Γραπτὰ κυρήγματα: Κυριακή, 18 Αὐγούστου 2002. Τὸ Μυστήριο τοῦ Εὐχελαίου

Ἕνας ἀπό τούς τρόπους μέ τούς ὁποίους ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ μεταμορφώνει τούς ἀνθρώπους, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, εἶναι καί τό μυστήριο τοῦ Εὐχελαίου, τό ὁποῖο τελεῖται κάθε Μεγάλη Τετάρτη στόν ἱερό Ναό γιά τήν καλύτερη προετοιμασία γιά τήν θεία Κοινωνία τῆς Μεγάλης Πέμπτης - πού εἶναι μιά σημαντική μέρα γιατί τότε παραδόθηκε ὁ Μυστικός Δεῖπνος - ἀλλά τελεῖται καί κάθε φορᾶ πού ἐπιθυμεῖ ὁ πιστός. Γιά τόν λόγον αὐτόν ὁ Χριστιανός μερικές φορές καλεῖ τόν ἱερέα στό σπίτι του. Πρόκειται γιά μιά μυστηριακή πράξη πού δείχνει τήν ἀγάπη τῆς Ἐκκλησίας πρός τόν ἄνθρωπο.

Ὁ ἀδελφόθεος Ἰάκωβος στήν Καθολική του ἐπιστολή ἀναφέρεται στήν τέλεση τοῦ μυστηρίου τοῦ ἁγίου Εὐχελαίου, ὅταν γράφει: «ἀσθενεῖ τίς ἐν ὑμίν; προσκαλεσάσθω τούς πρεσβυτέρους τῆς Ἐκκλησίας, καί προσευξάσθωσαν ἐπ’ αὐτόν ἀλείψαντες αὐτόν ἐλαίω ἐν τῷ ὀνόματι τοῦ Κυρίου' καί ἡ εὐχή τῆς πίστεως σώσει τόν κάμνοντα, καί ἐγερεῖ αὐτόν ὁ Κύριος' κάν ἁμαρτίας ἤ πεποιηκῶς, ἀφεθήσεται αὐτῶ» (Ἰακ. ε', 14-15).

Ἀναλύοντας αὐτό τό ἀποστολικό χωρίο παρατηροῦμε ποιός εἶναι ὁ σκοπός τοῦ μυστηρίου καί πῶς τελεῖται.

Κατ’ ἀρχάς τελεῖται ἀπό τούς Πρεσβυτέρους τῆς Ἐκκλησίας πού ἔχουν τήν ἱερωσύνη. Ἔπειτα γίνεται κυρίως γιά τούς ἀρρώστους, πού πάσχουν ἀπό ἕνα μακροχρόνιο πρόβλημα καί ζητοῦν τήν θεραπεία ἀπό τόν Θεό. Ἀκόμη, τό μυστήριο τοῦ Εὐχελαίου συγχωρεῖ καί μερικές συγγνωστές ἁμαρτίες, πού καθημερινῶς διαπράττουμε. Δέν πρόκειται γιά μεγάλες ἁμαρτίες, γιά τίς ὁποῖες χρειάζεται ἐξομολόγηση, ἀλλά γιά τίς λεγόμενες συγγνωστές ἁμαρτίες. Γιατί τό μυστήριο τοῦ Εὐχελαίου δέν μπορεῖ νά ἀντικαταστήση καί νά ὑποκαταστήση τό μυστήριο τῆς μετανοίας καί τῆς ἱερᾶς Ἐξομολογήσεως. Ἐπί πλέον ἡ ἐνέργεια τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ διά τοῦ μυστηρίου γίνεται κατά τόν βαθμό τῆς πίστεως τοῦ προσερχομένου στό μυστήριο αὐτό. Καί τέλος τό ἱερό Εὐχέλαιον, ὅπως καί ἡ λέξη δηλώνει ἀποτελεῖται ἀπό εὐχή καί ἔλαιον. Δηλαδή, ὁ ἱερεύς προσεύχεται γιά νά ἁγιασθῆ τό λάδι καί στήν συνέχεια μέ τό λάδι ἀλείφει τό σῶμα τοῦ ἀσθενοῦς.

Μέ τό μυστήριο τοῦ ἱεροῦ Εὐχελαίου φανερώνεται ἡ ἀγάπη τῆς Ἐκκλησίας πρός τούς ἀρρώστους πού ὑποφέρουν ἀπό διάφορες ἀσθένειες. Ἡ ἀσθένεια εἶναι μιά φοβερή κατάσταση στόν ἄνθρωπο, ἕνα γεγονός πού ὀφείλεται στό θνητό καί παθητό τῆς φύσεώς μας. Ὅπως γνωρίζουμε ἀπό τήν Ὀρθόδοξη διδασκαλία τό σῶμα τοῦ ἀνθρώπου δέν πλάσθηκε μέ τήν ἀσθένεια, ἀλλά ἡ ἀσθένεια ἦλθε στήν συνέχεια ὡς ἀποτέλεσμα τῆς ἁμαρτίας τοῦ Ἀδάμ καί τῆς Εὕας. Τό θνητό καί παθητό τῆς φύσεως δημιουργεῖ ὅλες τίς ἀσθένειες στό ἀνθρώπινο σῶμα. Ὁ Θεός, βέβαια, φωτίζει τούς ἰατρούς γιά νά βρίσκουν τρόπους θεραπείας, ἀλλά ἐκεῖ πού δέν μπορεῖ νά ἐπέμβη ἡ ἀνθρώπινη ἐπιστήμη, ἐπεμβαίνει ὁ Θεός. Καί πολλές φορές βλέπουμε πολλές τέτοιες θαυματουργικές ἐπεμβάσεις.

Ἡ Ἐκκλησία μέ τό μυστήριο τοῦ Εὐχελαίου, ὅπως καί μέ ὅλα τα μυστήρια, ἀποβλέπει στήν θεραπεία καί τήν σωτηρία ὁλοκλήρου του ἀνθρώπου, πού ἀποτελεῖται ἀπό ψυχή καί σῶμα. Ὁ ἄνθρωπος δέν ἀποτελεῖται μόνον ἀπό ψυχή, οὔτε μόνον ἀπό σῶμα, ἀλλά ἀπό τό συναμφότερο, δηλαδή ἀπό ψυχή καί σῶμα. Καί, βέβαια, ὑπάρχει μιά ἀλληλοεξάρτηση μεταξύ αὐτῶν τῶν δύο. Ὅταν ἀρρωσταίνη ἡ ψυχή, αὐτό ἔχει συνέπεια καί στό σῶμα. Καί ὅταν ἀρρωσταίνη τό σῶμα αὐτό ἐπηρεάζει, κατά ποικίλους βαθμούς καί τρόπους, καί τήν ψυχή. Βέβαια, εἶναι ἐνδεχόμενο τό σῶμα, ὡς θνητό καί παθητό νά ὑποφέρη, ἀλλά ἡ ψυχή νά εἶναι ὑγιής καί μερικές φορές ὅσο μεγαλύτερη εἶναι ἡ σωματική ἀσθένεια τόσο βαθύτερη εἶναι ἡ ψυχική ὑγεία. Ἀλλά, βέβαια, στήν Ἐκκλησία δέν παραθεωροῦμε οὔτε τήν ψυχή οὔτε τό σῶμα.

Στίς εὐχές τοῦ μυστηρίου τοῦ Εὐχελαίου ὑπάρχουν δύο φράσεις πού πάντοτέ μου κάνουν ἐντύπωση. Ἡ μία εἶναι «καί πάσαν λανθάνουσαν ἀσθένειαν ἀποδίωξον». Ζητοῦμε ἀπό τόν Θεό νά θεραπεύση κάθε ἀσθένεια πού δέν τήν γνωρίζουμε ἐκείνη τήν στιγή. Ἄν σκεφθῆ κανείς ὅτι ὁ καρκίνος εἶναι μιά ἀσθένεια πού ἀναπτύσσεται πολύ καιρό μέσα στόν ὀργανισμό πρίν ἐμφανισθῆ, τότε καταλαβαίνει αὐτή τήν φράση. Καί πολλές φορές ὁ Θεός μᾶς θεραπεύει ἀπό τέτοιες λανθάνουσες ἀσθένειες, πρίν ἐκδηλωθοῦν, γι’ αὐτό καί πρέπει νά εὐχαριστοῦμε τόν Θεό καί γιά τίς εὐεργεσίες πού δέν γνωρίζουμε. Καί ἡ δεύτερη φράση εἶναι: «ἁμαρτίας νεότητος ἠμῶν μή μνησθῆς Κύριε». Ὑπάρχουν ἁμαρτήματα, τά ὁποῖα διαπράξαμε στήν νεότητά μας καί τά ἀγνοοῦμε, ἐπειδή τά ξεχάσαμε. Παρακαλοῦμε τόν Θεό νά τά θεραπεύση γιά νά μή τά βροῦμε μπροστά μας κατά τήν Δευτέρα Παρουσία τοῦ Χριστοῦ.

Νά μᾶς συγκινήση ἡ ἀγάπη καί τό ἐνδιαφέρον τῆς Ἐκκλησίας μᾶς τόσο γιά τίς ψυχικές ὅσο καί γιά τίς σωματικές ἀσθένειες.

† Ὁ Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου ΙΕΡΟΘΕΟΣ