Ἐπίκαιροι Σχολιασμοί: Σύνδεση Ἐκκλησίας καί Σχολείου 

τοῦ Πρωτοπρεσβύτερου Θωμᾶ Βαμβίνη

Μέσα στό δημοσιογραφικό θόρυθο, πού δημιουργήθηκε τελευταία µέ ἀφορμή τήν «ἀποκάλυψη» µαθήτριας γιά χρήση ναρκωτικῶν ἀπό µαθητές τοῦ σχολείου της, ἀκούστηκαν ἐνδιαφέροντα πράγματα γιά τό ρόλο τοῦ σχολείου στήν ἀγωγή τῶν παιδιῶν. Ἡ κρυφή κάμερα τοῦ τηλεοπτικοῦ σταθμοῦ πού φιλοξένησε τήν μαθήτρια σέ ἐκπομπή του, κατέγραψε πλάνα ἀπό τή ζωή τοῦ συγκεκριμένου σχολείου, καθώς καί διάλογο µέ τόν διευθυντή του, πού σχολιάστηκαν μὲ ἀρκετή δόση φαρισαϊσμοῦ, εἶναι ἀλήθεια -δυσµενέστατα. Μέσα ὅμως ἀπό τούς σχολιασμούς καί τήν ἀρνητική κριτική, βγῆκε κάτι θετικό. Ἐκφράστηκαν οἱ ἀπαιτήσεις πού ἔχει ἡ κοινωνία ἀπό τό σχολεῖο, πού δέν ἐξαντλοῦνται στήν μετάδοση ξηρῶν γνώσεων, ἀλλά ἐκτείνονται στήν περιοχή τῆς ἀγωγῆς, τῆς πνευματικῆς καθοδήγησης, τῆς μετάδοσης σκοποῦ καί νοήματος ζωῆς. 

Οἱ ἀπαιτήσεις αὐτές ἀποκαλύπτουν τίς πραγματικές ἀνάγκες τῶν παιδιῶν, οἱ ὁποῖες ὅμως, µέσα στίς σηµερινές κοινωνικές συνθῆκες καί τή νοοτροπία πού ἔχει ἐπικρατήσει εἶναι δύσκολο νά ἱκανοποιηθοῦν ἀπό τό Σχολεῖο. 

Ἡ κοινωνία ὅταν ἀπαιτῆ µαζί μέ τά στοιχεῖα τῆς ἐπιστημονικῆς γνώσης τήν προσφορά ἀγωγῆς καί νοήµατος ζωῆς, δέν κάνει τίποτε ἄλλο ἀπό τό νά ἀπαιτῆ τήν τήρηση τοῦ ἰσχύοντος Συντάγµατος καί τῆς ἐκπαιδευτικῆς νοµοθεσίας. Τό Ἑλληνικό Σύνταγμα στό ἄρθρο 16, παράγραφος 2, ὁρίζει: «ἡ παιδεία ἀποτελεῖ βασική ἀποστολή τοῦ κράτους καί ἔχει σκοπό, τήν ἠθική, πνευματική, ἐπαγγελματική καί φυσική ἀγωγή τῶν Ἑλλήνων, τήν ἀνάπτυξη τῆς ἐθνικῆς καὶ θρησκευτικῆς συνείδησης καί τή διάπλασή τους σέ ἐλεύθερους καί ὑπεύθυνους πολῖτες». Ἐπίσης ὁ ἐκπαιδευτικός νόμος 1566/85, στό ἂρθρο 1, περί τοῦ γενικοῦ σκοποῦ τῆς πρωτοβάθµιας καί δευτεροβάθµιας ἐκπαίδευσης, µεταξύ ἄλλων προβλέπει τήν ὑποβοήθηση τῶν μαθητῶν «... νά διακατέχονται ἀπό πίστη πρὸς τήν πατρίδα καί τά γνήσια στοιχεῖα τῆς Ὀρθόδοξης Χριστιανικῆς Παράδοσης» (βλέπε Σ. Ζήγου, «Θρησκευτική ἀγωγή καί σχολική φοίτηση»). 

Τά γεγονότα ὅμως δείχνουν ὅτι δέν ἀρκοῦν οἱ νόμοι καί οἱ φιλότιµες προσπάθειες τῶν ἐκπαιδευτικῶν, ὅταν ὁ κοινωνικός περίγυρος διακατέχεται ἀπό νοοτροπία, πού δέν εὐνοεῖ τήν ἐκπλήρωση τοῦ γενικοῦ σκοποῦ τῆς παιδείας. Ἀναφέροµαι κυρίως στό Λύκειο, οἱ µαθητές τοῦ ὁποίου ἀντιμετωπίζουν πολλά προβλήµατα. Ἡ ἀγωνία τῶν Γενικῶν ἐξετάσεων, µαζί µέ τήν ἀναμενόμενη «μεταπτυχιακή ἀνεργία», καθώς καί ἡ ἀπουσία ἐλεύθερου χρόνου γιά ἀνασυγκρότηση καί ἤρεμη σκέψη, λόγω τοῦ ἀγχώδους δρόμου ἀνάμεσα στήν κρατική καὶ τήν Φροντιστηριακή παιδεία, ἐγκλωβίζουν µαθητές καί γονεῖς σ’ ἕνα κλίμα ἔντασης, µέσα στό ὁποῖο καταλαβαίνουν ὡς μοναδικό σκοπό τῆς σχολικῆς ζωῆς τήν εἴσοδο στά Α.Ε.Ι. καί Τ.Ε.Ι. Αὐτό ἔχει δυσάρεστα ἀποτελέσματα σὲ ὁρισμένους εὐαίσθητους µαθητές, οἱ ὁποῖοι βλέπουν τόν ἀγῶνα τους παράλογο, γιατί δέν ἀναμένουν ἀπό αὐτόν οὔτε ἐπαγγελματική ἀποκατάσταση, οὔτε κοινωνική καταξίωση. 

Τό σχολεῖο κλεισµένο στόν ἑαυτό του εἶναι δύσκολο νά ἀντιμετωπίση τέτοιου εἴδους προβλήµατα καί νά ὑλοποιήση τόν γενικό σκοπό τῆς παιδείας. Χρειάζεται νά συνδεθῆ μέ δυνάµεις τῆς κοινωνίας, πού μποροῦν νά ἐμπλουτίσουν τή ζωή του µέ στοιχεῖα πού θά τοῦ δώσουν εὐρύτητα, ἀλλά καὶ τή δύναμη νά ἐπεμβαίνη θεραπευτικά στά προβλήµατα τῶν μαθητῶν του. Πολλοί μιλοῦν γιά τή σύνδεση τοῦ Σχολείου μέ τούς τόπους παραγωγῆς καί τούς πολιτιστικούς φορεῖς, τήν ἐπικοινωνία τῶν μαθητῶν μέ συγγραφεῖς καί ἀνθρώπους τῆς τέχνης, τήν παρουσία στό σχολεῖο ἰατρῶν καί ψυχολόγων γιά ἰατρική ἐνημέρωση καί ψυχολογική στήριξη ὅσων τήν ἔχουν ἀνάγκη. Κοντά σ᾿ αὐτά, πού εἶναι ἀξιόλογα, εἶναι ἀπαραίτητη καί ἡ οὐσιαστική σύνδεση τοῦ Σχολείου μέ τήν Ὀρθόδοξη Παράδοση, πού μπορεῖ νά πραγματοποιηθῆ µέ τήν στενή συνεργασία Σχολείου καί ᾿Εκκλησίας. Ἤδη στήν περιοχή τῆς Ναυπάκτου κάτι τέτοιο ἔχει ἀρχίσει µέ πρωτοβουλία τοῦ Μητροπολίτου κ. Ἱεροθέου καί τή σύμφωνη γνώµη τῶν διευθυντῶν τῶν Γυμνασίων καί Λυκείων. Οἱ πνευµατικοί Σύμβουλοι πού ὁρίσθηκαν στά Σχολεῖα ἀποτελοῦν µιά δυνατότητα ἀνοίγματος τῶν Σχολείων σέ τρόπους ἀγωγῆς πέρα ἀπό τοὺς συνηθισµένους µέσα στήν σχολική καθηµερινότητα.