Κύριο ἄρθρο: Δημοσκοπήσεις καὶ Ἐκκλησία

Μητροπολίτου Ναυπάκτου & Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

Πρόσφατα δημοσιεύθηκε μιά ἐνδιαφέρουσα δημοσκόπηση μέ θέμα “ἀπόψεις καί Συμπεριφορές στήν Ναύπακτο” τήν ὁποία ἔκανε τό Ἰνστιτοῦτο Ἐργασίας τῆς Γ.Σ.Ε.Ε. Περιφέρειας Δυτικῆς Ἑλλάδος, μέ ἐντολή τοῦ Ἐργατοϋπαλληλικοῦ Κέντρου Ναυπάκτου. Τό δεῖγμα τῆς ἔρευνας ἦταν περίπου 600 ἄτομα ἀπό τό Πολεοδομικό Διαμέρισμα (Π.Δ.) Ναυπάκτου, “τυχαίως ἀντιπροσωπευτικό ὡς πρός τό φύλο καί τήν ἡλικία τῶν ἐρωτωμένων”, καί τό διάστημα τῆς ἔρευνας ἦταν ὁ χρόνος μεταξύ 20 Αὐγούστου ἕως 30 Σεπτεμβρίου 1997. Τήν ἐπιστημονική εὐθύνη τῆς ἔρευνας εἶχε ὁ κ. Θεόδωρος Λουλούδης.

Πολλά εἶναι τά ἐνδιαφέροντα στοιχεῖα πού ἀπέδωσε ἡ ἔρευνα, τά ὁποῖα ὅμως πρέπει νά μελετήσουν οἱ διάφοροι φορεῖς τῆς πόλεως γιά νά ἀξιοποιήσουν τά θετικά στοιχεῖα, καί νά θεραπεύσουν τά ἀρνητικά, ὥστε νά βελτιωθοῦν οἱ συνθῆκες πού ἐπικρατοῦν στήν πόλη καί στήν εὐρύτερη περιοχή.

Ἐκεῖνο πού θά ἔπρεπε νά ὑπογραμμισθῆ στό μικρό αὐτό κείμενο εἶναι τά ἀποτελέσματα τῆς ἔρευνας σχετικά μέ τήν θετική ἤ ἀρνητική γνώμη τῶν κατοίκων γιά τήν Ἐκκλησία. Βέβαια, ζητήθηκε ἡ γνώμη τους γιά διαφορετικά θέματα, ὅπως γιά τόν Καπιταλισμό, τόν Σοσιαλισμό, τό ΣΕΒ, τήν Ἐκκλησία, τόν Στρατό, τήν 17η Νοέμβρη, τόν Δημόσιο Τομέα.

Γιά τήν Ἐκκλησία ἐκφράσθηκαν οἱ ἑξῆς θέσεις. Τό 84,03% εἶχαν θετική γνώμη, τό 5,50% ἀρνητική, τό 9,42% ἀδιάφορη, καί τό 1,05 δέν ἀπάντησαν. Σημαντική εἶναι ἡ ἔρευνα καί στό θέμα τῆς γνώμης πού εἶχαν κατά ἡλικίες οἱ κάτοικοι τῆς Ναυπάκτου. Ἀπό τήν ἡλικία 15-24 ἐτῶν θετικά ὑπέρ τῆς Ἐκκλησίας ἐκφράσθηκε τό 75,47% καί ἀπό τίς ἡλικίες 25-34 ἐτῶν τό 82,56% ἐκφράσθηκε θετικά. Εἶναι ἀκόμη σημαντικό ὅτι ἀπό τούς ἀνθρώπους πού κατέχουν ἀνώτερη μόρφωση ἐκφράσθηκε θετικά γιά τήν Ἐκκλησία τό ποσοστό τῶν 72,06%.

Βέβαια, οἱ δημοσκοπήσεις δέν πρέπει νά καθησυχάζουν τούς ἀνθρώπους, οὔτε νά τούς ἐνθαρρύνουν. Πρόκειται γιά μιά ἐπιστημονική ἐργασία, ἀλλά δέν πρέπει κανείς νά περιορίζεται σέ αὐτά τά δεδομένα. Ἄλλωστε, ὑπάρχουν πολλοί τρόποι μέ τούς ὁποίους μπορεῖ κανείς νά διαβάζη μιά ἔρευνα, ὅταν συγκρίνει τίς ἀπαντήσεις τοῦ δείγματος μέ ἄλλες ἐρωτήσεις. Δηλαδή, μιά δημοσκόπηση δέν πρέπει νά γίνεται μόνον ἐπιστημονικά, ἀλλά καί νά διαβάζεται ἐπιστημονικά. Ἔπειτα, μιά ἔρευνα, ἔστω καί ἐπιστημονική, δέν ἀπομακρύνεται πολύ ἀπό τίς ἀτομικιστικές προϋποθέσεις καί δέν βλέπει τόν ἄνθρωπο ὡς πρόσωπο. Ὅμως εἶναι σημαντικές οἱ διαπιστώσεις κάθε ἐπιστημονικῆς ἔρευνας.

Δέν μπορεῖ κανείς νά μή σχολιάση τό ὑψηλό ποσοστό τῆς θετικῆς γνώμης, πού ἔχουν οἱ κάτοικοι τῆς περιοχῆς, γιά τήν Ἐκκλησία. Αὐτό ὀφείλεται στήν προσπάθεια τῆς Ἐκκλησίας τόσα χρόνια στήν περιοχή αὐτή, τήν ἐργασία πού ἔγινε στό παρελθόν καί ἐξακολουθεῖ νά γίνεται καί τώρα.

Μπορεῖ κανείς νά παρατηρήση ὅτι τό φαινόμενο εἶναι γενικότερο. Δηλαδή, μετά τήν κατάρρευση ἰδεολογιῶν καί συστημάτων οἱ ἄνθρωποι, καί ἰδιαιτέρως οἱ νέοι, στρέφονται στίς αἰώνιες ἀξίες τῆς Ἐκκλησίας. Σχετική καί ἐνδιαφέρουσα εἶναι ἡ ἔρευνα πού δημοσιεύθηκε πρόσφατα στήν ἐφημερίδα ΝΕΑ (1-12-1997) πού ἔγινε ἀπό τό Ἰνστιτοῦτο V.PRC γιά λογαριασμό τῶν ΝΕΩΝ στό Πολεοδομικό Συγκρότημα τῆς Ἀθήνας.

Ἡ ἔρευνα αὐτή ἀφοροῦσε τήν θέση τῆς Ἐκκλησίας στήν ἑλληνική κοινωνία. Σχετικά μέ τόν ἐκκλησιασμό τῶν Ἑλλήνων, ὅπως ἀναλύει ὁ γνωστός Ἠλίας Νικολακόπουλος, ἡ ἔρευνα ἀπέδειξε ὅτι “σέ πανελλαδικό ἐπίπεδο, οἱ ‘συχνά ἐκκλησιαζόμενοι’ ἀντιπροσωπεύουν περίπου τό 35% τοῦ πληθυσμοῦ καί τό ποσοστό αὐτό φαίνεται πῶς παραμένει σχετικά σταθερό, τουλάχιστον ἀπό τά μέσα της δεκαετίας τοῦ ’80, πού ὑπάρχουν συγκρίσιμα ἐμπειρικά δεδομένα”. Καί αὐτό τό στοιχεῖο εἶναι σημαντικό, ἄν σκεφθῆ κανείς ὅτι ὑπάρχουν μερικοί πού ἰσχυρίζονται ὅτι τό ποσοστό τῶν ἐκκλησιαζομένων ἀνέρχεται μόνο στό 3%.

Σέ ἄλλο σημεῖο τῆς ἔρευνας τῶν ΝΕΩΝ γίνεται λόγος γιά τήν στάση τῶν Ἑλλήνων ἀπέναντι στό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας. Κατά τήν ἀνάλυση τοῦ Ἠλία Νικολακόπουλου περίπου τό 30% τῶν ἐρωτηθέντων εἶναι “πολύ καί ἀρκετά ἰκανοποιημένοι” ἀπό τήν προσφορά τῆς Ἐκκλησίας καί τό 27% δέν εἶναι “καθόλου ἰκανοποιημένοι”. Κατά τήν γνώμη μου τά ποσοστά αὐτά εἶναι σημαντικά, ἄν σκεφθοῦμε ὅτι τελευταῖα γίνεται μεγάλη καί ἔντεχνη προπαγάνδα ἐναντίον τῆς Ἐκκλησίας ἀπό τά Μ.Μ.Ε.

Ἄν συγκρίνη κανείς τά πορίσματα τῆς ἔρευνας πού ἔγινε στήν Ἀθήνα μέ τά ἀποτελέσματα τῆς ἔρευνας πού ἔγινε στήν Ναύπακτο, παρατηρεῖ ὅτι στήν πόλη καί περιφέρεια τῆς Ναυπάκτου τά ποσοστά τῶν ἀνθρώπων πού ἔχουν θετική θέση γιά τήν Ἐκκλησία εἶναι πάρα πολύ ὑψηλά.

Ἐπίσης, πιό πρόσφατα δημοσιεύθηκε στήν ἐφημερίδα “Ἐλεύθερος Τύπος” (3-1-1998) μιά ἄλλη δημοσκόπηση, πού ἔγινε μεταξύ των στρατευμένων, τήν ὁποία ὀργάνωσε καί συντόνισε ὁ Καθηγητής τοῦ Παντείου Πανεπιστημίου κ. Στ. Παπαστάμου, σύμφωνα μέ τήν ὁποία οἱ στρατευμένοι νέοι μας ἐμπιστεύονται τήν Ἐκκλησία κατά τό ποσοστό τῶν 35%. Συγκεκριμένα, σέ ἐρώτηση “ποιό θεσμό ἐμπιστεύονται περισσότερο, τό 35% τῶν στρατευμένων ἀπάντησε τήν Ἐκκλησία, τό 17% τίς Ἔνοπλες Δυνάμεις καί τό 12% τήν Δικαιοσύνη. Τήν τελευταία θέση στίς προτιμήσεις πῆραν τά πολιτικά κόμματα (μόλις 1,5%) καί τήν πρό τελευταία ἡ κυβέρνηση μέ 4%”.

Γενικά, στήν Ἑλλάδα τά τελευταῖα χρόνια παρατηρεῖται μιά πολύ μεγάλη στροφή τῶν ἀνθρώπων πρός τήν Ἐκκλησία, πράγμα πού ἐξαναγκάζει μερικούς νά ὁμιλοῦν γιά στροφή στόν νέο συντηρητισμό. Βέβαια, πρέπει νά ἐξετασθῆ τί ἀκριβῶς ἐννοοῦν συντηρητισμό, γιατί εἶναι ἐνδεχόμενο μέσα ἀπό αὐτόν τόν ὄρο νά βλέπουν γνήσιες παραδοσιακές δυνάμεις. Καί αὐτή ἡ στροφή τῶν ἀνθρώπων ἔχει σχέση μέ τήν ἀπογοήτευση ἀπό τήν λεγομένη νεωτερικότητα καί τά διάφορα ἰδεολογικά συστήματα, ἀλλά καί μέ τήν ἀναβάθμιση τοῦ ἱεροῦ Κλήρου, πού συνδέεται μέ τήν ἀναβίωση τῆς πατερικῆς θεολογίας, ἡ ὁποία εἶναι ἔντονα ὀντολογική, ὑπαρξιακή, κοινωνική καί ἀνθρωπιστική, καί ἀνταποκρίνεται στίς σύγχρονες ἀναζητήσεις τῶν ἀνθρώπων.

Στήν σύγχρονη ἐποχή οἱ Ποιμένες ἔχουν μεγάλη ἀποστολή. Πρέπει νά ἀσχολοῦνται μέ τά πραγματικά προβλήματα τῶν ἀνθρώπων καί νά τά ἀντιμετωπίζουν μέ ἀγάπη, τρυφερότητα, θεολογία. Πρέπει νά ἐργάζονται ταπεινά, μέσα ἀπό τήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ στόν Προφήτη Ἠσαΐα: “Ἱερεῖς, παρακαλεῖτε, παρακαλεῖτε τόν λαόν μού”. Ὁ λαός εἶναι λαός τοῦ Θεοῦ καί χρειάζεται παράκληση, παρηγοριά, χρειάζεται εὔπεπτη, γνήσια καί ζωογόνα τροφή, δοσμένη μέ μεγάλη στοργή καί ἀγάπη.

Θά πρέπει νά συγχαροῦμε τό ἐργατοϋπαλληλικό Κέντρο Ναυπάκτου τό ὁποῖο ἀνέθεσε στό Ἰνστιτοῦτο Ἐργασίας τῆς Γ.Σ.Ε.Ε. Περιφερείας Δυτικῆς Ἑλλάδος νά κάνη αὐτήν τήν ἐνδιαφέρουσα ἔρευνα καί μᾶς ἔδωσε τήν ἀφορμή νά διατυπώσουμε αὐτές τίς ἐλάχιστες παρατηρήσεις πού εἶναι ἐλπιδοφόρες γιά τόν λαό μας.