Λόγος στήν εἰς Διάκονον χειροτονία τοῦ μοναχοῦ π. Παϊσίου: «Ἐὰν ἐμοὶ διακονῇ τις, ἐμοὶ ἀκολουθείτω...»

Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

Λόγος (ἀπομαγνητοφωνημένος) στήν εἰς Διάκονον χειροτονία τοῦ μοναχοῦ π. Παϊσίου (Παρασκευᾶ).

Ἱερός Ναός Ἁγίου Νικολάου Ἀντιρρίου (6-12-2015).
*

Εὐλαβέστατε ὑποδιάκονε, π. Παΐσιε,

Ἡ ἡμέρα αὐτή εἶναι πάρα πολύ σημαντική γιά σένα, ἀλλά καί γιά τήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ τήν ἐπί γῆς καί τήν ἐν οὐρανῷ. Μία εἶναι ἡ Ἐκκλησία. Ἡ μία ὄψη της εἶναι στή γῆ καί ἡ ἄλλη ὄψη στόν οὐρανό καί ὅλη ἡ Ἐκκλησία χαίρεται γιά τήν σημερινή ἡμέρα καί διότι ἔχουμε τήν ἑορτή τοῦ ἁγίου Νικολάου, ἀλλά καί διότι γίνεται ἡ εἴσοδός σου στόν πρῶτο βαθμό τῆς Ἱερωσύνης, τόν βαθμό τοῦ Διακόνου.

Ἤδη πρίν τήν θεία Λειτουργία, στό τέλος τῆς ἀκολουθίας τοῦ Ὄρθρου, ἔλαβες τό χάρισμα τοῦ ὑποδιακόνου, πού εἶναι ὁ κατώτερος κληρικός, καί τώρα θά εἰσέλθης μέσα στά ἅγια τῶν ἁγίων, στό Ἱερό Βῆμα, γιά νά λάβης τόν βαθμό τοῦ Διακόνου. Ἐπαναλαμβάνω, εἶναι πολύ σημαντική αὐτή ἡ ἡμέρα γιά σένα, γιά ὅσους σέ ἀγαποῦν, ἀλλά καί γιά ὅλη τήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ.

Αὐθορμήτως, ἐπειδή ἀκριβῶς γίνεται ἡ χειροτονία Διακόνου, μοῦ ἔρχεται στόν νοῦ μου ἕνας λόγος τόν ὁποῖον εἶπε ὁ Χριστός ὀλίγον πρό τοῦ Πάθους Του. Πρίν δηλαδή ἀνέβη στά Ἱεροσόλυμα καί πρίν ἀρχίση τό Πάθος, ἔβλεπε μπροστά Του τούς Μαθητές καί τούς εἶπε: «ἐὰν ἐμοὶ διακονῇ τις, ἐμοὶ ἀκολουθείτω, καὶ ὅπου εἰμὶ ἐγώ, ἐκεῖ καὶ ὁ διάκονος ὁ ἐμός ἔσται· καὶ ἐάν τις ἐμοὶ διακονῇ, τιμήσει αὐτόν ὁ πατήρ» (Ἰω. ιβ΄, 26).

Εἶναι ἕνας λόγος πού ἀναφέρεται σέ ὅλους τούς Μαθητάς τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά καί γενικότερα στούς Χριστιανούς, ἕνας λόγος ὁ ὁποῖος ἀναφέρεται σέ αὐτούς οἱ ὁποῖοι θέλουν νά συνδέωνται μέ τόν Χριστό, ἰδιαιτέρως ὅμως ἔχει σχέση αὐτός ὁ λόγος μέ τούς Ἱερεῖς, τούς Διακόνους καί τούς Ἐπισκόπους, τούς Κληρικούς τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ. Καί ἐπειδή ἐδῶ ἀκριβῶς γίνεται λόγος γιά τήν διακονία, νομίζω ὅτι ἔχει σχέση καί μέ τήν δική σου διακονία.

Εἶναι σαφέστατος ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ, ὅτι ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος ἀγαπᾶ τόν Χριστό πρέπει νά εἶναι διάκονός Του καί ὡς διάκονός Του νά Τόν ἀκολουθῆ παντοῦ, ἀκόμη καί μέχρι τόν Σταυρό, καί ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος θά Τόν ἀκολουθήση θά εἶναι ἑνωμένος πάντοτε μαζί Του, γιατί «ὅπου εἰμί ἐγώ», λέγει ὁ Χριστός, «ἐκεῖ καί ὁ ἐμός διάκονος ἔσται» καί βεβαίως στήν συνέχεια θά τόν τιμήση ὁ Πατήρ ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς.

Ἡ διακονία τοῦ Θεοῦ καί ἡ διακονία τῶν ἀδελφῶν συνδέεται στενότατα μέ τήν ἐν Χριστῷ ζωή, τό νά παραμένη κανείς σέ ἑνότητα μέ τόν Θεό. Ὅταν λέγη ὁ Χριστός ὅτι «ὅπου εἰμί ἐγώ, ἐκεῖ καί ὁ διάκονος ὁ ἐμός ἔσται», πρέπει νά δοῦμε ποῦ ἀκριβῶς εἶναι ὁ Χριστός. Ὁ Χριστός εἶναι μέσα στό Φῶς. «Ὁ ἀναβαλλόμενος φῶς ὡς ἱμάτιον», λέγει ὁ Προφητάναξ Δαυίδ. Εἶναι μέσα στό Φῶς, καί Φῶς εἶναι ἡ θεότητά Του. Ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος ἀκολουθεῖ τόν Χριστό πρέπει νά εἶναι μέσα σέ αὐτό τό Φῶς καί ἀρχίζει αὐτή ἡ λάμψη μέσα του μέ τήν μετάνοια. Ὅταν κανείς μετανοῆ, καί βεβαίως στήν συνέχεια ὅταν ἁγιάζεται ὁ ἴδιος καί προχωρῆ στίς βαθμίδες τῆς πνευματικῆς ζωῆς, ὅπως πολύ ὡραῖα ἔχεις τονίσει, πού εἶναι ἡ κάθαρση, ὁ φωτισμός καί ἡ θέωση, ἤ τελείωση, ἡ ὁποία τελείωση καί θέωση δέν ἔχει τέλος, γιατί, ὅπως λέγει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Νύσσης, «ἐπί δέ τῆς ἀρετῆς ἕναν ὅρον ἐμάθομεν, τό μή ἔχειν αὐτήν ὅρον», τότε ἔχει κοινωνία μέ τόν Χριστό. Δέν ὑπάρχει τέλος τῆς ἀρετῆς, γιατί ἡ ἀρετή εἶναι ἀτέλεστη. Σύμφωνα μέ αὐτά πού ἔγραφε καί ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης, μιλώντας γιά τήν ἐν Χριστῷ ζωή, ὅτι αὐτή εἶναι «ἡ τελεία τῶν τελείων ἀτέλεστος τελειότης». Γι’ αὐτό καί ὁδηγούμεθα πάντοτε πρός τήν τελειότητα.

Ἔτσι, λοιπόν, ὡς διάκονος Ἰησοῦ Χριστοῦ πρέπει νά μένης μαζί μέ τόν Χριστό. Ἀλλά ὅμως αὐτό δέν εἶναι κάτι τό ἀφηρημένο. Ἡ Ἐκκλησία δέν εἶναι ἕνας θεσμός κοσμικός. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, ὅπως εἶπες προηγουμένως, καί κοινωνία θεώσεως. Καί ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος συνδέεται μέ τόν Χριστό συνδέεται καί μέ τήν Ἐκκλησία. Δέν νοεῖται κεφαλή χωρίς τό σῶμα καί δέν νοεῖται σῶμα χωρίς τήν κεφαλή. Ἡ Ἐκκλησία δέν εἶναι κάτι τό ἀφηρημένο καί ἰδεατό. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ καί αὐτό γίνεται συγκεκριμένα μέ ὅλον τόν εὐλογημένο θεσμό τῆς Ἐκκλησίας. Ὁ Ἐπίσκοπος δέν εἶναι ὁ ἀντιπρόσωπος τοῦ Χριστοῦ ἐπάνω στήν γῆ οὔτε ὁ ἐκπρόσωπός Του, ἀλλά εἶναι τό μυστήριο τῆς αἰσθητῆς παρουσίας τοῦ Χριστοῦ πάνω στήν γῆ, εἶναι «εἰς τύπον» τῆς κεφαλῆς τῆς Ἐκκλησίας, «εἰς τύπον» τοῦ Χριστοῦ. Ὁπότε, αὐτό πρέπει νά γίνεται σέ ἀναφορά μέ τόν Ἐπίσκοπο.

Ἑπομένως, ὁ Διάκονος εἶναι διάκονος Ἰησοῦ Χριστοῦ καί εἶναι καί διάκονος τοῦ Ἐπισκόπου, ὁ ὁποῖος εἶναι καί βρίσκεται στόν τόπο τοῦ Χριστοῦ. Ἄρα θά εἶσαι Διάκονος τοῦ Ἐπισκόπου καί ὁ Ἐπίσκοπος θά εἶναι διάκονος Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἔτσι ἑρμηνεύεται τό θέμα τῆς διακονίας. Δέν σταματᾶ ἡ διακονία καί ἡ προσφορά τοῦ Διακόνου πρός τόν Ἐπίσκοπο, ἀλλά καί ὁ Ἐπίσκοπος πρέπει νά ἔχη ἀναφορά πρός τόν Χριστό καί νά αἰσθάνεται καί ἐκεῖνος ὅτι εἶναι διάκονος Ἰησοῦ Χριστοῦ καί διάκονος στήν συνέχεια τοῦ λαοῦ.

Μέσα σέ αὐτήν τήν προοπτική οἱ Ἀποστολικές Διαταγές κάνουν λόγο γιά τόν Διάκονο. Γράφουν ὅτι ὁ Διάκονος εἶναι ἡ ἀκοή, ὁ ὀφθαλμός, τό στόμα, ἡ ψυχή καί ἡ καρδία τοῦ Ἐπισκόπου. Εἶναι ἡ ἀκοή, γιατί ἀκούει τά παράπονα τοῦ λαοῦ καί τά μεταφέρει στόν Ἐπίσκοπο. Εἶναι ὁ ὀφθαλμός τοῦ Ἐπισκόπου, γιατί κατά τήν διάρκεια τῶν ἱερῶν ἀκολουθιῶν εἶναι ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος ἐπιβλέπει τήν τάξη μέσα στόν Ναό. Εἶναι τό στόμα τοῦ Ἐπισκόπου, γιατί εἶναι ἐκεῖνος πού θά μεταφέρη στόν λαό τό θέλημα καί τήν ἐντολή τοῦ Ἐπισκόπου. Εἶναι ἡ καρδία καί ἡ ψυχή τοῦ Ἐπισκόπου ἀκριβῶς ἐπειδή εἶναι ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος μεταφέρει τήν εὐαισθησία τοῦ λαοῦ πρός τόν Ἐπίσκοπο, ἀλλά καί ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος θά μεταφέρη στόν λαό τήν ἀγάπη καί τήν εὐαισθησία τοῦ Ἐπισκόπου γιά τούς ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι ἔχουν δυσκολίες καί προβλήματα. Μέ αὐτήν, λοιπόν, τήν ἔννοια θά εἶσαι διάκονος Ἰησοῦ Χριστοῦ καί διάκονος τοῦ εἰς τύπον καί τόπον τῆς παρουσίας τοῦ Χριστοῦ Ἐπισκόπου.

Εἶναι συγκινητική, πράγματι, ἡ ἡμέρα αὐτή γιά σένα. Μνημόνευσες προηγουμένως μερικά ὀνόματα. Νομίζω κι ἐγώ τά ἴδια θά ἤθελα νά εὐχαριστήσω. Γιατί σέ γνωρίζω ἐκ κοιλίας μητρός. Ἦταν ἡ Βάπτιση καί τό μυστήριο πού ἔκανα γιά τελευταία φορά, ὅταν ἀνεχώρησα ἀπό τήν Ἔδεσσα καί μετατέθηκα στήν Ἀθήνα. Τήν προηγούμενη ἡμέρα τῆς ἀναχωρήσεώς μου, τό τελευταῖο μυστήριο πού ἔκανα στήν Ἔδεσσα, ὅπου ὑπηρετοῦσα ὡς ἱεροκήρυξ, ἦταν νά σέ βαπτίσω καί νά σέ εἰσαγάγω μέσα στήν Ἐκκλησία.

Ἔπειτα παρακολουθοῦσα ὅλα αὐτά τά χρόνια –τά τριάντα περίπου χρόνια– παρακολουθοῦσα τήν ζωή σου καί τήν αὔξησή σου στήν ἐκκλησιαστική καί ἐσωτερική σου ζωή. Ἰδιαιτέρως σέ παρακολουθοῦσα –ἤμουν κι ἐγώ ἕνας διακριτικός ὀφθαλμός ἐπάνω σου– σέ παρακολουθοῦσα ἀπό τότε πού ἦρθες ἐδῶ στήν Ναύπακτο καί ἔβλεπα τήν πρόοδό σου καί στά γράμματα, δηλαδή τελείωσες ἐδῶ στήν Ναύπακτο τό Δημοτικό Σχολεῖο, τό Γυμνάσιο, τό Λύκειο καί στήν συνέχεια τελείωσες τήν Θεολογική Σχολή Θεσσαλονίκης. Καί ὅλα αὐτά τά χρόνια καί ἐσύ ἤσουν πολύ διακριτικός, δέν ἤθελες νά φανῆς καί ἴσως προσπαθοῦσες νά παρακολουθήσης ἐκ τοῦ μακρόθεν καί νά δῆς τί ἀκριβῶς συμβαίνει μέσα στόν χῶρο τῆς Ἐκκλησίας.

Ἔτσι, ἔβλεπα τήν ἀγάπη σου πρός τό Ἅγιον Ὄρος, τήν ἀγάπη σου γιά τίς ἀκολουθίες, τήν ἀγάπη σου γιά τήν βυζαντινή μουσική, τήν ὁποία κατέχεις πάρα πολύ καλά καί θεωρητικά, ἔβλεπα τήν ἀγάπη σου πρός τίς ἀγρυπνίες καί γενικά ἔβλεπα τήν πρόοδο στήν ζωή σου. Ἰδιαιτέρως τά τελευταῖα τρισήμισυ χρόνια πού ἤσουν πολύ κοντά μου μέσα στήν Ἱερά Μητρόπολη καί σέ παρακολουθοῦσα ἐντονώτερα ἔβλεπα ὅτι αὔξανε μέσα σου, θά ἔλεγα ὡρίμαζε, ὅπως ὡριμάζει ὁ καρπός ἐπάνω στό δέντρο, ἡ ἀγάπη σου γιά τόν Θεό, ἡ ἀγάπη σου γιά τήν Ἐκκλησία, ἡ ἀγάπη σου περισσότερο γιά τήν μοναχική ζωή καί φυσικά γιά τήν διακονία σου, γιά νά γίνης Κληρικός τοῦ Θεοῦ τοῦ Ὑψίστου. Καί χαιρόμουν ἐσωτερικά χωρίς νά τό ἐκδηλώνω πολύ, γιατί ξέρω ὅτι οἱ μεγαλύτερες ἀγάπες εἶναι αὐτές, πού προέρχονται ἐκ καρδίας, ἀπό τό βάθος τῆς καρδιᾶς, πού δέν ἐκφράζονται τόσο πολύ ἐξωτερικά.

Μέ τήν εὐκαιρία αὐτή θέλω νά εὐχαριστήσω ὅλους τούς εὐεργέτες τῆς ζωῆς σου. Καί μεταξύ αὐτῶν εἶναι ἡ οἰκογένειά σου, οἱ γονεῖς σου οἱ ὁποῖοι, ὅπως εἶπες καί σύ προηγουμένως, σοῦ ἔκαναν τό μεγαλύτερο καλό στήν ζωή σου, νά σέ φέρουν ἐδῶ στήν Ναύπακτο, κοντά μας, γιά νά γνωρίσης τί θά πῆ ἐκκλησιαστική ζωή. Αἰωνία ἡ μνήμη καί τῆς μακαριστῆς Γερόντισσας Φωτεινῆς, ἡ ὁποία ὑπῆρξε ὁ φωτεινός ἄγγελος ὁλοκλήρου τῆς οἰκογενείας σου καί σοῦ προσωπικά. Νά εὐχαριστήσω τόν Πνευματικό σου Πατέρα, τόν π. Γεώργιο Παπαβαρνάβα, πού καί ἐκεῖνος στάθηκε μέ πάρα πολύ καλό τρόπο, μέ ἐκκλησιαστικό φρόνημα δίπλα σου. Ἑπομένως, αὐτό πού βλέπουμε μπροστά μας δέν εἶναι τυχαῖο. Δέν ἦρθε κάτι ἀπρόοπτο καί ἐξ οὐρανοῦ, εἶναι ἀποτέλεσμα ἀγώνων καί θυσιῶν πάρα πολλῶν ἀνθρώπων.

Εὔχομαι ὁ Θεός νά σέ εὐλογήση, νά γίνης καλός διάκονος τοῦ Θεοῦ τοῦ Ὑψίστου. Πρῶτα-πρῶτα νά γίνης καλός μοναχός. Ὅσο θά εἶσαι καλός μοναχός, τόσο θά εἶσαι καί καλός Διάκονος, ἔχοντας ἐκκλησιαστικό φρόνημα καί ὀρθόδοξη συνείδηση. Νά ὑπηρετῆς μέ ταπείνωση καί εὐλάβεια τόν Θεό, νά εἶσαι διάκονος τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, νά ὑπηρετῆς τήν Ἐκκλησία γενικότερα καί στό πρόσωπο τό δικό μου, ἀλλά καί στό πρόσωπο ὅλων τῶν Κληρικῶν, καί νά ἀξιωθῆς ἀπό τόν Θεό νά τελειώσης καλῶς τήν ζωή σου καί νά τιμηθῆς ἀπό τόν Πατέρα τόν ἐν οὐρανοῖς, νά ἀκούσης ἐκείνη τήν εὐκταίαν φωνήν, ὅπως ἔλεγε ὁ μακαριστός Γέροντάς μου Καλλίνικος: «Εὖ δοῦλε ἀγαθέ καί πιστέ, ἐπί ὀλίγα ἦς πιστός, ἐπί πολλῶν σέ καταστήσω, εἴσελθε εἰς τήν χαράν τοῦ Κυρίου σου» (Ματθ. κε΄, 21).–