«Χαρά πού τὄχει ἡ Πατρίδα» - «Τά κάστρα καί ἡ φρουρά τοῦ βασιλιά»

Ἐκδήλωση τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως γιά τήν 25η Μαρτίου

«Χαρά πού τὄχει ἡ Πατρίδα»

Στήν αἴθουσα τοῦ Πνευματικοῦ Κέντρου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας στήν Ναύπακτο ἀνήμερα τῆς ἐθνικῆς ἐπετείου τῆς 25ης Μαρτίου 1821, ἡ Χορωδία Παραδοσιακῆς Μουσικῆς τῆς Μητροπόλεώς μας, μέ χοράρχη τόν μουσικό κ. Παντελῆ Ἀναστασόπουλο, πραγματοποίησε ἐκδήλωση -ἀφιέρωμα στήν μεγάλη ἐπέτειο, μέ τίτλο «Χαρά πού τὄχει ἡ Πατρίδα».

Τήν ἐκδήλωση τίμησαν μέ τήν παρουσία τους ὁ Σεβ. Μητροπολίτης μας κ. Ἱερόθεος, ὁ ἀντιδήμαρχος Ναυπακτίας κ. Κ. Σταυρόπουλος, ἀρκετοί Ἱερεῖς καί πλῆθος κόσμου πού γέμισε ἀσφυκτικά τήν αἴθουσα.

Ἦταν μιά ἐκδήλωση μνήμης καί εὐγνωμοσύνης στούς ἡρωϊκούς προγόνους μας, πού μέ τό τίποτα ἔδωσαν τόν «ὑπέρ πάντων ἀγώνα τους» ἀπέναντι στήν πανίσχυρη Ὀθωμανική Αὐτοκρατορία.

Ἡ ἐκδήλωση περιεῖχε μουσική καί τραγούδια, τά ὁποῖα προλόγιζε ἐν ὀλίγοις ἡ χορωδός κ. Βάσω Χαραλαμποπούλου. Ἦταν τραγούδια πού ζωντάνευαν στήν σκέψη ὅλων ἡρωϊκές μορφές τοῦ ἀγώνα, πού ἔδωσαν καί τήν ζωή τους γιά τήν λευτεριά τῆς πατρίδας μας. Ἔφεραν γιά λίγο τόν ἀέρα τῆς λευτεριᾶς τῶν κλεφταρματολῶν ἀπό τά ἀπάτητα ἑλληνικά κορφοβούνια κι ἔκαναν τίς ψυχές ὅλων νά πετάξουν ἀπό τήν Τριπολιτσά ὡς τήν Ἀλαμάνα κι ἀπό τήν Γραβιά ὡς τό ἡρωϊκό Σούλι. Κι ὅλα αὐτά δοσμένα μέσα ἀπό τό ἀθάνατο δημοτικό τραγούδι, ἔκφραση ψυχῆς ἑνός λαοῦ πού ξέρει νά τραγουδάη τίς νίκες καί τίς ἦττες του, τίς χαρές καί τίς συμφορές του.

Τά τραγούδια τῆς χορωδίας συνόδευαν οἱ μουσικοί Π. Κοτρῶτσος στό κλαρίνο, Π. Μῆτσος στό λαγοῦτο καί ὁ Γιάννης Ἀναστασόπουλος στά κρουστά.
Ὁ ἐπίλογος τῆς ἐκδήλωσης ἀπό τόν Σεβασμιώτατο δημοσιεύεται ἀπομαγνητοφωνημένος κατωτέρω.
Χ.Κ-Σ.

* * *

«Τά κάστρα καί ἡ φρουρά τοῦ βασιλιά»

Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

Ἀπομαγνητοφωνημένος ἐπίλογος ἑορταστικῆς Ἐκδήλωσης 25ης Μαρτίου.

*

Ὕστερα ἀπό μιά τέτοια ὡραία ἐκδήλωση τί μπορῶ νά πῶ ἐγώ; Μάλιστα θά ἦταν καλύτερα νά φύγουμε μέ τίς ἐντυπώσεις, τίς ὁποῖες πῆρε ὁ καθένας μέ τήν ἐκδήλωση αὐτήν καί μέ τά μηνύματα τά ὁποῖα προσέλαβε. Γιατί εἶμαι σίγουρος ὅτι τήν ὥρα πού παρακολουθούσατε τήν ἐκδήλωση πήρατε πολλά μηνύματα μέσα στήν καρδιά σας. 

κ. Ἀντιδήμαρχε, ἀγαπητοί πατέρες , ἀγαπητοί μου,
Παρακολουθήσαμε τήν ἐκδήλωση τῆς Χορωδίας Παραδοσιακῆς Μουσικῆς τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως. Ἡ Ἱερά Μητρόπολη ἐργάζεται σέ πολλούς τομεῖς, πέρα ἀπό τό λατρευτικό ἔργο τό ὁποῖο ἐπιτελεῖ καί τό διδακτικό ἔργο καί τό ἐκπαιδευτικό ἔργο μέ τά παιδιά πού ἀσχολεῖται καί μέ τά κατηχητικά σχολεῖα, καί μέ τά μαθήματα τά ὁποῖα κάνει στήν ἑλληνική γλώσσα καί μέ τά ἄλλα μαθήματα –ἀθόρυβα ἴσως, δέν τά παρουσιάζουμε πάρα πολύ– ἀλλά πάντως γίνεται πολλή δουλειά καί στό φιλανθρωπικό ἔργο τό ὁποῖο ἐπιτελοῦν οἱ Σύνδεσμοι Ἀγάπης τῆς Ἱερᾶς μας Μητροπόλεως. Συγχρόνως ἔχουμε καί αὐτήν τήν Παραδοσιακή Χορωδία, τήν ὁποία διευθύνει, ὅπως εἶπε ὁ π. Θωμᾶς προηγουμένως, ὁ κ. Παντελῆς Ἀναστασόπουλος, πού εἶναι ἡ ψυχή καί ἡ καρδιά αὐτῆς τῆς Χορωδίας.

Καί ἦταν πάρα πολύ σημαντικός ὁ λόγος πού ἀκουγόταν, τά μουσικά ἀκούσματα, τά τραγούδια τά ὁποῖα ἀκούγαμε καί βεβαίως καί ἡ ὀρχήστρα ἦταν πάρα πολύ καλή. Εἶναι θά ἔλεγα μοναδική ἴσως Χορωδία, ὄχι μόνο στήν πόλη μας, ἀλλά καί σέ ὅλη τήν περιοχή. Ὑπάρχουν πολλές χορωδίες, πολλά συγκροτήματα, ἀλλά μέ αὐτό τό περιεχόμενο εἶναι ἡ μοναδική Χορωδία, τήν ὁποία ἔχει ἡ Ἱερά μας Μητρόπολη καί χαίρομαι πάρα πολύ γιά αὐτό τό ἔργο τό ὁποῖο γίνεται. Καί δέν εἶναι μόνο ἡ σημερινή ἐκδήλωση, ἀλλά γίνονται καί πάρα πολλές ἄλλες ἐκδηλώσεις. Ἤδη ἑτοιμάζεται καί ἄλλη πρό τοῦ Πάσχα καί ἄλλη γιά τό καλοκαίρι. Λαμπρές καί ὡραῖες ἐκδηλώσεις. Γιατί μέσα στήν λύπη πού αἰσθάνεται καθένας ἀπό τά διάφορα προβλήματα πού ἔχουμε, χρειάζεται νά ὑπάρχη καί χαρά.

Ὅσο ἄκουγα καί τόν λόγο καί τό τραγούδι μοῦ φαινόταν ὅτι ἀνέβαινα στά βουνά, ἔβλεπα τά ἐλάτια, μύριζα τό θυμάρι, ἄκουγα τά πουλιά καί μύριζα ἀκόμη καί μπαρούτι, τό μπαρούτι τῆς λεβεντιᾶς, τό μπαρούτι καί τήν ζωή πού ζοῦσαν οἱ κλέφτες καί οἱ ἁρματωλοί, μιά ζωή γεμάτη λευτεριά, πού δέν ἤθελαν καμμία ἐξάρτηση, πού δέν ἤθελαν καμμία δουλεία. Τραγουδοῦσαν καί πήγαιναν νά συναντηθοῦν καί νά πολεμήσουν μέ τούς Τούρκους, μέ τό τραγούδι, μέ τόν χορό, ὅπως ἔκαναν παλαιότερα καί οἱ Σπαρτιάτες καί ὅλοι οἱ ἀρχαῖοι μας πρόγονοι, πού πρίν ἀπό τήν μάχη χόρευαν. Ἕνας λαός ὁ ὁποῖος, ὅταν πηγαίνη νά κάνη μάχη καί ξέρει ὅτι θά σκοτωθῆ, καί θά σκοτωθοῦν πολλοί, τότε χορεύει καί τραγουδάει, αὐτός ὁ λαός εἶναι ἡρωϊκός λαός καί δέν θά χαθῆ ποτέ.

Καί ὅσο ἄκουγα καί ἔβλεπα ὅλα αὐτά πού γινόταν, μέ περισυλλογή, μοῦ ἦρθε στό νοῦ μου κάτι, πού νομίζω εἶναι πάρα πολύ σημαντικό καί δίνει τό μήνυμα τῆς σημερινῆς γιορτῆς. Θυμήθηκα τόν Γέρο τοῦ Μοριᾶ, τόν Κολοκοτρώνη, ὁ ὁποῖος, ὅπως διηγεῖται, ὅταν πῆραν τό Ναύπλιο, πῆγε ὁ Χάμιλτον, Σκῶτος ἀξιωματικός τοῦ ἀγγλικοῦ ναυτικοῦ, νά τόν δῆ καί τοῦ εἶπε ὅτι πρέπει οἱ Ἕλληνες νά ζητήσουν συμβιβασμό καί ἡ Ἀγγλία θά μεσιτεύση. Τότε τοῦ ἀποκρίθηκε ὅτι αὐτό δέν θά γινόταν ποτέ, «ἐλευθερία ἤ θάνατος». «Ἐμεῖς, καπετάν Ἄμιλτον, ποτέ δέν ἐκάμαμε συμβιβασμό μέ τούς Τούρκους. Ἄλλους σκότωσαν, ἄλλους σκλάβωσαν μέ τό σπαθί καί ἄλλοι, ὅπως ἐμεῖς, ζούσαμε ἐλεύθεροι ἀπό γενεά σέ γενεά. Ὁ βασιλεύς μας σκοτώθηκε, καμμία συνθήκη δέν ἔκανε· ἡ φουρά του εἶχε πάντοτε πόλεμον μέ τούς Τούρκους καί δύο φρούρια ἦταν πάντοτε ἀνυπότακτα», Τόν ρώτησε: «Ποιά εἶναι ἡ βασιλική φρουρά του, ποῖα εἶναι τά φρούρια;». «Ἡ φρουρά τοῦ βασιλέως μας εἶναι οἱ λεγόμενοι κλέφτες, τά φρούρια ἡ Μάνη καί τό Σούλι καί τά βουνά». Καί ἔτσι ὁ Χάμιλτον δέν μίλησε ἄλλο.

Αὐτή εἶναι ἡ Ρωμηοσύνη μας!

Eἶναι στό βάθος-βάθος κρίση γεωπολιτική. Παίζονται παιχνίδια, μᾶς ἔβαλαν ἀπό πολλά χρόνια σέ αὐτό τό παιχνίδι, γνωρίζοντας ὅτι κάποτε θά σπάση αὐτή ἡ φούσκα καί ἐμεῖς πού δέν εἴχαμε παιδεία, δέν εἴχαμε ἀρχοντιά, δέν εἴχαμε αὐτό τό πνεῦμα τῆς Ρωμηοσύνης ἀπό χρόνια, μέ τήν ἰδιοτέλεια καί τήν εὐδαιμονία καί ὑποταχτήκαμε καί τώρα εἴμαστε ἐξαρτημένα ὄντα.

Σκεφτόμουν αὐτό καί ἔλεγα, αὐτά τά τραγούδια πού ἀκούσαμε σήμερα προέρχονταν ἀπό αὐτά τά ἀνυπότακτα κάστρα καί ἀπό αὐτούς πού εἶναι πραγματικά, ἡ φρουρά τοῦ βασιλιά, πού πέθανε ἐκεῖνος, σκοτώθηκε, ἀλλά οἱ ἀπόγονοι συνεχῶς εἶχαν μέσα στή μνήμη τους αὐτό τό γεγονός. Καί εἴδατε τί λεβεντιά εἶχαν αὐτά τά τραγούδια.

Καί ἔρχομαι τώρα στό σήμερα καί λέω: «Σταμάτησε νά ὑπάρχη ἡ φρουρά τοῦ βασιλιά μας; Σταμάτησαν νά ὑπάρχουν τά κάστρα τά ἀνυπότακτα»; Φυσικά ὄχι. Νά, ἕνα τέτοιο κάστρο ἀνυπότακτο εἶναι καί ἡ Χορωδία Παραδοσιακῆς Μουσικῆς! Καί μιά τέτοια φρουρά τοῦ βασιλιά μας εἶναι τά μέλη τῆς χορωδίας, πού ἔρχονται δύο φορές τήν ἑβδομάδα ἐδῶ στό κτίριο αὐτό καί καταναλώνουν τόν χρόνο τους, ὄχι ἁπλῶς γιά νά κάνουν ἐκδηλώσεις, ἀλλά γιά νά μυηθοῦν στό πνεῦμα αὐτῆς τῆς Ρωμηοσύνης, ἡ ὁποία ἐξακολουθεῖ καί σήμερα νά ὑπάρχη. Κάστρα ἀνυπότακτα εἶναι καί ἐκεῖνοι πού ἀγωνίζονται γιά νά μήν ἐξαρτῶνται ἀπό πουθενά. Κάστρα ἀνυπότακτα εἶναι καί ἐκεῖνα τά μέλη τά ὁποῖα ἀγωνίζονται, ὥστε νά ὑπάρξη δικαιοσύνη μέσα στήν χώρα μας καί νά λάμψη ἡ ἀλήθεια καί νά μήν εἴμαστε ἕνα προτεκτοράτο, ἀλλά νά εἴμαστε μιά ἐλεύθερη χώρα πού νά ζοῦμε μέ ἀξιοπρέπεια. Τά συνδικάτα πού κάνουν τόν ἀγώνα τους καί ὅλοι οἱ ἄλλοι πού ἀγωνίζονται ἀνήκουν σ’ αὐτήν τήν κατηγορία.

Καί μοῦ ἄρεσε πῶς κατέληξε σήμερα ἡ ἐκδήλωση μέ τό τραγούδι «Ἕνας ἀετός». «Ἕνας ἀετός καθότανε στόν ἥλιο καί λιαζότανε». Ὁ ἀετός τῆς Ρωμηοσύνης μας, πού κάθεται κάτω ἀπό τόν ἥλιο τόν λαμπρό καί τόν φωτεινό, τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ. Αὐτή ἡ Ρωμηοσύνη μας πού ὑπάρχει καί σήμερα, πιθανόν νά μήν τήν βρίσκουμε σέ ἄλλα μέρη καί κέντρα, ἄλλα κέντρα, κοσμικά κέντρα πού ξέρουν καί ὑποδουλώνονται πολιτιστικά. Γιατί ἡ ὑποδούλωση σήμερα δέν εἶναι ἁπλῶς ὑποδούλωση ἐξωτερική, εἶναι ὑποδούλωση στήν παιδεία, στόν πολιτισμό, ὅταν ἔρχεται μιά ἄλλη παιδεία, ἕνας ἄλλος πολιτισμός. Ὅσοι ἀκολουθοῦν ἕναν τέτοιο πολιτισμό πού εἶναι ἐκκοσμικευμένος, αὐτοί δέν ἀνήκουν στά κάστρα τοῦ βασιλιά μας καί δέν ἀνήκουν στήν βασιλική αὐτήν φρουρά, τήν φρουρά τοῦ βασιλιά.

Ἑπομένως, χρειαζόμαστε σήμερα αὐτό τό πνεῦμα τῆς Ρωμηοσύνης, πού θά ἀντιστέκεται, πού θά πολεμάη ἐναντίον κάθε ἐξαθλίωσης. Γιατί; Συζητούσαμε αὐτές τίς ἡμέρες μέ κάποιους πού ἔλεγαν τό κλασικό: κρίση, ἡ οἰκονομική κρίση, ἡ ἠθική κρίση. Τό πολύ πολύ τό πᾶνε στήν ἠθική κρίση. Μά, λέω, δέν εἶναι ἠθική κρίση ἁπλῶς. Εἶναι κρίση πολιτισμοῦ καί κρίση παραδόσεως. Καί ἄν θέλετε νά μιλάω γιά κρίση, δέν εἶναι οὔτε ἠθική κρίση μέ μιά ἔννοια πού τήν λένε ἁπλῶς ἠθική, οὔτε ἁπλῶς κρίση οἰκονομική, εἶναι στό βάθος-βάθος κρίση γεωπολιτική. Παίζονται παιχνίδια, μᾶς ἔβαλαν ἀπό πολλά χρόνια σέ αὐτό τό παιχνίδι, γνωρίζοντας ὅτι κάποτε θά σπάση αὐτή ἡ φούσκα καί ἐμεῖς πού δέν εἴχαμε παιδεία, δέν εἴχαμε ἀρχοντιά, δέν εἴχαμε αὐτό τό πνεῦμα τῆς Ρωμηοσύνης ἀπό χρόνια, μέ τήν ἰδιοτέλεια καί τήν εὐδαιμονία καί ὑποταχτήκαμε καί τώρα εἴμαστε ἐξαρτημένα ὄντα.

Ὅμως, ὅταν ἔχουμε αὐτά τά τραγούδια τά ὁποῖα εἶναι μέσα στήν φλέβα τοῦ λαοῦ, ὅταν ἔχουμε ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι σπουδάζουν καί θέλουν νά τραγουδᾶνε αὐτά τά τραγούδια καί ἀντιστέκονται σέ ὅλη αὐτή τήν λαίλαπα τῆς ἐξάρτησης καί ὅταν ἔχουμε ἀνθρώπους σάν καί σᾶς πού ἔρχεστε καί ἀγαπᾶτε αὐτές τίς ἐκδηλώσεις, τότε νομίζω τά κάστρα εἶναι ἀνυπότακτα καί ἡ βασιλική φρουρά ἐξακολουθεῖ νά ὑπάρχη. Γιατί ἔλεγε ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός: «Τά λεφτά σας μποροῦν νά σᾶς τά πάρουν (ἔλεγε γιά τούς Τούρκους) τό σῶμα σας μπορεῖ νά σᾶς τό τηγανίσουν καί νά σᾶς σκοτώσουν, τήν καρδιά σας καί τήν ψυχή σας δέν μποροῦν νά σᾶς τήν πάρουν. Χρειάζεται Χριστός καί ψυχή».

Εὔχομαι χρόνια πολλά, εὐλογημένα, μέ δύναμη, λεβεντιά, φιλότιμο, χρειάζεται νά εἴμαστε σέ διαρκῆ ἀντίσταση ἐναντίον κάθε προσπάθειας πολιτιστικῆς ὑποδούλωσης τοῦ λαοῦ.
Ζωντάνια, δύναμη, λεβεντιά!
Χρόνια Πολλά!