Ἀπὸ τὸ Ἁγιολόγιο τοῦ μηνός: Ἅγιοι Δημήτριος, Εὐανθία καί Δημητριανός, 11 Σεπτεμβρίου

Οἱ ἅγιοι Δημήτριος καί Εὐανθία ἦταν σύζυγοι καί ὁ Δημητριανός ἦταν γιός τους. Ὁ βίος τους εἶναι καταγεγραμμένος μέ συνοπτικό τρόπο στό Συναξάριο τοῦ ἁγίου Κορνηλίου τοῦ Ἑκατοντάρχου, ἐπειδή συνδέεται μέ δύο θαύματα τά ὁποῖα τελέσθηκαν στήν οἰκογένεια αὐτή, διά τοῦ ἁγίου Κορνηλίου. Τό πρῶτο θαῦμα εἶναι ἡ ἀνάσταση τῆς Εὐανθίας καί τοῦ Δημητριανοῦ, καί τό δεύτερο καί μεγαλύτερο θαῦμα εἶναι ἡ ὁλοκληρωτική ἀλλαγή τοῦ Δημητρίου.

Ὁ Δημήτριος ἦταν φιλόσοφος καί ἄρχοντας στήν πόλη Σκήψη τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, ἀλλά καί φανατικός εἰδωλολάτρης, ὁ ὁποῖος δίωκε μέ μανία ὅλους ἐκείνους πού πίστευαν στόν Χριστό. Ἡ σύζυγός του καί ὁ γιός του ἔγιναν Χριστιανοί χωρίς ἐκεῖνος νά τό γνωρίζη.

Κατά τήν διάρκεια ἑνός σεισμοῦ ἡ Εὐανθία καί ὁ Δημητριανός θάφτηκαν κάτω ἀπό τά ἐρείπια ἑνός Ἱεροῦ Ναοῦ, μέσα στόν ὁποῖον προσεύχονταν μαζί μέ τόν Ἑκατόνταρχο Κορνήλιο. Πρός στιγμήν ἀκούστηκαν νά φωνάζουν τό ὄνομα τοῦ ἁγίου Κορνηλίου, ἀλλά στήν συνέχεια ἐπεκράτησε σιγή. Ὁ Δημήτριος, μόλις πληροφορήθηκε τό γεγονός, ἔσπευσε στόν Ἱερό Ναό, συνάντησε τόν Κορνήλιο, καί τόν παρακάλεσε θερμά νά βοηθήση τήν σύζυγό του καί τό παιδί του. Καί τοῦ ὑποσχέθηκε ὅτι, ἄν μπορέση νά τούς ἀνασύρη ζωντανούς ἀπό τά ἐρείπια, θά πιστεύση στόν Χριστό. Ὁ ἅγιος Κορνήλιος προσευχήθηκε θερμά καί μέ θαυμαστό τρόπο τούς ἀνέσυρε σώους καί ἀβλαβεῖς. Ὁ Δημήτριος πλημμυρισμένος ἀπό χαρά δόξασε τόν ἀληθινό Θεό καί ὄχι ἁπλῶς πίστευσε, ἀλλά καί ἔγινε κήρυκας καί ὁμολογητής τῆς ἀληθινῆς πίστεως.

Ὁ βίος τους καί ἡ πολιτεία τους μᾶς δίνουν τήν ἀφορμή νά τονίσουμε τά ἀκόλουθα.

Ὁ Θεός δημιούργησε τόν ἄνθρωπο ἐκ τοῦ μή ὄντος ἀπό ἀγάπη, μέ ἰδιαίτερη ἐπιμέλεια, καί τόν ἔθεσε ὡς «βασιλέα τῆς κτίσεως». Ὅταν δέ «ἐξέπεσε», τόν ἀποκατέστησε στό «πρωτόκτιστον κάλλος», μέ τήν Ἐνανθρώπησή Του, τά Πάθη Του, τόν Σταυρό Του καί τήν Ἀνάστασή Του, καί συνεχῶς «ἐργάζεται» γιά τήν προκοπή τοῦ ἀνθρώπου καί τήν σωτηρία του. Ἑπομένως, ὅλα ὅσα συμβαίνουν στήν κτίση καί στήν ζωή τοῦ κάθε ἀνθρώπου δέν εἶναι «τυχαῖα», ἀλλά εἶναι ἔργο τῆς Πρόνοιας τοῦ Θεοῦ. Σύμφωνα μέ τήν διδασκαλία τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ὑπάρχει τό κατ’ εὐδοκίαν θέλημα τοῦ Θεοῦ καί τό κατά παραχώρηση θέλημα τοῦ Θεοῦ. Δηλαδή, ὁ Θεός κάποια γεγονότα θέλει νά συμβοῦν καί ἄλλα συμβαίνουν ἐπειδή τά ἀνέχεται ἤ τά ἐπιτρέπει. Καί στήν κτίση, ὅπως γράφει ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱερόθεος, ἀναλύοντας τήν διδασκαλία τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ὅπως τήν ἐκφράζουν οἱ ἅγιοι Πατέρες, δέν ὑπάρχουν φυσικοί νόμοι, ἀλλά ἄκτιστοι πνευματικοί λόγοι, δηλαδή ἡ Πρόνοια τοῦ Θεοῦ πού συνεχῶς ἐνεργεῖ κατά τόν ἴδιο τρόπο. Γιά παράδειγμα, αὐτό πού ἀποκαλοῦμε ἀνατολή καί δύση τοῦ ἡλίου, πού καθορίζει τήν ἡμέρα καί τήν νύκτα, πραγματοποιεῖται συνεχῶς κατά τόν ἴδιο τρόπο ἐπειδή ἔτσι τό θέλει ὁ Θεός. Καί ὅταν τό θελήση ὁ Θεός, αὐτή ἡ τάξη μπορεῖ νά ἀνατραπῆ, ὅπως συνέβη στήν Παλαιά Διαθήκη μέ τόν Ἰησοῦ τοῦ Ναυῆ, πού «ἔστη ὁ ἥλιος» καί παρετάθη ἡ ἡμέρα μέχρι πού νίκησε τούς ἐχθρούς του. Καί ὅπως συνέβη κατά τήν Σταύρωση τοῦ Χριστοῦ, πού ἐνῶ ἦταν μεσημβρία, «ἐσκοτίσθη ὁ ἥλιος» καί «σκότος ἐπέπεσεν ἐπί πᾶσαν τήν γῆν».

Τό φαινόμενο τῶν σεισμῶν σχετίζεται καί μέ τήν μορφολογία τοῦ ἐδάφους, ὅπως τό ἀναλύουν οἱ ἐπιστήμονες, καί, ἀσφαλῶς, αὐτό δέν ἀμφισβητεῖται. Ὅμως, τίποτε δέν γίνεται χωρίς νά τό θέλη ἤ νά τό ἐπιτρέπη ὁ Θεός. Καί ἐπιτρέπει ὁ Θεός τούς σεισμούς ἀπό ἀγάπη, γιά τήν μετάνοια, τήν διόρθωση καί τήν σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ μακαριστός λόγιος μοναχός π. Θεόκλητος Διονυσιάτης, στό βιβλίο του μέ τίτλο «ἡ Ἀγάπη σείει τήν γῆν», ἀναφερόμενος στούς σεισμούς -μέ ἀφορμή τούς μεγάλους σεισμούς τῆς Θεσσαλονίκης στό τέλος τῆς ἕβδομης δεκαετίας τοῦ περασμένου αἰῶνος- γράφει ὅτι οἱ σεισμοί «εἶναι ἀφυπνιστικά σήμαντρα πού κρούει ὁ Θεός» καί «μέ ὅλες τίς θλιβερές συνέπειές τους, δέν εἶναι τίποτε ἄλλο ἀπό ἀγάπη σέ θλίβουσα παιδευτική μορφή, πού μᾶς βοηθάει νά ξυπνήσουμε ἀπό τόν λήθαργο τῆς ἁμαρτίας καί νά μετανοήσουμε». Καί ἡ καθημερινή πείρα μαρτυρεῖ ὅτι δέν εἶναι λίγες οἱ περιπτώσεις πού ἄνθρωποι συνετίσθηκαν, μετανόησαν καί ὁδηγήθηκαν στήν σωτηρία μετά ἕναν δυνατό σεισμό, γεωλογικό ἤ πνευματικό. Γιατί ὑπάρχει καί ὁ πνευματικός σεισμός, πού πολλές φορές δημιουργεῖ ἕνα τέτοιο ταρακούνημα, τό ὁποῖο εἶναι πολύ πιό δυνατό ἀπό τό ταρακούνημα τῆς γῆς. Καί αὐτός ὁ πνευματικός σεισμός προξενεῖται στόν ἄνθρωπο, ὅταν αὐτός εὑρίσκεται ἀντιμέτωπος μέ διάφορες συμφορές πού τοῦ ἀνατρέπουν ὁλοκληρωτικά τόν τρόπο τῆς ζωῆς του, ὅπως εἶναι οἱ ἀσθένειες καί ὁ θάνατος, ἡ ἀπώλεια τῶν ὑλικῶν ἀγαθῶν του, καί κυρίως ἡ ἀπώλεια προσφιλῶν του ἀνθρώπων.

Βέβαια, αὐτό δέν σημαίνει ὅτι ὁ Θεός εἶναι αἴτιος τοῦ κακοῦ. Ὁ Θεός εἶναι ἀγάπη καί τό κακό πού συμβαίνει στό κόσμο, ὅπως λέγει ὁ Μέγας Βασίλειος, δέν εἶναι δημιούργημα τοῦ Θεοῦ, ἀλλά ἀποτέλεσμα τῆς ἁμαρτίας. Ἡ αἰτία τῶν συμφορῶν καί τῶν καταστροφῶν πού συμβαίνουν στίς πόλεις καί στούς ἀνθρώπους εἶναι ἡ ἁμαρτία, ἡ ὁποία, ὅπως τονίζει, εἶναι τό πραγματικό κακό. Ὅλα δέ ἐκεῖνα πού προκαλοῦν ὀδύνη στήν ψυχή καί στό σῶμα, ὅπως εἶναι οἱ ἀρρώστιες καί τά τραύματα τοῦ σώματος, ἡ φτώχεια, οἱ ταπεινώσεις, οἱ οἰκονομικές ζημίες, οἱ θάνατοι συγγενῶν, εἶναι θεραπευτικά φάρμακα γιά τήν θεραπεία καί σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλά καί γιά τήν σωτηρία τῶν ἄλλων μελῶν τῆς κοινωνίας, ὅταν πλέον ἡ ἀσθένεια ἀπό τήν ἁμαρτία ἔχει καταστῆ ἀνίατη, προκειμένου νά μή μεταδοθῆ ἡ ἀλλοτρίωση τοῦ μέλους πού πάσχει καί στά ἄλλα μέλη.

Ἑπομένως, κατά τόν Μέγα Βασίλειο, «οἱ ἀφανισμοί τῶν πόλεων, οἱ σεισμοί καί οἱ νεροποντές, οἱ καταστροφές στρατευμάτων, τά ναυάγια καί ὅλες οἱ πολυάνθρωπες συμφορές, πού ἐνεργοῦνται ἀπό τήν γῆ, τήν θάλασσα, τόν ἀέρα, τήν φωτιά ἤ ἀπό ὁποιανδήποτε αἰτία, γίνονται γιά τόν σωφρονισμό τῶν ἐπιζώντων, ἀπό τόν Θεό, ὁ Ὁποῖος μέ ἐκτεταμένες μάστιγες ἀνακόπτει τήν πάνδημη ἁμαρτωλότητα». Καί καταλήγει γιά νά πῆ ὅτι ὁ Θεός ἐνεργεῖ ὅπως ὁ ἰατρός, ὁ ὁποῖος ἀφαιρεῖ τό μέλος τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος πού πάσχει ἀπό γάγγραινα, γιά νά μή μεταδοθῆ ἡ ἀσθένεια σέ ὅλο τό σῶμα καί προξενήση τόν θάνατο. Καί τό κάνει ὄχι γιά νά τιμωρήση τόν ἄνθρωπο, ἀλλά γιά νά τόν θεραπεύση καί νά τόν ὁδηγήση στήν αἰώνια θεία ζωή.

Οἱ καλοπροαίρετοι ἄνθρωποι μετά ἀπό δυνατό «ταρακούνημα» συνετίζονται καί ἀλλάζουν τρόπο ζωῆς. Μάλιστα δέ, κάποιοι ἀπό αὐτούς «μεταποιοῦνται» σέ κήρυκες καί ὁμολογητές τῆς ὀρθοδόξου πίστεως.