Γεγονὸς καὶ σχὀλιο: Τό ἔργο τῶν ἡγετῶν

Οἱ ἡγέτες, ἐκκλησιαστικοί, κοινωνικοί καί πολιτικοί ἡγοῦνται τῶν ἀνθρώπων στούς ὁποίους ἔχουν ταχθῆ καί δέν ἄγονται ἀπό αὐτούς. Αὐτοί εἶναι ἐπιφορτισμένοι νά διατυπώνουν μέ καθαρό λόγο τήν ἀλήθεια καί νά διαμορφώνουν κατάλληλα τούς ἀνθρώπους γιά νά τήν ἀκολουθοῦν.

Αὐτό πρέπει νά γίνεται μέ γνώση τῶν πραγμάτων, μέ ἠρεμία καί ψυχραιμία, μέ νηφαλιότητα καί ἐλευθερία, ἀλλά καί μέ πολλές θυσίες. Ὁ πραγματικός ἡγέτης ἐξασκεῖ τό ἔργο του θυσιαζόμενος μαρτυρικά. Δέν συμβιβάζεται μέ τά πάθη τῶν ἀνθρώπων, ἀλλά καί δέν πιέζεται ἀπό τούς ἀνθρώπους πού ὀφείλει νά καθοδηγῆ.

Ἔκανα αὐτήν τήν εἰσαγωγή γιά νά ἀναφέρω ἕναν λόγο τοῦ Ἀλέξη Χομιακώφ, τοῦ Ρώσου θεολόγου τοῦ 19ου αἰῶνος (1804-1860) πού καθόρισε τήν θεολογική σκέψη πολλῶν μεταγενεστέρων θεολόγων διότι, μεταξύ τῶν ἄλλων, ὑπογράμμιζε τήν σχέση μεταξύ ἀγάπης καί ἐλευθερίας. Πέθανε τό 1860 ἀπό χολέρα.

Βέβαια οἱ ἐκκλησιαστικές θέσεις του, πού διαμορφώθηκαν σέ ἀντίθεση πρός τήν Τσαρική νοοτροπία τῆς ἐποχῆς του, δημιούργησαν ἕνα κλίμα τό ὁποῖο ἐπηρέασε κάποια ἄλλα ρεύματα θεολογικά πού κυκλοφοροῦν στήν ἐποχή μας, ἀλλά ἐδῶ θέλω νά ὑπογραμμίσω κάποιες σκέψεις του γιά τόν ἀληθινό ἡγέτη, πού εἶναι ἀξιοπρόσεκτες.

Σέ γράμμα του στόν Υ. Σαμάριν, ἔχοντας ὡς βάση τήν θεωρία του ὅτι, ὅπως διδάσκει ὁ Χριστός στίς παραβολές τῆς ζύμης καί τοῦ κόκκου συνάπεως, τό ἔργο τοῦ Θεοῦ ἐκτυλίσσεται σέ σιγή, σέ ἡσυχία καί στά βάθη τῶν ψυχῶν καί ὄχι στά ἐντυπωσιακά προσκήνια, γράφει:

«Ὑπάρχει εἷς νόμος τόν ὁποῖον δέν θά εὕρετε εἰς ἱστορικά συγγράμματα, ἀλλ’ ἀσφαλῶς ἰσχύει εἰς τήν πραγματικήν ἱστορίαν: ἡγετικοί ἄνδρες δέν δύνανται νά γίνουν ἡγήτορες τῆς ἰδίας αὐτῶν ἐποχῆς‧ οὗτοι ἡγοῦνται μόνον ἐκείνων πού τούς ἀκολουθοῦν, διότι οἱ σύγχρονοί των δέν εἶναι εἰσέτι ἕτοιμοι. Διότι ὅλοι ἱστάμεθα εἰς μίαν ὑψηλοτέραν ὑπηρεσίαν, εἰς τήν ὁποίαν εἴθε νά ἀποδειχθῶμεν πιστοί ἐργάται».

Ὁ λόγος αὐτός εἶναι ἐκπληκτικός καί δείχνει ὅτι οἱ πραγματικοί ἡγέτες πού ἔχουν ἐσωτερικά χαρίσματα, δέν μποροῦν νά γίνουν ἡγέτες τῆς γενιᾶς τους, γιατί συνήθως οἱ ἄνθρωποι τῆς ἐποχῆς τους, ἐμπλεκόμενοι στά πάθη τους, δέν ἔχουν τήν δυνατότητα νά διακρίνουν τόν διορατικό νοῦ τῶν πραγματικῶν ἡγετῶν.

Ἐπίσης, στό ἴδιο γράμμα γράφει: «Ὅσοι ἀφιέρωσαν ἑαυτούς εἰς τό μέγα παγκόσμιον ἐγχείρημα τῆς χριστιανικῆς ἀγωγῆς ὀφείλουν κατά πρῶτον νά εἶναι ὑπομονετικοί».

Αὐτόν τόν ἐκπληκτικό λόγο θυμήθηκα βλέποντας τήν νοοτροπία τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς μας, πού χωρίς νά ἔχουν νηφαλιότητα καί ψυχραμία, ἀλλά ἐμπλεκόμενοι στά πάθη τῆς ὑπερηφάνειας, τοῦ ἐγωισμοῦ καί τοῦ φανατισμοῦ, οὔτε βλέπουν καθαρά τά πράγματα, ἀλλά καί οὔτε ἀποδέχονται αὐτούς πού ἔχουν συγκροτημένο καί ἀληθινό λόγο. Καί αὐτό γίνεται, γιατί ἐπικρατεῖ ὁ νόμος ὅτι πραγματικοί ἡγέτες εἶναι αὐτοί πού γίνονται ἀποδεκτοί τήν ἑπόμενη γενιά, γιατί οἱ σύγχρονοί τους δέν μποροῦν νά τούς καταλάβουν, λόγῳ ποικίλων ἀδυναμιῶν.

Αὐτό τό βλέπουμε στήν ζωή τῶν Προφητῶν τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Οἱ σύγχρονοί τους δέν τούς καταλάβαιναν, ἀλλά ὁ λόγος τους ἐκπληρώθηκε ἀργότερα. Τό ἴδιο συνέβη μέ τόν Χριστό, ἀφοῦ οἱ σύγχρονοί Του ὄχι μόνον δέν Τόν καταλάβαιναν, ἀλλά καί Τόν σταύρωσαν.  

Τελικά, ὅσοι ἔχουν φωτισμένο καί διορατικό νοῦ, αὐτοί εἶναι ἀληθινοί ἡγέτες, καί συνήθως ἡγοῦνται τῶν ἀνθρώπων τῶν ἑπομένων γενεῶν.

Ν. Ι.