Πορίσματα Θ' Θεολογικοῦ Συνεδρίου

Τά μέλη τοῦ Θ’ Θεολογικοῦ Συνεδρίου πού ὀργάνωσε ἡ Ἱερά Μητρόπολη Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου στίς 31 Ἰανουαρίου καί 1 Φεβρουαρίου 1998, στήν Ἱερά Μονή Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος Ναυπάκτου, ἀσχολήθηκαν μέ τό γενικό θέμα:

“Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ”.

Ἐπισημάνθηκε ὅτι ἡ πρόκληση γιά τήν θεολογία τῆς Ἐκκλησίας σήμερα δέν προέρχεται, ὅπως παλαιότερα, ἀπό τήν φιλοσοφία, ἀλλά ἀπό τήν ἐπιστήμη κυρίως τῆς Γενετικῆς.

Μέ τίς εἰσηγήσεις εἰδικῶν ἐπιστημῶν, ἀφοῦ διασαφηνίστηκαν τά ὅρια θεολογίας καί ἐπιστήμης, ἀντιμετωπίστηκαν θέματα πού ἀφοροῦν τήν ἀρχή τῆς ζωῆς, ὅπως ἐξωσωματική γονιμοποίηση, κλωνοποίηση, γενετική διαγνωστική, τά νομικά προβλήματα πού δημιουργοῦν οἱ ἐξελίξεις τῆς γενετικῆς μηχανικῆς καί θέματα πού ἀφοροῦν τό τέλος τῆς βιολογικῆς ζωῆς, ὅπως μεταμοσχεύσεις - εὐθανασία.

Ἀπό τήν μελέτη καί συζήτηση ἀποκρυσταλλώθηκαν οἱ παρακάτω ἀπόψεις:

1. Ἡ σχέση μεταξύ ὀρθοδόξου θεολογίας καί ἐπιστήμης, ὅταν κάθε μία κινεῖται μέσα στά ὅρια τῆς δικῆς της ἀποστολῆς καί μεθοδολογίας, λειτουργεῖ ἀποδοτικά καί δέν γίνεται καμμία σύγκρουση.

2. Ὁ ἄνθρωπος ὡς πρόσωπο “κατ’ εἰκόνα καί καθ’ ὁμοίωσιν Θεού” δέν πρέπει νά ὑποτάσσεται σέ καμμία ἐπιστημονική ἤ ἐμπορική σκοπιμότητα, δηλαδή δέν πρέπει νά γίνεται ἀθέλητα καί ἐν ἀγνοία τοῦ πειραματόζωο ἤ ἀντικείμενο συναλλαγῆς τρίτων προσώπων.

3. Οἱ ἐπιτυχίες τῆς Γενετικῆς κινοῦνται στά ὅρια τῆς κτιστῆς φύσεως, ἀφοροῦν πειραματισμούς καί συνθέσεις ἀπό προϋπάρχουσα ὕλη. Δέν δημιουργοῦν “ἐκ τοῦ μή ὄντος”, οὔτε ἀπαλλάσσουν τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν θνητότητα. Γι’ αὐτό πρέπει νά καθοδηγοῦνται ἀπ’ τόν σεβασμό στό μυστήριο τῆς ζωῆς, τήν ἰδαιτερότητα τοῦ προσώπου ἀπό ἄκρας συλλήψεως, τήν νομιμότητα καί τήν προσφορά στόν ἄνθρωπο. Ἔτσι:

α) Ὁ προγεννητικός ἔλεγχος γίνεται αἰτία πολλῶν ἐκτρώσεων. Πρός ἀποφυγήν τούς εἶναι καλό οἱ μελλόνυμφοι νά κάνουν πρό τοῦ γάμου ἔλεγχο γιά διάγνωση τυχόν κληρονομικῶν νοσημάτων.

β) Πρέπει μέ κάθε τρόπο νά ἀποφεύγεται ἡ ὁποιαδήποτε ἔκτρωση.

γ) Ἡ ἐξωσωματική γονιμοποίηση, ἐν ὄσω προκαλεῖ θανάτωση ἤ κακομεταχείριση ἐμβρύων, χρησιμοποιεῖ ξένη μήτρα, σπέρμα ξένου ἀνδρός, ὠάριο ξένης γυναικός κλπ. δέν γίνεται ἀποδεκτή οὔτε ἀπό θεολογικῆς πλευρᾶς, οὔτε ἀπό συγχρόνου νομολογίας.

δ) Οἱ μέθοδοι ἐξωσωματικῆς γονιμοποίησης μέ κανένα τρόπο δέν πρέπει νά ἐφαρμόζονται σέ ὑπερήλικες γυναῖκες, ὁμοφυλοφίλους, ἀνύπανδρες γυναῖκες, ἡ δέν δημιουργία τραπεζῶν σπέρματος ἔρχεται σέ ἀντίθεση μέ τήν ἀρχή τοῦ σεβασμοῦ τῆς ἀνθρωπίνης ὑπάρξεως.

4. Οἱ μεταμοσχεύσεις ὡς συμβολή στήν προσπάθεια ποιοτικῆς βελτίωσης καί παράτασης τῆς ζωῆς εἶναι ἀποδεκτές, ἐφ’ ὅσον γίνονται μέ ἐλεύθερη ἀπόφαση τοῦ δότη καί δέν συνεπάγονται τόν θάνατό του. Κρίσιμο ἰατρικό πρόβλημα ἀποτελεῖ ἡ ἐξακρίβωση τῆς στιγμῆς τοῦ θανάτου. Εἶναι ἀνάγκη νά ἐντατικοποιηθῆ ἡ ἔρευνα γιά τόν ἀκριβῆ καθορισμό τοῦ θανάτου. Ἡ εὐθανασία ἀντιμετωπίζεται ἐκκλησιαστικῶς ὡς αὐτοκτονία ἤ φόνος. Τονίσθηκε ἡ καθαρτική ἀξία τοῦ πόνου καί ὑπογραμμίστηκε ὅτι γιά τόν Χριστιανό ἡ ζωή δέν περιορίζεται στό πλαίσιο τῶν βιολογικῶν λειτουργιῶν, ἀλλά ἐκτείνεται κατά χάριν στήν αἰωνιότητα.

5. Διαπιστώθηκε ἡ ἀξία καί ἡ ἀνάγκη ἐγκαίρων καί ἐγκύρων διαλόγων μεταξύ Ἰατρῶν καί λοιπῶν Ἐπιστημόνων ἀφ’ ἑνός καί Θεολόγων ἀφ’ ἑτέρου, γιά τήν ἀντιμετώπιση τῶν ἠθικῶν προβλημάτων, πού ἀναφύονται ἀπό τήν ἐξέλιξη τῆς Ἐπιστήμης.