Δεκαετία στην Μητρόπολη Ναυπάκτου (Β)

Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου

(Ομιλία στους Ναυπακτίους της Αθήνας. Συνέχεια από το προηγούμενο)

ζ) Αντιμετώπιση των κοινωνικών θεμάτων, μέσα από την θεολογία της Εκκλησίας

Βεβαίως τα μέλη της Εκκλησίας έχουν και ποικίλα προβλήματα, τα οποία αρχίζουν από την φτώχεια και φθάνουν μέχρι τους πολέμους και τις ποικίλες καταστροφές. Και είναι υποχρεωμένοι οι Ποιμένες να ασχολούνται και με τέτοια ζητήματα, γιατί ο άνθρωπος αποτελείται από ψυχή και σώμα και συνίσταται από το συναμφότερο.

Αλλά στην προσπάθεια επιλύσεως των ζητημάτων αυτών το έργο της Εκκλησίας δεν συμπίπτει με το έργο της Πολιτείας ούτε η Εκκλησία υποκαθιστά την Πολιτεία. Και αυτό γίνεται αφ’ ενός μεν γιατί οι Ποιμένες γνωρίζουν ότι όλα τα προβλήματα ξεκινούν από τα θεολογικά και υπαρξιακά ζητήματα, αφ’ ετέρου δε ότι η λύση των κοινωνικών ζητημάτων γίνεται μέσα από την θεολογία της Εκκλησίας.

Οι Ποιμένες δεν αφήνουν το κύριο έργο τους που είναι η θεραπεία των πνευματικών ασθενειών, αλλά και δεν αρνούνται την ποικίλη προσφορά στα μέλη της Εκκλησίας και στους ανθρώπους τους ευρισκομένους εκτός της Εκκλησίας. Έτσι δημιουργούν, όπως γίνεται στην Μητρόπολή μας, Συνδέσμους Αγάπης και φιλανθρωπίας, προκειμένου να ανακουφίζουν τον πόνο των ανθρώπων. Και ακόμη πρέπει να υπογραμμίσω ότι αυτό το φιλανθρωπικό έργο δεν πρέπει να γίνεται αυτόνομα και ανεξάρτητα από όλο το όλο έργο της Εκκλησίας, αλλά ξεκινά από την αγάπη του Θεού, όπως εκφράζεται στην θεία Ευχαριστία και φθάνει μέχρι το Ιερό Θυσιαστήριο.

η) Σεβασμός και αξιοποίηση των επιθυμιών και των βουλήσεων των Ευεργετών

Η σημαντική θέση που έχει ο Επίσκοπος στην Τοπική Εκκλησία, το ότι είναι προεστώς της ευχαριαστικής συνάξεως και ιατρός που θεραπεύει Κληρικούς και λαϊκούς, χρησιμοποιώντας ποικίλους τρόπους και πολλά φάρμακα και μεθόδους, έχει εμπνεύσει εμπιστοσύνη σε ανθρώπους, οι οποίοι διαθέτουν την περιουσία τους στο κοινωνικό σύνολο και γι’ αυτό θέτουν επικεφαλής στα Διοικητικά Συμβούλια και τις Διαχειριστικές Επιτροπές τον Επίσκοπο.

Ο Επίσκοπος πρέπει να σέβεται αυτές τις επιθυμίες των Ευεργετών και Δωρητών και να κάνη τα πάντα προκειμένου να μη προδοθή αυτή η εμπιστοσύνη τους, αλλά θα πρέπη να αγωνίζεται και να προβαίνη σε κάθε ενέργεια προκειμένου να εκπληρώνονται στο ακέραιο οι σκοποί τους.

θ) Αίσθηση τιμής για την διαποίμανση αυτής της ιστορικής Μητροπόλεως

Κάθε Επίσκοπος εκλέγεται για μια συγκεκριμένη Ιερά Μητρόπολη και η χειροτονία του γίνεται με σκοπό να διακονή τους Χριστιανούς αυτής της Περιφερείας. Κατά την εις Επίσκοπον χειροτονία του γίνεται επίκληση της Χάριτος του Παναγίου Πνεύματος προκειμένου να προχειρίση τον συγκεκριμένο εψηφισμένον σε Μητροπολίτη της συγκεκριμένης Ιεράς Μητροπόλεως. Δεν αισθάνεται ότι είναι ένας εκκλησιαστικός υπάλληλος και μάλιστα ανώτερος, αλλά εντεταλμένος του Θεού που ενεργεί εις τύπον και τόπον του Χριστού, ως Πατέρας στην Τοπική Εκκλησία, ως ιατρός. Αισθάνεται μεγάλη τιμή και ευθύνη γι’ αυτήν την ανύψωση, που είναι στην πραγματικότητα κατάβαση, διακονία, κένωση, σταυρός.

Εάν αυτό συμβαίνει σε κάθε Μητρόπολη, ιδιαιτέρως ισχύει για την Ιερά Μητρόπολη της Ναυπάκτου, που είναι μια παλαίφατη και ιστορική Μητρόπολη, αφού οι Επίσκοποί της συμμετείχαν στις Οικουμενικές και Τοπικές Συνόδους, όπως ο Μαρτύριος στην Σύνοδο της Σαρδικής (343 μ.Χ.), ο Καλλικράτης στην Γ’ Οικουμενική Σύνοδο (431 μ.Χ.), ο Ειρηναίος στην Δ΄ Οικουμενική Σύνοδο (451 μ.Χ.), και ο Αντώνιος στην Σύνοδο επί Φωτίου (879-880 μ.Χ.), που θεωρείται ως Η΄ Οικουμενική Σύνοδος. Επίσης είναι γνωστόν ότι η Ιερά Μητρόπολη Ναυπάκτου ήταν έδρα δέκα Επισκοπών και η δικαιοδοσία της έφθανε μέχρι την Χιμάρρα της Βορείου Ηπείρου και την εποίμαναν αξιόλογοι Επίσκοποι, όπως ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου Ιωάννης Απόκαυκος κ.ά.

Έτσι η αξία μιας Ιεράς Μητροπόλεως έχει σχέση με την ιστορία της Μητροπόλεως αυτής και την αποστολή του Επισκόπου. Ο Επίσκοπος διακατέχεται πολύ από αυτήν την τιμή και την αίσθηση της ευθύνης.

ι) Δοξολογία στον Θεό και ευχαριστίες και ευγνωμοσύνη στους συνεργάτες

Ο Επίσκοπος είναι, όπως ελέχθη προηγουμένως, προεστώς της ευχαριστιακής συνάξεως, που σημαίνει ότι στο έργο του το μυστηριακό, το κατηχητικό, το διοικητικό και το ποιμαντικό έχει την ανάγκη συνεργατών, Κληρικών και λαϊκών. Πρόκειται για τους Κληρικούς που ιερουργούν και κηρύττουν τον λόγο του Θεού με την άδεια και την ευλογία του Μητροπολίτου, για τους Κληρικούς και λαϊκούς που διακονούν στα Γραφεία της Ιεράς Μητροπόλεως, για τους άνδρες και τις γυναίκες που διακονούν στα Συμβούλια των Ιερών Ναών, για τους Συνδέσμους της Αγάπης και για τους Κατηχητές που διακονούν στην εκκλησιαστική αγωγή των παιδιών. Μόνος του ο Επίσκοπος δεν μπορεί να κάνη απολύτως τίποτε. Όπως ο Απόστολος Παύλος αισθανόταν ευγνωμοσύνη στους συνεργούς του εν Κυρίω που τον ανέπαυαν και τον βοηθούσαν στο αποστολικό του έργο έτσι και ο Επίσκοπος, ως διάδοχος των αγίων Αποστόλων πρέπει να αισθάνεται ευγνωμοσύνη και καύχημα για τους συνεργάτες του. Έγραφε ο Απόστολος Παύλος: “Ώστε, αδελφοί μοι αγαπητοί και επιπόθητοι, χαρά και στέφανός μου, ούτω στήκετε εν Κυρίω, αγαπητοί” (Φιλιπ. δ΄, 1). Και σε άλλη επιστολή του: “τίς γαρ ημών ελπίς ή χαρά ή στέφανος καυχήσεως ή ουχί και υμείς έμπροσθεν του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού εν τη αυτού παρουσία; υμείς γαρ εστε η δόξα ημών και χαρά” (Α΄ Θεσ. β΄, 19-20).

Τα όσα ανέφερα προηγουμένως δεν μπορούν και δεν πρέπει να εκληφθούν ως απολογισμός του έργου που έγινε την δεκαετία που πέρασε στον αρχιερατικό θρόνο της Ιεράς Μητροπόλεως Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου. Ο απολογισμός θα γίνη κατά την Δευτέρα Παρουσία του Χριστού, αφού ο Χριστός είναι Εκείνος που θα κρίνη τις πράξεις μας και τα πλαίσια μέσα στα οποία έγιναν, καθώς επίσης θα ελέγξη και τα κίνητρα των πράξεών μας. Συγχρόνως και οι άνθρωποι έχουν την δυνατότητα να δούν και να αξιοποιήσουν τα ποιμαντικά μας έργα. Βεβαίως το ασφαλέστερο κριτήριο θα είναι ο αδέκαστος Κριτής. Όλοι θα λογοδοτήσουμε, πιο πολύ όμως οι Ποιμένες οι οποίοι θα πρέπει να ενεργούν με την προοπτική ότι είναι υπόλογοι ενώπιον του Θεού και θα δώσουν λόγο των πράξεών τους.

Αυτά που ανέφερα είναι οι θεολογικές και εκκλησιολογικές “αρχές” που με διακατέχουν και τα εκκλησιολογικά πλαίσια μέσα στα οποία εργάζομαι και ελπίζω με την βοήθεια του Θεού να συνεχίσω να εργάζομαι. Αισθάνομαι την μεγάλη τιμή επειδή έλαβα το χάρισμα της αρχιερωσύνης, και μάλιστα καταστάθηκα Μητροπολίτης σε αυτήν την ιστορική Μητρόπολη Ναυπάκτου. Προσπαθώ να κινούμαι μέσα στα εκκλησιολογικά πλαίσια, κρατώντας τις παραδόσεις και εργαζόμενος στην σύγχρονη κοινωνία μέσα από την θεολογία της Εκκλησίας. Σέβομαι και εκτιμώ την βούληση των ευεργετών και δωρητών της πόλεως και επαρχίας μας, και βεβαίως αισθάνομαι μεγάλη ευγνωμοσύνη σε όλους τους συνεργάτες μου Κληρικούς και λαϊκούς που εργάζονται με συνέπεια, θυσία, ανιδιοτέλεια για την δόξα του Θεού.

Φυσικά και γίνονται λάθη, γιατί είμαι άνθρωπος αδύνατος και δεν μπορώ κατά ποικίλους τρόπους και για διάφορες αιτίες να κάνω τέλειες ενέργειες στο έργο της ποιμαντικής διακονίας. Όμως θα ήθελα να γνωρίζετε ότι διακρίνομαι από τις βασικές αυτές θεολογικές και εκκλησιολογικές “αρχές”, εργάζομαι ως κατ’ ενώπιον του Θεού. Έχω καλή διάθεση και ελπίζω στο έλεος του Θεού και την αγάπη σας. Έχω βαθυτάτη αίσθηση της προσωρινότητος της ζωής αυτής, ότι ο βίος μας είναι σύντομος και η λογοδοσία μας στο φοβερό βήμα του Χριστού αναπότρεπτη, ιδιαιτέρως ημών των Επισκόπων.

Και επειδή άρχισα με τον Ηράκλειτο, θα ήθελα να καταλήξω με αυτόν. Προσδιορίζοντας ο Ηράκλειτος τί είναι ο αιώνας, έλεγε: “αιών παίς εστι παίζων, πεσσεύων· παιδός η βασιληίη”, δηλαδή ο χρόνος – αιώνας είναι παιδί που παίζει, που μετακινεί πιόνια, η βασιλεία ενός παιδιού (ένθ. ανωτ. σελ. 98).

Εφ’ όσον ο χρόνος είναι ένα παιδί που παίζει και μετακινεί πιόνια, τότε αφ’ ενός μεν θα πρέπει να αισθανόμαστε την προσωρινότητα του χρόνου, αφ’ ετέρου δε θα πρέπει να γινόμαστε και εμείς παιδιά για να παίζουμε μαζί του, και να ζούμε μέσα στην βασιλεία του Παιδίου του Νέου. Όσο διακατεχόμαστε και διακρινόμαστε από την λεγομένη ηλικιακή ωριμότητα, που συνδέεται με την σκοπιμότητα, την θρασύτητα και την πονηρία, τόσο και δεν μπορούμε να φιλοσοφήσουμε στον χρόνο και να χαρούμε τον μικρό χρόνο που έχουμε στην διάθεσή μας κατά την βιολογική μας ζωή.

Σάς ευχαριστώ και παρακαλώ να προσεύχεσθε για μένα.

Και εγώ εύχομαι ο Θεός να σάς ευλογή και να σάς χαρίζη ό,τι ποθητό και δημιουργικό.–