Λόγοι τοῦ Ἠγουμένου τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ξηροποτάμου Ἀρχιμανδρίτου π. Ἰωσήφ

α) Κατά τήν ὑποδοχή τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου κ. Ἱεροθέου στό Καθολικό τῆς Ἱερᾶς Μονῆς

Σεβασμιώτατε Μητροπολίτα Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱερόθεε, μετά τῆς ὑμετέρας ἀγαπητῆς ἐν Χριστῷ συνοδείας, καλῶς ἤλθατε.

Κάποιος κοινός πόθος συντονίζει τά βήματα ὅλων τῶν πνευματικῶν ἀνθρώπων πρός τήν Ἄνω Ἱερουσαλήμ καί καθώς περιπατοῦμε μέ κατεύθυνσιν τήν ἐπουράνιον βασιλείαν τοῦ κοινοῦ Δεσπότη καί Σωτῆρος μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, συναπαντώμεθα ποικιλοτρόπως εἰς τήν ἐπίγειον ταύτην πορείαν καί μάλιστα εἰς τό εὐλογημένον τοῦτο μοναστικόν Περιβόλαιον τῆς Πανυπερευλογημένης Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καί Ἀειπαρθένου Μαρίας.

Οὕτω καί σήμερα, Σεβασμιώτατε, συναντόμεθα ἐνταῦθα καί πάλιν, αὐτήν τήν φοράν ὅμως ὑποδεχόμενοι ὑμᾶς διά πρώτην φοράν ὡς Ἐπίσκοπον, εἰς τά ἱερά ταῦτα σκηνώματα τῶν στεφανηφόρων ἁγίων τοῦ Χριστοῦ μεγαλομαρτύρων Τεσσαράκοντα, διά νά ἀναπέμψωμεν ἀπό κοινοῦ τάς ἱκεσίας μας πρός τόν ἀθλοθέτην καί στεφανωτήν καί σωτῆρα μας, ὑπέρ ἑαυτῶν καί ἀλλήλων καί τοῦ σύμπαντος κόσμου.

Ἐπιτρέψατε, λοιπόν, εἰς ἡμᾶς νά ἐκφράσωμεν δι' ὀλίγων τήν χαράν καί εὐχαριστίαν μας διά τήν προσγινομένην εἰς ἡμᾶς τιμήν νά λαμπρύνητε διά τῆς παρουσίας καί ἱερουργίας ὑμῶν τήν ἁγιορειτικήν καί μαρτυρικήν αὐτήν πανήγυριν. Χαίρομεν, Σεβασμιώτατε, διότι εἰς τό πρόσωπον ὑμῶν θεωροῦμεν ἕνα διάδοχον τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, διά τῶν εὐχῶν καί εὐλογιῶν τοῦ ὁποίου ἡ Χάρις τοῦ Παναγίου Πνεύματος διαδίδεται εἰς ἡμᾶς. Χαίρομεν χαράν πνευματικήν ἐπί τῇ ἐλεύσει τῆς Σεβασμιότητός σας, ἐκ τῶν εὐχῶν καί τῶν λόγων τῆς ὁποίας πολλά ἔχομεν νά ὠφεληθῶμεν, οἱ ἐντόπιοι Μονασταί καί οἱ φιλέορτοι προσκυνηταί.

Εἰς αὐτούς τούς χαλεπούς καί πονηρούς καιρούς, κατά τούς ὁποίους τόσον ἡ ἐν τῷ κόσμῳ Ἐκκλησία, ὅσον καί τό προπύργιον τοῦ Ὀρθοδόξου Μοναχισμοῦ, τό Ἅγιον Ὄρος, διέρχονται περίοδον κρίσεως ποικιλοτρόπου καί πολυμόρφου, δέν ἠμποροῦμεν νά κάνωμεν τίποτε καλύτερον, ἀπό τό νά προσευχόμεθα ἐκτενῶς ἐν μετανοίᾳ καί περισυλλογήν, νά δίδωμεν μαρτυρίαν ὀρθοδόξου πίστεως, ὡς οἱ ἅγιοι Μεγαλομάρτυρες Τεσσαράκοντα, ἀλλά καί νά συναντώμεθα καί ἀλληλοστηριζώμεθα ἐν συνέσει, ἀγάπῃ καί ἀδελφική συμπνοίᾳ.

Ἐκθύμως, λοιπόν, εὐχαριστοῦμεν, διότι ἀνελάβατε ἐν μέςῃ Μεγάλῃ Τεσσαρακοστῇ, ἀρκετά μακρινόν ταξίδιον, διά νά εὐλογήσητε τήν ἡμετέραν ἀδελφότητα, τούς ἀδελφούς Ἁγιορείτας συμπανηγυριστάς καί τούς ἀγαπητούς ἐν Χριστῷ φιλομάρτυρας προσκυνητάς καί νά λαμπρύνητε διά τῆς ἀρχιερατικῆς ὑμῶν ἱερουργίας τήν πανήγυριν ἡμῶν.
Ὡς εὐ παρέστητε, Σεβασμιώτατε, εἰς τά ἱερά σκηνώματα τῶν ἁγίων ἐνδόξων μεγαλομαρτύρων τοῦ Χριστοῦ Τεσσαράκοντα.

β) Στήν πανηγυρική τράπεζα μετά τήν ἀγρυπνία

«Ὅστις ἄν ὁμολογήση με ἐν ἐμοί ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων ὁμολογήσω κἀγώ ἐν αὐτῷ ἔμπροσθεν τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς καί ὅστις ἄν ἀρνήσηταί με ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων ἀρνήσομαι κἀγώ αὐτόν ἔμπροσθεν τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς».

Σ’  αὐτό τό λόγιο τοῦ Κυρίου βασίζονται ὅλα τά μαρτύρια τῶν ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας μας, τῆς ἐποχῆς αὐτῆς τῆς πρώτης, οἱ ὁποῖοι αὐτό τό πράγμα τό ἔπαιρναν σοβαρά καί σέ ὅλους τούς διωγμούς πού δημιουργοῦνταν ἐναντίον τῶν Χριστιανῶν αὐτό ἦταν τό ὁποῖο τούς παρακινοῦσε, ὅταν ἔφθαναν μπροστά στό νά θυσιάσουν στόν εἰδωλολατρικό θεό ἤ ὅπως ἔγινε τώρα μέ τούς ἁγίους Τεσσαράκοντα, δέν ὑπῆρχε κἄν θέμα θυσίας γιά νά θυσιάσουν, ἀλλά μόνο τό ὅτι ἦταν Χριστιανοί, ἔπρεπε εἴτε νά ὁμολογήσουν ὅτι δέν εἶναι ἤ νά θανατωθοῦν. Αὐτό τό θέμα τῆς ὁμολογίας εἶναι τό βασικό τό ὁποῖο διέπει ὁλόκληρη τήν Ἐκκλησία, ἡ ὁμολογία τοῦ κηρύγματος καί ἡ ὁμολογία κυρίως τῆς θεότητος τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Σήμερα, Σεβασμιώτατε, σεβαστοί Πατέρες, ἅγιε Καθηγούμενε (τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Φιλοθέου), σεβαστοί ἀδελφοί, τό πνεῦμα τῆς συγχύσεως καί τοῦ συγκρητισμοῦ θά μᾶς ἔκανε νά λέγαμε ἤ νά ἔλεγαν κάποιοι ὅτι ἐκεῖνος ὁ Λεόντιος –διότι ξέρουμε τό ὄνομά του διότι ὑπάρχει στήν διαθήκη, πού βγῆκε– πέθανε καί αὐτός ἀπό τίς συνέπειες τῆς ὁμολογίας του καί ἦταν καί αὐτός μάρτυρας. Ὅμως ὁ ἅγιος Βασίλειος καί ὅλοι οἱ σύγχρονοι δέν τόν θεώρησαν (μάρτυρα)· τόν θεώρησαν ὅτι ἄφησε τήν ὁμολογία. Σήμερα λέμε πολλά πράγματα καί πολλές σοφιστεῖες γιά νά ξεφύγουμε ἀπό αὐτό τό πνεῦμα τῆς ὁμολογίας, τό ὁποῖο διέπει ὅλη  τήν ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας μας καί γι’ αὐτό οἱ ἅγιοι μάρτυρες προβάλλουν σάν παραδείγματα φωτεινά πάντα, ὅλοι οἱ ἅγιοι μάρτυρες, ἀλλά ἰδιαίτερα αὐτοί οἱ ὁποῖοι εἶναι ἀπό τούς τελευταίους πρίν ἀπό τήν παύση τῶν διωγμῶν μέ τό Διάταγμα τῶν Μεδιολάνων.

Ὁ ἅγιος Βασίλειος ὁ ὁποῖος λέει αὐτά πού μόλις ἀκούσαμε γεννήθηκε τό 330, αὐτοί μαρτύρησαν τό 320 καί τό 323 ἦταν τό Διάταγμα τῶν Μεδιολάνων. Ἡ οἰκογένεια τοῦ Μ. Βασιλείου, ὁ πατέρας του, ἡ μητέρα του εἶχαν λείψανα καί γι’ αὐτό λέει ἐκεῖ στό τέλος ὁ ἅγιος Βασίλειος ὅτι, εἴμαστε καί ὅλοι καί ἕνας, γιατί εἶχαν ἀρχίσει νά διασκορπίζονται τά ἅγια λείψανα ἤδη ἀπό τήν ἐποχή τοῦ Μ. Βασιλείου.

Οἱ ἅγιοι, βέβαια, δέν ἦταν σάν τούς ἄλλους μάρτυρες στρατιῶτες πού ἦταν συνήθως ἄγαμοι, εἶχαν τήν ὑποχρέωση νά μήν ἔχουν οἰκογένεια. Ἦταν μιά ἰδιαίτερη τάξη στρατιωτῶν, οἱ ὁποῖοι ἦταν ἴσως καί λίγο παλαίμαχοι, λίγο βετεράνοι, καί ἔμεναν στά σύνορα, ἦταν συνοριοφύλακες θά λέγαμε σήμερα, limitanis στά λατινικά, ἀκρίτες στά βυζαντινά. Εἶχαν οἰκογένειες πολλοί ἀπό αὐτούς, οἱ ὁποῖες ζοῦσαν ἐκεῖ κοντά τους. Ἔτσι, λοιπόν, αὐτοί εἶχαν πολλά νά χάσουν, ὄχι μόνο τόν Παράδεισο, ἀλλά καί πολλά ἐπίγεια πράγματα, γι’ αὐτό καί στήν διαθήκη τους, ἡ ὁποία εἶναι ἕνα πολύ σοβαρό ἱστορικό ντοκουμέντο, στέλνουν χαιρετίσματα στίς οἰκογένειές τους, στούς ἀδελφούς τους καί τούς λένε νά μείνουνε σταθεροί. Μέσα σέ αὐτούς εἶναι καί ὁ Λεόντιος, ὁ ὁποῖος βγῆκε ἔξω καί μπῆκε στό λουτρό καί ἔχασε τήν βασιλεία τῶν οὐρανῶν.

Ἀλλά αὐτά τά ξέρετε, Σεβασμιώτατε, καί θά μᾶς ἀπευθύνετε σεῖς τήν ὥρα πού οἱ πατέρες τρῶνε τά εὐλογημένα στήν μνήμη τῶν ἁγίων κόλλυβα, θά μᾶς πεῖτε λόγον οἰκοδομητικόν.

Εὐχαριστοῦμε πάρα πολύ γιά τήν παρουσία σας καί ὅλων τῶν πατέρων καί ἰδιαιτέρως τῶν διακονητῶν πού συνέτειναν σέ αὐτήν τήν πανήγυρη.