Γεγονότα καὶ Σχόλια: Ἀλλαγές λέξεων καί κατεδαφισμένοι θεσμοί - Ὁ ψυχαναλυτής κι ὁ ποιμένας

Ἀλλαγές λέξεων καί κατεδαφισμένοι θεσμοί

Ὁ Γάλλος ψυχαναλυτής Πατρίκ Ἀβράν, μέ ἀφορμή τήν κυκλοφορία στά ἑλληνικά ἑνός βιβλίου του μέ τίτλο: «Ἕνα παιδί στόν ψυχαναλυτή», παραχώρησε στήν δημοσιογράφο Μ. Σπυροπούλου τῆς ἐφημερίδας Καθημερινή (φ.18ης.10.2015) συνέντευξη, στήν ὁποία παρουσιάζονται κάποιες ἀπό τίς ἀπόψεις του, οἱ ὁποῖες (ὅπως εἶναι φυσικό) εἶναι ἀπόρροια τῆς ψυχαναλυτικῆς του εἰδικότητας.

Ἔχει ἐνδιαφέρον ἡ ἀπάντησή του στήν ἐρώτηση τῆς δημοσιογράφου: «Τά παιδιά τοῦ 21ου αἰώνα ἀπό τί πάσχουν;». Εἶπε: «Δέν ξέρω ἄν ὑπάρχουν πολλές διαφορές. Τά παιδιά πού δέχομαι ἀπό τόν περασμένο αἰώνα ἕως σήμερα συνεχίζουν νά ἔρχονται γιά τά ἴδια συμπτώματα». Καί ἀφοῦ ἀναφέρει χαρακτηριστικά συμπτώματα, συμπληρώνει: «Σέ κάποιες περιπτώσεις ἔχουν ἀλλάξει οἱ λέξεις. Δέν μιλᾶμε πιά γιά παιδιά ἀνήσυχα ἤ μέ διαταραχές συμπεριφορᾶς, ἀλλά γιά ὑπερκινητικά παιδιά· οὔτε γιά χαρισματικά παιδιά, ἀλλά γιά παιδιά μέ πρώιμη εὐφυΐα· καί ἡ διάγνωση τοῦ αὐτισμοῦ ἔχει ἀποκτήσει μιά ἄλλη εὐρύτητα».

Ἀπό τήν συνέχεια τῆς συνέντευξής του, ὅμως, φαίνεται ὅτι ἡ ἀλλαγή δέν εἶναι μόνο στίς λέξεις. Εἶναι καί στίς κατεδαφισμένες ἤ ἀναδομημένες, χωρίς παραδοσιακά πρότυπα, οἰκογενειακές καί κοινωνικές σχέσεις, οἱ ὁποῖες ὀφείλονται στήν ἀποξένωση τῶν κοινωνιῶν ἀπό παραδοσιακούς θεσμούς, ἀλλά καί στήν ἀνάπτυξη τῆς γενετικῆς βιολογίας. Αὐτά μπορεῖ νά τά ὑπονοήση κανείς διαβάζοντας τήν συνέχεια τῆς συνέντευξης τοῦ Πατρίκ Ἀβράν, ὁ ὁποῖος βλέποντας τά πράγματα ὡς ψυχαναλυτής, εἶπε: «Πάντως ὑπάρχουν ἀλλαγές στήν κοινωνία. Ἡ ἀποεπένδυση τοῦ γάμου, ὁ πολλαπλασιασμός τῶν ἀνασυγκροτημένων οἰκογενειῶν μέ παιδιά ἀπό διαφορετικό πατέρα καί μητέρα, ἀλλάζουν τούς τρόπους ἐγγραφῆς τοῦ οἰδιποδείου συμπλέγματος». Ἄν τόν ψυχαναλυτή ἐνδιαφέρη τό πῶς, στίς νέες οἰκογενειακές συνθῆκες, «ἐγγράφεται τό οἰδιπόδειο σύμπλεγμα» στά ἑτερογενῆ παιδιά τῶν οἰκογενειῶν αὐτῶν, τήν ποιμαντική τῆς Ἐκκλησίας ἐνδιαφέρει τό πέρα ἀπό τόν στενό κλοιό αὐτῶν τῶν σχέσεων, πού εἶναι ἡ ἐξασφάλιση τῆς δυνατότητας, μέσα σέ ὁποιεσδήποτε οἰκογενειακές ἤ ἄλλες συνθῆκες, νά «ἐγγράφεται» πάνω στό κατ’ εἰκόνα τό καθ’ ὁμοίωσιν Θεοῦ.

Ὁ ψυχαναλυτής κι ὁ ποιμένας

Ἡ ποιμαντική τῆς Ἐκκλησίας δέν δέχεται ὅ,τι τῆς φέρνει μπροστά της ἡ δραστηριότητα τοῦ ἀνθρώπου. Κρίνει, ἀποτρέπει, συμβουλεύει, γιατί διαθέτει σαφῆ ἐμπειρικά κριτήρια γιά τό καλό καί τό κακό, τό φυσικό καί ἀφύσικο, τό σωτήριο ἤ πνευματικά θανατηφόρο. Δέν συμβαίνει ὅμως τό ἴδιο μέ τήν ψυχαναλυτική θεωρία καί πράξη.

Ὁ Πατρίκ Ἀβράν συνεχίζοντας νά μιλᾶ γιά τίς ἀλλαγές στήν κοινωνία λέει στήν συνέντευξή του: «Ἔπειτα, θά ἔχουμε παιδιά πού γεννιοῦνται ἀπό διαφόρων τύπων τεχνητές γονιμοποιήσεις μέ μιά διάκριση ἀνάμεσα σέ βιολογικούς γονεῖς καί γονεῖς γεννήτορες. Δέν εἶναι δουλειά τῶν ψυχαναλυτῶν νά ἐκφέρουν κρίσεις πάνω σέ αὐτά».

Ὁ ψυχαναλυτής δέν ἐκφέρει κρίσεις. Ὁ ποιμένας ὅμως ὀφείλει νά διακρίνη τήν προέλευση τοῦ πνεύματος μέ τό ὁποῖο κινεῖται κάθε ἄνθρωπος, ὁ ὁποῖος τίθεται κάτω ἀπό τήν πνευματική του εὐθύνη. Ὀφείλει νά ἀξιολογήση τό κίνητρο καί τόν τρόπο στήν διάλυση ἤ ἀνασυγκρότηση τῆς οἰκογένειάς του ἤ στήν χρήση ἀπό μέρους του τῶν διαφόρων τεχνητῶν γονιμοποιήσεων, ἀλλά καί τό κατά πόσο αὐτές οἱ γονιμοποιήσεις δέν ἀντιστρατεύονται στόν εὐαγγελικό νόμο.

Γιατί δέν ἀρκεῖ ἡ ἐξισορρόπηση τῶν ἐσωτερικῶν μας συγκρούσεων. Ἔχουμε ἀνάγκη καί ἀπό κινητήρια δύναμη γιά τήν μετάβασή μας ἄλλο ἐπίπεδο ζωῆς.

π.Θ.Α.Β.