Κύριο ἄρθρο: Δημοσκοπήσεις καὶ Ἐκκλησία

Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου

Πρόσφατα δημοσιεύθηκε μια ενδιαφέρουσα δημοσκόπηση με θέμα “απόψεις και Συμπεριφορές στην Ναύπακτο” την οποία έκανε το Ινστιτούτο Εργασίας της Γ.Σ.Ε.Ε. Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος, με εντολή του Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου Ναυπάκτου. Το δείγμα της έρευνας ήταν περίπου 600 άτομα από το Πολεοδομικό Διαμέρισμα (Π.Δ.) Ναυπάκτου, “τυχαίως αντιπροσωπευτικό ως προς το φύλο και την ηλικία των ερωτωμένων”, και το διάστημα της έρευνας ήταν ο χρόνος μεταξύ 20 Αυγούστου έως 30 Σεπτεμβρίου 1997. Την επιστημονική ευθύνη της έρευνας είχε ο κ. Θεόδωρος Λουλούδης.

Πολλά είναι τα ενδιαφέροντα στοιχεία που απέδωσε η έρευνα, τα οποία όμως πρέπει να μελετήσουν οι διάφοροι φορείς της πόλεως για να αξιοποιήσουν τα θετικά στοιχεία, και να θεραπεύσουν τα αρνητικά, ώστε να βελτιωθούν οι συνθήκες που επικρατούν στην πόλη και στην ευρύτερη περιοχή.

Εκείνο που θα έπρεπε να υπογραμμισθή στο μικρό αυτό κείμενο είναι τα αποτελέσματα της έρευνας σχετικά με την θετική ή αρνητική γνώμη των κατοίκων για την Εκκλησία. Βέβαια, ζητήθηκε η γνώμη τους για διαφορετικά θέματα, όπως για τον Καπιταλισμό, τον Σοσιαλισμό, το ΣΕΒ, την Εκκλησία, τον Στρατό, την 17η Νοέμβρη, τον Δημόσιο Τομέα.

Για την Εκκλησία εκφράσθηκαν οι εξής θέσεις. Το 84,03% είχαν θετική γνώμη, το 5,50% αρνητική, το 9,42% αδιάφορη, και το 1,05 δεν απάντησαν. Σημαντική είναι η έρευνα και στο θέμα της γνώμης που είχαν κατά ηλικίες οι κάτοικοι της Ναυπάκτου. Από την ηλικία 15-24 ετών θετικά υπέρ της Εκκλησίας εκφράσθηκε το 75,47% και από τις ηλικίες 25-34 ετών το 82,56% εκφράσθηκε θετικά. Είναι ακόμη σημαντικό ότι από τους ανθρώπους που κατέχουν ανώτερη μόρφωση εκφράσθηκε θετικά για την Εκκλησία το ποσοστό των 72,06%.

Βέβαια, οι δημοσκοπήσεις δεν πρέπει να καθησυχάζουν τους ανθρώπους, ούτε να τους ενθαρρύνουν. Πρόκειται για μια επιστημονική εργασία, αλλά δεν πρέπει κανείς να περιορίζεται σε αυτά τα δεδομένα. Άλλωστε, υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους μπορεί κανείς να διαβάζη μια έρευνα, όταν συγκρίνει τις απαντήσεις του δείγματος με άλλες ερωτήσεις. Δηλαδή, μια δημοσκόπηση δεν πρέπει να γίνεται μόνον επιστημονικά, αλλά και να διαβάζεται επιστημονικά. Έπειτα, μια έρευνα, έστω και επιστημονική, δεν απομακρύνεται πολύ από τις ατομικιστικές προϋποθέσεις και δεν βλέπει τον άνθρωπο ως πρόσωπο. Όμως είναι σημαντικές οι διαπιστώσεις κάθε επιστημονικής έρευνας.

Δεν μπορεί κανείς να μη σχολιάση το υψηλό ποσοστό της θετικής γνώμης, που έχουν οι κάτοικοι της περιοχής, για την Εκκλησία. Αυτό οφείλεται στην προσπάθεια της Εκκλησίας τόσα χρόνια στην περιοχή αυτή, την εργασία που έγινε στο παρελθόν και εξακολουθεί να γίνεται και τώρα.

Μπορεί κανείς να παρατηρήση ότι το φαινόμενο είναι γενικότερο. Δηλαδή, μετά την κατάρρευση ιδεολογιών και συστημάτων οι άνθρωποι, και ιδιαιτέρως οι νέοι, στρέφονται στις αιώνιες αξίες της Εκκλησίας. Σχετική και ενδιαφέρουσα είναι η έρευνα που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στην εφημερίδα ΝΕΑ (1-12-1997) που έγινε από το Ινστιτούτο V.PRC για λογαριασμό των ΝΕΩΝ στο Πολεοδομικό Συγκρότημα της Αθήνας.

Η έρευνα αυτή αφορούσε την θέση της Εκκλησίας στην ελληνική κοινωνία. Σχετικά με τον εκκλησιασμό των Ελλήνων, όπως αναλύει ο γνωστός Ηλίας Νικολακόπουλος, η έρευνα απέδειξε ότι “σέ πανελλαδικό επίπεδο, οι ‘συχνά εκκλησιαζόμενοι’ αντιπροσωπεύουν περίπου το 35% του πληθυσμού και το ποσοστό αυτό φαίνεται πώς παραμένει σχετικά σταθερό, τουλάχιστον από τα μέσα της δεκαετίας του ’80, που υπάρχουν συγκρίσιμα εμπειρικά δεδομένα”. Και αυτό το στοιχείο είναι σημαντικό, αν σκεφθή κανείς ότι υπάρχουν μερικοί που ισχυρίζονται ότι το ποσοστό των εκκλησιαζομένων ανέρχεται μόνο στο 3%.

Σε άλλο σημείο της έρευνας των ΝΕΩΝ γίνεται λόγος για την στάση των Ελλήνων απέναντι στο έργο της Εκκλησίας. Κατά την ανάλυση του Ηλία Νικολακόπουλου περίπου το 30% των ερωτηθέντων είναι “πολύ και αρκετά ικανοποιημένοι” από την προσφορά της Εκκλησίας και το 27% δεν είναι “καθόλου ικανοποιημένοι”. Κατά την γνώμη μου τα ποσοστά αυτά είναι σημαντικά, αν σκεφθούμε ότι τελευταία γίνεται μεγάλη και έντεχνη προπαγάνδα εναντίον της Εκκλησίας από τα Μ.Μ.Ε.

Αν συγκρίνη κανείς τα πορίσματα της έρευνας που έγινε στην Αθήνα με τα αποτελέσματα της έρευνας που έγινε στην Ναύπακτο, παρατηρεί ότι στην πόλη και περιφέρεια της Ναυπάκτου τα ποσοστά των ανθρώπων που έχουν θετική θέση για την Εκκλησία είναι πάρα πολύ υψηλά.

Επίσης, πιο πρόσφατα δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “Ελεύθερος Τύπος” (3-1-1998) μια άλλη δημοσκόπηση, που έγινε μεταξύ των στρατευμένων, την οποία οργάνωσε και συντόνισε ο Καθηγητής του Παντείου Πανεπιστημίου κ. Στ. Παπαστάμου, σύμφωνα με την οποία οι στρατευμένοι νέοι μας εμπιστεύονται την Εκκλησία κατά το ποσοστό των 35%. Συγκεκριμένα, σε ερώτηση “ποιό θεσμό εμπιστεύονται περισσότερο, το 35% των στρατευμένων απάντησε την Εκκλησία, το 17% τις Ένοπλες Δυνάμεις και το 12% την Δικαιοσύνη. Την τελευταία θέση στις προτιμήσεις πήραν τα πολιτικά κόμματα (μόλις 1,5%) και την προ τελευταία η κυβέρνηση με 4%”.

Γενικά, στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια πολύ μεγάλη στροφή των ανθρώπων προς την Εκκλησία, πράγμα που εξαναγκάζει μερικούς να ομιλούν για στροφή στον νέο συντηρητισμό. Βέβαια, πρέπει να εξετασθή τί ακριβώς εννοούν συντηρητισμό, γιατί είναι ενδεχόμενο μέσα από αυτόν τον όρο να βλέπουν γνήσιες παραδοσιακές δυνάμεις. Και αυτή η στροφή των ανθρώπων έχει σχέση με την απογοήτευση από την λεγομένη νεωτερικότητα και τα διάφορα ιδεολογικά συστήματα, αλλά και με την αναβάθμιση του ιερού Κλήρου, που συνδέεται με την αναβίωση της πατερικής θεολογίας, η οποία είναι έντονα οντολογική, υπαρξιακή, κοινωνική και ανθρωπιστική, και ανταποκρίνεται στις σύγχρονες αναζητήσεις των ανθρώπων.

Στην σύγχρονη εποχή οι Ποιμένες έχουν μεγάλη αποστολή. Πρέπει να ασχολούνται με τα πραγματικά προβλήματα των ανθρώπων και να τα αντιμετωπίζουν με αγάπη, τρυφερότητα, θεολογία. Πρέπει να εργάζονται ταπεινά, μέσα από την εντολή του Θεού στον Προφήτη Ησαΐα: “Ιερείς, παρακαλείτε, παρακαλείτε τον λαόν μου”. Ο λαός είναι λαός του Θεού και χρειάζεται παράκληση, παρηγοριά, χρειάζεται εύπεπτη, γνήσια και ζωογόνα τροφή, δοσμένη με μεγάλη στοργή και αγάπη.

Θα πρέπει να συγχαρούμε το εργατοϋπαλληλικό Κέντρο Ναυπάκτου το οποίο ανέθεσε στο Ινστιτούτο Εργασίας της Γ.Σ.Ε.Ε. Περιφερείας Δυτικής Ελλάδος να κάνη αυτήν την ενδιαφέρουσα έρευνα και μας έδωσε την αφορμή να διατυπώσουμε αυτές τις ελάχιστες παρατηρήσεις που είναι ελπιδοφόρες για τον λαό μας.