Ἡ βάση τῆς θεολογίας

Στήν διδασκαλία τοῦ ἁγίου Διονυσίου τοῦ Ἀρεοπαγίτου παρατηροῦμε ἕξι βασικά σημεῖα.

Τό πρῶτο εἶναι ἡ Θεαρχία, πού εἶναι ἡ ἀρχή τῆς θεώσεως. Τό δεύτερο σημεῖο εἶναι ὅτι ἀπό τήν μετοχή στίς δυνάμεις τοῦ Θεοῦ ἔχουμε τίς Θεωνυμίες, καί οἱ βασικότερες Θεωνυμίες εἶναι ὅτι ὁ Θεός εἶναι Ἀγαθός καί Καλός. Τό Ἀγαθός σημαίνει πρόοδος, φῶς πού ἔρχεται πρός ἐμᾶς, καί τό Καλός, σημαίνει ὅτι ἀνάπτει τόν πόθο γι᾽ Αὐτόν. Τό τρίτο σημεῖο εἶναι ἡ μετοχή στίς Θεωνυμίες, δηλαδή ἡ Ἱεραρχία, ἡ ὁποία σημαίνει ἀρχή τῆς ἱερότητος, μετοχή στίς Θεωνυμίες, εἶναι ἡ μέθεξη τῶν θεωνυμιῶν καί αὐτό εἶναι ἡ ἱερά τάξη, ἡ ἱερά ἐπιστήμη, ἡ ἱερά ἐνέργεια.

Ἔτσι ἔχουμε τήν οὐράνια ἱεραρχία, τήν ἐκκλησιαστική ἱεραρχία, καί τήν ἱεραρχία στόν νοῦ τοῦ ἀνθρώπου. Τό τέταρτο εἶναι οἱ Τελετές, τά Μυστήρια πού τελοῦνται στήν Ἐκκλησία. Τό πέμπτο εἶναι ἡ ἐνανθρώπηση τοῦ Χριστοῦ, πού ἔχει σκοπό νά ἀνάψη τήν δίψα καί τόν πόθο τοῦ ἀνθρώπου γιά νά ζῆ αὐτήν τήν ἑνότητα μέ τήν Θεαρχία. Καί τέλος, τό ἕκτο, εἶναι ὅτι ὁ ἐκτός τῆς Ἱεραρχίας κόσμος εἶναι ὁ κόσμος πού δέν μετέχει τῆς Θεοείδειας, τῆς φωτοχυσίας, τῆς δόξας. Εἶναι ὁ κόσμος πρίν τήν ἐνανθρώπηση τοῦ Χριστοῦ.

Αὐτή εἶναι ἡ βάση τῆς θεολογίας ὅλων τῶν Πατέρων, εἶναι ἡ βάση τῆς θεολογίας τοῦ ἁγίου Ἱεροθέου. Τήν ὀρθόδοξη ἑρμηνεία τοῦ ἁγίου Διονυσίου τοῦ Ἀρεοπαγίτη τήν ἔκανε ὁ ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής. Στήν συνέχεια, θεωρῶ, ὅτι αὐτήν τήν διδασκαλία ἔχει καί ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς.Ὁπότε, ἄν θέλη κανείς νά ἑρμηνεύση τόν ἅγιο Διονύσιο τόν Ἀρεοπαγίτη, τόν ἑρμηνεύει μέ βάση τά ἑρμηνευτικά σχόλια τοῦ ἁγίου Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ, τήν διδασκαλία τοῦ ἁγίου Συμεών τοῦ Νέου Θεολόγου, τήν διδασκαλία τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, καί βέβαια ὅλων τῶν νηπτικῶν Πατέρων, τῶν ὁποίων τά ἔργα περιλαμβάνονται στήν Φιλοκαλία τῶν ἱερῶν Νηπτικῶν, μπορῶ νά προσθέσω καί τήν διδασκαλία τοῦ ἁγίου Σιλουανοῦ τοῦ Ἁγιορείτου.

Ναυπάκτου Ἱεροθέου: Θεαρχία καί Ἱεραρχία