Λόγος τοῦ ἀειμνήστου Μητροπολίτου Ἐδέσσης, κυροῦ Καλλινίκου σὲ ἐγκαίνια Ἱεροῦ Ναοῦ

Ἀνάμνησις ἐγκαινίων

Λόγος τοῦ ἀειμνήστου Μητροπολίτου Ἐδέσσης, Πέλλης καὶ Ἀλμωπίας κυροῦ Καλλινίκου σὲ ἐγκαίνια Ἱεροῦ Ναοῦ

Με τὴν εὐκαιρία τοῦ ἑορτασμοῦ τῆς 150ετηρίδος τῶν ἐγκαινίων (23-5-1854) τοῦ Καθολικοῦ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἀμπελακιωτίσσης, ἀλλὰ καὶ τῆς συμπληρώσεως 20 ἐτῶν ἀπὸ τὴν κοίμηση (7-8-1984) τοῦ ἀειμνήστου Μητροπολίτου Ἐδέσσης, Πέλλης καὶ Ἀλμωπίας Καλλινίκου (Πούλου) δημοσιεύουμε ἀπομαγνητοφωνημένους λόγους τοῦ σὲ ἐγκαίνια Ἱεροῦ Ναοῦ (Ἁγίου Νεκταρίου Ἐδέσσης, 25-9-1977). Ὡς γνωστὸν ὁ ἀείμνηστος Μητροπολίτης εἶχε τὸ χάρισμα τῆς ἀμεσότητος τοῦ λόγου καὶ τῆς ἱεραποστολικῆς καὶ κατηχητικῆς διδασκαλίας τοῦ λαοῦ καὶ μέσα στὴν ροὴ τῆς ἀκολουθίας ἐπεξηγοῦσε στὸν λαὸ τὰ τελούμενα. Δυστυχῶς δὲν διασώζεται ὅλη ἡ συγκεκριμένη ἀκολουθία, ἀλλὰ μερικὰ ἐνδεικτικὰ σημεῖα, τὸ κήρυγμά του καὶ οἱ εὐχὲς καὶ εὐχαριστίες στὸ τέλος τῆς θείας Λειτουργίας.

Α) ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΤΕΛΕΤΗΣ ΤΩΝ ΕΓΚΑΙΝΙΩΝ

"Οἱ ἅγιοι μάρτυρες, τῶν ὁποίων τὰ ἅγια λείψανα βρίσκονται ἐντὸς τῆς ἀργυρᾶς θήκης, εὔχομαι νὰ εἶναι βοήθεια πάντων ὑμῶν".

"Ἡ Ἁγία Τράπεζα εἶναι ὁ Τάφος τοῦ Κυρίου. Καὶ ὅπως ὁ Νικόδημος ἠγόρασε σινδόνα καθαράν, θὰ βάλωμεν, ἀφοῦ γίνουν ὁρισμένες διαδικασίες, τὴν σινδόναν αὐτήν, ἡ ὁποία λέγεται κατασάρκιον καὶ ἔστω καὶ ἐὰν λιώση πρέπει μόνον ὁ Ἀρχιερεὺς νὰ τὴν ἀντικαταστήση, ἐνδεδυμένος ἅπασαν τὴν ἀρχιερατικὴν στολήν! ὄχι ἁπλῶς μὲ πετραχήλι καὶ ὠμόφορον.

"Καὶ ἐν τῷ μεταξὺ ὁ Νικόδημος ἠγόρασε σμύρναν καὶ ἀλόην, ἀρώματα ὠσεὶ λίτρες ἑκατόν —τριάντα τρία κιλὰ ἀρώματα— γι' αὐτὸ λοιπὸν καὶ θὰ πλύνουμε τὴν Ἁγία Τράπεζα τώρα μὲ ροδόσταμα καὶ κατόπιν μὲ τὸ Ἅγιον Μύρον, ὅπως βαπτίζουμε ἕνα παιδάκι καὶ τὸ μυρώνουμε, θὰ μυρώσουμε καὶ τὴν Ἁγίαν Τράπεζαν.

"Μὲ αὐτὸ (τὸ ὕφασμα) θὰ σκουπίσωμε τὴν Ἁγία Τράπεζα καὶ θὰ κατόπιν θὰ πάρετε ὅλοι ἀπὸ ἕνα φυλακτό, ὅλοι οἱ Χριστιανοί".

"Ὁ θεμέλιος λίθος τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός. Δίπλα στὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν εἶναι καὶ οἱ ἅγιοι Εὐαγγελισταί. Γι' αὐτὸ μὲ κηρομαστίχη θὰ κολλήσωμε τοὺς ἁγίους Εὐαγγελιστὰς εἰς τὴν Ἁγίαν Τράπεζαν".

"Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, ὁ Ἅγιος Θεός, διὰ πρεσβειῶν τοῦ ἐν ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν Νεκταρίου Ἐπισκόπου Πενταπόλεως τοῦ θαυματουργοῦ, μᾶς ἠξίωσε καὶ ἐτελέσαμε τὰ ἐγκαίνια. Τώρα ὑπολείπεται καὶ τὸ τρίτον καὶ τελευταῖον μέρος τῆς τελετῆς καὶ αὐτὴ εἶναι ἡ πρώτη ἀρχιερατικὴ θεία Λειτουργία. Ποιά θὰ εἶναι ἡ τελευταία θεία Λειτουργία δὲν ξεύρομε. Εὔχομαι νὰ εἶναι χιλιάδες ἐτῶν. Ἀλλὰ αὐτὰ εἶναι τοῦ Θεοῦ!

Την πρώτη ὅμως θεία Λειτουργία, μποροῦμε νὰ τὴν παρακολουθήσουμε. Θὰ κάνουμε κάπως γοργὸν ρυθμόν —βέβαια, δὲν θὰ παραλείψουμε τίποτε, διότι δὲν ἔχουμε δικαίωμα νὰ παραλείπουμε ἀπὸ τὰ ἱερὰ γράμματα— Θὰ παρακαλέσω ἀκόμη, ἂν εἶναι δυνατόν, ὅλοι νὰ μείνετε, καὶ θὰ παρακαλέσω καὶ ἔξω, ποὺ δὲν φθάνει ἡ Ἐκκλησία μέσα, καὶ αὐτὸ γίνεται ὅ,τι γινότανε καὶ ἐπὶ τῆς ἐποχῆς τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου, ἔλεγε "ἐσεῖς οἱ Χριστιανοί, λέγει, κάνετε τὶς Ἐκκλησίες μικρές!" Ἁπλούστατα! ἐὰν ἔλθουν ὅλοι οἱ ἐνορῖτες οἱ Ἐκκλησίες εἶναι μικρές. Μιὰ καὶ βλέπω αὐτὴν τὴν ἀνθρωποθάλασσα, θὰ παρακαλέσω νὰ μείνετε μέχρι τέλους, νὰ πάρετε τὸ ἱερὸν ἀντίδωρον, νὰ πάρετε τὸ φυλαχτὸν καὶ νὰ πᾶτε στὴν εὐλογία τοῦ Θεοῦ, διότι κάποτε-κάποτε γίνονται ἐγκαίνια. Ὁ Κύριος νὰ εἶναι μαζί σας καὶ νὰ μᾶς ἀξιώση νὰ παρακολουθήσουμε τὴν θεία Λειτουργία".

Β) ΘΕΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΜΕΤΑ ΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ, ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

"Ὡς φοβερὸς ὁ τόπος τοῦτος. Οὐκ ἔστι τοῦτο ἀλλ' οἶκος Θεοῦ καὶ αὕτη ἡ πύλη τοῦ οὐρανοῦ".

Ἐπορεύετο, εὐλαβὲς ἐκκλησίασμα, ἐπορεύετο ὁ Πατριάρχης Ἰακὼβ ἀπὸ τοῦ φρέατος τοῦ Ὄρχου εἰς Χαρὰν τῆς Μεσοποταμίας καὶ ἔφθασεν εἰς τόπον λεγόμενον Βαιθὴλ καὶ ἐπειδὴ ἐνύχτωσε, ἐπῆρε μερικοὺς λίθους ἀπὸ τὸν τόπον, τοὺς ἔβαλε σὲ προσκέφαλον καὶ ἐκοιμήθη ἐκεῖ. Τὴν νύχτα εἶδε ἕνα φοβερὸν ἐνύπνιον. Εἶδε μίαν κλίμακα, εἶδε μία σκάλα, ἡ ὁποία ἐστηρίζετο εἰς τὴν γῆν καὶ ἔφθανε εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἄγγελοι Θεοῦ ἀνέβαινον καὶ κατέβαινον εἰς τὴν κλίμακα. Εἰς δὲ τὴν κορυφὴν ἵστατο ὁ Παντοκράτωρ Κύριος. Καὶ ὅταν εἶδε τὸ ὅραμα αὐτὸ ἐταράχθη καὶ ἐφοβήθη, ὅπως ἦταν ἑπόμενον. Καὶ ἄκουσε τὴν φωνὴ τοῦ Θεοῦ νὰ λέγη: "Ἐγὼ εἰμὶ ὁ Θεὸς τοῦ πατρὸς σοῦ Ἀβραάμ, ὁ Θεὸς τοῦ Ἰσαάκ, μὴ φοβοῦ! Ὁ τόπος εἰς τὸν ὁποῖον τώρα κοιμᾶσαι, θὰ τὸν δώσω εἰς σὲ καὶ εἰς τοὺς ἀπογόνους σου. Οἱ ἀπόγονοί σου θὰ πληθυνθοῦν σφόδρα, σὰν τὸν ἄμμο τῆς θαλάσσης, πρὸς δυσμάς, πρὸς βορρᾶν, πρὸς νότον, πρὸς ἀνατολὰς καὶ ἐνευλογηθήσονται πᾶσαι αἱ φυλαὶ τῆς γῆς μὲ τὸν ἀπόγονό σου", μὲ τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, διότι ἡ Παναγία ἦτο ἐκ τοῦ γένους τοῦ Ἀβραάμ, ἦτο ἐκ τοῦ γένους Ἰακώβ.

Ἐξύπνησε ἀπὸ τὸ ὅραμα καὶ εἶπε, ὧ!, λέγει, δὲν κατάλαβα ὅτι εἶναι Κύριος εἰς τὸν τόπον αὐτόν! Ἐτρόμαξε. Καὶ τὸ πρωΐ, ὅταν ἐξύπνησε, εἶπε: "Ὡς φοβερὸς ὁ τόπος οὗτος. Οὐκ ἔστι τοῦτο, ἀλλ' οἶκος Θεοῦ καὶ αὕτη ἡ πύλη τοῦ οὐρανοῦ". Ἐδῶ, λέγει, δὲν εἶναι τυχαῖα πράγματα. Ἐδῶ εἶναι φοβερὸς ὁ τόπος καὶ ἡ πύλη τοῦ οὐρανοῦ εἶναι ἐδῶ, ἄνοιξε ὁ οὐρανός. Ἐσηκώθηκε, λοιπόν, τὸ πρωΐ καὶ ἔχυσε ἐπάνω λάδι καὶ ἐπῆρε ἕνα λιθάρι ἀπὸ αὐτὰ ποὺ ἔβαλε εἰς προσκέφαλον τὸ καθιέρωσε καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ πρῶτον θυσιαστήριον, ἐπίσημο θὰ λέγαμε θυσιαστήριον.

Καὶ κατόπιν ἔχομε τοὺς Ἑβραίους μὲ τὴν Σκηνὴ τοῦ Μαρτυρίου. Δὲν εἶχαν Ναόν. Καὶ ὁ Δαβίδ, ὁ Βασιλεύς, ἐθεώρει μεγάλο κακὸ νὰ μὴν ἔχουν Ναὸν καὶ ὁρκίστηκε καὶ εἶπε: "Νὰ μὴ βάλω τὸ κεφάλι μου σὲ προσκέφαλο, νὰ μὴν κοιμηθῶ, ἐὰν δὲ κάνω Ναὸν Κυρίου!" Ἀλλὰ δὲν ἔκανε! Δὲν τὸ ἐπέτρεψε ὁ Θεός, διὰ δύο φοβερὰ ἁμαρτήματα ποὺ διέπραξε, δὲν τὸ ἐπέτρεψε ὁ Θεὸς νὰ κάνη Ναόν. Καὶ ἦλθε ὁ υἱός του ὁ Σολομῶν, ὁ ὁποῖος διέθεσε μυθώδη ποσά! Ἀρκεῖ νὰ σᾶς εἴπω ὅτι ἡ στέγη τοῦ Ναοῦ τοῦ Σολομῶντος ἦτο ὁλόχρυση. Ὅλος χρυσός! Καὶ ὅταν ἔγιναν τὰ ἐγκαίνια, ἐσφάγησαν εἴκοσι δύο χιλιάδες βόες καὶ ἑκατὸν εἴκοσι χιλιάδες πρόβατα. Καὶ ἔτρωγεν ὁ λαὸς ἐπὶ ἑπτὰ ἡμέρας καὶ διασκέδαζε ἐν τυμπάνῳ καὶ χορῷ μὲ ἄσματα ἱερὰ εἰς δόξαν τοῦ μεγάλου αὐτοῦ γεγονότος.

Καὶ ὅταν ἦλθεν εἰς τὴν γῆν ὁ Κύριος, πάλιν τὸν Ναὸν ἠγάπα, καὶ εἰς τὸν Ναὸν ἐπήγαινε καὶ εἰς τὰς Συναγωγάς. Ὁ δὲ πρῶτος Χριστιανικὸς Ναὸς ἦταν τὸ Ὑπερῶον εἰς τὰ Ἱεροσόλυμα, ὅπου ὁ Κύριος παρέδωκε τὰ Πανάχραντα Μυστήρια.

Οἱ πρῶτοι Χριστιανοί, ἐπήγαιναν καὶ ἔκαναν τὴν θεία Λειτουργία ἐπάνω στὰ μνήματα τῶν μαρτύρων. Ἐπάνω ἐκεῖ σὰν σὲ Ἁγία Τράπεζα ἐτέλουν τὴν θείαν Λειτουργίαν. Ἐπήγαιναν εἰς τὰς Κατακόμβας, μέσα, εἴκοσι μέτρα βαθιὰ στὴν γῆ, ἐπάνω νὰ γυρίζουν μεθυσμένοι Ρωμαῖοι καὶ μέσα εἰς τὰς κατακόμβας νὰ ψάλλεται ὁ Θεὸς καὶ νὰ φωνάζη ὁ λαὸς ἀλληλούϊα, ἀλληλούϊα, ἀλληλούϊα, νὰ φωνάζη ὅλος ὁ λαός!

Καὶ ἦλθεν ἡ ἐποχή, καὶ ὅταν πλέον ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος, ὁ ἰσαπόστολος ἐκεῖνος βασιλεύς, ὅταν ἔδωκε ἐλευθερίαν διὰ νὰ γίνουν Ναοί, τότε ἔκτισε ἡ Ἁγία Ἑλένη τὸν περίφημο Ναὸν τῶν Ἱεροσολύμων τῆς Ἀναστάσεως, ποὺ σώζεται μέχρι σήμερα, τὴν Ἑκατονταπυλιανή της Πάρου καὶ ἔτσι ἔγιναν Ναοί.

Καὶ ὅταν ἦλθε ὁ Ἰουστινιανὸς θέλησε νὰ ἀφήση ἕνα καύχημα, νὰ περάση τὸν Ναὸν τοῦ Σολομῶντος. Καὶ ἔγινε ὁ περίφημος ἐκεῖνος Ναός, τὸ ὄνειρον τῶν Ἑλλήνων, τὸ ὄνειρό μας, ἡ Ἀγια-Σοφιά!... Καὶ ὅταν εἶδε τὸν Ναόν, τὸν μέγαν αὐτόν, τὸ καύχημά το ὄνειρό μας —ποῦ ὅταν ἀκοῦμε "Ἁγία Σοφία" πρέπει νὰ περνάη ἠλεκτρικὸν ρεῦμα μέσα στὶς φλέβες μας— καὶ ἐτότε εἶπε τὸ ὀνομαστὸν ἐκεῖνο —ὅταν εἶδε τὸν οὐρανομήκη Ναὸν— εἶπε ἐκεῖνο τὸ συγκινητικὸν "Νενίκηκά σέ, Σολομῶν!". Σὲ ἐνίκησα, Σολομῶν˚ διότι ἔκαμε καὶ κάτι καλύτερο κτίριο καὶ ἔκαμε Ναὸν ποὺ δὲν συγκρίνεται ποτὲ μὲ ὅλους τοὺς Ναοὺς τῶν Ἑβραίων καὶ μὲ ὅλας τὰς Συναγωγάς, διότι εἶναι χριστιανικὸς Ναός.

Καὶ ἔκτοτε γίνονται Ναοί, ἀλλὰ γιὰ ποιόν λόγον νὰ μιλάω γίνονται Ναοί, ὅταν βλέπω τὸν περικαλλέστατον αὐτὸν Ναόν, ὅταν βλέπω τὸ θαῦμα αὐτό, διότι μόνον σὲ θαῦμα ὀφείλεται αὐτὸ ποὺ βλέπουμε˚ καὶ ὁ ἅγιος Νεκτάριος θαυματούργησε καὶ θαυματουργεί. Οὔτε ἐγὼ κατάλαβα, ὡς Ἐπίσκοπος, οὔτε ἡ Ἐπιτροπὴ κατάλαβε πῶς ἔγινε αὐτὸς ὁ Ναός! Λέτε καὶ εἴχαμε ἕνα νομισματοκοπεῖον, εἴχαμε μιὰ βρύση καὶ μόλις θέλαμε κάτι, ἀνοίγαμε τὴν βρύση καὶ ἀμέσως ἔτρεχε χρυσός.

Καὶ ἔτσι λοιπὸν βρεθήκαμε εἰς τὰ ἐγκαίνια σήμερα τοῦ ἱεροῦ τούτου Ναοῦ.

Καὶ τελειώνοντας θὰ ἤθελα νὰ τονίσω δύο πράγματα. Ἴσως μερικοὶ νὰ ὑπάρχουν —δὲν λέγω ἀπ' ἐδῶ, κανένας ξένος— νὰ περάση καὶ νὰ ἰδῇ τὸν Ναὸν καὶ νὰ μπὴ μέσα καὶ νὰ μάθη πόσα ἔδωκαν οἱ Χριστιανοί —ἕνας μάλιστα, μιὰ ψυχή, ἔδωκε τριακοσίας χιλιάδας ἀνωνύμως, χωρὶς νὰ ξέρη οὔτε ὁ Ἐπίσκοπος ποιός εἶναι! φανταστεῖτε πόσο ἀνώνυμος εἶναι ὁ ἄνθρωπος!— ὅταν περάση, λέγω, θὰ πῇ: "Γιατί τόσα χρήματα νὰ ξοδεύωνται γιὰ τοὺς Ναοὺς καὶ νὰ μὴ γίνωνται νοσοκομεῖα καὶ σχολεῖα;". Προδότα Ἰούδα, προδότα Ἰούδα, προδότα Ἰούδα! Ὅταν ὁ Ἰούδας εἶδε τὴν ἀδελφὴ τοῦ Λαζάρου, τὴν Μαρία, νὰ ρίχνη [...] Μοῦ λέγεις νὰ κάμω ἐλεημοσύνη; Σὲ ἐρωτῶ: φέρε μου ὅσα ξοδεύονται στὸ χαρτοπαίγνιο! Ἂν εἴχαμε ὅσα ξοδεύονται στὸ χαρτοπαίγνιο, θὰ εἴμεθα πάμπλουτοι. Ἐννέα δὶς ἑκατομμύρια, ἐννιακόσια πενῆντα ἑκατομμύρια δολ. ἐξοδεύτηκαν εἰς τὰ Ἡνωμένας Πολιτείας διὰ καλλυντικὰ τοῦ προσώπου. Ἂν τὰ εἴχαμε στὸν Νομὸ Πέλλης θὰ παίρναμε ὅλοι περὶ τὶς ἑκατὸν χιλιάδας χωρὶς νὰ κουραστοῦμε. Βλέπετε, οἰκονομία ὅταν θέλουμε νὰ κάνουμε στὴν ἁμαρτία καὶ ὄχι νὰ μὴν κάνουμε Ναούς!

Κάθε γενεὰ θὰ δίδη τὸ παρόν. Καὶ ἡ γενεὰ ἡ δική μας, ἡ γενεὰ ἡ δική σας ἔδωκε τὸ παρόν. Ἀφήνετε στὰ παιδιά σας αὐτὴν τὴν Ἐκκλησία γιὰ νὰ δείχνετε στὰ παιδιά σας ὅτι εἶσθε ἄνθρωποι τῶν παραδόσεων, ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ!

Καὶ τέλος, μιὰ παράκληση. Ἐκάναμε τὰ ἐγκαίνια τοῦ ἱεροῦ Ναοῦ τοῦ ἁγίου Νεκταρίου. Ἀλλά, μᾶς εἶπεν ὁ Ἀπόστολος ὅτι κάθε ἕνας εἶναι καὶ ναὸς τοῦ Θεοῦ˚ "ἐνοικήσω ἐν αὐτοῖς καὶ ἐμπεριπατήσω". Θὰ μπῶ λέγει μὲς στὶς καρδιὲς τῶν ἀνθρώπων καὶ θὰ κατοικήσω καὶ θὰ κάνω περίπατο, μὲ ὅλην μου τὴν ψυχή, ὅπως θὰ λέγαμε ἀνθρωποπαθῶς. Ἔ, λοιπόν, νὰ κάνουμε τὰ ἐγκαίνια τοῦ ναοῦ μας! Τὸ σῶμα μας εἶναι ναὸς τοῦ Παναγίου Πνεύματος. Τὰ μάτια μας εἶναι οἱ λαμπτῆρες, οἱ πολυέλαιοι. Τὰ χέρια μας εἶναι τὰ μανουάλια ˚ πῶς στέκονται τὰ μανουάλια καὶ κοιτάζουν, ἔτσι καὶ τὰ χέρια μας νὰ τὰ ὑψώνουμε εἰς τὸν οὐρανόν. Ἁγία Τράπεζα εἶναι ἡ καρδία μας. Ἂς τὴν πλύνωμε, ἂς τὴν καθαρίσωμε, μὲ τὸ λουτρὸ τῆς μετανοίας καὶ τῆς ἱερᾶς ἐξομολογήσεως, καὶ τότε θὰ νοιώσουμε διπλᾶ ἐγκαίνια: τὰ ἐγκαίνια τοῦ ἱεροῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου καὶ τὰ ἐγκαίνια τῆς ψυχῆς μας μὲ τὴν ἱερὰ ἐξομολόγηση, ὁπότε θὰ πάρωμε τὴν θεία Κοινωνία καὶ θὰ εἴμεθα ἔμψυχοι ναοί, καὶ θὰ μᾶς ἀξιώση ὁ Θεὸς νὰ πᾶμε στὸν ἀχειροποίητον ἐκεῖνον Ναόν, ἐπάνω στὰ Ἱεροσόλυμα, στὴν Ἄνω Ἱερουσαλήμ, ὅπου ἦχος ἑορταζόντων καὶ βοώντων ἀπαύστως, δόξα σοι, Κύριε, δόξα σοι!"

Γ) ΕΥΧΕΣ ΚΑΙ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

"...Καὶ ἤθελα αὐτὴν τὴν ὥρα νὰ ἐκφράσω τὰς εὐχαριστίας μου πρὸς ὑμᾶς (τὸν Ἐφημέριο), πρὸς τὰ ἀξιότιμα μέλη τῆς Ἐπιτροπῆς, πρὸς τὸν μηχανικὸν τοῦ ἱεροῦ Ναοῦ, πρὸς ὅλους ποὺ ἐργάσθηκαν χωρὶς νὰ λάβουν ὀβολόν! Αὐτὴν δὲ τὴν στιγμήν, αἰσθάνομαι τὴν ὑποχρέωση νὰ παρακαλέσω τὸν Ἅγιον Θεὸν νὰ ἀναπαύση τὴν ψυχὴν τῆς σεβαστῆς καὶ ἀγαπητῆς κεκοιμημένης ἀδελφῆς μας Βασιλικῆς, νὰ τὴν ἀναπαύση ἐν σκηναῖς δικαίων. Τὸ πνεῦμα της τώρα χαίρεται. Αὐτὴ ἐνόμιζε θὰ κάνουμε ἕνα ἐκκλησάκι, καὶ ἐνθυμεῖσθε ὅλοι θέλατε ἐκκλησάκι, πλὴν τοῦ Ἐπισκόπου σας, ὁ ὁποῖος εἶπε θὰ γίνη μεγάλος Ναός. Διότι στηρίζομαι σὲ δύο πόδια γερά˚ το ἕνα πόδι εἶναι ὁ Θεὸς καὶ τὸ ἄλλο εἶναι οἱ καλοὶ Χριστιανοί. Ἔχουμε Χριστιανούς, πάτερ, ποὺ μποροῦμε ὄχι Ναοὺς νὰ χτίζουμε, νὰ κάνουμε θαύματα! Ἔχουμε καὶ τὸν ἅγιο Νεκτάριον, ὁ ὁποῖος θαυματουργεί. Ἀκόμη δὲ εὐχαριστῶ, ἀπὸ τὰ βάθη τῆς ψυχῆς μου τοὺς ἀνωνύμους καὶ ἐπωνύμους δωρητάς. Πῶς νὰ μὴ θυμηθῇ κανένας τὴν γερόντισσα ποὺ εἶχε στὸ μαντήλι τῆς μίαν λίραν καὶ τὴν δίνη στὸν Ἅγιον Νεκτάριον; Πῶς νὰ μὴ συγκινηθῇ κανεὶς ὅταν ἔρχεται καὶ εἶναι γυναῖκα συνταξιοῦχος, μεγάλης συντάξεως ...τοῦ ΟΓΑ! καὶ φέρνει ἡ καϋμένη τὴν σύνταξη στὸν Ἅγιον Νεκτάριον; Ὄχι μονάχα τὰ μάτια μου κλαῖνε, ἀλλὰ καὶ τὰ χέρια μου καὶ τὰ πόδια μου, ἂν εἶναι δυνατόν, θὰ κλαῖνε ὅταν ἔχουμε τέτοιους Χριστιανούς. Ἔ, λοιπόν, ὁ Ναὸς αὐτὸς εἶναι ὁ καρπὸς τῆς εὐσέβειας τῶν εὐλαβῶν Χριστιανῶν.

Γι' αὐτὸ σηκώνω τὰ χέρια μου στὸν οὐρανό, στὸν Πατέρα μας τὸν Θεόν, εἰς τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν καὶ εἰς τὸ Ἅγιον Πνεῦμα καὶ παρακαλῶ νὰ εὐλογῇ ὅλην τὴν πόλιν αὐτήν, ὅλους τοὺς εὐσεβεῖς Χριστιανούς, ὅλην τὴν πόλιν καὶ τὴν Ἱερὰν Μητρόπολιν καὶ συγχρόνως εὔχομαι νὰ μὲ ἀξιώση ὁ Θεὸς νὰ κάνομε καὶ ἕναν ἄλλον Ναὸν πλησίον εἰς τὸν Σιδηροδρομικὸν Σταθμόν, νὰ ἐξυπηρετοῦνται καὶ ἐκεῖνοι οἱ Χριστιανοί. Θὰ μοῦ πεῖτε: "θέλουμε Ἐκκλησίες;". Πῶς δὲν θέλουμε! Ἐκκλησίες δὲν θέλουμε; Ὅσες Ἐκκλησίες ἀνοίγουμε, τόσο τὰ ἐγκλήματα λιγοστεύουν καὶ θὰ δώση ὁ Θεὸς τὴν χαρά.

Πάντως γιὰ τὴν χαρὰ ποὺ μοῦ δώσατε σήμερα, ποὺ παραλίγο νὰ γκρεμίσετε τὸ τέμπλον λόγῳ τοῦ συνωστισμοῦ —καὶ μακάρι νὰ ἔπεφτε! Φτιάχνομε καὶ ἄλλο τέμπλον! Ψυχὲς δὲν φτιάχνομεν! Ψυχὲς νὰ βρῇ κανείς! Τέμπλα καὶ Ἐκκλησίες φτιάχνομε ὅσα θέλουμε. Εὔχομαι, λέγω, ὁ ἅγιος Νεκτάριος νὰ στάζη νέκταρ εἰς τὰς καρδίας σας!

Παρακαλῶ δὲ τὸν ἅγιον Ἀρχιμανδρίτην, τὸν Ἱεροκήρυκα τῆς ἁγιωτάτης Μητροπόλεως Ὕδρας, Σπετσῶν καὶ Αἰγίνης, νὰ παρακαλέση τὸν ἀδελφὸν καὶ ἰσάδελφον, λίαν ἀγαπητὸν ἀδελφόν μου, τὸν Σεβασμιώτατον Μητροπολίτην Ὕδρας, Σπετσῶν καὶ Αἰγίνης Κύριον Κύριον Ἰερόθεον νὰ μᾶς κάνη την χάρη καὶ νὰ ἔλθη καὶ ὁ ἴδιος ἐδῶ νὰ λειτουργήση καὶ νὰ μᾶς φέρη ἅγια λείψανα. Νὰ τοῦ πῆτε εἶναι ἀπαίτηση ὄχι τοῦ Ἐπισκόπου μόνον˚ καὶ παντὸς τοῦ λαοῦ! Ἀμὴν δὲν λέγει ὁ λαός; —Ἀμήν. —Νά, ὅλος ὁ λαός. Καὶ νὰ δώση ἡ ὥρα νὰ κάνουμε πάλιν ἀκολουθίες.

Ἀδελφοὶ τόσος ὁ ἐνθουσιασμὸς ὁ δικός μου, ὅσος καὶ ὁδικός σας, δὲν τελειώνουμε ποτέ, ἂς κάνουμε ἀπόλυση γιὰ νὰ μὴ ἐκλύεσθε ἐν τῇ ὁδῷ, ὅπως εἶπαν οἱ ἀπόστολοι στὸν Κύριον˚ τὸν λαόν, λέγει, δός του ἀπόλυσιν, νὰ μὴν μείνη κανένας στὸν δρόμο! Τόσην ἀγάπην ἔχουν πρὸς τὸν Κύριον καὶ τὴν ἐκκλησίαν.

Καὶ κάθε μέραν μέχρι τὴν Κυριακήν, θὰ γίνεται θεία Λειτουργία, κάθε μέρα. Τὴν Τετάρτη τὸ βράδυ ἀγρυπνία".-