγεῖ: “καγῶ αὐτός ἄνθρωπος εἰμι”. Δέν εἶμαι αὐτό πού νόμιζες, σάν νά τοῦ λέγη. Αὐτή ἦταν καί ἡ ἀντίδραση τῶν Ἀποστόλων Παύλου καί Βαρνάβα στά Λύστρα, ὅταν οἱ Λυκαονεῖς τούς νόμισαν θεούς.

Ὅσον ἀφορᾶ τό περιστατικό τῆς Ἀποκάλυψης, ὅταν ὁ ἄγγελος δέν δέχθηκε τήν προσκύνηση τοῦ Ἰωάννου, ἔχουμε νά παρατηρήσουμε τά ἑξῆς: Ὁ Ἰωάννης, ὡς Ἰουδαῖος γνώριζε τήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ νά μή προσκυνᾶ εἴδωλα, καί ἐπίσης εἶχε λάβει τό Ἅγιον Πνεῦμα, ἄρα γνώριζε ἄν θά ἔπρεπε νά προσκυνήση ἤ ὄχι ἕναν ἄγγελο. Καί ἄν ἀκόμη τό ἀγνοοῦσε καί τόν δίδαξε ὁ ἄγγελος, τότε σίγουρά το γνώριζε ὅταν τήν δεύτερη φορά προσκυνᾶ πάλι τόν ἄγγελο πού τοῦ ἔδειχνε τά μυστήρια (Ἄπ. κβ’, 8). Ἄρα, ὁ Ἰωάννης δέν κάνει “δογματικό” λάθος, ἀλλά ἀπό ταπείνωση καί θαυμασμό προσκυνάει τόν ἄγγελο, καί ὁ ἄγγελος ἀπό ταπείνωση δέν δέχεται τήν προσκύνηση καί ἀναφέρει τά μεγαλεῖα στόν Θεό.

Ἀντιλαμβανόμαστε τήν λαθεμένη διδασκαλία τῶν Πεντηκοστιανῶν ὄχι μόνον γιά τό πρόσωπο τῆς Κυρίας Θεοτόκου πού σφραγίζει καί τονίζει τήν παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας, ἀλλά καί γιά τό θέμα τῆς προσκυνήσεως καί τῶν ἁγίων. Ἡ προσκύνηση τῶν εἰκόνων τῆς Θεοτόκου, καθώς καί τῶν ἁγίων ἔχει βαρύνουσα σημασία, γιατί δέν εἶναι ἕνα ἁπλό τιμητικό γεγονός, ἀλλά ἀποτελεῖ σημεῖο ἀναγωγῆς στόν Τριαδικό Θεό. Ἐξ ἄλλου ἡ βαρύνουσα σημασία τῆς προσκυνήσεως τῶν προσώπων αὐτῶν, καταγγέλλεται ἀπό τό γεγονός ὅτι ἡ Ἐκκλησία ἐπέτρεψε τήν προσκύνησή τους μέ τό κύρος τῶν Συνόδων της.

(βλ. “Η πλάνη τῶν Πεντηκοστιανών” τοῦ Π. Παναγιωτίδη, ἔκδ. “Απολύτρωσις”).