Ἀπὸ τὸ Ἁγιολόγιο τοῦ μηνός: Ἁγία Κατεβάν, ἡ βασίλισσα καί μάρτυς, 13 Σεπτεμβρίου

Ἡ ἁγία Κατεβάν καταγόταν ἀπό τήν Γεωργία καί ἔζησε τόν 17ο αἰώνα μ.Χ. Οἱ γονεῖς της ἦταν εὐσεβεῖς καί τήν ἀνέθρεψαν μέ τά νάματα τοῦ Εὐαγγελίου. Μάλιστα, γιά ἀναγνωστικό τῆς εἶχαν δώσει τήν Ἁγία Γραφή. Ἡ καθαρότητα, ἡ σεμνότητα, ἡ σύνεση καί ἡ ἐλεημοσύνη στόλιζαν τόν νεανικό της βίο. Ὅταν ἔφθασε σέ ἡλικία γάμου, παντρεύτηκε τόν βασιλέα τῆς Καχέτης, πού ὀνομαζόταν Δαβίδ. Ἀπό τόν γάμο της ἀπέκτησε ἕναν υἱό, τόν Τεϊμουράζ. Ὁ σύζυγός της Δαβίδ ἔφυγε νωρίς ἀπό τόν μάταιο αὐτόν κόσμο καί ἡ βασιλεία του ἦταν σύντομη, ἀφοῦ βασίλευσε μόνον ἕξι μῆνες.

Ἡ Κατεβάν ὡς βασίλισσα, εἰρήνευσε τούς ἄρχοντες, ἐπανέφερε τήν τάξη στήν Ἐκκλησία καί τήν Πολιτεία, πού ἦταν ταραγμένες. Ἔκτισε ἱερούς Ναούς, Νοσοκομεῖα καί φρόντισε μέ πολλή ἀγάπη τίς χῆρες καί τά ὀρφανά, καί γενικά τούς πτωχούς καί ἀδυνάτους. Ὅταν μεγάλωσε ὁ υἱός της, τοῦ παρέδωσε τόν θρόνο καί ἡ ἴδια ἀποσύρθηκε στήν ἡσυχία, τήν ὁποία ἀγάπησε ἀπό τήν νεανική της ἡλικία, καί ἔζησε μέ ἄσκηση καί προσευχή. Γιά τήν σωτηρία τοῦ ἔθνους της ὁδηγήθηκε ἔξω ἀπό τά σύνορα τῆς χώρας της, μαζί μέ συγγενεῖς της, καί γιά τήν πίστη της ὑπέμεινε πολλά καί φρικτά μαρτύρια. Ὁδηγήθηκε στήν φυλακή ὅπου παρέμεινε δέκα χρόνια. Μαρτύρησε δέ μαζί μέ τόν πνευματικό της πατέρα, τόν ἱερέα Γέωργιο, ἀπό τόν ὁποῖο μετελάμβανε συχνά τά Ἄχραντα Μυστήρια, ὅπως καί οἱ ἀκόλουθές της. Τά τίμια λείψανά της ἔγιναν πηγή πολλῶν θαυμάτων.

Ὁ βίος της καί ἡ πολιτεία της μᾶς δίνουν τήν ἀφορμή νά τονίσουμε τά ἀκόλουθα.

Πρῶτον. Ἡ Ὀρθοδοξία δέν περιορίζεται σέ Κράτη καί Ἔθνη. Δέν εἶναι ἴδιον ἑνός Ἔθνους ἤ κάποιων Ἐθνῶν, ἀλλά εἶναι παγκόσμια. Ἄνθρωποι πιστοί, πού εἶναι μέλη τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ὑπάρχουν σέ ὅλα τά μήκη καί πλάτη τῆς γῆς, καθώς, ἐπίσης, ὑπάρχουν Ἱεραπόστολοι, πού σάν τήν ἁπαλή ποτιστική βροχή, ἐργάζονται ἀθόρυβα καί τό ἔργο τους τό γνωρίζει κυρίως ὁ Θεός. Πολλοί ἀπό αὐτούς εἶναι ἄγνωστοι στούς πολλούς, ἀλλά εἶναι γνωστοί στόν Θεό, ὁ Ὁποῖος γνωρίζει τούς δικούς του ἀνθρώπους, τούς ἀγαπᾶ, τούς προστατεύει καί εὐλογεῖ αὐτούς καί τά ἔργα τους, ἀλλά καί ἐκεῖνοι Τόν γνωρίζουν, ἀφοῦ εἶναι πρόβατα τῆς λογικῆς Του ποίμνης καί Αὐτός εἶναι ὁ ποιμένας τους. Ὁ Ἴδιος ὁ Χριστός, ὁ Θεάνθρωπος Κύριος, εἶπε: «Ἐγώ εἰμί ὁ ποιμήν ὁ καλός καί γινώσκω τά ἐμά καί γινώσκομαι ὑπό τῶν ἐμῶν».

Ἡ Γεωργία, ἀπό τήν ὁποία κατάγεται καί στήν ὁποία ἔζησε, μεγαλούργησε καί μαρτύρησε ἡ βασίλισσα Κατεβάν, γνώρισε τήν Ὀρθόδοξη Χριστιανική πίστη τόν 4ο αἰώνα μ.Χ. ἀπό τήν Ἱεραπόστολο ἁγία Νίνα, τήν ἐξαδέλφη τοῦ ἁγίου μεγαλομάρτυρος Γεωργίου τοῦ Τροπαιοφόρου. Καί μέχρι σήμερα στήν χώρα αὐτή, ἡ ὁποία ἀνήκει στήν ἀνατολική Εὐρώπη, τό 80% τοῦ πληθυσμοῦ της εἶναι Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί.

Ἑπομένως, ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι οἰκουμενική καί δέν περιορίζεται σέ Κράτη καί Ἔθνη, ἀφοῦ εἶναι πάνω ἀπό ρατσισμούς καί φυλετικές διακρίσεις. Ἡ τοποθέτηση ἑνός Ἔθνους πάνω ἀπό τήν Ἐκκλησία ὀνομάζεται «Ἐθνοφυλετισμός», πού σημαίνει «τήν προσήλωση στά ἐθνικά ἰδεώδη στά πλαίσια τῶν φυλετικῶν διακρίσεων», καί ἀπό τήν Ἐκκλησία θεωρεῖται ὡς αἵρεση. Ἡ Ἐκκλησία περιλαμβάνει στούς κόλπους της «πάντα τά ἔθνη», χωρίς διακρίσεις, στά ὁποῖα κηρύττει τό Εὐαγγέλιο σύμφωνα μέ τήν προτροπή τοῦ Ἴδιου τοῦ Χριστοῦ πρός τούς Ἀποστόλους: «Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τά ἔθνη, βαπτίζοντες αὐτούς εἰς τό ὄνομα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, διδάσκοντες αὐτούς τηρεῖν πάντα ὅσα ἐνετειλάμην ὑμῖν». Ὁ «Ἐθνοφυλετισμός», κατά καιρούς, προξένησε πολλά δεινά στό εὐλογημένο Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, ἤτοι τήν Ἐκκλησία, ὅπως ἀναταραχή, σχίσματα καί διάσπαση τῆς ἑνότητος τῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας.

Ἡ Ἐκκλησία εἶναι Μία, Ἁγία, Καθολική καί Ἀποστολική, καί εἶναι παγκόσμια. Οἱ ἅγιοί της, σέ ὅποιο Κράτος καί ἄν ἔχουν γεννηθῆ καί ὅποια ἔθνικότητα καί ἄν ἔχουν, ἀνήκουν πρωτίστως καί κυρίως στήν Ἐκκλησία, εἶναι τά πραγματικά μέλη της, καί εἶναι παγκόσμιοι.

Δεύτερον. Ἡ ἐξοικείωση μέ τήν Ἁγία Γραφή καί γενικότερα μέ τά ἐκκλησιαστικά κείμενα ἀπό τήν παιδική ἡλικία εἶναι κατά πάντα ὠφέλιμη, ἐπειδή τά παιδιά μαθαίνουν τήν ἀρετή, ἀποκτοῦν σωστά πρότυπα στήν ζωή τους καί ἀνακαλύπτουν τόν σκοπό τῆς ζωῆς καί τό ἀληθινό νόημά της. Ἐπίσης, μαθαίνουν γιά τό ποιά εἶναι τά καθήκοντά τους στήν ζωή αὐτή, ὅπως τονίζει χαρακτηριστικά ὁ Μέγας Βασίλειος. Λέγει: «Μεγίστη ὁδός πρός τήν τοῦ καθήκοντος εὕρεσιν ἡ μελέτη τῶν θεοπνεύστων Γραφῶν». Σήμερα οἱ ἄνθρωποι ἀναζητοῦν ἐπίμονα τά δικαιώματά τους καί ξεχνοῦν τά καθήκοντά τους, γι’ αὐτό καί γίνονται συνεχῶς συγκρούσεις μεταξύ τῶν ἀνθρώπων, στίς οἰκογένειες, τίς κοινωνίες, τά Κράτη, τά Ἔθνη. Ἀκόμη καί μικρά παιδιά, τά ὁποῖα δέν ἔχουν προλάβει νά καταλάβουν τό τί εἶναι ἡ ζωή, διεκδικοῦν τά δικαιώματά τους καί ἀκοῦς νά ἐρωτοῦν πεισματικά: «Δέν εἶναι δικαίωμά μου ἤ δέν δικαιοῦμαι νά ἔχω αὐτό ἤ νά κάνω ἐκεῖνο;» κλπ. Ἐνῶ ἡ Ἐκκλησία διά τῶν θείων Γραφῶν καί τῶν θεοφόρων Πατέρων μᾶς διδάσκει νά ζητᾶμε ὄχι τά δικαιώματά μας, ἀλλά τά δικαιώματα τοῦ Θεοῦ, καί νά παρακαλᾶμε τόν Θεό νά μᾶς τά διδάξη, λέγοντάς Του: «Εὐλογητός εἶ, Κύριε, δίδαξόν με τά δικαιώματά σου». Καί τά δικαιώματα τοῦ Θεοῦ δέν εἶναι τίποτε ἄλλο ἀπό τήν ἀγάπη. Ὅποιος ἀγαπᾶ τόν Θεό καί ἀγωνίζεται νά τηρῆ τίς ἐντολές Του αὐτός ἑνώνεται μέ τόν Θεό, ὁ Ὁποῖος εἶναι ἀγάπη, καί μαθαίνει νά ἀγαπᾶ, νά συγχωρῆ, νά ὑπομένη. Ἐνῶ τά δικά μας δικαιώματα ἔχουν σχέση μέ τόν ἐγωϊσμό, τήν ὑπερηφάνεια, τήν φιλαυτία, ἀπό ὅπου γεννῶνται ὅλα τά πάθη, ὅπως ἡ φιλαργυρία, ἡ φιληδονία, ἡ κενοδοξία, τό μίσος, ἡ μνησικακία, ἡ ἐπιθετικότητα, ἡ ζήλεια, ὁ φθόνος κλπ., τά ὁποῖα προξενοῦν πολλά προβλήματα στούς ἀνθρώπους καί διαταράσσουν τίς μεταξύ τους σχέσεις.

Τά παιδιά πού γνώρισαν τόν Χριστό, καί κυριολεκτικά πλημμύρισε καί ξεχύλισε ἡ καρδιά τους ἀπό τήν ἀγάπη Του, αὐτά τά παιδιά μεγαλώνοντας θά προσφέρουν στούς συνανθρώπους τους αὐτήν τήν ἀγάπη. Ἀντίθετα, τά παιδιά πού δέν γνώρισαν τήν ἀγάπη στήν αὐθεντική της μορφή αὐτά θά εἶναι ἐπιθετικά, σκληρά καί γεμάτα μίσος γιά τούς ἀνθρώπους καί τήν κοινωνία.

Ἡ μελέτη τῶν θεοπνεύστων Γραφῶν, καθώς, ἐπίσης, τῶν βίων καί τῶν λόγων τῶν Ἁγίων, προσφέρει στά παιδιά ἐσωτερική πληρότητα καί νόημα ζωῆς. Τά βοηθᾶ νά μάθουν τά δικαιώματα τοῦ Θεοῦ, δηλαδή τήν ἀληθινή ἀγάπη, ἀλλά καί τό πῶς θά ἀποβάλουν τήν φιλαυτία, τήν μητέρα ὅλων τῶν παθῶν, καί ἔτσι ἀπό φίλαυτοι καί μισάνθρωποι θά γίνουν φιλόθεοι καί φιλάνθρωποι.