Προσκύνημα στὸ νησὶ τῆς Ἀποκάλυψης

Μαρία Κουτούση-Σύψα, Φιλόλογος

Τὸ τριήμερο 4-6 Ἰουλίου 2005 πραγματοποιήθηκε μὲ τὶς εὐλογίες τοῦ Μητροπολίτου μας κ. Ἱεροθέου προσκυνηματικὴ ἐκδρομὴ ποὺ διοργάνωσε ἡ Ἐνορία τοῦ Ἁγίου Δημητρίου Ναυπάκτου στὴν Πάτμο. Μέσα στὰ πλαίσια τῆς εὐλογημένης αὐτῆς ἐξόρμησης οἱ συμμετέχοντες στὴν ἐκδρομὴ Χριστιανοὶ εἶχαν τὴν εὐκαιρία νὰ ἐπισκεφτοῦν καὶ νὰ προσκυνήσουν τὸν εὐλογημένο τόπο ὅπου ὁ Ἰωάννης ὁ Θεολόγος, ὁ ἀγαπημένος μαθητὴς τοῦ Χριστοῦ σὲ βαθὺ γῆρας δέχτηκε τὴν ἐπίσκεψη τοῦ Κυρίου καὶ τὴν ἀποκάλυψη τῶν μελλόντων νὰ συμβοῦν μέχρι καὶ τὴ Δευτέρα Παρουσία. Ἡ κατανυκτικὴ ἀτμόσφαιρα τοῦ σπηλαίου μὲ τὴν ἁπλότητα καὶ τὴν αὐθεντικότητα τοῦ χώρου, ὁ βράχος μὲ τὴ βαθιὰ ρωγμή –σημάδι τοῦ συνταρακτικοῦ γεγονότος– ἡ αἴσθηση τῆς προσέγγισης ἑνὸς θεοβάδιστου τόπου, σὲ συνδυασμὸ μὲ τὴν πραγματοποιηθεῖσα θεία λειτουργία ἦταν μιὰ μοναδικὴ καὶ ἀνεπανάληπτη ἐμπειρία.

Ἡ Πάτμος εἶναι ἕνα νησὶ ποὺ ἀποκαλύπτεται σιγά-σιγά στὸν ἐπισκέπτη καὶ τὸν κατακτᾶ· εἶναι ἕνας πανέμορφος τόπος ποὺ εὐωδιάζει πνεῦμα. Ἡ εὐλογία τοῦ Ἰωάννη τοῦ Θεολόγου γίνεται αἰσθητῆ σὲ κάθε εὐαίσθητο ἄνθρωπο καὶ εὐλαβῆ Χριστιανό. Ἕνα πνεῦμα ἁπλότητας, σοβαρότητας καὶ γαλήνης διαχέεται στὸ νησί, ποὺ θὰ μποροῦσε κανεὶς νὰ τὸ χαρακτηρίση ἡσυχαστικό. Ἡ συμβολὴ τῶν δύο μοναστηριῶν, τῆς Σταυροπηγιακῆς Μονῆς τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου καὶ τῆς Μονῆς Εὐαγγελισμοῦ "Μητρὸς τοῦ Ἠγαπημένου", στὴ διαμόρφωση αὐτοῦ τοῦ πνεύματος εἶναι καθοριστική. Οἱ προσκυνητὲς τῆς Ἐνορίας μας ἐπισκέφτηκαν πρῶτα τὸ μοναστήρι τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, τὸ ὁποῖο βρίσκεται μέσα στὸ Κάστρο ποὺ δεσπόζει στὴν κορφὴ τοῦ νησιοῦ, ὅπου βρίσκεται ἡ χώρα.

Ἐκεῖ βίωσαν τὴ συγκλονιστικὴ ἐμπειρία νὰ προσκυνήσουν τὰ ἅγια Λείψανα τῶν Ἀποστόλων Θωμᾶ καὶ Φιλίππου, τὴ λάρνακα τοῦ ὁσίου Χριστοδούλου, κτήτορος τῆς Μονῆς, καὶ λείψανα ἄλλων ἁγίων, νὰ θαυμάσουν μοναδικὰ ἔργα ἐκκλησιαστικῆς βυζαντινῆς τέχνης –ὅπως τὸ θαυμάσιο τέμπλο τοῦ Καθολικοῦ τῆς Μονῆς– καὶ νὰ ἀκούσουν τὸν Ἔξαρχο τῆς Πάτμου Ἀρχιμανδρίτη Ἀντύπα νὰ τοὺς μιλάη μὲ πνεῦμα φιλοξενίας, ἀγάπης καὶ πατρικῆς καθοδήγησης. Στὸ θαυμαστὸ Μουσεῖο ποὺ διαθέτει ὁ Μονὴ καὶ ἐκθέτει ὁρισμένα ἀπὸ τὰ πολύτιμα κειμήλιά της, ἐντυπωσίασαν οἱ περγαμηνὲς καὶ τὰ παλαιὰ χειρόγραφα ἱερῶν κειμένων, τὰ ἱερὰ σκεύη ἀνεκτίμητης ἀξίας καὶ ἐκπληκτικῆς τέχνης, τὰ χρυσοποίκιλτα ἄμφια, ἔργα ὑπομονῆς, εὐσέβειας καὶ αἴσθησης τοῦ ὡραίου.

Ἡ ἐπίσκεψη στὴ Μονὴ τοῦ Εὐαγγελισμοῦ ἔγινε τὴν ἴδια μέρα κατὰ τὴν ὥρα τοῦ Ἑσπερινοῦ. Ἡ κατανυκτικὴ γλυκύτητα τῆς ἀκολουθίας, σὲ συνδυασμὸ μὲ τὴν ἐγκάρδια φιλοξενία καὶ τὴν πρόθυμη ξενάγηση ἀπὸ τὶς μοναχές, μέσα σὲ ἕνα φυσικὸ περιβάλλον δοξαστικὸ ἀπὸ τὴν ἱλαρότητα τοῦ φωτὸς τῆς ἑσπερινῆς ὥρας, γέμισε τὶς ψυχὲς γαλήνη καὶ εὐχαριστιακὴ διάθεση.

Ἡ ἐκδρομὴ αὐτὴ εἶχε καὶ κάποιες ἀπρογραμμάτιστες, ἀλλὰ ἄκρως ἐνδιαφέρουσες πλευρές. Μετὰ ἀπὸ συμφωνία τῶν περισσοτέρων μελῶν της, ἡ ὁμάδα ἐπισκέφθηκε τὰ κοντινὰ νησιά, τοὺς Λειψοὺς καὶ τὴ Λέρο. Στοὺς Λειψοὺς προσκύνησε τὴν Παναγία τοῦ Χάρου, ὅπως λέγεται μιὰ μοναδικὴ εἰκόνα τῆς Παναγίας ποὺ κρατᾶ στὰ χέρια της τὸ Χριστὸ ἐσταυρωμένο. Ἐκεῖ πραγματοποιεῖται ἕνα συνεχὲς θαῦμα. Ξερὰ κρινάκια ἀφιερωμένα στὴν εἰκόνα τῆς Παναγίας πρὶν ἀπὸ πολλὰ χρόνια, κάθε χρόνο στὴν ἀπόδοση τῆς ἑορτῆς τοῦ Δεκαπενταυγούστου ἀνθίζουν. Στὴ σύντομη παραμονή μας στὴ Λέρο κάποιοι ἀνέβηκαν στὴν κορφὴ τοῦ βουνοῦ, ὅπου προσκύνησαν τὴν θαυματουργὴ εἰκόνα τῆς Παναγίας τοῦ Κάστρου. Ἐκεῖ ὑπάρχει Μουσεῖο καὶ ὁ τάφος τῆς γερόντισσας Γαβριηλίας. Ἐκεῖ εἶδαν καὶ τὸ ὄνομα συμπατριώτη μας ἀπὸ τὴν Περίστα γραμμένο κάτω ἀπὸ μεγάλη τοιχογραφία, τὴν ὁποία ἀφιέρωσε στὴν Παναγία τοῦ Κάστρου.

Ἡ ἐκδρομὴ εἶχε καὶ ἄλλες ἀνθρώπινες πλευρές, ἀφοῦ μέσα σ' ἕνα πνεῦμα ἀγάπης, συναντίληψης καὶ καλῆς διάθεσης, ἐπικοινωνήσαμε μεταξύ μας καὶ γνωρισθήκαμε καλύτερα, ἀξιοποιῶντας ὅλα τὰ καλὰ στοιχεῖα τῆς παράδοσής μας.

Εὐχαριστῶντας τὸν Ἅγιο Θεὸ γιὰ τὴν εὐλογία αὐτή, ἂς εὐχηθοῦμε νὰ μᾶς ἀξιώνη νὰ ἔχουμε πάντοτε τέτοιες ἐμπειρίες ποὺ μᾶς φέρνουν πιὸ κοντὰ στὸ Θεό, στοὺς ἀνθρώπους καὶ στὴν πανέμορφη φύση, τὴ γεμάτη ἀπὸ τὴν ἄκτιστη προνοητικὴ καὶ καλλοποιὸ ἐνέργεια τοῦ Δημιουργοῦ της.