Γεγονότα καὶ Σχόλια: Ἡ Πολιτεία καί οἱ ἄνθρωποι πού ἀγρίεψαν - Τραγικά... ἀνθρώπων τοῦ πολιτισμοῦ

Ἡ Πολιτεία καί οἱ ἄνθρωποι πού ἀγρίεψαν

Στίς μέρες μας τό ἀστυνομικό δελτίο ἔχει καθημερινά ἀνακοινώσεις γιά φρικτά ἐγκλήματα. Ἡ ἀξία τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς ἔχει ἐκμηδενισθῆ. Ἔχουμε ἀγριέψει οἱ ἄνθρωποι. Καί δέν γνωρίζουμε ἄν αὐτό ἀπασχολῆ σοβαρά τήν Πολιτεία. Δέν ἐννοοῦμε ἄν ἀπασχολῆ τήν ἀστυνομία, ἡ ὁποία ἐπεμβαίνει κατασταλτικά συλλαμβάνοντας τούς ἐνόχους. Σέ μιά εὐνομούμενη Πολιτεία χρειάζονται οἱ δράσεις τῆς ἀστυνομίας, ἀλλά δέν φθάνουν, γιατί δέν ἀλλάζουν τούς ἀνθρώπους, δέν καταπραΰνουν τόν θυμό τους, δέν βελτιώνουν τό ἦθος τους, δέν θεραπεύουν τήν ψυχή τους. Ἀναστέλλουν ἤ παρεμποδίζουν τήν ἐκδήλωση τῆς ἀσθένειας, ἀλλά δέν τήν θεραπεύουν.

Τό ἐρώτημα εἶναι: ἀπασχολοῦν τήν Πολιτεία οἱ αἰτίες πού οἱ ἄνθρωποι ἀγρίεψαν, πού ἀνεξέλεγκτα ἐκκενώνουν τόν θυμό τους φθάνοντας σέ ἄγριες δολοφονίες συγγενῶν καί φίλων τους καί σέ κάποιες περιπτώσεις αὐτοκτονοῦν;

Ἄλλο καίριο ἐρώτημα εἶναι: Μιά Πολιτεία εὐαίσθητη στίς πλέον περίεργες ἐπιθυμίες τῶν ἀνθρώπων, τίς ὁποῖες μάλιστα κατοχυρώνει μέ νόμους, μπορεῖ μέ τήν ἐκπαίδευση καί τούς νόμους της νά παιδαγωγήση τούς Πολίτες της στήν ὑπέρβαση τῶν ἐπιθυμιῶν, οἱ ὁποῖες, ὅταν δέν ἱκανοποιοῦνται, πυροδοτοῦν φονικές ἐκρήξεις τοῦ θυμοῦ; Ἐπίσης, ὅταν στέκεται ὑπεροπτικά ἀπέναντι σέ θεσμούς, ὅπως ἡ Ἐκκλησία, πού δίνουν προοπτική στήν ζωή τῶν ἀνθρώπων, πού δίνουν νόημα σέ ὅλες τίς πτυχές της, μπορεῖ νά ἐμπνεύση στούς πολίτες της βίο ἀνώτερο ἀπό τά χαμερπῆ πάθη, πού ἐκταράσσουν τίς κοινωνίες;

Ἡ Πολιτεία δέν ἀντικαθιστᾶ τήν Ἐκκλησία στήν ποιμαντική της. Δέν εἶναι Ἐκκλησία. Οἱ πολιτικοί, ὅμως, πού εἶναι μέλη της μποροῦν νά μεριμνοῦν, ὥστε νά γίνεται ἀπρόσκοπτα τό ἔργο της. Ὅμως, ὁ πολιτισμός τῆς «πολιτικῆς ὀρθότητας», οἱ θιασῶτες τοῦ «γουοκισμοῦ» πάντα θά βάζουν σοβαρά προσκόμματα στίς σχέσεις τῆς ἐκκλησιαστικῆς καί τῆς πολιτικῆς διοίκησης.

Τραγικά... ἀνθρώπων τοῦ πολιτισμοῦ

Ὅταν κάποιοι «ἄνθρωποι τοῦ πολιτισμοῦ» (τί κακοποιημένη ἔκφραση!) μιλοῦν γιά πράγματα πού δέν κατέχουν, τότε τά πράγματα γίνονται κωμικῶς τραγικά. Ἠθοποιός πρόσφατα χαρακτήρισε σκοταδισμό τήν προσευχή πού καλοῦνται νά κάνουν τά παιδιά μόλις πηγαίνουν στό δημοτικό σχολεῖο καί ὡς «φωταδισμό» πρότεινε νά διδάσκεται ἀπό τίς πρῶτες τάξεις τοῦ δημοτικοῦ ἡ σεξουαλική ἀγωγή. Ὅμως, κάπως ἀλλιῶς ἔβλεπε τά πράγματα ἡ ἑλληνική φιλοσοφική παράδοση (δέν ἀναφέρομαι στήν ἀσύγκριτα καθαρότερη χριστιανική θεολογική παράδοση).

Ὁ Πλούταρχος, γιά παράδειγμα, ἔλεγε ὅτι «πρέπει νά στρέφουμε τήν διάνοιά μας σέ θεώρηση πραγμάτων, πού μέ τήν εὐχαρίστηση ἀπό τήν θέασή τους τήν καλοῦν στό ἀγαθό... Αὐτά εἶναι τά ἔργα τῆς ἀρετῆς, πού μέ τήν ἐξιστόρησή τους προκαλοῦν ζῆλο καί προθυμία πού ὁδηγεῖ στήν μίμηση» (Βίοι παράλληλοι, Περικλῆς–Φάβιος Μάξιμος, Ζῆτρος, σ. 39).

Ἔκανε, ἐπίσης, διάκριση μεταξύ ἔργου τέχνης καί τοῦ δημιουργοῦ του. Ἔλεγε: «...κανείς νέος καταγόμενος ἀπό ἀριστοκρατική γενιά, βλέποντας τόν Δία στήν Πίσα θά ἐπιθυμοῦσε νά γίνη Φειδίας... (ὄχι ὡς πρός τήν τέχνη, ὡς πρός τόν ἄνθρωπο). Γιατί, δέν συνεπάγεται ὅτι εἶναι ἄξιος ἐκτίμησης ὁ δημιουργός, ἄν τό ἔργο του προκαλεῖ εὐχαρίστηση ὡς ὡραῖο». Ἐκτός αὐτοῦ, ἕνα ἄγαλμα δέν σέ προκαλεῖ νά τό μιμηθῆς, ἐνῶ ὁ ἐνάρετος ἄνθρωπος σέ ἐμπνέει.«Ἡ ἀρετή δημιουργεῖ τέτοια διάθεση στόν ἄνθρωπο, ὥστε ταυτόχρονα νά θαυμάζονται τά ἔργα καί νά γίνονται ἀξιοζήλευτοι οἱ δημιουργοί τους» (ὅ.π. σ.41).

Ὁ Πλούταρχος αὐτά τά ἔλεγε γιά τόν Φειδία. Ἄς μή σκεφθοῦμε τί θά ἔλεγε γιά σημερινούς «ἀνθρώπους τοῦ πολιτισμοῦ».

π.Θ.Α.Β.