Ο χαρακτήρας της παπικής εξουσίας

Η ενδεχόμενη επίσκεψη του Πάπα στην Ελλάδα υπήρξε αφορμή για να γίνουν διάφορες συζητήσεις σχετικά με τον χαρακτηρισμό της εξουσίας του. Δηλαδή, ο Πάπας είναι εκκλησιαστικός ή πολιτικός ηγέτης;

Κατ’ αρχάς είναι γνωστόν ότι ο Πάπας είναι ο επικεφαλής όλης της “Καθολικής Εκκλησίας”. Όμως δεν μπορούμε να τον χαρακτηρίσουμε εκκλησιαστικό ηγέτη, ακριβώς γιατί με την αίρεση του Filioque και την αίρεση περί κτιστής Χάριτος του Θεού, έχει απομακρυνθή από την Εκκλησία, μετά από τις αποφάσεις της ογδόης και ενάτης Οικουμενικής Συνόδου. Γι’ αυτόν τον λόγο δεν μπορεί να ονομασθή εκκλησιαστικός ηγέτης, αλλά θρησκευτικός ή Χριστιανικός, από την άποψη ότι ηγείται μιας μεγάλης χριστιανικής ομάδος - ομολογίας.

Εκείνο όμως που είναι βέβαιο και αποδεκτό από όλους είναι ότι ο Πάπας είναι σαφώς πολιτικός ηγέτης, αφού προΐσταται του Κράτους του Βατικανού, που είναι το μικρότερο κράτος στον κόσμο.

Ο Πιπίνος ο Βραχύς, πατέρας του Καρλομάγνου, έδωσε στον Πάπα Στέφανο Β', ως ανταμοιβή για την βοήθειά του να γίνη Βασιλεύς των Φράγκων, το Δουκάτο της Ρώμης, το εξαρχάτο της Ραβέννας και την Πεντάπολη. Μάλιστα με δύο εκστρατείες (754 και 756) που έκανε εξεδίωξε από τα μέρη αυτά τους Λογγοβάρδους, και κατ’ αυτόν τον τρόπο ιδρύθηκε το παπικό κράτος.

Στα νεώτερα χρόνια το 1929 το Βατικανό (περιφέρεια διαμέτρου πέντε χιλιομέτρων) και το Λατερανό (περιφέρεια διαμέτρου ενός περίπου χιλιομέτρου) αναγνωρίσθηκε από την Κυβέρνηση της Ιταλίας ως ανεξάρτητο παπικό Κράτος. Το ενδιαφέρον σημείο είναι ότι ο Πάπας Πίος ΙΑ' δικαιολόγησε την πράξη αυτή, του να είναι αρχηγός Κράτους, με την άποψη ότι “ο επί της γης αντιπρόσωπος του Θεού δεν δύναται να είναι υπήκοος επιγείου κράτους”.

Πρόκειται, λοιπόν, για ένα κοσμικό κράτος, για μια θεοκρατία, στην οποία διασώζονται τα απομεινάρια του φράγκικου φεουδαλισμού, που βασάνισε την Ευρώπη πολλούς αιώνες, με τραγικές επιπτώσεις στον κοινωνικό τομέα. Και ενώ μερικοί πολεμούν την φεουδαλιστική αντίληψη με την φασιστική νοοτροπία της, και ενώ βδελύσσονται την θεοκρατία, εν τούτοις δέχονται την νοοτροπία του Βατικανού και το κοσμικό κράτος του. Και φυσικά επιθυμούν την επίσκεψη του Πάπα στην Ελλάδα ως αρχηγού Κράτους. Όμως ο Πάπας δεν επιθυμεί να έλθη ως πολιτικός ηγέτης, αλλά κυρίως ως θρησκευτικός.

Πάντως, πρέπει να προσέξουμε την σκέψη για την ίδρυση του Παπικού Κράτους, ότι ο Πάπας, επειδή είναι αντιπρόσωπος του Χριστού στην γή, δεν μπορεί να είναι υπήκοος σε κανένα άλλο επίγειο κοσμικό κράτος. Στην Ορθόδοξη Εκκλησία λέμε ότι ο κάθε Επίσκοπος δεν είναι αντιπρόσωπος του Χριστού, ωσάν ο Χριστός να έχη εκχωρήσει τα δικαιώματά του σε άλλους και Εκείνος κατοικεί στους ουρανούς, αλλά ότι είναι το μυστήριο της αισθητής παρουσίας του Χριστού στην γή. Επίσης, είναι φοβερή η σκέψη ότι, ενώ ο Χριστός υπήρξε κατά άνθρωπον υπήκοος κάποιου κράτους, και μάλιστα δέχθηκε να απογραφή και να τηρή την σχετική νομοθεσία, και ενώ οι άγιοι Πατέρες υπήρξαν υπήκοοι σε κάποιο κράτος, πέρα του ότι είναι πολίτες της βασιλείας του Θεού, αφού δεν ηρνούντο την εγκόσμια υπηκοότητά τους, εν τούτοις ο Πάπας δεν μπορεί να είναι υπήκοος κάποιου επιγείου κράτους!

Παραμένει κάποια απορία: Όσοι θέλουν να επισκεφθή ο Πάπας, ως αρχηγός Κράτους, την Ελλάδα, δέχονται όλες αυτές τις συνέπειες αυτής της νοοτροπίας, ήτοι την θεοκρατία, τον φεουδαλισμό και την αλαζονεία ενός ανθρώπου;

Ν.Ι.