Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἱερώνυμος μὲ δημοσιογράφους τῆς Ναυπάκτου: «Χρειάζεται εἰλικρίνεια»

(Ἀπομαγνητοφώνηση)

Δημοσιεύουμε τὴν συνέντευξη τοῦ Μακαριωτάτου μὲ Δημοσιογράφους τῆς πόλης μας. Ἡ συνάντηση ἔγινε στὸ Ἐπισκοπεῖο, τὴν Κυριακὴ τῶν Μυροφόρων μετὰ τὴν πανηγυρικὴ θεία Λειτουργία.

Γιάννης Ξύδης: Μακαριώτατε, εἶναι ἀρκετὲς οἱ φορὲς ποὺ ἔχετε ἐπισκεφθῇ τὴν Ναύπακτο. Θέλετε νὰ μᾶς μιλήσετε γιὰ τοὺς δεσμούς σας μὲ τὴν πόλη μας;

Μακαριώτατος: Κατ' ἀρχὴν ἡ Ναύπακτος εἶναι μιὰ ὡραία πόλη. Τὸ πιὸ σπουδαῖο ἀπ' ὅλα, καὶ ἔχει καὶ καλοὺς ἀνθρώπους. Ἔχω ἰδιαίτερους δεσμοὺς μὲ τὴν Ναύπακτο καὶ τὴν ἀγαπῶ πάρα πολύ. 

Πρῶτα ἀπ' ὅλα συνδέομαι μὲ πολλὴ φιλία, μὲ φιλία μεγάλη ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια μὲ τὸν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη σας, τὸν κ. Ἰερόθεο. Συνδεόμαστε ἀπὸ πολλὰ χρόνια καὶ αὐτὸς ὁ σύνδεσμος γίνεται ὅλο καὶ περισσότερο πιὸ δυνατός, διότι ἀσχολούμεθα μὲ θέματα οὐσιαστικὰ τῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας, θέματα ποὺ θέλουν ὄχι μόνο συζήτηση, ἀλλὰ καὶ ἀντιμετώπιση οὐσιαστική. Ὁ ἕνας λόγος εἶναι αὐτός.

Δεύτερος λόγος εἶναι ὅτι ἔχω καὶ μία πνευματικὴ συγγένεια μὲ αὐτὸν τὸν χῶρο γιατί, ὅπως ξέρετε, ὁ προκάτοχος τοῦ Σεβασμιωτάτου καὶ ἀδελφοῦ κ. Ἱεροθέου, ὁ μακαριστὸς Νικόδημος, ἦταν δικό μου πνευματικὸ παιδὶ καὶ μὲ χαρὰ τότε εἴδαμε τὴν ἐκλογή του καὶ τὴν ἐγκατάστασή του ἐδῶ. Ἀλλὰ ἀλλιῶς ἦρθαν τὰ πράγματα, ἄλλο ἤθελε ὁ Θεός. Ἔμεινε μόνο λίγες ἡμέρες καὶ εἶναι ἐδῶ τώρα ὁ τάφος του καὶ αὐτὸς εἶναι ἕνας σύνδεσμος μὲ αὐτὸν τὸν χῶρο, καὶ ἀκόμα περισσότερο οἱ γιορτὲς ποὺ γίνονται ἐδῶ πέρα, ὅπως ἡ σημερινή, ποὺ εἶναι γιορτὴ καὶ θρησκευτικὴ καὶ ἐθνική. Ἦταν ἕνας λόγος νὰ ἀνανεώσω αὐτὲς τὶς σχέσεις καὶ φεύγω σήμερα, πολὺ εὐχαριστημένος, διότι ὅλα αὐτὰ ποὺ σᾶς εἶπα πιὸ μπροστὰ τὰ ξαναζὼ αὐτὴν τὴν στιγμὴ καὶ εἶναι καὶ μία πηγὴ δυνάμεως γιὰ μᾶς.

Σωτήρης Καρέλης: Συνεδρίασε ἡ Διαρκὴς Ἱερὰ Σύνοδος πρὶν ἀπὸ λίγες ἡμέρες καὶ εἶναι ἀρκετὰ τὰ θέματα τὰ ὁποῖα τὴν ἀφοροῦν. Ἕνα ἀπὸ αὐτὰ ἦταν καὶ ἡ μετάφραση, θὰ λέγαμε, τῆς Λειτουργίας στὴν νεοελληνικὴ γλῶσσα. Βέβαια, ὑπῆρξαν κάποια παραδείγματα ἀπὸ κάποιον Μητροπολίτη, ἂν δὲν κάνω λάθος τὸν Σεβασμιώτατο Πρεβέζης, ὁ ὁποῖος μετέφρασε κάποιο κείμενο. Ποιά εἶναι ἡ ἄποψη ἡ δική σας ἐπάνω στὸ θέμα αὐτό;

Μακαριώτατος: Κοιτᾶξτε, ὁπωσδήποτε εἶναι ἕνα θέμα μεγάλο καὶ μᾶς ἀπασχολεῖ ὅλους. Ἀλλὰ αὐτὰ τὰ θέματα τὰ μεγάλα, ὅπως εἶναι αὐτό, ὅπως εἴπατε τῆς ἑρμηνείας ἢ τῆς ἀποδόσεως τῆς θείας Λειτουργίας μὲ ἕναν τρόπο πιὸ κατανοητό, μετάφραση ἢ παράφραση, ὅπως θέλετε πέστε τό, εἶναι ἕνα πρόβλημα, εἶναι ἕνα θέμα ποὺ μᾶς ἀπασχολεῖ. Ἀλλὰ δὲν εἶναι ἕνα θέμα ποὺ μπορεῖ νὰ τὸ ἀντιμετωπίση ὁ καθένας μὲ τὸν δικό του τρόπο. Διότι πᾶμε νὰ λύσουμε, ἢ μᾶλλον νὰ ἀντιμετωπίσουμε ἕνα πρόβλημα, ἀλλὰ θὰ δημιουργήσουμε πολλὰ ἄλλα περισσότερα. Γι’ αὐτὸ ἀσχολήθηκε πολὺ σοβαρὰ ἡ Ἱερὰ Σύνοδος καὶ κατέληξε ὅτι δὲν μπορεῖ αὐτὴν τὴν στιγμὴ νὰ κάνουμε τίποτε, μένουν τὰ πράγματα ὅπως εἶναι, ἀλλὰ ὅμως δημιουργοῦνται, συγκροτοῦνται ἐπιτροπὲς οἱ ὁποῖες θὰ μελετήσουν τὸ θέμα ἀπ' ὅλες τὶς πλευρές, νὰ ἀκουσθοῦν ἀπόψεις, προτάσεις, νὰ ὠριμάση τὸ θέμα καὶ στὴν συνέχεια νὰ ἐξετασθῇ, καὶ ὄχι μόνον ἀπὸ τὴν Σύνοδο, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὴν Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Ἑπομένως, μένουμε ὅπως εἴμαστε, ὅπως ὑπάρχουν τὰ πράγματα. Καὶ ἡ Σύνοδος δὲν θά ‘θελε μὲ κανέναν τρόπον ὁ κάθε ἕνας ἀπὸ μᾶς νὰ ἀποφασίζη καὶ νὰ κάνη αὐτὸ ποὺ ἐκεῖνος νομίζει. Διότι σήμερα ἔχουμε τὸ θέμα τῆς γλώσσας, τῆς ἑρμηνείας, αὔριον ἔχουμε ἄλλα θέματα, δὲν μπορεῖ κάθε ἕνας μέσα στὸν χῶρο τῆς Ἐκκλησίας Ἱεράρχης νὰ δίνη τὴν δική του τὴν λύση. Ἔτσι, λοιπόν, αὐτὴ ἡ προσπάθεια πρέπει αὐτὴν τὴν στιγμὴ νὰ ἀνασταλῇ, τοὐλάχιστον ἕως ὅτου ληφθῇ μιὰ πιὸ καλή, οὐσιαστικὴ ἀπόφαση.

Σωτήρης Καρέλης: Ὑπάρχει καὶ ἕνα ἄλλο θέμα, αὐτὸ μὲ τὶς εἰκόνες στὰ δικαστήρια. Κάποιοι δικηγόροι, κάποιοι δικηγορικοὶ σύλλογοι ἐπιθυμοῦν νὰ κατέβουν ἀπὸ τὶς αἴθουσες τῶν δικαστηρίων. Καὶ εἴχαμε κι ἐδῶ τὴν ἀντίθεσή σας.

Μακαριώτατος: Ἂν ἀκούσατε καὶ σήμερα στὴν Ἐκκλησία τὶς σκέψεις μου, εἶπα ὅτι εἶναι ἕνα περίεργο πρᾶγμα σὲ αὐτὸν τὸν τόπο: οἱ λίγοι νὰ θέλουν νὰ ἐπιβάλλονται σὲ αὐτοὺς ποὺ εἶναι πολλοὶ ἢ οἱ μικρὲς αὐτὲς ἀπόψεις νὰ ἐξοβελίζουν τὶς μεγάλες ἀποφάσεις τῆς πλειοψηφίας. Βέβαια εἶναι σεβαστὲς οἱ ἀπόψεις τοῦ καθενός, ἀλλὰ δὲν σημαίνει ὅτι πρέπει νὰ τὶς κάνουμε καὶ σημαία καὶ φλάμπουρο.

Τὸ σύμβολο, ὅπως ξέρετε καὶ ὅπως πολὺ ὡραῖα μᾶς ἀνέπτυξε ὁ Σεβασμιώτατος Ναυπάκτου στὴν Ἱερὰ Σύνοδο στὴν εἰδικὴ συνεδρία, δὲν εἶναι μόνο θρησκευτικὸ πρᾶγμα, εἶναι ἕνα βίωμα τὸ ὁποῖο τὸ φέρνουμε ἀπὸ γενιὰ σὲ γενιά. Εἶναι ἑπομένως ἕνας πολιτισμός, μιὰ πολιτιστικὴ παράδοση. Καὶ δὲν τὸ βλέπουμε μόνο στεγνὰ θρησκευτικά. Καὶ τὸ κάθε ἕνα σύμβολο ἔχει καὶ θρησκευτικὲς ἔννοιες, ἀλλὰ πολλὲς φορὲς δὲν ἔχει μόνο θρησκευτικὴ ἔννοια. Ἀνεχόμαστε π. χ. ὅταν βλέπουμε νὰ καῖνε τὴν σημαία καὶ μερικοὶ νὰ τὴν ποδοπατοῦν; Μᾶς ἱκανοποιεῖ αὐτὸ τὸ πρᾶγμα; Τὰ σύμβολα, λοιπόν, ἔχουν μιὰν εὐρύτερη ἔννοια καὶ εἶναι μιὰ πολιτιστικὴ κληρονομιὰ καὶ πρέπει νὰ τὴν ὑπερασπιστοῦμε καὶ νὰ μὴν ἀφήσουμε τοὺς λίγους νὰ παρασύρουν τὴν πλειοψηφία.

Ἔπειτα ὑπάρχει καὶ ἡ Συνθήκη τῆς Λισσαβώνας ποὺ λέει ὅτι κάθε ἕνα ἀπὸ τὰ κράτη μέλη τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἑνώσεως ἔχει δικαίωμα νὰ ὑποστηρίζη τὴν πολιτιστική του κληρονομιὰ πέρα γιὰ πέρα. Ἑπομένως εἴμαστε ἀντίθετοι. Καὶ πιστεύω εἶναι κάτι ποὺ θὰ συνεγείρη τοὺς Ἕλληνες, ἂν αὐτὸ γενικευθῇ. Πιστεύω ὅμως ὅτι ἡ Πολιτεία εἶναι συνετὴ καὶ δὲν θὰ προχωρήση πρὸς αὐτὴν τὴν κατεύθυνση. Γιατί ἄλλο πρᾶγμα εἶναι νὰ γίνεται ἀγῶνας γιὰ πράγματα ταπεινά, περιουσιακὰ κλπ καὶ ἄλλο νὰ γίνεται γιὰ αὐτὰ ποὺ οἱ Πατέρες μας θυσιάστηκαν.

Ἀλέξανδρος Κολιόπουλος: Μακαριώτατε, τὴν εὐχή σας! Στὴν ὁμιλία σας τὸ πρωΐ στὸν ναὸ σήμερα ἀναφερθήκατε πάλι στὴν πνευματικὴ κρίση. Μπορεῖτε νὰ τὸ ἀναλύσετε περισσότερο; Τί ἐννοεῖτε πνευματικὴ κρίση;

Μακαριώτατος: Ἅς τὸ πάω λίγο πιὸ μακριά, γενικότερα, γιὰ νὰ τὸ καταλάβουμε περισσότερο. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἐγωϊστὴς καὶ ἐνδιαφέρεται μόνο γιὰ τὸν ἑαυτό του, μόνο γιὰ τὸ βόλεμά του, ὅταν ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἐγωπαθὴς καὶ θέλη ὅλοι οἱ γύρω νὰ ἀσχολοῦνται μὲ αὐτὸν ἢ ὅ,τι παράγεται σ' αὐτὸν τὸν τόπο ἢ ὅ,τι ὑπάρχει ὑλικὸ ἀγαθό, ἀξίωμα, δόξα κλπ, τὸ θεωρῇ ὅτι εἶναι δικό του πρᾶγμα καὶ δὲν εἶναι καὶ τῶν ἄλλων ἀνθρώπων καὶ κοιτάη νὰ τὸ ἀποκτήση μὲ ὁποιονδήποτε τρόπο, δὲν εἶναι πνευματικὸ αὐτό. Πνευματικὸ εἶναι αὐτὸ ποὺ μᾶς εἶπε ὁ Κύριος: ὅτι δὲν εἶναι στὸν δικό του τὸ χῶρο ὅπως εἶναι στὸν κόσμο, ὅπου κατεξουσιάζουν οἱ ἄνθρωποι καὶ ἐπιβάλλονται. Ἀλλὰ ἐδῶ θέλει μιὰν ἄσκηση πνευματικὴ καὶ αὐτὸς ποὺ θέλει νὰ εἶναι μέγας πρέπει πρῶτα νὰ γίνη μικρός . Γιὰ νὰ ἀναδειχθῇ πρέπει νὰ διακονήση, νὰ ὑπηρετήση τοὺς ἀνθρώπους καὶ ὄχι ὅλοι οἱ ἄνθρωποι νὰ τὸν ὑπηρετοῦν. Αὐτὴ εἶναι ἡ θεωρητικὴ τοποθέτηση. Ἡ ἐφαρμογή. Ρῖξτε μιὰ ματιὰ στὴν κοινωνία μας γύρω, ἂν δῆτε ὅτι δὲν ἰσχύει αὐτὸ τὸ πρᾶγμα. Αὐτὸ ἴσχυσε ἰσχύει καὶ δὲν ξέρω πόσο θὰ ἰσχύση ἀκόμα. Ὅσο θὰ ἰσχύη αὐτὸ τὸ πρᾶγμα καὶ θὰ κατακυριεύη τὴν σκέψη μας καὶ τὴν πορεία μας, αὐτὴ ἡ ἔννοια ὅσα δάνεια καὶ νὰ μᾶς δώση τὸ ΔΝΤ, ὅσο καὶ νὰ μᾶς δώση ἐμεῖς κάθε πέντε καὶ δέκα χρόνια θὰ ζητᾶμε δάνεια ἢ ἄλλου εἴδους ἐξυπηρετήσεις. Γι' αὐτὸ λέμε πρέπει πρῶτα νὰ δοῦμε ποιά εἶναι ἡ ἀσθένειά μας, ποιό εἶναι τὸ φάρμακο ποὺ πρέπει νὰ πάρουμε νὰ θεραπευτοῦμε, γιὰ νὰ δοῦμε πῶς πρέπει νὰ ζήσουμε. Καὶ αὐτὸ δὲν εἶναι θέμα μόνον τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλὰ εἶναι θέμα ὅλων μας. Ὅταν μάθω ἐγὼ π.χ. νὰ ζὼ ξαπλωμένος καὶ παίρνοντας εὐρωδάνεια κάθε μέρα, ἀσφαλῶς ὅλα αὐτὰ μαζὶ θὰ μᾶς ὁδηγήσουν σὲ αὐτὴν τὴν κρίση. Γι' αὐτὸ λέω ὅτι ἡ κρίσις δὲν εἶναι μόνο τὸ ὅτι δὲν ἔχουμε χρήματα νὰ πληρώσουμε, εἶναι καὶ ὁ τρόπος τῆς ζωῆς μας, ὁ τρόπος πορείας μας, τοῦ βολέματός μας, ποὺ εἶναι αὐτὴ ἡ πνευματικὴ κρίση ποὺ ὁδηγεῖ σ' αὐτὴν τὴν κατάσταση.

Ἀλέξανδρος Κολιόπουλος: Ζητᾶμε ἀπὸ τοὺς νέους νὰ ἔρθουν στὴν Ἐκκλησία ἡ Ἐκκλησία ὅμως διδάσκει ὑπακοή. Ἐσεῖς σήμερα μιλήσατε καὶ γιὰ τόλμη, ἀλλὰ καὶ γιὰ ἐλευθερία. Συμβιβάζεται αὐτό;

Μακαριώτατος: Κοιτᾶξτε. Τὰ εἶπε πάρα πολὺ ὡραῖα ὁ Κάλβος. Εἶναι ἕνα ὡραῖο κομμάτι ποὺ λέει: Ἡ ἐλευθερία θέλει τόλμη. Ἐξαρτᾶται τί ἐννοοῦμε τόλμη καὶ τί ἐννοοῦμε ἐλευθερία. Εἶναι μερικὲς εὐρύτατες ἔννοιες. Ἐδῶ συνδέεται. Θέλει τόλμη ἡ ἐλευθερία. Βλέπετε αὐτὰ συνδέονται. Θέλει μιὰ ὁλόκληρη ἀνάλυση. Αὐτὴ θὰ μᾶς τὴν ἔκανε πιὸ καλὰ ὁ ἅγιος Ναυπάκτου ποὺ τὰ ξέρει καλὰ αὐτὰ τὰ πράγματα. Βεβαίως εἶναι δύσκολα πράγματα αὐτά, ἀλλὰ δὲν εἶναι ἀκατόρθωτα. Διότι ἔχουμε πολλὰ παραδείγματα. Εἶπα γιὰ τὸν Εὐαγόρα Παλληκαρίδη σήμερα. Δὲν θὰ μποροῦσε καὶ αὐτὸς νὰ πή: "Κορόϊδο, γιατί νὰ πάω νὰ κρεμασθῶ;". Τὸ εἴδαμε. Ἂν πᾶτε σὲ ἕνα ἄγαλμα τῆς Λειβαδιὰς ποὺ ἔχει τὸν Ἀθανάσιο Διάκο, πήγαμε νὰ καταθέσουμε στέφανο μιὰ φορὰ καὶ τὴν νύκτα εἶχαν γράψει: "Κορόϊδο κάθισες καὶ σὲ σουβλίσανε". Ὁπότε εἶναι ἡ ἄλλη πλευρὰ τῆς ζωῆς αὐτή. Καὶ αὐτὸ εἶναι ἐλευθερία. Μπορεῖ νὰ τὸ κάνη, ἀλλὰ τὸ θέμα εἶναι ποιά εἶναι ἡ σωστὴ διάσταση.

Σωτήρης Καρέλης: Μακαριώτατε, χθὲς πραγματοποιήθηκε μιὰ ἐπιστημονικὴ ἡμερίδα στὴν Ναύπακτο γιὰ τὴν Ἱερὰ Μονὴ Ἀμπελακιωτίσσης. Ὁ Σέβ. Μητροπολίτης Ναυπάκτου ἀναφέρθηκε καὶ στὴν ἐκκλησιαστικὴ περιουσία λέγοντας ὅτι Ἐκκλησία αὐτὴν τὴν στιγμὴ μπορεῖ νὰ διαχειριστὴ τὸ 4%, καὶ αὐτὸ ἡ Πολιτεία ζητάει νὰ τὸ φορολογήση. Ἡ δική σας ἄποψη γιὰ τὸ θέμα.

Μακαριώτατος: Καὶ αὐτὸ τὸ θέμα εἶναι ἕνα μεγάλο θέμα. Ἔχει δημιουργηθῇ ἕνας μῦθος, ἕνα μεγάλο παραμύθι γύρω ἀπὸ τὸ θέμα καὶ ἔχει ἐξάψει τὴν φαντασία τῶν ἀνθρώπων. Ἅς τὰ χωρίσουμε λιγάκι. Ἡ περιουσία ἂν ἦταν τὸ 100% διὰ μέσου τῶν δεκαετιῶν ἀπὸ τὸ 1840 μέχρι σήμερα ἔχει μοιράσει τὸ 96% καὶ ἔχει μείνει τὸ 4%. Ἕνα ἐρώτημα ἔγινε. Ποιοί πῆραν αὐτὸ τὸ 96%, πῶς τὸ πῆραν καὶ τί τὸ κάνανε. Κεφάλαιο μεγάλο ποὺ θέλει μεγάλη ἔρευνα. Τὸ δεύτερο. Αὐτὸ τὸ 4% ποὺ ὑπάρχει εἶναι ὅλο ἀξιοποιήσιμο; Δὲν εἶναι ἀξιοποιήσιμο. Αὐτὸ ποὺ εἶπα κι ἐγὼ σὲ μιὰν ἄλλη συζήτηση ὅτι εἶναι ἄνθραξ ὁ θησαυρός, εἶναι ἡ περιουσία ποὺ εἶναι μὲν ὀνομαστικὴ σὲ κάθε μοναστήρι, σὲ κάθε ναό, ἀλλὰ δὲν ἀξιοποιεῖται. Δὲν ξέρω ἂν ἡ Ἀμπελακιώτισσα ἔχη 1000 στρέμματα γύρω, βουνὸ κλπ, ποιός θὰ πάη νὰ τὰ ἀναπτύξη αὐτά.

Ὅμως οἱ ἀριθμοὶ τοῦ ὑπουργείου Οἰκονομικῶν εἶναι στυγνοὶ καὶ σκληροί. Π.χ. ἕνα παράδειγμα θὰ σᾶς πώ. Ἡ Μονὴ Πετράκη ἔδωσε τὸν "Εὐαγγελισμό" , τὸ οἰκόπεδο γιὰ νὰ γίνη ὁ Εὐαγγελισμός, χτίστηκε ὁ Εὐαγγελισμός. Μπροστὰ ἔμεινε ἕνα μικρὸ κομμάτι 12 στρέμματα ἀπὸ τὸ οἰκόπεδο ποὺ εἶναι τὸ ἄλσος μπροστὰ στὸν Εὐαγγελισμό. Εἶναι, λοιπόν, ἕνα ἄλσος ποὺ χρησιμοποιεῖται γιὰ νὰ ξεκουράζονται οἱ ἄνθρωποι, μὲ πεῦκα ποὺ δὲν ἀξιοποιεῖται. Λοιπόν, μέσα στὰ χαρτιὰ θὰ δῆτε Μονὴ Πετράκη, οἰκόπεδο 12.000 μ. ἐπὶ τῆς ὁδοῦ Βασιλίσσης Σοφίας. Ἡ Βασιλίσσης Σοφίας λοιπόν, ὅταν πὴς 1 μέτρο σημαίνει 1.000.000... Ἑπομένως 12.000 μ. ἐπὶ τόσο 12 ἑκατομ. Ἑπομένως πιστώνεται ἡ καρτέλλα ὅτι ἐκεῖ ἔχουμε ἕνα οἰκόπεδο ποὺ κάνει τόσα δισεκατομμύρια. Ἀφρός. Εἶναι δασύλλιο. Ὁ Λυκαβηττός. Ἦταν παλιὰ τὰ νταμάρια. Τὰ 3.000 στρέμματα ἐκεῖ ἔχουν δισεκατομμύρια.

Πρέπει νὰ ποῦμε ἔχουμε περιουσία αὐτὴ ποὺ εἶναι ἔξω ,μακριά, χωράφια, βουνὰ κλπ. καὶ δὲν ἔχουν καμία ἀξία σήμερα. Εἶναι τὰ ἄλλα ποὺ εἶναι πλασματικά, τὰ ὁποῖα ὑπολογίζονται μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο καὶ εἶναι καὶ τὰ ἄλλα, ἐδῶ πρέπει νὰ προσέξουμε, ποὺ ἔχουν μεγάλη ἀξία καὶ μπορεῖ νὰ δώσουνε πολὺν καρπὸ καὶ στὴν Ἐκκλησία καὶ στὴν Πολιτεία πρὸ πάντων ἐξυπηρέτηση στοὺς ἀνθρώπους καὶ εἶναι αὐτὰ ποὺ εἶναι δεσμευμένα. Ἔχει ἔρθει ἡ Πολιτεία καὶ τὰ ἔχει δεσμεύσει. Λέει π.χ. ἔχετε ἕνα οἰκόπεδο πίσω ἀπὸ τὸ ἄγαλμα τοῦ Βενιζέλου 11 στρέμματα, τὸ δεσμεύω γιατί τὸ χρειάζομαι. Ἔχουμε ἕνα οἰκόπεδο στὴν Λεωφόρο Ἀλεξάνδρας ποὺ τὸ ἔχουμε μὲ ἀνταλλαγὴ κτημάτων. Ἔρχεται τὸ Κράτος καὶ λέει αὐτὸ τὸ θέλουμε, καὶ τὸ δεσμεύει. Πᾶμε στὰ δικαστήρια, τὸ κερδίζουμε. Αὐτὸ μένει δεσμευμένο. Ἔχουμε στὴν Βουλιαγμένη μεγάλη περιουσία ποὺ εἶναι δεσμευμένη.

Ἐρχόμαστε, λοιπόν, ἐμεῖς καὶ λέμε στὸ Κράτος: Αὐτὴν τὴν δεσμευμένη περιουσία ἐλᾶτε νὰ τὴν ἀξιοποιήσουμε μαζὶ καὶ τὰ χρήματα ποὺ θὰ πάρουμε νὰ τὰ ἐπενδύσουμε μὲ διάφορο τρόπο, ἀλλὰ ὁ καρπός, τὸ προϊὸν ἀπὸ αὐτὴν τὴν ἀξιοποίηση νὰ μὴν πάη οὔτε σὲ μετοχὲς τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλὰ οὔτε καὶ στὶς μαῦρες τρῦπες τῆς Πολιτείας. Νὰ γίνη ἕνα ταμεῖο ποὺ θὰ ἀσχολεῖται μὲ τὴν κοινωνικὴ πρόνοια καὶ νὰ γίνουν ἔργα γιὰ τὴν ἐξυπηρέτηση τοῦ λαοῦ. Ἐδῶ περιμένουμε ἀπάντηση, νὰ δοῦμε. Αὐτὴ εἶναι ἡ περιουσία ποὺ ἀξίζει καὶ εἶναι μεγάλη καὶ πρέπει νὰ τὴν ἀξιοποιήσουμε. Νὰ δοῦμε τί ἀνταπόκριση θὰ βροῦμε. Ὅλα τὰ ἄλλα εἶναι παραμύθια. (Μπορεῖτε νὰ βρῆτε, δὲν ξέρω ποιά ἄλλα μοναστήρια ἔχετε ἐδῶ). Χρειαζόμαστε ἀπὸ σᾶς τοὺς δημοσιογράφους μία καλὴ διάθεση νὰ ἀσχοληθῆτε οὐσιαστικὰ καὶ ὄχι ἔτσι ἐπιπόλαια. Ἐλᾶτε καὶ πέστε: Μακαριώτατε, (ἢ τὸν ὑπεύθυνο) βάλτε μας ὅλα κάτω. Ὁ Κεντρικὸς Ὀργανισμὸς τῆς Ἐκκλησίας τί εἰκόνα παρουσιάζει τὸ 2009; Καὶ νὰ σᾶς βγάλουμε τὰ βιβλία καὶ νὰ σᾶς ποῦμε ὅτι ὁ λογαριασμὸς τοῦ 2009 εἶναι: 10 ἑκατομμύρια ἔσοδα ἀπὸ τὰ μερίσματα τῶν μετοχῶν καὶ 14 ἑκατομμύρια ἀπὸ τὰ μισθώματα, πολυκατοικίες κ.ἄ. 24 ἑκατομμύρια. Ἐλᾶτε μὲ 24 ἑκατομμύρια νὰ διοικήσετε ὅλον τὸν ὀργανισμὸ τῆς Ἐκκλησίας. Ἔρχεται τώρα τὸ Κράτος, ἡ Τράπεζα ἅς τὸ ποῦμε, (καὶ λέει) λόγῳ τῆς κρίσεως δὲν σᾶς δίνουμε μερίσματα. Τὸ 2009, τὸ 2010, τὸ 2011. Ἑπομένως τὰ 24 ἑκατομ. γίνονται 14 ἑκατομ. Λέω στὸν ὑπουργὸ ἀπὸ τὰ 14 ἑκατομμύρια πέστε μου ποιά νὰ σβήσουμε; Νὰ σβήσουμε τὶς ὑποτροφίες ποὺ δίνουμε στοὺς φοιτητὲς τοὺς δικούς μας καὶ τοὺς ξένους; Ὄχι, μοῦ λέει πρέπει νὰ ὑπάρξουν. Νὰ σβήσουμε τὰ 500 ἑκατομμύρια ποὺ δίνουμε στὰ Οἰκοτροφεῖα κλπ. -Ὄχι, αὐτὰ πρέπει νὰ τὰ ἀφήσετε. Ἔχουμε ὑπαλλήλους ποὺ παίρνουν 4,5 ἑκατομμύρια, νὰ ἀπολύσουμε τοὺς μισούς; -Ὄχι. -Τότε τί νὰ κάνουμε; Πέστε μας, δῶστε μας λύση. Γι' αὐτὸ φτάνουμε σὲ ἀδιέξοδα πολλὲς φορὲς καὶ μένουμε σὲ αὐτὴν τὴν εἰκόνα.

Ἕνα βράδυ ἄκουσα τὸν κ. Χαρδαβέλα σὲ μιὰ ἐκπομπὴ ποὺ λέει ἔχει τὸ ταμειακὸ ὑπόλοιπο 25 δισεκατομμύρια! Δὲν τὸ ξέρω ἐγώ; Ποῦ εἶναι αὐτὸ τὸ πρᾶγμα; Ἅς ἔρθη νὰ μᾶς τὸ δείξη ποὺ εἶναι; 25 δισεκατομμύρια! Τὸ 2010 ποὺ εἴμαστε τώρα σᾶς τὸ λέγω ἔχουμε 12 μὲ 13 ἑκατομμύρια τὰ μισθώματα μόνο. Μὲ αὐτὰ πρέπει νὰ ζήση ὁ κεντρικὸς ὀργανισμὸς τῆς Ἐκκλησίας. Τί χρειάζεται λοιπόν; Χρειάζεται μιὰ εἰλικρίνεια. Οἱ δημοσιογράφοι ποὺ ἔχουν γνήσιο ἐνδιαφέρον, ἀλλὰ δὲν μπορεῖτε νὰ ἔχετε κι ἐσεῖς γνήσιο ἐνδιαφέρον γιατί ἔχετε ἄλλα ἀφεντικά. Τὰ ξέρουμε καὶ αὐτά. Νὰ πῆτε ἐλᾶτε ἐδῶ πέρα νὰ καθίσουμε νὰ τὰ βάλουμε κάτω. Ἀλλὰ μόλις θὰ βάλετε τὴν ἀλήθεια θὰ πάρετε κάποια ἐντολή: αὐτὸ δὲν συμφέρει ἀφῆστε το, βγάλτε το ἀπὸ κεὶ πέρα κλπ. Ἔτσι, λοιπόν, εἴμαστε σὲ ἕναν χῶρο ὑποκρισίας, ποὺ αὐτὸ πάλι εἶναι πνευματικὴ κρίση. Τί εἶναι τὸ ζητούμενον; Τὸ ζητούμενον εἶναι: Δὲν ἀρνούμεθα τὸν διάλογο. Καὶ τὰ βιβλία νὰ σᾶς τὰ δώσουμε κλπ, καὶ νὰ λέμε ποιά εἶναι ἡ ἀλήθεια. Μόνον ὅταν δοῦμε τὴν ἀλήθεια καὶ τὴν ἀντιμετωπίσουμε κατὰ πρόσωπον καὶ λάβουμε ἀποφάσεις ἀπὸ κοινοῦ ὅλοι μαζί, τότε ὑπάρχει ἡ ἐλπίδα νὰ γιατρευτοῦμε.

Γιάννης Ξύδης: Μακαριώτατε, θεωρεῖτε ὅτι οἱ κάποιες φωνὲς Μητροπολιτῶν ποὺ μιλοῦν γιὰ πολιτικὰ ἢ ἐθνικὰ ζητήματα δημιουργοῦν πρόβλημα στὴν Ἐκκλησία; (Ἀναφέρονται κατὰ καιροὺς Μητροπολῖτες σὲ ἐθνικὰ ἢ πολιτικὰ θέματα αὐτὸ δημιουργεῖ κάποιο πρόβλημα στὴν Ἐκκλησία)

Μακαριώτατος: Κοιτᾶξτε. Κάθε ἕνας ἄνθρωπος ἔχει τὰ δικά του δικαιώματα, τὴν ἐλευθερία του, ἔχει καὶ τὶς τοποθετήσεις τὶς πολιτικὲς ἂν θέλετε, καὶ τὶς κομματικὲς ἀκόμα. Αὐτὸ δὲν τὸ ἀπαγορεύει ἡ πραγματικότητα. Ἀλλὰ ὁ καθένας μας ἔχει καὶ μιὰν ἰδιότητα. Ἅς μὴν πάρουμε τὴν δική μας, τὴν ἱερατική, αὐτὴν τὴν στιγμὴ ποὺ μπορεῖ νὰ δημιουργήση ἄλλα ἐρωτήματα, ἅς πάρουμε τοῦ ἀνωτάτου ἄρχοντος. Ὁ ἀνώτατος ἄρχων ἔχει δικές του κομματικὲς πολιτικὲς πεποιθήσεις. Τὸν φαντάζεστε νὰ ἔβγαινε ξαφνικὰ καὶ νὰ ἔλεγε ἔτσι, ἔτσι πρέπει νὰ γίνη αὐτὸ τὸ πρᾶγμα; Εἶναι μερικὲς θέσεις στὶς ὁποῖες χρειάζεται προσοχή. Καὶ ἔρχομαι στὸν χῶρο μας. Καθένας ἔχει τὶς ἀπόψεις του, ἀλλὰ πρέπει νὰ δὴ καὶ γιατί εἶναι μέσα σὲ αὐτὸν τὸν χῶρο, ποιά εἶναι ἡ ἀποστολή του. Ἔχουμε, λοιπόν, τὰ ἐκκλησιαστικὰ πράγματα, στὰ ὁποῖα ἔχουμε τὴν πρώτη θέση. Δὲν ὑπάρχει Ἀρχιερεὺς ποὺ δὲν ἔχει ἀγάπη στὴν πατρίδα καὶ ἐνδιαφέρον γιὰ τὰ ἐθνικὰ θέματα. Ἐξαρτᾶται πῶς θὰ τὰ ἐκδηλώση. Κατὰ τὴν δική μου τὴν ἄποψη. Τὰ παρακολουθεῖ κάποιος στενὰ μὲ ἐνδιαφέρον, σχηματίζει δική του γνώμη καὶ ἂν νομίζη καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους Ἱεράρχες ὅτι τὸ θέμα θέλει περισσότερη προσοχή, ἔρχεται καὶ λέει μὲ τρόπον ἀφανῆ, δὲν εἶναι ἀνάγκη νὰ κάνη δηλώσεις, πρὸς τοὺς ἁρμόδιους τῆς Πολιτείας ποὺ εἶναι ὑπεύθυνοι, αὐτὲς εἶναι οἱ ἀπόψεις μας. Αὐτὸ συμβουλεύουμε. Μᾶς χρειάζεστε νὰ σᾶς βοηθήσουμε; Καὶ ἂν μᾶς ποῦνε βοηθῆστε μας, ἐμεῖς πρέπει νὰ πᾶμε μέχρι θυσίας. Ἂν ὅμως ποῦν ὅτι ἐμεῖς ἔχουμε τὸ διπλωματικὸ σῶμα μᾶς ἔχει ἐκλέξει ὁ λαὸς γι' αὐτὸ τὸ θέμα, τὸ παρακολουθοῦμε τὸ θέμα, περιμένετε, τότε δὲν εἶναι δικός μας ὁ λόγος αὐτός. Χρειάζεται μιὰ προσοχή. Ὅπως πολλὲς φορὲς λέμε γιατί ἡ Πολιτεία ἀνακατεύεται στὰ δικά μας τὰ θέματα τὰ ἐντελῶς ἐσωτερικά. Ὑπάρχει λοιπὸν τὸ ἐνδιαφέρον, ὑπάρχει ὁ ζῆλος, ἀλλὰ χρειάζεται μιὰ διάκριση καὶ συνεργασία στὴν ἀντιμετώπιση αὐτῶν τῶν θεμάτων.

Βάσω Βήττα: Νὰ ρωτήσω κάτι σχετικὰ μὲ τὸν "Καλλικράτη". Φαίνεται νὰ ὑπάρχη μιὰ ἀνησυχία στὴν Ἱεραρχία, ἂν θὰ ἀλλάξουν καὶ τὰ ὅρια τῶν Μητροπόλεων μὲ τὴν ἀλλαγὴ ποὺ θὰ ἔρθη μὲ τὸν "Καλλικράτη". Ἂν καὶ γνωρίζω, ὅπως μᾶς ἐνημέρωσε καὶ ὁ Σεβασμιώτατος Ναυπάκτου καὶ αὐτὸ εἶναι θέμα τῆς Ἱεραρχίας. Ἂν ὑπάρξη ἀλλαγὴ στὰ ὅρια τῶν Μητροπόλεων εἶναι ἀποφάσεις καὶ θέματα τῆς Ἱεραρχίας. Ἐσεῖς πῶς τὸ βλέπετε; Βλέπετε ὅτι θὰ τεθοῦνε τέτοια ζητήματα;

Μακαριώτατος: Δὲν εἶναι ἀπὸ τὰ πρῶτα θέματα τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλὰ θὰ μποροῦσε νὰ ἀσχοληθῇ, καὶ νὰ μὴν ὑπῆρχε ὁ "Καλλικράτης", γιατί ὑπάρχουν πολλὲς ἀδικίες. Εἶναι Μητροπόλεις πάρα πολὺ μεγάλες, οἱ ὁποῖες καὶ δὲν μποροῦν νὰ οἰκονομήσουν τὰ πράγματά τους καὶ ἄλλες Μητροπόλεις πολὺ μικρές. Θὰ ἔπρεπε, λοιπόν, ἡ Ἐκκλησία ἀπὸ τὴν πλευρὰ τὴν δική της νὰ τὸ δὴ αὐτὸ τὸ θέμα. Ἔχουνε γίνει πολλὲς συζητήσεις, ἔχουν ληφθῇ παλιότερα πολλὲς ἀποφάσεις. Πιστεύω ἂν γίνη ὁ "Καλλικράτης", ὅπως τώρα λέγεται, νὰ εἶναι μιὰ ἀφορμὴ νὰ μᾶς κάνη κι ἐμᾶς νὰ σκεφτοῦμε, διότι θὰ ὑπάρχουν καὶ πρακτικὰ προβλήματα μετακινήσεως τῶν ἀνθρώπων. Εἶναι μιὰ ἀφορμὴ νὰ τὸ σκεφτοῦμε πάλι καὶ νὰ τὸ ἀντιμετωπίσουμε. Ἀλλὰ δὲν εἶναι ἀπὸ τὰ πρῶτα θέματα τῆς Ἐκκλησίας. Ἔχει τόσα ἄλλα θέματα ἡ Ἐκκλησία. 

Γιάννης Ξύδης: Σὲ συνέντευξή σας στὸ παρελθὸν καὶ σὲ ἐρώτημα, τὸ διαβάζω ἀκριβῶς: "Τί σᾶς λείπει περισσότερο ἐδῶ στὴν Ἀρχιεπισκοπὴ ἀπὸ ὅ,τι στὴ Μητρόπολη Θηβῶν καὶ Λεβαδείας;" Ἀπαντήσατε: "Ὁ φυσικὸς καὶ ἀνθρώπινος ἀέρας τῆς ἐπαρχίας". Πιστεύετε ὅτι εἶναι τελικὰ πιὸ ἀνθρώπινος ὁ ἀέρας καὶ τὰ πράγματα στὴν περιφέρεια;

Μακαριώτατος: Εἶναι, ἀλλὰ δὲν τὸ ἔχουμε καταλάβει. Πρέπει νὰ τὰ χάση κανεὶς γιὰ νὰ μπορέση νὰ τὰ ἐκτιμήση. Ὑπάρχουν περισσότερες δυνατότητες καὶ γιὰ τὴν προσωπικὴ ζωὴ τοῦ καθενός, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν πνευματική του ἀνάπτυξη, ἂν θέλετε ὅμως καὶ γιὰ τὴν σωστὴ ἀξιοποίηση τοῦ χρόνου.

–Σᾶς εὐχαριστῶ.

–Ἐμεῖς εὐχαριστοῦμε πολύ, Μακαριώτατε. Νὰ βγάλουμε μιὰ φωτογραφία μαζί Σας;