Ἀπὸ τὸ Ἁγιολόγιο τοῦ μηνός: Ἅγιος Εὐφρόσυνος ὁ Μάγειρας, 11 Σεπτεμβρίου

Πρωτοπρεσβύτερου π. Γεωργίου Παπαβαρνάβα

Μέσα στὸν πνευματικὸν λειμῶνα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας συναντᾶ κανεὶς διάφορα ἄνθη ποὺ ὅλα μὲν εἶναι ὄμορφα, τὸ καθένα ὅμως ἔχει τὸ δικό του χρῶμα καὶ ἄρωμα καὶ τὴν δική του ξεχωριστὴ μοσχοβολιά. Δηλαδή, μέσα στὸ Ἁγιολόγιό της συναντᾶ κανεὶς ἀνθρώπους, ποὺ ἔχουν ὅλοι ὡς χαρακτηριστικὸ γνώρισμα τὴν ἁγιότητα, ἀλλὰ ποὺ ὅμως εἶναι ἐντελῶς διαφορετικοὶ μεταξύ τους, ἐπειδὴ ὁ καθένας ἔχει τὰ δικά του προσωπικὰ χαρίσματα, τὸν δικό του χαρακτῆρα, τὴν δική του νοοτροπία καὶ τὸν δικό του ξεχωριστὸν τρόπο σκέψης καὶ ζωῆς. Ἔρχεται κανεὶς σὲ ἐπαφὴ μὲ ἀνθρώπους ποὺ ἔζησαν σὲ διάφορες ἐποχὲς καὶ σὲ διαφορετικὲς συνθῆκες ζωῆς, ποὺ προέρχονται ἀπὸ ὅλες τὶς λεγόμενες κοινωνικὲς τάξεις καὶ ἀπὸ ὅλα τὰ ἐπαγγέλματα καὶ λειτουργήματα. Κάποιοι ἦσαν γιατροί, ἄλλοι ἐκπαιδευτικοί, νομικοί, ἠθοποιοί, ταχυδρόμοι, μάγειροι, ξενοδόχοι, ἐργάτες, ἀγρότες κ.λ.π. Πολλοὶ ἀπὸ αὐτοὺς ἦσαν ἐγγράμματοι, ἄλλοι ὀλιγογράμματοι καὶ ἄλλοι πάλι τελείως ἀγράμματοι, σίγουρα ὅμως ὅλοι ἦσαν σοφοὶ κατὰ Θεόν. Καὶ αὐτὸ φανερώνει το ὅτι κανένα βιοποριστικὸ ἐπάγγελμα δὲν εἶναι σὲ θέση νὰ ἐμποδίση τὸν ἄνθρωπο νὰ ζήση σύμφωνα μὲ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ ἐπιτύχη τὸν προσωπικό του ἁγιασμό, ἐὰν βέβαια τὸ ἐπιθυμῇ πραγματικά.

Ὁ ἅγιος Εὐφρόσυνος ἐξασκοῦσε τὸ ἐπάγγελμα τοῦ μαγείρου καὶ μάλιστα ὅπως μαρτυρεῖ ὁ βιογράφος του ἦταν περιζήτητος στὸ εἶδος του, ἐπειδὴ ἔφτειαχνε πολὺ νόστιμα φαγητά. Ἦταν ἀγράμματος, ἀλλὰ ἀγαποῦσε πολὺ τὸν Θεὸ καὶ ζοῦσε θεάρεστα. Ἦταν ἀσκητικότατος παρὰ τὸ ὅτι τὸ ἐπάγγελμά του τοῦ ἐπέτρεπε νὰ τρώγη πολλὰ καὶ εὔγευστα φαγητά. Τὰ χρήματα ποὺ τοῦ περίσσευαν ἀπὸ τὶς ἑκούσιες στερήσεις του τὰ κατέθετε στὴν τράπεζα τοῦ οὐρανοῦ, δηλαδὴ τὰ ἔδινε ἐλεημοσύνη στοὺς φτωχούς. Κάποια στιγμὴ ἐγκατέλειψε τὸν κόσμο καὶ πῆγε σὲ μοναστήρι, ὅπου καὶ ἐκεῖ ἐξασκοῦσε τὸ διακόνημα τοῦ μαγείρου, ἀλλὰ μὲ μιὰ διαφορά. Ἐνῷ στὰ κοσμικὰ μαγειρεῖα, μὲ τὴν τέχνη καὶ τὴν ἐμπειρία ποὺ διέθετε, ἔφτειαχνε εὔγευστα φαγητά, ἀντίθετα στὸ μοναστήρι τὰ φαγητὰ ποὺ ἑτοίμαζε ἦταν μετριότατα. Στοὺς συμμοναστές του ποὺ τὸν ρωτοῦσαν γιατί τὸ κάνει αὐτό, ἐκεῖνος ἀπαντοῦσε ὅτι "ἡ καλὴ μαγειρικὴ δὲν εἶναι τόσο καλὸς βοηθὸς γιὰ τὴν βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Τὴν πολλὴ εὐφροσύνη ποὺ ζητοῦν τὰ σώματα, θὰ τὴν χάσουν κατ' ἀνάγκην οἱ ψυχὲς καὶ ἐγὼ δὲν ἔχω ἐδῶ προορισμὸ νὰ σᾶς κολάσω".

Τελείωσε τὴν ἐπίγεια ζωὴ τοῦ σὲ ἐρημικὸ Ἡσυχαστήριο καὶ μέχρι τὴν Δευτέρα Παρουσία τοῦ Χριστοῦ θὰ προγεύεται τὴν εὐφροσύνη τῶν ἀγαθῶν τῆς ἐπουρανίου Βασιλείας τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Ὁ βίος καὶ ἡ πολιτεία τοῦ ὁσίου Εὐφροσύνου μᾶς δίνουν τὴν ἀφορμὴ τὰ τονίσουμε τα παρακάτω:

Πρῶτον. Ὁ σκοπὸς τῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ὁ προσωπικός του ἁγιασμός. "Ἅγιοι γίνεσθε ὅτι ἐγὼ ἅγιος εἰμὶ" (Α' Πέτρ. α΄ 16). Αὐτὸ δὲν εἶναι ἀκατόρθωτο σὲ καμμιὰ ἐποχὴ καὶ γι' αὐτὸ πάντοτε ὑπῆρχαν Ἅγιοι καὶ θὰ ὑπάρχουν ἕως "τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος". Σίγουρα ὅμως εἶναι δύσκολο καὶ ἀπαιτεῖ μεγάλο κόπο, ἀφοῦ στὸν ἀγῶνα αὐτὸν ἔρχεται κανεὶς ἀντιμέτωπος μὲ τὸν διάβολο, τὴν ἁμαρτία καὶ τὰ πάθη του καὶ εἶναι ἀπαραίτητο νὰ ἔχη ζωντανὰ πρότυπα, ἐπειδὴ οἱ Ἅγιοι, παλαιοὶ καὶ σύγχρονοι, ἐμπνέουν μὲ τὸ παράδειγμά τους καὶ στηρίζουν μὲ τὶς πρεσβεῖες τους. Πρωτίστως ὅμως καὶ κυρίως ἀπαιτεῖται ἡ ὕπαρξη πνευματικοῦ πατέρα καὶ ὁδηγοῦ, γιατί, δυστυχῶς, πολλοὶ εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ πλανήθηκαν χωρὶς πνευματικὴ καθοδήγηση. Ὅταν κανεὶς πορεύεται μόνος του σίγουρα θὰ χάση τὸν δρόμο τῆς πνευματικῆς ἀνόδου, ἐπειδὴ εἶναι ἀνηφορικὸς καὶ δύσβατος καὶ κρύβει πολλὲς παγίδες τὶς ὁποῖες στήνει ὁ διάβολος καὶ ἀπὸ τὶς ὁποῖες δὲν μπορεῖ κανεὶς νὰ ξεφύγη χωρὶς ὑπακοὴ καὶ ταπεινοφροσύνη. Ὁ ἅγιος Ἀντώνιος εἶδε τὶς παγίδες ποὺ στήνει ὁ διάβολος στοὺς πνευματικοὺς ἀγωνιστὲς καὶ διερωτήθηκε: "ποιός ἄραγε μπορεῖ νὰ ξεφύγη ἀπὸ αὐτές; Καὶ ἄκουσε τὴν φωνὴ τοῦ Κυρίου νὰ τοῦ λέγη: "ἡ ταπεινοφροσύνη".

Δεύτερον. Κάποιοι ἰσχυρίζονται ὅτι αὐτὰ ποὺ διδάσκει τὸ Εὐαγγέλιο δὲν ἐφαρμόζονται σήμερα καὶ μάλιστα μέσα στὴν κοινωνία ποὺ ὑπάρχουν πολλὰ προβλήματα καὶ μεγάλοι πειρασμοί. Σίγουρα ὑπάρχουν ἐμπόδια καὶ πειρασμοὶ στὴν κοινωνία, ἀλλὰ καὶ στὴν ἔρημο νὰ πάη κανεὶς καὶ νὰ ζῇ μόνος του καὶ πάλι θὰ πειράζεται ἀπὸ τὰ πάθη ποὺ κουβαλᾶ μέσα του καὶ ἀπὸ τὸν διάβολο. Ἑπομένως, τὰ παραπάνω δὲν εὐσταθοῦν καὶ αὐτὸ φαίνεται καθαρὰ στὸν βίο καὶ τὴν πολιτεία τοῦ ἁγίου Εὐφροσύνου, ὁ ὁποῖος ἔζησε ἀρκετὰ χρόνια μέσα στὴν κοινωνία καὶ μάλιστα λόγῳ τοῦ ἐπαγγέλματός του εἶχε καθημερινὴ ἐπαφὴ μὲ πολλοὺς ἀνθρώπους. Ἀντιμετώπισε μεταξὺ τῶν ἄλλων πολλῶν δυσκολιῶν καὶ τὸν πειρασμὸ τῆς γαστριμαργίας καὶ τῆς λαιμαργίας, τὸν ὁποῖο ὅμως νίκησε μὲ τὴν ἐγκράτεια καὶ τὴν ἐλεημοσύνη. Ἑπομένως, δὲν ὑπάρχει κανένα ἐμπόδιο γιὰ ἐκεῖνον ποὺ ἐπιθυμεῖ νὰ βιώση τὴν πνευματικὴ ζωὴ καὶ νὰ ἐπιτύχη τὸν προσωπικό του ἁγιασμό, παρὰ μόνον ἡ ἔλλειψη διάθεσης καὶ ἡ ὑποδούλωση στὰ ἄλογα πάθη.

Ἄλλοι πάλι προβάλλουν σὰν ἐπιχείρημα τῆς πνευματικῆς τους ἔνδειας καὶ ραθυμίας το ὅτι δὲν γνωρίζουν πολλὰ γράμματα. Εἶναι ὅμως ἀποδεδειγμένο ἀπὸ τὴν καθημερινὴ πεῖρα τῆς ζωῆς τὸ γεγονὸς ὅτι ὑπάρχουν ἀγράμματοι ποὺ εἶναι ἐνάρετοι καὶ ἅγιοι, ὅπως ὑπάρχουν καὶ ἐγγράμματοι ποὺ εἶναι ἄθεοι ἢ πλανεμένοι ἢ ζοῦν καθημερινὰ στὴν παρανομία. Ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς ἔλεγε ὅτι τὸ κακὸ στὸν κόσμο θὰ ἔλθη ἀπὸ τοὺς μορφωμένους, ποὺ ζοῦν χωρὶς τὴν πίστη στὸν ἀληθινὸ Θεὸ τῆς Ἐκκλησίας, ἐνῷ, ὅπως εἶναι γνωστόν, πρωτοστατοῦσε στὸ κτίσιμο σχολείων, γιὰ νὰ μάθουν κυρίως οἱ νέοι καὶ τὰ παιδιὰ νὰ μελετοῦν τὴν Ἁγία Γραφή, γιὰ νὰ προκόψουν.

Ὁ ἅγιος Εὐφρόσυνος πρέπει νὰ ἀποτελῇ γιὰ ὅλους μας πρότυπο ζωῆς, σὲ ὅποια ἀπὸ τὶς λεγόμενες κοινωνικὲς τάξεις καὶ ἂν ἀνήκουμε καὶ ὅποιο ἐπάγγελμα καὶ ἂν ἐξασκοῦμε.–