Γραπτό κήρυγμα: Κυριακή, 22 Αὐγούστου. Οἱ Ὅσιοι καὶ Ἀσκητές

Κυριακή, 22 Αὐγούστου

Κατὰ τὴν διάρκεια τῶν διωγμῶν, ποὺ ἦταν ἡ μεγαλύτερη καὶ ἐνδοξότερη περίοδος τῆς Ἐκκλησίας, ἀναδείχθηκαν οἱ Μάρτυρες, γιὰ τοὺς ὁποίους μιλήσαμε σὲ μιὰ ἀπὸ τὶς προηγούμενες Κυριακές. Ὅταν τελείωσαν οἱ διωγμοί, τότε σταμάτησε τὸ μαρτύριο τῶν Χριστιανῶν, ἔπαυσε νὰ χύνεται τὸ αἷμα τους, ἀλλὰ ὅμως τὰ μυστικὰ καὶ ἀόρατα μαρτύρια δὲν σταμάτησαν. Τὸ μαρτυρικὸ πνεῦμα τῆς Ἐκκλησίας συνεχίσθηκε μὲ τὴν ζωὴ τῶν Ὁσίων καὶ Ἀσκητῶν.

Ἡ λέξη "ὅσιος" ἔχει πολλὲς σημασίες, ἀλλὰ ἐδῶ χρησιμοποιεῖται μὲ τὴν ἔννοια τοῦ εὐσεβοῦς, τοῦ ἀφοσιωμένου στὸν Θεό, τοῦ καθαροῦ, τοῦ ἁγνοῦ. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στὴν πρὸς Ἑβραίους ἐπιστολή του χρησιμοποιεῖ αὐτὸν τὸν ὅρο γιὰ τὸν Χριστό, τὸν μεγάλο ἀρχιερέα, λέγοντας: "Τοιοῦτος γὰρ ἡμῖν ἔπρεπεν ἀρχιερεύς, ὅσιος, ἄκακος, ἀμίαντος, κεχωρισμένος ἀπὸ τῶν ἁμαρτωλῶν καὶ ὑψηλότερος τῶν οὐρανῶν γενόμενος" (Ἐβρ. ζ΄, 26). Ἐπειδὴ ὁ Μέγας Ἀρχιερεὺς εἶναι ὅσιος, γι' αὐτὸ καὶ οἱ Ἐπίσκοποι ποὺ εἶναι εἰς τύπον καὶ τόπον τοῦ Χριστοῦ πρέπει νὰ εἶναι ὅσιοι, κατὰ τὸν λόγο τοῦ Ἀποστόλου Παύλου: "δεῖ γὰρ τὸν ἐπίσκοπον... εἶναι φιλόξενον, φιλάγαθον, σώφρονα, δίκαιον, ὅσιον, ἐγκρατῆ..." (Τίτ. α΄, 8). Ἀλλὰ αὐτὴν τὴν ὁσιότητα πρέπει νὰ ἔχουν ὅλοι οἱ Χριστιανοὶ καὶ μάλιστα οἱ προσευχόμενοι, γι αὐτὸ καὶ λέγει πάλι ὁ Ἀπόστολος Παῦλος: "Βούλομαι οὗν προσεύχεσθαι τοὺς ἄνδρας ἐν παντὶ τόπῳ, ἐπαίροντας ὁσίους χεῖρας χωρὶς ὀργῆς καὶ διαλογισμοῦ" (Α' Τίμ. β΄, 8).

Εἰδικὰ μὲ τὸν ὅρο αὐτὸν χαρακτηρίσθηκαν οἱ ἅγιοι Πατέρες, ἐκεῖνοι ποὺ ἔζησαν ἀσκητικὴ καὶ ὁσιακὴ ζωή, ἀγωνίσθηκαν σὲ ὅλη τους τὴν ζωὴ σὲ Μοναστήρια, σὲ ἐρήμους, σὲ σπήλαια γιὰ νὰ ἐφαρμόσουν τὶς ἐντολὲς τοῦ Χριστοῦ καὶ εἶχαν ὁσιακὰ τέλη. Γι αὐτὸ στὰ συναξάρια λέγεται γι αὐτοὺς ἐν "εἰρήνῃ τελειοῦται".

Ἐὰν οἱ μάρτυρες ἀξιώθηκαν νὰ χύσουν τὸ αἷμα τους καὶ νὰ δώσουν τὴν ζωή τους γιὰ τὴν δόξα τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς Ἐκκλησίας, οἱ Ὅσιοι καὶ Ἀσκητὲς ποὺ ἔζησαν σὲ περίοδο εἰρήνης τῆς Ἐκκλησίας ἀπεδείχθησαν οἱ "μάρτυρες τὴ προαιρέσει", κατὰ τὴν ἔκφραση τοῦ Μεγάλου Ἀθανασίου. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι εἶχαν τὴν ἁγιασμένη ζωὴ τῶν μαρτύρων, εἶδαν τὸν Θεὸ καὶ εἶχαν κοινωνία μαζὶ Τοῦ, εἶχαν μέσα τους τὴν ἐπιθυμία καὶ τὴν ἔμπνευση νὰ μαρτυρήσουν γιὰ τὸν Χριστό, ἀλλὰ δὲν τοὺς δόθηκε ἡ δυνατότητα νὰ τὸ πράξουν. Στὴν πραγματικότητα, ὅμως, ἔζησαν σὲ ὁλόκληρη τὴν ζωή τους τὸ ἐπίπονο μαρτύριο τοῦ ἀγῶνος γιὰ νὰ ὑπερβοῦν τὰ πάθη καὶ τὸν θάνατο ποὺ ὑπάρχει μέσα στὸν ἄνθρωπο, καὶ νὰ νικήσουν τὸν διάβολο καὶ τὶς μεθοδεῖες του.

Ὅταν διαβάση κανεὶς τὸν βίο τοῦ Μεγάλου Ἀνωνίου, ποὺ τὸν ἔγραψε ὁ στῦλος τῆς Ὀρθοδοξίας Μέγας Ἀθανάσιος, θὰ δὴ ἐκεῖ το πῶς ὁ Μέγας Ἀντώνιος σὲ ὅλη του τὴν ζωὴ ὑπέστη τὸ πολυχρόνιο μαρτύριο ἐναντίον τοῦ διαβόλου καὶ ἔζησε τὴν δόξα τῆς μαρτυρικῆς ζωῆς. Αὐτὸ τὸ βλέπει κανεὶς καὶ ὅταν διαβάση ὅλα τὰ Συναξάρια τῶν Ὁσίων καὶ Ἀσκητῶν, ἀλλὰ καὶ τὸ περίφημο βιβλίο ποὺ συνέγραψε ὁ ὅσιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης, ποὺ λέγεται "Κλῖμαξ".

Τόσο οἱ Μάρτυρες τοῦ αἵματος, ὅσο καὶ οἱ Μάρτυρες τῆς συνειδήσεως πρέπει νὰ εἶναι τὰ πρότυπά μας. Αὐτοὶ εἶναι τὰ μεγαλύτερα ἀδέλφια μας ποὺ ἀγωνίσθηκαν στὸν στίβο τῆς ζωῆς, αὐτοὶ εἶναι οἱ μαθητὲς τοῦ Πνεύματος. Καὶ ἐμεῖς τώρα καθόμαστε στὶς κερκίδες αὐτοῦ τοῦ πνευματικοῦ σταδίου καὶ βλέπουμε τοὺς ἀγῶνες τους καὶ θαυμάζουμε τὴν καρτερία τους, τὴν ὑπομονή τους, καὶ τὴν δύναμή τους, ποὺ ἦταν δύναμη τοῦ Χριστοῦ. Πρέπει ὅμως καὶ ἐμεῖς κάποτε νὰ μὴ στεκόμαστε στὸν θαυμασμό, ἀλλὰ νὰ κατεβαίνουμε μέσα στὸ στάδιο γιὰ νὰ ἀγωνισθοῦμε καὶ ἐμεῖς τὸν καλὸν ἀγῶνα τῆς πίστεως, γιὰ νὰ λάβουμε τὸ στεφάνι τῆς ζωῆς.

Ὁ Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου ΙΕΡΟΘΕΟΣ