Τό Πάσχα ὡς διάβαση

Πασχαλινό μήνυμα τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

Δεῖτε τὸ μήνυμα ΕΔΩ

Ἔχω τήν μεγάλη χαρά σήμερα τήν ἡμέρα τοῦ Πάσχα, τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ νά ἔχω αὐτήν τήν ἐπικοινωνία μέσα ἀπό τήν τηλεόραση καί τό διαδίκτυο μέ ὅλους τούς Χριστιανούς, οἱ ὁποῖοι κατοικοῦν τόσο στήν Ἱερά Μητρόπολη Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου ὅσο καί στήν Ἱερά Μητρόπολη Αἰτωλίας καί Ἀκαρνανίας, τῆς ὁποίας αὐτό τό διάστημα εἶμαι Τοποτηρητής, καί νά ἀπευθύνω αὐτόν τόν λαμπρό χαιρετισμό, τό «Χριστός Ἀνέστη».

Δέν ὑπάρχει μεγαλύτερος χαιρετισμός, πού ἔχει μέσα του τό στοιχεῖο τῆς χαρᾶς, τῆς ἐλπίδας, τῆς αἰσιοδοξίας καί τῆς ἀγάπης. Εἶναι ἡμέρα Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ. Λέμε «Πάσχα, Κυρίου Πάσχα». Ἡ λέξη Πάσχα εἶναι ἑβραϊκή καί σημαίνει διάβαση. Εἶναι μία διάβαση.

Πρῶτα-πρῶτα εἶναι ἡ διάβαση ἐκ τοῦ θανάτου στήν ζωή. Ὁ θάνατος εἶναι ἕνα βιολογικό γεγονός τό ὁποῖο φέρουμε μέσα μας ἀπό τήν στιγμή κατά τήν ὁποία γονιμοποιήθηκε τό πρῶτο ὠάριο, ἀπό τήν στιγμή κατά τήν ὁποία συλληφθήκαμε μέσα στή μήτρα τῆς μητέρας μας. Καί τότε μέσα στό πρῶτο αὐτό ὠάριο, στό πρῶτο κύτταρο, ὑπῆρχαν τά γονίδια τῆς γηράνσεως καί τῶν ἀσθενειῶν. Καί ἀπό τότε κουβαλᾶμε αὐτόν τόν θάνατο. Ὁπότε, αὐτό πού λέμε θάνατο δέν εἶναι τό τελικό γεγονός, ὅταν ὁ ἄνθρωπος χάνη τήν ἐπικοινωνία μέ τό περιβάλλον, ὅταν ἡ ψυχή φύγη ἀπό τό σῶμα, ἀλλά ὁ θάνατος εἶναι ἕνα γεγονός τό ὁποῖο ἔχουμε μέσα μας ἀπό τήν πρώτη στιγμή τῆς συλλήψεώς μας, καί αὐτό φαίνεται μέ τήν ἡλικία, μέ τίς ἀρρώστιες, μέ τά γηρατειά καί πολλά ἄλλα.

Εἶναι ἕνα βαρύ φορτίο ὁ θάνατος, ἀλλά μέ τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ ξέρουμε ὅτι αὐτό ξεπερνιέται• ξεπερνιέται ἀπό τήν ἄποψη ὅτι δέν διακατεχόμαστε ἀπό τόν φόβο τοῦ θανάτου καί ἔχουμε τήν βεβαιότητα ὅτι ἡ ἀπομάκρυνση τῆς ψυχῆς ἀπό τό σῶμα εἶναι ἕνα γεγονός προσωρινό, ὅπως εἶπα προηγουμένως, καί ὅτι θά γίνη καί ἡ ἀνάσταση τῶν νεκρῶν.

Πέρα ὅμως ἀπό τόν βιολογικό θάνατο ὑπάρχει καί ὁ πνευματικός θάνατος, πού εἶναι ἡ ἀπομάκρυνση τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τόν Θεό. Ὁ Θεός εἶναι ἡ ζωή τῶν ἀνθρώπων καί ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος ἀπομακρύνεται ἀπό τόν Θεό, πού εἶναι ἡ ζωή καί τό φῶς, βιώνει ἕναν ἰδιότυπο πνευματικό θάνατο, ὁ ὁποῖος μπορεῖ νά εἶναι καί ψυχολογικός θάνατος. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται τήν μοναξιά, τήν ἀδυναμία ἀπό τά προβλήματα τῆς ζωῆς, τήν μόνωση, τήν ἀπελπισία, τήν ἀπομάκρυνση ἀπό τούς ἀνθρώπους, τήν στέρηση τῶν ἀγαπητῶν του ἀνθρώπων, ζῆ αὐτόν τόν ψυχολογικό καί συναισθηματικό θάνατο.

Ὁπότε, Πάσχα σημαίνει διάβαση ἀπό τόν θάνατο στήν ζωή. Ὁ Χριστός εἶναι ἡ ζωή καί ἐκεῖνος πού συνδέεται μέ τόν Χριστό ζῆ πραγματικά. «Οὐκ ἀληθῶς ζῆ, λέει ὁ ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης, ὁ τήν ἀληθῆ μήν ἔχων ζωήν», δηλαδή τόν Χριστό.

Πάσχα ὅμως πού σημαίνει διάβαση, εἶναι διάβαση ἀπό τήν θρησκεία στήν Ἐκκλησία. Θρησκεία εἶναι ἡ κατάσταση ἐκείνη ἡ ὁποία διακρίνεται ἀπό τρία χαρακτηριστικά γνωρίσματα.

Τό πρῶτο γνώρισμα τῆς θρησκείας εἶναι ἡ μαγεία. Δηλαδή, αἰσθάνεται κανείς ὅτι ὁ Θεός εἶναι ὀργισμένος, ὅτι εἶναι μακριά ἀπό τόν Θεό, ὑπάρχει ἕνα τεῖχος μεταξύ τοῦ ἀνθρώπου καί τοῦ Θεοῦ καί πρέπει νά χρησιμοποιήση μερικούς τρόπους προκειμένου νά ὑπερβῆ αὐτό τό τεῖχος καί νά φτάση στήν κοινωνία μέ τόν Θεό. Αὐτό εἶναι τό γνώρισμα τῆς μαγείας. Δεύτερον, εἶναι τό γνώρισμα τῆς δεισιδαιμονίας. Εἶναι ἡ ταύτιση τῶν κτιστῶν μέ τά ἄκτιστα, τοῦ Θεοῦ μέ τήν κτίση. Καί τρίτον εἶναι ὁ μυστικισμός, ὅπως πρέσβευε ὁ Πλάτων καί οἱ νεοπλατωνικοί ἀργότερα φιλόσοφοι. Ὅτι ἡ ψυχή ἦταν στόν κόσμο τῶν ἰδεῶν, ἐξέπεσε, κλείστηκε μέσα στό σῶμα, ἔχει ἀνάμνηση τοῦ κόσμου τῶν ἰδεῶν καί τώρα πρέπει νά φύγη ἀπό τό σῶμα καί νά ἐπιστρέψη στόν κόσμο τῶν ἰδεῶν. Αὐτός εἶναι ὁ μυστικισμός. Ἄρα αὐτό πού λέμε θρησκεία ἀποτελεῖται ἀπό τά τρία αὐτά γνωρίσματα: τήν μαγεία, τήν δεισιδαιμονία καί τόν μυστικισμό.

Ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ μᾶς ἔδωσε κάτι ἄλλο• μᾶς ἔδωσε νόημα• μᾶς ἔδωσε τήν δυνατότητα νά φύγουμε ἀπό τήν θρησκεία καί νά πᾶμε στήν Ἐκκλησία. Εἶναι διάβαση ἀπό τήν μαγεία, τήν δεισιδαιμονία καί τόν μυστικισμό στήν ἐν Χριστῷ ζωή. Εἶναι ζωή καί κοινωνία μέ τόν Θεό, πράγμα τό ὁποῖο γίνεται μέ τό Βάπτισμα, μέ τήν προσευχή καί μέ τήν ὅλη μυστηριακή ζωή τήν ὁποία ἔχει ἡ Ἐκκλησία.

Πάσχα εἶναι σήμερα, καί πράγματι εἶναι διάβαση ἀπό μία ψυχρή ἰδεολογία στήν ζωή καί τήν κοινωνία. Ἡ ἰδεολογία συνδέεται μέ τήν λογική τοῦ ἀνθρώπου, μέ τήν λογικοκρατία, μέ τό νά δημιουργῆ κανείς διάφορα ἰδεολογικά συστήματα, τά ὁποῖα δέν ἀναπαύουν τό πνεῦμα τοῦ ἀνθρώπου. Γιατί ξέρει, ὅπως τό διδάσκει καί τό λέει καί σήμερα ἡ ψυχολογία, ἡ ὑπαρξιακή ψυχολογία, ὁ ὑπαρξισμός, ὅτι πέρα ἀπό τήν λογική ὑπάρχει καί ἕνας ἄλλος κόσμος πού δέν ἐλέγχεται τόσο ἀπό τήν λογική. Ἄρα μπορεῖ κανείς νά πῆ Πάσχα εἶναι διάβαση ἀπό τήν ἰδεολογία στήν ζωή, στήν ἀγάπη. Βασικά νά ἀγαπᾶ κανείς τόν Θεό καί τόν ἄλλον, γιατί αὐτό δημιουργεῖ πληρότητα ζωῆς.

Ἀκόμη Πάσχα εἶναι διάβαση ἀπό τήν φιλαυτία στήν φιλανθρωπία καί τήν φιλοθεΐα. Ἡ φιλαυτία εἶναι ἡ ἀγάπη πρός τόν ἑαυτό μας, ἀλλά, κατά τόν ἅγιο Μάξιμο τόν Ὁμολογητή, εἶναι «ἡ ἄλογος τοῦ σώματος φιλία», δηλαδή, εἶναι ἡ παράλογη ἀγάπη τοῦ σώματος. Αὐτό λέγεται φιλαυτία καί εἶναι τό μεγαλύτερο ἁμάρτημα τό ὁποῖο ὑπάρχει στήν σημερινή ἐποχή. Ὁπότε, Πάσχα εἶναι ἡ διάβαση ἀπό τήν φιλαυτία στήν φιλοθεΐα καί τήν φιλανθρωπία. Ὅποιος εἶναι φίλαυτος καί κλεισμένος μέσα στόν ἑαυτό του καί ἀγαπᾶ ὑπερβολικά τό σῶμα καί τίς ἀπαιτήσεις τοῦ σώματος καί ἀδιαφορεῖ, βέβαια, γιά τήν ψυχή, δέν μπορεῖ νά εἶναι φιλάνθρωπος καί δέν μπορεῖ νά εἶναι φιλόθεος• δέν μπορεῖ νά ἀγαπᾶ τόν Θεό καί νά ἀγαπᾶ τόν ἄνθρωπο.
Ἑπομένως, αὐτό εἶναι τό Πάσχα. Δηλαδή, μέ ἄλλα λόγια τό Πάσχα εἶναι ἡ διάβαση ἀπό τόν θάνατο στήν ζωή, ἀπό τήν θρησκεία στήν Ἐκκλησία, ἀπό τήν ἰδεολογία στήν ἀγάπη καί στήν ζωή καί, βεβαίως, ἀπό τήν φιλαυτία στήν φιλοθεΐα καί τήν φιλανθρωπία.

Αὐτό εἶναι τό ἔργο τοῦ Χριστοῦ, αὐτό εἶναι τό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας.

Καλό καί εὐλογημένο Πάσχα! Νά ζήσουμε αὐτήν τήν διάβασή μας πρός τήν ζωή καί τήν ἀγάπη!

Χριστός Ἀνέστη, ἀδελφοί!