Ἀπὸ τὸ Ἁγιολόγιο τοῦ μηνός: Μεγαλομάρτυς Εἰρήνη, 5 Μαΐου

Ἡ ἁγία Εἰρήνη καταγόταν ἀπό τήν Περσία. Ὁ πατέρας της ἦταν Ἐπαρχος καί ὀνομαζόταν Λικίνιος. Ἐπειδή εἶχε τήν οἰκονομική δυνατότητα φρόντισε γιά τήν ὅσο τό δυνατόν καλύτερη μόρφωση τῆς θυγατέρας του.  Ἔτσι, ἡ Εἰρήνη, ἡ ὁποία πρίν γίνει Χριστιανή ὀνομαζόταν Πηνελόπη, σπούδασε στούς καλύτερους δασκάλους τῆς ἐποχῆς της, ὅλες σχεδόν τίς τότε γνωστές ἐπιστῆμες. Τήν Χριστιανική πίστη τήν διδάχθηκε ἀπό μιά δούλη της, ἡ ὁποία ἦταν ἀγράμματη κατά κόσμον, ἀλλά σοφή κατά Θεόν. Στήν συνέχεια βαπτίσθηκε καί ἔλαβε τό ὄνομα Εἰρήνη, τό ὁποῖο τῆς ταίριαζε, ἐπειδή ἦταν ἄνθρωπος εἰρηνικός, ἤρεμος, πρᾶος. Ὁ πατέρας της δέν ἄργησε νά πληροφορηθῆ ὅτι ἡ θυγατέρα του ἔγινε Χριστιανή καί τότε ἔξαλλος, γεμάτος θυμό καί μίσος, τήν ἔριξε στά πόδια ἑνός ἀλόγου γιά νά τήν ποδοπατήση καί νά τήν θανατώση. Ἀλλά τό ἄλογο στράφηκε ἐναντίον του καί τόν σκότωσε. Ἡ Εἰρήνη πόνεσε, ἔκλαυσε καί προσευχήθηκε θερμά. Παρακάλεσε τόν Χριστό νά ἀναστήση τόν πατέρα της καί ὁ Χριστός εἰσάκουσε τήν προσευχή της καί τόν ἀνέστησε. Τότε ἐκεῖνος ζήτησε νά βαπτισθῆ καί μαζί μέ αὐτόν βαπτίσθηκε καί ἡ σύζυγός του.

Ἡ ἁγία Εἰρήνη κήρυττε τό Εὐαγγέλιο μέ θάρρος καί παρρησία καί εἵλκυσε πολλούς στήν ἀληθινή πίστη. Συνελήφθη καί ὁμολόγησε εὐθαρσῶς τήν πίστη της. Ὑπέστη φρικτά βασανιστήρια, ἀλλά παρέμεινε ἀβλαβής καί τελικά κλείσθηκε στήν φυλακή. Ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖο τελείωσε τόν ἐπίγειο βίο της εἶναι ἄγνωστος, ἀφοῦ ὅταν ἄνοιξαν τήν φυλακή δέν τήν βρῆκαν μέσα.

Ὁ βίος καί ἡ πολιτεία της μᾶς δίνουν τήν ἀφορμή νά τονίσουμε τά ἀκόλουθα:

Πρῶτον. Ἡ γεμάτη μίσος καί ἐκδικητικότητα συμπεριφορά τοῦ πατέρα τῆς ἁγίας Εἰρήνης πρός τήν θυγατέρα του ἐπαληθεύει γιά ἄλλη μιά φορά τόν λόγο τοῦ Χριστοῦ: «καί ἐχθροί τοῦ ἀνθρώπου οἱ οἰκιακοί αὐτοῦ» (Ματθ. ι΄, 36). Καί ἀπό τήν ἄλλη, ἡ γεμάτη ἀγάπη καί ἀνεξικακία συμπεριφορά τῆς ἁγίας Εἰρήνης φανερώνει τό ἦθος τῶν ἀνθρώπων τοῦ Θεοῦ, οἱ ὁποῖοι ὄχι μόνο συγχωροῦν, ἀλλά καί ἀγαποῦν ἐκείνους πού τούς ἔβλαψαν καί τούς ἀδίκησαν. Εἶναι γνωστός ὁ λόγος τοῦ παγκάλου Ἰωσήφ, «τοῦ γάρ Θεοῦ εἰμί ἐγώ», τόν ὁποῖο εἶπε στούς ἀδελφούς του, γιά νά καταλάβουν ὅτι δέν ἔπαψε νά τούς ἀγαπᾶ καί δέν πρόκειται νά τούς ἐκδικηθῆ γιά τά ὅσα ἔπραξαν εἰς βάρος του. Μέ ἄλλα λόγια τούς εἶπε ὅτι «δέν ἔχετε τίποτε νά φοβηθῆτε ἀπό ἐμένα, ἐπειδή ἐγώ εἶμαι ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ». Καί αὐτοί γνώριζαν πολύ καλά ὅτι ὁ ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ δέν μνησικακεῖ, δέν ἐκδικεῖται, ἀλλά ἀγαπᾶ ἀληθινά καί συγχωρεῖ μέσα ἀπό τήν καρδιά του.

Σύμφωνα μέ τήν διήγηση τοῦ βιβλίου τῆς Γενέσεως, τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, οἱ ἀδελφοί τοῦ Ἰωσήφ τόν φθόνησαν καί τόν πούλησαν σέ δουλεμπόρους γιά νά γίνη σκλάβος. Ὁ Θεός, ὅμως, πού εἶναι δίκαιος καί εὐεργετεῖ ὅσους Τόν ἀγαποῦν, τόν ἐλευθέρωσε καί μάλιστα τόν ἀνέδειξε ἀντιβασιλέα «πάσης γῆς Αἰγύπτου». Καί ὅταν -κατά τήν περίοδο τῆς πείνας- πῆγαν τά ἀδέλφια του στήν Αἴγυπτο γιά νά πάρουν σιτάρι δέν ἀρνήθηκε νά τούς βοηθήση. Καί ὅταν, ἀργότερα, ἀποκάλυψε τόν ἑαυτό του σέ αὐτούς ἐκεῖνοι φοβήθηκαν μήπως μνησικακήση ἐναντίον τους καί θελήση νά τούς ἐκδικηθῆ, γι’ αὐτό καί τοῦ εἶπαν ὅτι ὁ πατέρας μας πρίν πεθάνει σέ ὅρκισε νά μᾶς συγχωρήσης γιά τό κακό πού σοῦ κάναμε, καί νά μή μᾶς τό ἀνταποδώσης. Καί τότε ὁ Ἰωσήφ τούς καθησύχασε μέ τόν λόγο ὅτι εἶναι ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ. Ὁ λόγος αὐτός εἶναι κάτι παραπάνω ἀπό σημαντικός, ἀρκεῖ νά λάβη κανείς ὑπ’ ὄψη του ὅτι ὁ νόμος τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ἐπέτρεπε τήν ἐκδίκηση.

Στήν περίπτωση τοῦ Ἐπάρχου Λικινίου βλέπουμε πῶς ἐνεργεῖ ἡ φυσική ἀγάπη καί στόν τρόπο συμπεριφορᾶς τῆς θυγατέρας του, τῆς ἁγίας Εἰρήνης, βλέπουμε πῶς ἐνεργεῖ ἡ τέλεια ἀγάπη.

Δεύτερον. Οἱ γονεῖς, κατά κανόνα, ἀγαποῦν τά παιδιά τους καί φροντίζουν γιά τήν πρόοδο καί τήν προκοπή τους. Ἡ ἀγάπη, ὅμως, τῶν γονέων πρός τά παιδιά τους εἶναι φυσική ἀγάπη, καί τέτοια ἀγάπη ἔχουν καί τά ἄλογα ζῶα. Ἑπομένως, δέν εἶναι κάτι τό σπουδαῖο καί τό ἐπαινετό καί δέν ἀποτελεῖ δεῖγμα ἀρετῆς. Εἶναι ἀτελής ἀγάπη καί μπορεῖ κάποια στιγμή νά πάψη νά ὑπάρχη, ἤ τό χειρότερο νά μεταβληθῆ σέ μίσος. Ἡ φυσική ἀγάπη γιά νά μεταποιηθῆ σέ τέλεια ἀγάπη, ἡ ὁποία εἶναι ἀνιδιοτελής, πρέπει οἱ γονεῖς  μεταμορφώσουν τά πάθη τους. Αὐτό ὅμως δέν μπορεῖ νά γίνη χωρίς τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ καί τόν προσωπικό τους ἀγώνα, ὁ ὁποῖος γίνεται μέ τόν τρόπο ζωῆς πού διδάσκει ἡ Ἐκκλησία, ἤτοι μέ τήν προσευχή, τήν ἄσκηση καί τήν μυστηριακή ζωή.

Ἡ αὐθεντική ἀγάπη εἶναι καρπός τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τό ὁποῖο λαμβάνουν οἱ πιστοί ὅταν χρίονται μέ τό Ἅγιο Μύρο ἀμέσως μετά τό βάπτισμά τους, τό ὁποῖο γίνεται στό ὄνομα τῆς Ἁγίας Τριάδος ἀπό τόν Ἀρχιερέα ἤ τόν Ἱερέα ὁ ὁποῖος χρίει σταυροειδῶς τά μέλη τοῦ σώματος τοῦ νεοβαπτισθέντος, ἀρχίζοντας ἀπό τό μέτωπο, καί λέγει: «Σφραγίς δωρεᾶς Πνεύματος Ἁγίου. Ἀμήν». Τότε τό Ἅγιο Πνεῦμα εἰσέρχεται μέσα στήν καρδιά τοῦ ἀνθρώπου, παραμένει ἐκεῖ καί ἐνεργεῖ, ὅταν, ἀσφαλῶς, ὁ ἄνθρωπος ζῆ σύμφωνα μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Διαφορετικά φυγαδεύεται, ἀλλά ἐπανέρχεται μέ τήν μετάνοια.

Ἑπομένως, πρέπει κανείς σέ ὅλη τήν ζωή του νά ἀγωνίζεται νά κυριαρχήση πάνω στά πάθη του, νά καθαρίση τήν καρδιά του, προκειμένου νά κατοικῆ καί νά ἐνεργῆ μέσα σέ αὐτήν τό Ἅγιον Πνεῦμα. Καί ὅταν γίνεται αὐτό, τότε ἡ φυσική ἀγάπη μεταβάλλεται σέ τέλεια ἀγάπη. Στήν περίπτωση τοῦ Ἐπάρχου Λικινίου βλέπουμε πῶς ἐνεργεῖ ἡ φυσική ἀγάπη καί στόν τρόπο συμπεριφορᾶς τῆς θυγατέρας του, τῆς ἁγίας Εἰρήνης, βλέπουμε πῶς ἐνεργεῖ ἡ τέλεια ἀγάπη. Ἡ πρώτη ὑπάρχει ὅσο ὑπηρετεῖ τήν ἰδιοτέλεια καί τόν ἐγωϊσμό, διαφορετικά παύει νά ὑπάρχη ἤ ἀκόμη μεταβάλλεται σέ μίσος. Ἐνῶ ἡ δεύτερη ὑπάρχει καί ἐκδηλώνεται, ἀκόμη καί ὅταν ὁ ἄνθρωπος μισεῖται, διώκεται, ὑποφέρη, βασανίζεται καί γνωρίζη ὅτι τίθενται σέ κίνδυνο καί αὐτή ἡ ζωή του. Ὅλοι οἱ μάρτυρες, κατά τήν διάρκεια τῶν σκληρῶν καί ἀπάνθρωπων βασανιστηρίων πού ὑφίσταντο, προσεύχονταν μέ ἀνεξικακία καί ἀγάπη ὑπέρ τῶν δημίων τους.

Οἱ γονεῖς θά πρέπει νά καταλάβουν ὅτι ἡ ἀγάπη δέν καταργεῖ τήν ἐλευθερία, ἀλλά καί τά παιδιά θά πρέπει νά συνειδητοποιήσουν ὅτι ἡ οἰκειότητα δέν καταργεῖ τήν εὐγένεια καί τόν σεβασμό.