Κύριο θέμα: Στὴν Βασιλεύουσα λύθηκε τὸ ἀδιέξοδο τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων. Κωνσταντινούπολη - Ἱερουσαλήμ

Πρωτοπρεσβυτέρου π. Θωμᾶ Βαμβίνη

Τὸν τελευταῖο καιρὸ γίναμε θεατὲς καὶ ἀκροατὲς διαφόρων ἀπρεπειῶν ποὺ ἔγιναν στὸν Πατριαρχεῖο Ἱεροσολύμων. Ὄχι μόνον ἄνθρωποι ποὺ ἐκκλησιάζονται τακτικά, ἀλλὰ καὶ ἄνθρωποι οἱ ὁποῖοι ἔχουν μιὰ χαλαρὴ σχέση μὲ τὴν Ἐκκλησία, ἀκόμη δὲ καὶ οἱ τελείως ἄσχετοι, αἰσθάνθηκαν βαθυτάτη πικρία καὶ ἔκπληξη ἀπὸ τὰ γεγονότα, τοὺς ἀπρεπεῖς λόγους καὶ τὴν νοοτροπία μερικῶν Κληρικῶν, οἱ ὁποῖοι, οὕτως ἢ ἄλλως, ἔχουν ἀφιερώσει τὸν ἑαυτό τους στὸν Θεὸ καὶ τὴν διαφύλαξη τῶν ἱερῶν Προσκυνημάτων.

Μὲ τὸ πρόβλημα αὐτὸ ἀσχολήθηκε ἡ Σύνοδος τῶν Προκαθημένων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν ποὺ συγκλήθηκε στὴν Κωνσταντινούπολη τὴν 24 Μαΐου ἐ.ἔ.

Τὸ κείμενο τῆς ἀποφάσεως, μὲ τὴν δωρικότητα τοῦ ὕφους ποὺ τὸ διακρίνει, θέτει τὸν δάκτυλο ἐπὶ τὸν τύπον των ἥλων καὶ ἀντιμετωπίζει μὲ ἐκκλησιαστικὸ φρόνημα καὶ ὑψηλὸ αἴσθημα εὐθύνης τὴν κρίση ποὺ παρατηρήθηκε στὸ Πατριαρχεῖο Ἱεροσολύμων. Τὸ κείμενο αὐτὸ ἔχει ὡς ἑξῆς:

"Ἡ Σύνοδος τῶν Προκαθημένων τῶν κατὰ τόπους Ὀρθοδόξων Αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν καὶ Ἐκπροσώπων αὐτῶν (τῶν Ἐκκλησιῶν Σερβίας, Βουλγαρίας καὶ Τσεχικῶν Χωρῶν καὶ Σλοβακίας μὴ δυνηθεισῶν νὰ ἐκπροσωπηθοῦν), συνελθοῦσα ἐν τῷ Πανσέπτω Πατριαρχικῷ Ναῷ τοῦ Φαναρίου, κατόπιν προσκλήσεως τῆς Α.Θ. Παναγιότητος, τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου, τὴν 24ην Μαΐου 2005, συνεσκέφθη ἐπὶ τῆς δημιουργηθείσης ἐπ' ἐσχάτων ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ Ἱεροσολύμων καταστάσεως, καὶ κατόπιν μακρῶν διαβουλεύσεων ἤχθη εἰς τὴν ἀπόφασιν νὰ ἀπευθύνη ἀδελφικὴν ἔκκλησιν πρὸς τὸν Μάκ. Πατριάρχην Ἱεροσολύμων κ. Εἰρηναῖον ὅπως οἰκειοθελῶς ὑποβάλη τὴν παραίτησιν αὐτοῦ.

Τοῦτο ἐζήτησεν ἡ Σύνοδος μὴ συνελθοῦσα ὡς δικαστήριον ὡς θυσιαστικὴν πρᾶξιν πρὸς εἰρήνευσιν τῆς Ἐκκλησίας.

Τοῦ Μάκ. Πατριάρχου κ. Εἰρηναίου ἀρνηθέντος νὰ δεχθῇ τοῦτο, ἡ Σύνοδος τῶν Προκαθημένων ἀπεδέχθη ἔναντι τριῶν ἐπεχόντων τὴν ἀπόφασιν τῆς πλειοψηφίας τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων περὶ ἀποκηρύξεως τοῦ Πατριάρχου αὐτῶν, ὅπερ συνεπάγεται τὴν διαγραφὴν τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ ἐκ τῶν Ὀρθοδόξων Διπτύχων."

Εἶναι σαφὲς ὅτι ἡ Σύνοδος τῶν Προκαθημένων, ποὺ δὲν λειτούργησε ὡς Δικαστήριο, ἐπικύρωσε μὲ τὴν ἁρμοδιότητα τὴν ὁποία εἶχε, τὴν ἀπὸ 5 Μαΐου ἐ.ἔ. ἀπόφαση τῆς πλειοψηφίας τῶν μελῶν τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων περὶ ἀποκηρύξεως τοῦ Πατριάρχου τοὺς κ. Εἰρηναίου. Μὲ τὴν ἀπόφαση αὐτὴ στὴν οὐσία ἀπέρριψε καὶ διάφορες γνωμοδοτήσεις περὶ τῆς δῆθεν ἀντικανονικότητος τῆς ἀποφάσεως τῆς πλειοψηφίας τῶν μελῶν τῆς Συνόδου τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων, διότι ὁ λδ΄ Κανόνας τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, διαλαμβάνει μὲν ὅτι οἱ Ἐπίσκοποι μιᾶς Ἐπαρχίας νὰ μὴ κάνουν τίποτε χωρὶς τὴν γνώμη τοῦ Πρώτου, ἀλλὰ ταυτοχρόνως διαλαμβάνει ὅτι οὔτε καὶ ὁ Πρῶτος νὰ ἀποφασίζη χωρὶς τὴν γνώμη τῶν ἄλλων Συνοδικῶν. Ἀπόρροια αὐτῆς τῆς ἀποδοχῆς εἶναι ἡ διαγραφὴ τοῦ ὀνόματος τοῦ Πατριάρχου Εἰρηναίου ἀπὸ τὰ Δίπτυχα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Πρόκειται γιὰ ἔκπτωση τοῦ κ. Εἰρηναίου ἀπὸ τὸν Πατριαρχικὸ Θρόνο.

Ὁ Μητροπολίτης μας σὲ τηλεοπτικὴ παρουσία του στὴν ΝΕΤ, τὴν 25η Μαΐου, ἐκτὸς ἀπὸ τὴν τοποθέτησή του γιὰ τὴν ἀπόφαση τῆς Συνόδου τῶν Προκαθημένων, τόνισε ὅτι μετὰ τὴν ἀπόφαση ἀρχίζουν τὰ δύσκολα, γι' αὐτὸ ἀπαιτεῖται νὰ αὐξηθῇ τὸ αἴσθημα τῆς πνευματικῆς εὐθύνης ὅλων γιὰ τὴν λύση τῶν θεμάτων. Συγκεκριμένα τόνισε τὰ ἑξῆς σημεῖα:

1. Θὰ πρέπη νὰ γίνη σεβαστὴ ἀπὸ ὅλες τὶς Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες ἡ ἀπόφαση τῆς Συνόδου τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Δὲν πρέπει ἐπ' οὐδενὶ λόγῳ νὰ ὑπονομευθῇ αὐτὴ ἡ ἀπόφαση καὶ ὁ ρόλος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ἀπὸ τὶς Ἐκκλησίες ποὺ ὑπέγραψαν ἢ ποὺ δὲν συμμετεῖχαν ἢ ποὺ ἐπεῖχαν κατὰ τὴν ψηφοφορία. Δηλαδή, δὲν πρέπει ἡ κρίση τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων νὰ ἐπεκταθῇ καὶ νὰ προσβάλη τὴν ἑνότητα τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν. Ἐπίσης ἡ ἑνότητα μεταξὺ τῶν Προκαθημένων δὲν πρέπει νὰ διασπασθῇ κατὰ τὶς μετέπειτα ἐξελίξεις στὸ Πατριαρχεῖο Ἱεροσολύμων καὶ κατὰ τὴν διαδικασία ἐκλογῆς τοῦ νέου Πατριάρχου Ἱεροσολύμων.

2. Ὁ πρ. Ἱεροσολύμων κ. Εἰρηναῖος θὰ πρέπη, ἔστω καὶ τὴν τελευταία στιγμή, νὰ ἀποδεχθῇ αὐτὴν τὴν ἀπόφαση καὶ νὰ μὴ συντελέση στὸν διχασμὸ τῆς Ἐκκλησίας. Νὰ ἐπαναλάβη τὸν λόγο τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου "ἑκὼν ἄπειμι". Δὲν πρέπει νὰ στηριχθῇ σὲ κοσμικὲς ἀρχές, γιατί αὐτὸ θὰ εἶναι ἀντίθετο μὲ τὸν λ΄ Κανόνα τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων. Τελικὰ οἱ ἅγιοι πρέπει νὰ εἶναι τὰ πρότυπά μας.

3. Θὰ πρέπη ὅλοι οἱ Ἁγιοταφίτες Πατέρες νὰ ἀντιμετωπίσουν τὸ πρόβλημα αὐτὸ μὲ ἐκκλησιαστικὸ φρόνημα, ποὺ σημαίνει θὰ πρέπη νὰ φθάσουν μέχρι τὴν ἐκλογὴ τοῦ νέου Πατριάρχου μὲ ἑνότητα, ψυχραιμία καὶ νηφαλιότητα. Δὲν πρέπει νὰ ἐπιτρέψουν νὰ εἰσέλθη μεταξύ τους ἡ διχόνοια καὶ ἡ φιλοπρωτία. Οὔτε θὰ πρέπη νὰ παρατηρηθῇ τὸ φαινόμενο τοῦ ρεβανσισμοῦ.

4. Θὰ πρέπη νὰ ἀντιμετωπισθῇ μὲ σοβαρότητα ἡ περίοδος μετὰ τὴν ἐκλογὴ τοῦ νέου Πατριάρχου Ἱεροσολύμων. Δηλαδὴ τὸ πρόσωπο ποὺ θὰ ἐκλεγῇ Πατριάρχης Ἱεροσολύμων πρέπει νὰ διακρίνεται ἀπὸ νηφιαλιότητα καὶ ψυχραιμία, ταπείνωση, ἐκκλησιαστικὸ φρόνημα καὶ θεολογικὴ παιδεία, διότι θὰ ἀναλάβη τὸ βαρὺ φορτίο νὰ ἐπουλώση τὰ τραύματα, νὰ θεραπεύση τὶς πληγὲς καὶ νὰ ἀναβαθμίση τὸ πνευματικὸ κῦρος τῆς Ἁγιοταφικῆς Ἀδελφότητας. Οἱ τρόποι εἶναι πολλοὶ καὶ οἱ Ἁγιοταφίτες ποὺ ἀγαποῦν τὴν Ἐκκλησία τους θὰ τοὺς βροῦν.

Εὐχόμαστε ὁ Χριστός, ποὺ εἶναι κεφαλὴ τῆς Ἐκκλησίας καὶ ὁ Ὁποῖος δίδαξε, ἔπαθε καὶ ἀναστήθηκε στὰ Ἱεροσόλυμα, νὰ φωτίση μὲ τὸ ἀναστάσιμο φῶς καὶ νὰ θεραπεύση τὶς πληγές.