Ἀντιφώνηση Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου: Τὸ "συντονιστικὸν κέντρον" τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν

Ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως-Νέας Ρώμης καὶ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου

πρὸς τὸν Μητροπολίτη Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου κ. Ἰερόθεο καὶ τὸν ὅμιλο προσκυνητῶν ἀπὸ τὴν Ἱερὰ Μητρόπολη Ναυπάκτου στὸ Πατριαρχεῖο

Ἀντιφώνηση (ἀπομαγνητοφωνημένη - Τετάρτη, 31-8-2005)

Τώρα, μετὰ τὴ σοφία τοῦ Ἁγίου Ναυπάκτου, ἐγὼ πῶς νὰ τολμήσω νὰ ὁμιλήσω;

Θὰ σᾶς πῶ λίγα ἁπλὰ λόγια ἀπὸ τὴν καρδιά μου.

Μόλις πρὶν λίγα λεπτά, πρὶν πέντε λεπτά, βγήκαμε ἀπὸ τὴν Ἱερὰ Σύνοδο. Συνεδριάζουμε ἀπὸ τὸ πρωΐ σήμερα καὶ χθὲς ὅλη τὴν ἡμέρα. Ἕνας ἀπὸ τοὺς ἁγίους Συνοδικοὺς εἶναι δίπλα μου, ὁ ἅγιος Σικάγου, ἀπὸ τὴν μακρινὴ Ἀμερική. Ξέρετε ὅτι πέρυσι τὸν Μάρτιο διευρύναμε τὴν Σύνοδό μας καὶ ἔχουμε ἀδελφοὺς τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου ἀπὸ τὸ Ἐξωτερικὸ ἐκ περιτροπῆς, ἀδελφοὺς οἱ ὁποῖοι καλύπτουν ὅλη τὴν γεωγραφικὴ περιοχὴ τῆς δικαιοδοσίας τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου. Αὐτὴν τὴν στιγμὴ ὁ ἅγιος Σικάγου ἐκπροσωπεῖ τὸ ἐκκλησιαστικὸ θέμα τῆς Ἀμερικῆς, ὁ ἅγιος Ἰταλίας τὴν Εὐρώπη, ὁ ἅγιος Χανίων τὴν Κρήτη καὶ οὕτω καθ' ἑξῆς, ἀπουσιάζει αὐτὴν τὴν φορὰ ὁ ἅγιος Τορόντου, γιατί εὑρίσκεται εἰς τὴν Ἀρμενίαν. Καὶ ἑτοιμαζόμεθα, μόλις τελείωσε ἡ Σύνοδος, μεσολαβεῖ ἡ συνάντησίς μας, ἑτοιμαζόμεθα γιὰ τὸν Ἑσπερινὸν τῆς αὐριανῆς μεγάλης ἑορτῆς τῆς Ἰνδίκτου καὶ τῆς Παναγίας της Παμμακαρίστου, ἡ ὁποία τιμᾶται πρώτη Σεπτεμβρίου, τῆς ὁποίας ἡ ψηφιδωτὴ εἰκόνα τοῦ 12ου αἰῶνος, ἐὰν ὄχι καὶ ἐνωρίτερον, εὑρίσκεται εἰς τὸ δεξιὸν κλίτος τοῦ Πατριαρχικοῦ Ναοῦ, ἀπόψε θὰ εἶναι ἐκτεθειμένη εἰς τὸν σολέα εἰς προσκύνησιν, καὶ εἶναι αὐτὴ ἡ εἰκόνα της Παμμακαρίστου ἡ ἐφέστειος εἰκόνα τοῦ Μεγάλου Μοναστηριοῦ, ποὺ εἶναι ἡ Μεγάλη τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία.

Αὐτὴ ἡ ἀκρόασις, ἡ συνάντησίς μας, μεταξὺ τῆς Συνοδικῆς Λειτουργίας καὶ τῆς προσευχητικῆς ἐν συνεχείᾳ συνάξεώς μας, μοῦ δίνει ἰδιαίτερη χαρὰ καὶ μὲ ἀναπαύει ἀπὸ τὸν κόπον τῶν διημέρων Συνεδριάσεων. Κατ' ἀρχὴν εἶναι πάντοτε χαρά μου, ὅταν δέχομαι εὐλαβεῖς προσκυνητὰς ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα, τελευταίως ἀπὸ τὴν Κύπρο ἔχουμε πάρα πολλοὺς προσκυνητὰς καὶ ἀπὸ ἄλλα μέρη τοῦ κόσμου, ἀλλὰ πιὸ πολὺ ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα, ἀπ' ὅπου εἴχαμε μόνον τὸ Πάσχα γύρω στὶς 35.000 προσκυνητάς, ὑπολογίζεται ὅτι ὅλο τὸ 2005 ὁ ἀριθμὸς τῶν ἐξ Ἑλλάδος προσκυνητῶν θὰ φθάση τὶς 500.000 ἐδῶ εἰς τὴν Πόλιν.

Λοιπὸν ὄχι μόνον γι' αὐτὸν τὸν λόγο, ἐπειδὴ πάντοτε χαίρομαι νὰ ὑποδέχομαι τοὺς καλοὺς Χριστιανούς μας, ποὺ ἔρχονται μὲ μεγάλη λαχτάρα καὶ μὲ μεγάλη νοσταλγία στὴν Κωνσταντινούπολη, στὸ Φανάρι, στὴν Μεγάλη τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία, στὴν ἱστορία μας, στὶς δόξες μας καὶ στὰ παθήματα καὶ στὰ μαρτύρια –ὅλων αὐτῶν τῶν πραγμάτων εἶσθε προσκυνηταί– ἀλλὰ ἐπὶ πλέον καὶ διὰ τὸν λόγον ὅτι ἡγεῖται αὐτοῦ τοῦ προσκυνήματός σας ὁ ἀδελφὸς ἅγιος Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου πρὸς τὸν ὁποῖον ἡ ἀγάπη μας, ἡ ἐκτίμησίς μας, εἶναι μεγάλη καὶ εἰλικρινὴς καὶ ἀπερίγραπτος, ὄχι μόνον διότι εἴμαστε φίλοι προσωπικά, γνωριζόμαστε πολλὰ χρόνια, ἀλληλογραφούσαμε ἀπὸ τότε ποὺ ἦταν ἀρχιμανδρίτης, ἀλλὰ διότι ἐκφράζει ἕνα ὑγιὲς ἐκκλησιαστικὸ φρόνημα, ἐκφράζει μὲ τὰ λόγια του καὶ μὲ τὰ βιβλία του καὶ μὲ τὰ ἔργα του μίαν ὀρθὴν ἐκκλησιολογίαν. Ὡς Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον του εἴμεθα εὐγνώμονες, διότι καλλιεργεῖ τὰ θεολογικὰ γράμματα, διότι τιμᾶ τὴν Ἱεραρχίαν τῆς Αὐτοκεφάλου Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος, διότι ὑποστηρίζει μετὰ παρρησίας καὶ πειθοῦς τὰ δίκαια τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου, ἰδιαιτέρως κατὰ τὸ περσινὸν ἔτος καὶ τὸ 2003 ποὺ εἶχε ἐκσπάσει, ὡς μὴ ὤφελε, ἡ κρίσις εἰς τὰς σχέσεις Ἐκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως καὶ Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ὁ ἅγιος Ναυπάκτου ἔδωσε τὴν καλὴν μαρτυρίαν. Μὲ σθένος καὶ μὲ παρρησία διετύπωσε τὰ πιστεύματά του τὰ ἐσωτερικά, τὰ θεολογικά, ἔγραψε εἰδικὸ βιβλίο, ἀρθρογράφησε καὶ συνεχίζει νὰ τὸ κάνη, καὶ μᾶς ἀναπαύει, μᾶς ἐνισχύει.

Ὅταν βλέπουμε ὅτι ὑπάρχουν τέτοιοι σοφοὶ Ἱεράρχες ποὺ οἰκοδομοῦν τὸ Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας καὶ δίδουν μίαν καλήν, ἀρίστην μαρτυρίαν, δοξάζουμε τὸν Θεόν, ξεπερνοῦμε τὶς δυσκολίες, τὶς στενοχώριες, ποὺ προέρχονται πολλὲς φορὲς ἐξ οἰκείων –καὶ πάλιν λέγω ὡς μὴ ὤφελε– καὶ συνεχίζουμε τὸν καθημερινόν μας ἀγῶνα, ὁ ὁποῖος εἶναι σὲ πολλὰ μέτωπα, ἀλλὰ δὲν εἶναι τοῦ παρόντος νὰ ἐπεκταθῶ, ἐν πολλοῖς τὰ γνωρίζετε τὰ μέτωπα τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας, τὶς δυσκολίες της, τὶς στενοχώριες της, ἀλλὰ καὶ τὶς χαρές της, καὶ τὶς ἐλπίδες της, καὶ τὶς προσδοκίες της, γιὰ ἕνα καλύτερο αὔριο. Θέλουμε νὰ πιστεύουμε ὅτι μέσα στὴν διεθνῆ συγκυρία καὶ μέσα στὴν εὐρωπαϊκὴ προοπτικὴ τῆς Τουρκίας ἐκκολάπτεται, κυοφορεῖται αὐτὸ τὸ καλύτερο αὔριο καὶ αἰσιοδοξοῦμε καὶ προσευχόμεθα.

Πρὶν ἀπὸ λίγο διάστημα ὁ ἅγιος Ναυπάκτου γιόρτασε τὰ δέκα χρόνια τῆς ἐπισκοπικῆς διακονίας του, ζήτησε τὶς εὐχὲς τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας, φυσικὰ ἀνταποκρίθηκα μετὰ πάσης προθυμίας καὶ χαρᾶς καὶ διετύπωσα τὰ αἰσθήματά μας στὸ συγχαρητήριο γράμμα ποὺ τοῦ ἔστειλα. Ἀλλὰ ἀσφαλῶς αὐτὸ τὸ γράμμα, τὸ ὁποῖον θὰ διαβάσετε καὶ στὴν ἐφημερίδα –τὴν ὡραίαν ἐφημερίδα, τὴν πολυσέλιδη τῆς Μητροπόλεώς του, τὴν ὁποία πάντοτε χαιρόμεθα ὅταν λαμβάνουμε καὶ εἴτε ἁπλῶς ξεφυλλίζουμε, εἴτε διαβάζουμε μερικὰ ἀπὸ τὰ ἄρθρα της– σὲ αὐτὸ τὸ γράμμα δὲν ἦταν δυνατὸν νὰ ἐκφράσουμε ὅλα ὅσα αἰσθανόμεθα διὰ τὸ πρόσωπόν του, διὰ τὴν σοφία του, καὶ διὰ τὴν διακονίαν του, καὶ τὴν δεκαετῆ ἐπισκοπικὴ καὶ τὴν προηγούμενη ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ διακονία του καὶ τὴν συγγραφική του δράση. Τὰ αἰσθήματά μας εἶναι πολὺ πλουσιότερα καὶ ἀνέκφραστα.

Ὁ Θεὸς νὰ σᾶς πολυετῆ, ἅγιε ἀδελφέ, νὰ ἔχουμε πολλὲς εὐκαιρίες εὐτυχοῦς ἐπανασυναντήσεως. Αὔριο θὰ χοροστατήσετε μαζί μας, θὰ ὑπογράψετε εἰς τὸν Κώδικα τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας τὰς ἀπαρχὰς τοῦ νέου ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους.

Ἐγὼ θὰ εἶμαι στὴν Ἑλλάδα σὲ λίγες ἡμέρες, σὲ δύο ἑβδομάδες, θὰ ἐπισκεφθῶ τὶς Μητροπόλεις Ἐδέσσης καὶ Φλωρίνης, προσκεκλημένος τῶν οἰκείων Ἱεραρχῶν καὶ ἐν συνεχείᾳ θὰ κατεβῶ διὰ δύο-τρεὶς ἡμέρας εἰς τὰς Ἀθήνας γιὰ ὁρισμένες ἐπικοινωνίες, ἀλλὰ τὸ πλήρωμα τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος εἶναι στὴν σκέψη, στὴν καρδιὰ καὶ στὴν προσευχή μας, ὄχι μόνον ὅταν ὁ Πατριάρχης βρίσκεται στὴν Ἑλλάδα, ἀλλὰ διαρκῶς καὶ συνεχῶς. Εἴμεθα μία οἰκογένεια, τὸ Αὐτοκέφαλο τοῦ 1850 μπορεῖ νὰ ἄλλαξε ὁρισμένα πράγματα διοικητικῶς, ἀλλὰ ψυχικῶς εἴμεθα μέσα στὴν ἴδια οἰκογένεια, τὸ ἴδιο Γένος, καὶ ἡ προσευχὴ εἶναι μία γέφυρα ποὺ ἑνώνει, ὄχι μόνον τὶς κοντινὲς Χῶρες τῆς Ἑλλάδος καὶ τῆς Τουρκίας, ἀλλὰ καὶ τὴν μακρινὴ Ἀμερική.

Εἴμεθα περήφανοι καὶ εὐγνώμονες στὸν Θεὸ ποὺ ἔχουμε αὐτὲς τὶς ὀργανωμένες Ἐπαρχίες τοῦ Θρόνου σὲ ὅλα τὰ μήκη καὶ τὰ πλάτη τῆς γῆς, κατὰ τὰ ἀπὸ αἰώνων, ἀπὸ τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων ἤδη δίκαια καὶ προνόμια τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου καὶ ἔχουμε καλοὺς Ἱεράρχας, ὅπως ὁ ἅγιος Σικάγου ποὺ διαποιμαίνουν αὐτὲς τὶς Μητροπόλεις. Αὐτὴ ἡ οἰκουμενικότης ποὺ χαρακτηρίζει καὶ τὸν Ἑλληνισμὸ καὶ τὴν Ὀρθοδοξία, ἢ ἂν θέλετε καλύτερα τὴν Ρωμηοσύνη καὶ τὴν Ὀρθοδοξία, εἶναι καθημερινὰ βιώματα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου. Χθὲς καὶ σήμερα στὴν Σύνοδο μιλήσαμε γιὰ τὴν Ἐκκλησία τῆς Ἀμερικῆς ἐξ ἀφορμῆς τοῦ Κανονισμοῦ ἐκλογῆς βοηθῶν Ἐπισκόπων, γιὰ τὴν Νέα Ζηλανδία, τῆς ὁποίας ὁ Μητροπολίτης ὑπέβαλε οἰκειοθελῆ παραίτηση καὶ θὰ ἐκλέξουμε διάδοχό του περὶ τὰ μέσα Ὀκτωβρίου. Βλέπετε ὅτι μέσα σὲ δύο ἡμέρες παρήλασαν ἀπὸ τὰ Συνοδικὰ ἕδρανα ὅλες οἱ ἐκκλησιαστικὲς περιοχές, σχεδὸν ὅλες, τῆς Ὀρθοδοξίας. Μιλήσαμε γιὰ τὸ Μπουένος Ἄϊρες, γιὰ τὴν Μητρόπολή μας τῆς Νοτίου Ἀμερικῆς, γιὰ τὸ Μεξικό, γιὰ τὴν Νέα Ὑερσέη, γιὰ τὸ Χόνγκ-Κόνγκ. Σήμερα κατέφθασε ὁ ἅγιος Κορέας, θὰ τὸν δῆτε ἴσως στὸν Ἑσπερινὸ καὶ αὔριον ποὺ θὰ χοροστατήση μαζί μας. Εἶναι τόσο μεγάλη εὐλογία τοῦ Θεοῦ ἀπὸ αὐτὴν τὴν ἱστορικὴ Πόλη νὰ διαποιμαίνωνται ὅλες αὐτὲς οἱ Μητροπόλεις τοῦ Θρόνου καὶ νὰ διακονοῦνται ὅλες οἱ ἄλλες Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες, τῶν ὁποίων τὸ συντονιστικὸ κέντρο εἶναι καὶ θὰ παραμείνη, μὲ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο, ἡ Κωνσταντινούπολις.

Σὲ σᾶς ὅλους τοὺς λαϊκούς, μὲ ἐπί κεφαλῆς τοὺς Πατέρας, τοὺς ἀγαπητοὺς συλλειτουργούς, ἐκφράζω τὰ συγχαρητήριά μου, διότι ἔχετε Ποιμενάρχη τῆς ἐμβελείας καὶ τοῦ κύρους τοῦ ἀδελφοῦ Ἱεροθέου καὶ εἶσθε εὐλογημένοι ἀπ' τὸν Θεὸ ποὺ ἔχετε τέτοιον ἄξιον Ποιμενάρχην. Ὁ Θεὸς νὰ πολυετῆ καὶ ἐκεῖνον, νὰ τὸν φωτίζη, νὰ τὸν ἐμπνέη, νὰ σᾶς διαποιμαίνη πάντοτε καρποφόρως καὶ ἀποδοτικῶς, νὰ σᾶς ὁδηγῇ ὅλον ἕν καὶ περισσότερον κοντὰ στὸν Χριστόν.

Καὶ ἐπειδὴ πρέπει νὰ κατεβοῦμε καὶ στὸν Ἑσπερινόν, ἤδη καθυστερήσαμε, θὰ δώσω τὸν λόγον στὸν ἅγιο Σικάγου, ἂν θέλη νὰ σᾶς πῇ λίγα λόγια καὶ ἐκεῖνος καὶ μετὰ ὅλοι μαζὶ νὰ πᾶμε νὰ προσευχηθοῦμε καὶ νὰ δοξολογήσουμε τὸν Θεόν, γιὰ ὅλα καὶ ἰδιαιτέρως διὰ τὴν χαράν, καὶ τὴν εὐλογίαν τῆς συναντήσεώς μας, ἐν τῷ ὀνόματί Τοῦ. Καλῶς ἤλθατε. Ἄξιος.

***

Μητροπολίτης Σικάγου: ...(γνωρισθήκαμε μὲ τὸν ἅγιο Ναυπάκτου) στὴν Βοστώνη, ἀπὸ τότε σᾶς διάβαζα...

Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης: Εἰς πᾶσαν την γῆν ἐξῆλθεν ὁ φθόγγος αὐτοῦ!

Μητροπολίτης Σικάγου: Μάλιστα, ἂν τὸ θυμᾶται, τὸν ἐκάλεσα νὰ ἔλθη...

Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης: Ἐγὼ ἔδωσα στὸν Φιντὲλ Κάστρο ἕνα βιβλίον γιὰ τὸ Ἅγιον Ὅρος τοῦ Ἁγίου Ναυπάκτου καὶ μάλιστα τὸ ἱσπανικό!

Μητροπολίτης Σικάγου: ...ἐκάλεσα τὸν ἅγιον Ναυπάκτου νὰ μᾶς ἐπισκεφθῇ εἰς τὸ Σικάγον...

...