Τιμήθηκε ο Ναυπάκτιος επιστήμονας Βασίλειος Ρήγας

 Τήν Τετάρτη 26 Ιουνίου τό Πανεπιστήμιο Πατρών σέ μιά σεμνή, κατ’ αντιστοιχία μέ τό ήθος τού τιμωμένου, τελετή αναγόρευσε σέ Επίτιμο Διδάκτορα τής Σχολής Επιστημών Υγείας έναν μεγάλο επιστήμονα, τόν διακεκριμένο ιατρό, καθηγητή Παθολογίας καί Φαρμακολογίας στό Πανεπιστήμιο Stony Brook τής Νέας Υόρκης, τόν Ναυπάκτιο κ. Βασίλειο Ρήγα. Η παρακάτω σύντομη βιογραφία του δικαιολογεί απόλυτα τήν επιλογή τού Πανεπιστημίου Πατρών γιά τήν βράβευσή του.

Ο κ. Ρήγας τελείωσε τό 1972 μέ άριστα τήν Ιατρική Σχολή τού Πανεπιστημίου Αθηνών καί τό 1974 τελείωσε καί τήν διδακτορική του διατριβή. Ακολούθως γιά 2,5 χρόνια υπηρέτησε τήν στρατιωτική του θητεία, τόν ένα χρόνο μάλιστα ως αλεξιπτωτιστής, καί ακολούθως συνέχισε τίς σπουδές του στό τμήμα Βιοχημείας στό Πανεπιστήμιο τού Brandeis κοντά στόν διακεκριμένο καθηγητή William Jencks, όπου καί διδάχθηκε τήν σημασία τής ενότητας τών βασικών επιστημών μέ τήν κλινική ιατρική. Στό Πανεπιστήμιο τού Brandeis ξεκίνησε τήν ειδικότητα τής γαστρεντερολογίας, δίπλα στόν επίσης φημισμένο καθηγητή Laurence Levine. Συνέχισε τήν εξειδίκευσή του στήν Γαστρεντερολογία στό Πανεπιστήμιο τού Yale, ενώ είχε ερευνητική δραστηριότητα καί στό εργαστήριο γενετικής Sherman Weissman, όπου ανέπτυξε πρωτοπόρους μεθόδους καί πατέντες στήν ανάλυση τού DNA πού πλέον χρησιμοποιούνται ευρέως σήμερα, αλλά καί αποτέλεσαν τήν βάση γιά ανάπτυξη πολλών νέων εφαρμογών.

Τό 1986 μετακινήθηκε στήν Ιατρική Σχολή τού Πανεπιστημίου τού Cornell στήν πρώτη Πανεπιστημιακή του θέση, όπου συνδυάζοντας τίς προηγούμενες γνώσεις του (στήν βασική έρευνα, γενετική, κλινική γαστρεντερολογία) απέδειξε, αυτός καί η ομάδα του, γιά πρώτη φορά ότι τά μή στεροειδή αντιφλεγμονώδη (ευρέως χρησιμοποιούμενα φάρμακα) αναστέλλουν τόν πολλαπλασιασμό καρκινικών κυττάρων. Αυτό αποτέλεσε σημαντική καινοτομία, απ' όπου ξεκίνησαν καί ήδη πραγματοποιούνται σημαντικές έρευνες γιά εξέλιξη νέων αντικαρκινικών φαρμάκων, στήν βάση τών μή στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων, πού μπορεί στό μέλλον νά αλλάξουν τελείως τήν αντιμετώπιση ορισμένων τουλάχιστον κακοηθειών.

Οι έρευνές του πάνω στόν τομέα αυτό συνεχίστηκαν καί δέν ήταν χωρίς προβλήματα. Αρχικά τά αποτελέσματά του αμφισβητήθηκαν, όμως η πίστη του στήν ορθότητα τής δουλειάς του, αλλά καί η στερεότητα καί ευρύτητα τών γνώσεών του τόν έκαναν νά συνεχίση, έτσι ώστε σύντομα καί άλλοι ερευνητές επιβεβαίωσαν τήν έρευνά του καί σήμερα θεωρείται παγκοσμίως πρωτοπόρος στόν τομέα αυτό, πού μπορεί πραγματικά στό μέλλον νά αλλάξη ριζικά τήν μοίρα πολλών ασθενών μέ καρκίνο.

Όλα αυτά τά χρόνια ο κ. Ρήγας δέν παύει νά είναι καί ένας άξιος κλινικός γιατρός, ενώ ταυτόχρονα έχει αξιόλογο διδακτικό καί συγγραφικό έργο. Τό 1995 μαζί μέ τόν δάσκαλό του στό Yale, διάσημο γαστρεντερολόγο, Howard Spiro εξέδωσαν ένα εγχειρίδιο γαστρεντε¬ρολογίας, τό οποίο έτυχε πολλών επανεκδόσεων, μεταφράστηκε σέ πολλές γλώσσες καί απετέλεσε σημείο αναφοράς στούς εξασκούμενους στήν γαστρεντερολογία. Παράλληλα συνέχισε τήν ερευνητική του δραστηριότητα καί σέ άλλους τομείς έρευνας όπως στήν μελέτη τής υπέρυθρης φασματοσκοπίας στήν μελέτη τών ιστών καί τήν αναγνώριση τών καρκινικών κυττάρων. Τό 1991 οι New York Times είχαν εκτενή αναφορά στήν αξία τής νέας μεθόδου. Έχοντας πλέον μετακινηθή στό Πανεπιστήμιο τού Rockefeller δημοσίευσε τό 1998 μία ακόμη πρωτοποριακή μελέτη γιά τήν δυνατότητα τής μεθόδου νά ανιχνεύη προ-καρκινικά κύτταρα. Η μελέτη ήταν πολύ μπροστά από τήν εποχή της καί η αξία τής μεθόδου καί η εφαρμογή της μέ τίς νέες δυνατότητες τών υπολογιστών, έχει αποκτήσει πρόσφατα ιδιαίτερο κλινικό ενδιαφέρον.

Συνολικά ο κ. Ρήγας κατέχει 38 ιατρικές πατέντες, ανάμεσα στίς οποίες καί μεθόδους ανίχνευσης τού H. Pylori γιά τό γαστρικό έλκος, αλλά καί γιά τίς προαναφερθείσες καινοτόμες έρευνές του, καθώς καί πάνω από 200 δημοσιευμένες ερευνητικές εργασίες. Από τό 2004 εγκαταστάθηκε στό Πανεπιστήμιο τού Stony Brook ως διευθυντής τού Γαστρεντερολογικού Τμήματος αλλά καί τού Τμήματος Πρόληψης τού Καρκίνου, όπου καί συνέχισε τήν πρωτοποριακή έρευνα πάνω στήν δράση τών μή στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων στήν θεραπεία τού καρκίνου. Ήδη όπως ανακοίνωσε στήν ομιλία του κατά τήν βράβευσή του στό Πανεπιστήμιο τών Πατρών, τά φάρμακα πού έχει αναπτύξει, αφού απέδειξε τήν αντικαρκινική τους δράση σέ πειραματόζωα, βρίσκονται πλέον στό στάδιο τών κλινικών δοκιμών. Στήν προαναφερθείσα ομιλία του τόνισε τήν αξία αυτού πού ο ίδιος διδάχθηκε από τούς δασκάλους του αλλά καί εφάρμοσε πιστά στή προσωπική του επιστημονική πορεία, δηλαδή τήν ενότητα τής Ιατρικής καί τό πώς η βασική έρευνα καί τό εργαστήριο πρέπει νά συνδέεται μέ τήν κλινική πράξη, καί πώς ο τελικός στόχος τόσο τής έρευνας όσο τής κλινικής εφαρμογής πρέπει νά είναι τό όφελος τού ασθενή.

Τά ενδιαφέροντα τής πολυσχιδούς του προσωπικότητας δέν περιορίζονται στίς ιατρικές του έρευνες, αλλά επεκτείνονται καί στήν τέχνη, τήν ιστορία, ενώ ποτέ δέν σταμάτησε νά αγαπά τόν τόπο καταγωγής του. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι αποκατάστησε μαζί μέ δυό μοναχές (μία ζωγράφο καί μία χημικό) μέ τήν υπέρυρθη φασματοσκοπία μιά νωπογραφία τού Πανσέληνου (τού 1290), ενώ ανέδειξε τήν προσωπικότητα ενός άλλου πρωτοπόρου ιατρού, τού Μεσολογγίτη Ιωάννη Λυκούδη, ο οποίος από τό 1960 θεράπευε χιλιάδες ασθενείς μέ πεπτικό έλκος μέ αντιβίωση, κόντρα στά δεδομένα τής εποχής του, ο οποίος καί αντιμετώπισε καί τήν χλεύη τών συναδέλφων του καί τών επίσημων Ιατρικών οργάνων. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι τό 2005 τό βραβείο Nobel γιά τήν Ιατρική δόθηκε στούς John Robin καί Barry Marshall γιά τήν ανακάλυψη ότι τό πεπτικό έλκος οφείλεται στό H Pylori, καί ότι η θεραπεία του είναι η χορήγηση αντιβίωσης, δικαιώνοντας τόν Ιωάννη Λυκούδη. Ίσως ο κ. Ρήγας στήν προσωπικότητα καί τήν ζωή τού Ιωάννη Λυκούδη νά αναγνώρισε στοιχεία από τήν δική του πορεία, αφού καί αυτός επιστημονικά από ό,τι έχει φανεί, είναι πρωτοπόρος καί μπροστά από τήν εποχή του. Ευτυχώς η παγκόσμια ιατρική κοινότητα έχει πλέον αναγνωρίσει τήν σημαντική συμβολή τού κ. Ρήγα στήν Ιατρική Επιστήμη.

Υ.Γ Πολλά στοιχεία γιά τό βιογραφικό τού κ. Ρήγα αντλήθηκαv από τιμητικό άρθρο γιά αυτόν πού δημοσιεύτηκε στό International Journal of Oncology 2007; 30: 535-536, μέ τίτλο: Cover Legend: Basil Rigas; a member of The Editorial Academy of The International Journal of Oncology.

Τ.Σ.