Γεγονότα καὶ Σχόλια: Κουράγιο πατρίδα - Σεβασμός καί ἐργασία

Κουράγιο πατρίδα

Συχνά ἀκούγονται φωνές, κυρίως ἀπό τόν χῶρο τῆς καλλιτεχνίας, οἱ ὁποῖες ἀρθρώνονται σέ λόγο ἐπιτηδευμένα μηδενιστικό γιά τήν σύγχρονη Ἑλλάδα, τούς Ἕλληνες, τήν ἱστορία τους, τά ἰδανικά καί τούς συνεκτικούς τῆς ἐθνικῆς τους ὕπαρξης θεσμούς.

Ὁ λόγος αὐτός ὡς ὑπερβολικός καί ἐν πολλοῖς ἐξωπραγματικός δέν οἰκοδομεῖ τούς Ἕλληνες. Ἀποτελεῖ μᾶλλον μιά ἐκτόνωση τοῦ ἐκφραστῆ του ἤ ἴσως καί μιά αὐτάρεσκη ἀποστασιοποίησή του ἀπό τά κακῶς κείμενα σ’ αὐτό τό νοτιευρωπαϊκό κράτος.

Οἱ στοχαστές αὐτοί, στήν καλύτερη περίπτωση, θυμίζουν τόν Σακελλάριο, στό ἡμιτελές διήγημα τοῦ Παπαδιαμάντη Ὁ Αὐτοκτόνος, γιατί δείχνουν ὅτι τούς ἀρέσει ἡ ἀπαισιοδοξία, ἴσως γιατί μέσα στό βαρύ κλίμα της εὐδοκιμεῖ καί ἡ πλέον ἄδικη καί ἡ πλέον ἀσυνάρτητη κριτική.

Ὁ Σακελλάριος τοῦ Παπαδιαμάντη κάποια φορά ζήτησε νά ἀναπαυθῆ στόν φοῦρνο τοῦ ἀγαθοῦ Ἠπειρώτη Ζήσου, ἐπειδή δέν εἶχε ἄλλη πρόσφορη στέγη. Ἡ σπιτονοικυρά του τόν εἶχε διώξει ἀπό τό δωμάτιο πού νοίκιαζε, χαρίζοντάς του ὅλα τά ἐνοίκια πού τῆς χρωστοῦσε καί ἐκεῖνο τό βράδυ δέν βρῆκε κάποιον ἀπό τούς φίλους γιά νά τόν φορολογήση, ὥστε νά ἀναπαυθῆ σέ δωμάτιο ξενοδοχείου «τῆς ὁδοῦ Ἑρμοῦ, παρά τό Μοναστηράκι» στό ὁποῖο συνήθιζε νά πηγαίνη, ὅταν ἐξασφάλιζε τό ἀντίτιμο. Κάθισε, λοιπόν, «παρά τό στόμιον τοῦ φούρνου τό πλάγιον, ὅπου ἔλαμπεν ἡ κάμινος καί εὐεργετική ἦτο ἡ θερμότης». Ἀφοῦ ἤπιε καί «ὀλίγον ρητινίτην» πού τοῦ πρόσφεραν, ἄκουσε ἀπό τόν μπαρμπα-Σταῦρο ἕναν ἐνισχυτικό λόγο: «Κουράγιο πατρίδα! Κουράγιο ἀδελφέ… ἔτσι θά πάρουμε τά Γιάννενα!». Ὁ λόγος αὐτός ὅμως δέν ἐπηρέασε τόν Σακελλάριο. Μᾶλλον τοῦ ἔκανε ἡδονικότερη τήν ἀπόγνωση. «Ἐστήριξε τό κεφάλι εἰς τήν χεῖρα καί ἐβυθίσθη εἰς σκέψεις, ἀναμνήσεις καί ρεμβασμούς. Ἐφαίνετο θέλων νά ἐντρυφήσῃ ἐν τῇ ἀπελπισίᾳ».

Πολλοί στοχαστές, χωρίς νά εἶναι στήν κατάσταση τοῦ Σακελλάριου, ἄστεγοι καί χωρίς τά ἐλάχιστα χρήματα, ἀκούγοντας ἁπλῶς καί μόνον γιά δυστυχίες ἄλλων ἤ σχηματίζοντας ἀπόψεις, γεμάτες ἀπαισιοδοξία, γιά πτυχές τοῦ ἐθνικοῦ μας βίου, τίς ὁποῖες ὅμως δέν γνωρίζουν καλά, φαίνονται μέ αὐτά πού γράφουν ἤ δηλώνουν, σάν νά θέλουν «νά ἐντρυφήσουν ἐν τῇ ἀπελπισίᾳ».

Δέν ἔχουν τήν διάθεση νά ποῦν «κουράγιο πατρίδα». Δέν ἔχουν τήν τόλμη νά ποῦν ἐλπιδοφόρο λόγο.

Σεβασμός καί ἐργασία

Γράφηκε πρόσφατα στήν ἐφημερίδα Τό Βῆμα (9.3.2014) ὅτι ἤμασταν λαθρεπιβάτες στό καράβι τῆς Δύσης, ὅτι εἴμαστε ἡ πρώτη χώρα πού καταστράφηκε εἰρηνικά, σέ συνθῆκες, τυπικά, εἰρήνης καί ὅτι τό ἐκπαιδευτικό μας σύστημα εἶναι τό χειρότερο τοῦ κόσμου, «ἕνα σύστημα πού ἀντιπροσωπεύει τήν χώρα τῆς θαυματουργοῦ “δηθενιᾶς”».

Δέν μᾶς εἶναι γνωστό τί σχέση ἔχει μέ τήν ἐκπαίδευση ὁ σκηνοθέτης πού ἔκανε αὐτές τίς δηλώσεις, ποιά εἶναι, δηλαδή, ἡ ἐκπαιδευτική του ἐμπειρία πού τόν καθιστᾶ ἱκανό νά ἀποφαίνεται ὅτι τό ἐκπαιδευτικό μας σύστημα εἶναι τό χειρότερο τοῦ κόσμου. Αὐτοκατακρίνεται πάντως (ἀπροαιρέτως) ὅταν ὁ ἴδιος λέη: «Ἐμένα αὐτό πού μέ τρομάζει εἶναι ἡ ἀπουσία τῆς σκέψης. Αὐτή τήν ἐποχή δοξάζονται τά ἐπιφωνήματα».

Ὁ τόπος δέν ἔχει ἀνάγκη ἀπό ἐπιφωνήματα. Ἔχει ἀνάγκη ἀπό σεβασμό καί ἐργασία. Σεβασμό στήν ἱστορία του καί στήν παράδοσή του. Ἐργασία γιά νά συνεχισθῆ στό σήμερα ὁ διαχρονικός πολιτισμός του, ὁ ὁποῖος καλύπτει ὅλες τίς ἐκφάνσεις τοῦ ἀνθρώπινου βίου.
π.Θ.Α.Β.