Ὁμιλία Ναυπάκτου Ἱεροθέου «Δημήτρια 2024»

Μέ τούς Παρακλητικούς Κανόνες τοῦ Ἁγίου Ἰωσήφ τοῦ Ησυχαστοῦ καί τοῦ Ἁγίου Δημητρίου τοῦ Μυροβλύτου, λείψανα τά ὁποία φιλοξενεί ὁ Ἱερός Ναός Ἁγίου Δημητρίου, Δήμου Ἁγίου Δημητρίου, ἄρχισε ἡ 11η ἡμέρα τῶν ἀπογευματινῶν ἑορταστικῶν ἐκδηλώσεων μέ τήν ἐπωνυμία «ΔΗΜΗΤΡΙΑ 2024». Ὁμιλητής ἦταν ὁ Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱερόθεος ὁ ὁποῖος ἀναφέρθηκε στόν Ἅγιο Διονύσιο τόν Ἀρεοπαγίτη καί τόν Ἅγιο Ἰωσήφ τόν Ἡσυχαστή, ἐπειδή τά χαριτόβρυτα λείψανά τους μεταφέρθηκαν αὐτές τίς ἡμέρες στόν Ἱερό Ναό καί ἀνέπτυξε τό θέμα: «Ὁ Ἅγιος Διονύσιος ὁ Ἀρεοπαγίτης κατά τήν ἑρμηνεία τοῦ Ἁγίου Ἰωσήφ τοῦ Ἡσυχαστοῦ».

Εἰσαγωγικά εἶπε ὅτι δέν ὑπάρχει κάποιο κείμενο τοῦ Ἁγίου Ἰωσήφ τοῦ Ἡσυχαστοῦ πού νά ἀναλύη τόν Ἅγιο Διονύσιο τόν Ἀρεοπαγίτη, ἀλλά ἡ παράδοση τῆς Ἐκκλησίας πού καταγράφεται ἀπό τόν Ἅγιο Διονύσιο τόν Ἀρεοπαγίτη βιώθηκε καί ἐκφράσθηκε ἀπό τόν Ἅγιο Ἰωσήφ τόν Ἡσυχαστή. Στήν συνέχεια ἀνέλυσε δύο ἐνδιαφέροντα σημεῖα.

Πρῶτον, ὁ Ἅγιος Διονύσιος ὁ Ἀρεοπαγίτης, μαθητής τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, κατέγραψε τήν διδασκαλία τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, ἀλλά καί τήν δική του ἐμπειρία σέ θαυμαστά συγγράμματά του πού τιτλοφοροῦνται «Περί θείων ὀνομάτων», «Περί οὐρανίου Ἱεραρχίας», «Περί ἐκκλησιαστικῆς Ἱεραρχίας», «Περί μυστικῆς θεολογίας», καί σέ μερικές ἐπιστολές του. Βέβαια, ἐπειδή τά συγγράμματα αὐτά ἐμφανίσθηκαν τόν 6ο αἰώνα, γι' αὐτό μερικοί ἀμφισβήτησαν τήν πατρότητά τους. Ὅμως, ὁ Ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής τόν 7ο αἰώνα ἀνέτρεψε τά ἐπιχειρήματά τους, τά ἀπέδωσε στόν Ἅγιο Διονύσιο τόν Ἀρεοπαγίτη καί τά σχολίασε θεολογικά. Ἀπό τότε ὅλη ἡ ὀρθόδοξη παράδοση τά υἱοθέτησε, ἡ διδασκαλία τοῦ Ἀγίου Διονυσίου τοῦ Ἀρεοπαγίτου πέρασε στήν λατρεία τῆς Ἐκκλησίας, ὡς διδασκαλία τοῦ Ἀγίου Διονυσίου τοῦ Ἀρεοπαγίτου καί τά υἱοθέτησαν ὅλοι οἱ Ἅγιοι Πατέρες, γιά παράδειγμα ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, ἡ «Φιλοκαλία τῶν Ἱερῶν Νηπτικῶν».

Ὅμως, τόν 18ο αἰώνα Προτεστάντες ἀμφισβήτησαν τήν πατρότητα τῶν ἔργων αὐτῶν, γιατί δέν ἀποδέχθηκαν τήν θεολογία τους. Ἡ υἱοθέτηση αὐτῶν τῶν προτεσταντικῶν ἀπόψεων ἀπό ὀρθοδόξους θεολόγους συνιστᾶ μιά παραδοξολογία, ἀφοῦ ταυτόχρονα οἱ ἴδιοι ἀποδέχονται τήν λατρεία τῆς Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία τά ἀποδίδει στόν ἅγιο Διονύσιο τόν Ἀρεοπαγίτη. Πάντως, ἡ ὅλη διδασκαλία τοῦ ἁγίου Διονυσίου τοῦ Ἀρεοπαγίτου, πού εἶναι διδασκαλία τοῦ Ἀποστόλου Παύλου καί τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, εἶναι ὅτι ὁ Θεός ἐνεργεῖ στήν κτίση καί ἡ ἐνέργειά Του εἶναι καθαρτική, φωτιστική, τελειωτική, ἀκόμη καί κολαστική, ἀνάλογα μέ τήν κατάσταση τοῦ κάθε ὄντος. Αὐτό γίνεται μέ τά Μυστήρια, τούς τελετουργούς καί τίς τάξεις τῶν τελουμένων.

Δεύτερον, στήν ὁμιλία του ὁ Σεβασμιώτατος ἀνέπτυξε ὅτι ὅλη αὐτή ἡ διδασκαλία τοῦ Ἁγίου Διονυσίου τοῦ Ἀρεοπαγίτου βιώνεται στό Ἅγιον Ὄρος καί ἐκφράσθηκε θαυμαστῶς ἀπό τόν Ἅγιο Ἰωσήφ τόν Ἡσυχαστή. Στίς Ἐπιστολές του, πού δημοσιεύθηκαν ἀπό τήν Ἱερά Μονή τοῦ Βατοπαιδίου, γίνεται λόγος γιά τίς τρεῖς καταστάσεις τῆς φύσεως πού ὁ ἄνθρωπος ἀνέρχεται καί κατέρχεται, δηλαδή τήν κατά φύσιν, τήν παρά φύσιν καί τήν ὑπέρ φύσιν, καί γιά τούς τρεῖς τρόπους ἐνεργείας τῆς θείας Χάριτος, ὅταν ἀγωνίζεται ὁ ἄνθρωπος, πού εἶναι ἡ καθαρτική, ἡ φωτιστική καί ἡ τελειωτική. Ἀκόμη, κάνει λόγο γιά πράξη καί θεωρία, γιά νοῦ, καρδιά καί διάνοια, καί πῶς ὁ καθαρός νοῦς ἁρπάζεται στήν θεωρία τοῦ θείου Φωτός. Μάλιστα διάβασε καί σχετικά κείμενα τοῦ Ἁγίου Ἰωσήφ τοῦ Ἡσυχαστοῦ.

Ὁ Σεβασμιώτατος κατέληξε ὅτι ἡ διδασκαλία τοῦ Ἀγίου Διονυσίου τοῦ Ἀρεοπαγίτου εἶναι ἡ ζωή τῆς Ἐκκλησίας καί ἐπιβεβαιώνεται ἀπό τούς ἁγίους, ἐν προκειμένῳ ἀπό τόν Ἅγιο Ἰωσήφ τόν Ἡσυχαστή, γι' αὐτό κάθε ἄλλη ἀντίθετη «θεολογία» εἶναι μεταλλαγμένη καί ἀντορθόδοξη.

Στή συνέχεια πραγματοποιήθηκε τό καθιερωμένο “Ἐνοριακό Ἀρχονταρίκι” ἐντός τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ, ὅπου οἱ ἀκροατές εἶχαν τήν εὐκαιρία νά ὑποβάλλουν ποικίλα ἐρωτήματα στόν Σεβασμιώτατο καί ἀντιστοίχως νά λάβουν τίς κατάλληλες ἀπαντήσεις. Ἡ 11η μέρα ὁλοκληρώθηκε μέ τήν Κατανυκτική Ἀγρυπνία, στήν ὁποία συλλειτούργησαν οι Πατέρες τῆς ἀδελφότητας τῆς Ἱερᾶς Μεγίστης Μονῆς Βατοπαιδίου Ἁγίου Ὄρους. Ἔψαλε ἡ “ Ἑλληνική Βυζαντινή χορωδία”, ὑπό τή διεύθυνση τοῦ Δρ. Κωνσταντίνου Γεωργίου.

Ὁμιλία

Συζήτηση

Φωτογραφίες