Αντιφώνηση Οικουμενικού Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου: Το “συντονιστικόν κέντρον” των Ορθοδόξων Εκκλησιών

Αντιφώνηση (απομαγνητοφωνημένη)

του Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως-Νέας Ρώμης και Οικουμενικού Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου

προς τον Σεβ. Μητροπολίτη Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιερόθεο και τον όμιλο προσκυνητών από την Ιερά Μητρόπολη Ναυπάκτου στο Πατριαρχείο

(Τετάρτη, 31-8-2005)

*

Τώρα, μετά τη σοφία του Αγίου Ναυπάκτου, εγώ πώς να τολμήσω να ομιλήσω;

Θα σάς πω λίγα απλά λόγια από την καρδιά μου.

Μόλις πριν λίγα λεπτά, πριν πέντε λεπτά, βγήκαμε από την Ιερά Σύνοδο. Συνεδριάζουμε από το πρωΐ σήμερα και χθές όλη την ημέρα. Ένας από τους αγίους Συνοδικούς είναι δίπλα μου, ο άγιος Σικάγου, από την μακρινή Αμερική. Ξέρετε ότι πέρυσι τον Μάρτιο διευρύναμε την Σύνοδό μας και έχουμε αδελφούς του Οικουμενικού Θρόνου από το Εξωτερικό εκ περιτροπής, αδελφούς οι οποίοι καλύπτουν όλη την γεωγραφική περιοχή της δικαιοδοσίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Αυτήν την στιγμή ο άγιος Σικάγου εκπροσωπεί το εκκλησιαστικό θέμα της Αμερικής, ο άγιος Ιταλίας την Ευρώπη, ο άγιος Χανίων την Κρήτη και ούτω καθ’ εξής, απουσιάζει αυτήν την φορά ο άγιος Τορόντου, γιατί ευρίσκεται εις την Αρμενίαν. Και ετοιμαζόμεθα, μόλις τελείωσε η Σύνοδος, μεσολαβεί η συνάντησίς μας, ετοιμαζόμεθα για τον Εσπερινόν της αυριανής μεγάλης εορτής της Ινδίκτου και της Παναγίας της Παμμακαρίστου, η οποία τιμάται πρώτη Σεπτεμβρίου, της οποίας η ψηφιδωτή εικόνα του 12ου αιώνος, εάν όχι και ενωρίτερον, ευρίσκεται εις το δεξιόν κλίτος του Πατριαρχικού Ναού, απόψε θα είναι εκτεθειμένη εις τον σολέα εις προσκύνησιν, και είναι αυτή η εικόνα της Παμμακαρίστου η εφέστειος εικόνα του Μεγάλου Μοναστηριού, που είναι η Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία.

Αυτή η ακρόασις, η συνάντησίς μας, μεταξύ της Συνοδικής Λειτουργίας και της προσευχητικής εν συνεχεία συνάξεώς μας, μου δίνει ιδιαίτερη χαρά και με αναπαύει από τον κόπον των διημέρων Συνεδριάσεων. Κατ’ αρχήν είναι πάντοτε χαρά μου, όταν δέχομαι ευλαβείς προσκυνητάς από την Ελλάδα, τελευταίως από την Κύπρο έχουμε πάρα πολλούς προσκυνητάς και από άλλα μέρη του κόσμου, αλλά πιο πολύ από την Ελλάδα, απ’ όπου είχαμε μόνον το Πάσχα γύρω στις 35.000 προσκυνητάς, υπολογίζεται ότι όλο το 2005 ο αριθμός των εξ Ελλάδος προσκυνητών θα φθάση τις 500.000 εδώ εις την Πόλιν.

Λοιπόν όχι μόνον γι’ αυτόν τον λόγο, επειδή πάντοτε χαίρομαι να υποδέχομαι τους καλούς Χριστιανούς μας, που έρχονται με μεγάλη λαχτάρα και με μεγάλη νοσταλγία στην Κωνσταντινούπολη, στο Φανάρι, στην Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία, στην ιστορία μας, στις δόξες μας και στα παθήματα και στα μαρτύρια –όλων αυτών των πραγμάτων είσθε προσκυνηταί– αλλά επί πλέον και δια τον λόγον ότι ηγείται αυτού του προσκυνήματός σας ο αδελφός άγιος Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου προς τον οποίον η αγάπη μας, η εκτίμησίς μας, είναι μεγάλη και ειλικρινής και απερίγραπτος, όχι μόνον διότι είμαστε φίλοι προσωπικά, γνωριζόμαστε πολλά χρόνια, αλληλογραφούσαμε από τότε που ήταν αρχιμανδρίτης, αλλά διότι εκφράζει ένα υγιές εκκλησιαστικό φρόνημα, εκφράζει με τα λόγια του και με τα βιβλία του και με τα έργα του μίαν ορθήν εκκλησιολογίαν. Ως Οικουμενικόν Πατριαρχείον του είμεθα ευγνώμονες, διότι καλλιεργεί τα θεολογικά γράμματα, διότι τιμά την Ιεραρχίαν της Αυτοκεφάλου Εκκλησία της Ελλάδος, διότι υποστηρίζει μετά παρρησίας και πειθούς τα δίκαια του Οικουμενικού Θρόνου, ιδιαιτέρως κατά το περσινόν έτος και το 2003 που είχε εκσπάσει, ως μη ώφελε, η κρίσις εις τας σχέσεις Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως και Εκκλησίας της Ελλάδος, ο άγιος Ναυπάκτου έδωσε την καλήν μαρτυρίαν. Με σθένος και με παρρησία διετύπωσε τα πιστεύματά του τα εσωτερικά, τα θεολογικά, έγραψε ειδικό βιβλίο, αρθρογράφησε και συνεχίζει να το κάνη, και μας αναπαύει, μας ενισχύει.

Όταν βλέπουμε ότι υπάρχουν τέτοιοι σοφοί Ιεράρχες που οικοδομούν το Σώμα της Εκκλησίας και δίδουν μίαν καλήν, αρίστην μαρτυρίαν, δοξάζουμε τον Θεόν, ξεπερνούμε τις δυσκολίες, τις στενοχώριες, που προέρχονται πολλές φορές εξ οικείων –καί πάλιν λέγω ως μη ώφελε– και συνεχίζουμε τον καθημερινόν μας αγώνα, ο οποίος είναι σε πολλά μέτωπα, αλλά δεν είναι του παρόντος να επεκταθώ, εν πολλοίς τα γνωρίζετε τα μέτωπα της Μεγάλης Εκκλησίας, τις δυσκολίες της, τις στενοχώριες της, αλλά και τις χαρές της, και τις ελπίδες της, και τις προσδοκίες της, για ένα καλύτερο αύριο. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι μέσα στην διεθνή συγκυρία και μέσα στην ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας εκκολάπτεται, κυοφορείται αυτό το καλύτερο αύριο και αισιοδοξούμε και προσευχόμεθα.

Πριν από λίγο διάστημα ο άγιος Ναυπάκτου γιόρτασε τα δέκα χρόνια της επισκοπικής διακονίας του, ζήτησε τις ευχές της Μεγάλης Εκκλησίας, φυσικά ανταποκρίθηκα μετά πάσης προθυμίας και χαράς και διετύπωσα τα αισθήματά μας στο συγχαρητήριο γράμμα που του έστειλα. Αλλά ασφαλώς αυτό το γράμμα, το οποίον θα διαβάσετε και στην εφημερίδα –τήν ωραίαν εφημερίδα, την πολυσέλιδη της Μητροπόλεώς του, την οποία πάντοτε χαιρόμεθα όταν λαμβάνουμε και είτε απλώς ξεφυλλίζουμε, είτε διαβάζουμε μερικά από τα άρθρα της– σε αυτό το γράμμα δεν ήταν δυνατόν να εκφράσουμε όλα όσα αισθανόμεθα δια το πρόσωπόν του, δια την σοφία του, και δια την διακονίαν του, και την δεκαετή επισκοπική και την προηγούμενη εν τη Εκκλησία διακονία του και την συγγραφική του δράση. Τα αισθήματά μας είναι πολύ πλουσιότερα και ανέκφραστα.

Ο Θεός να σάς πολυετή, άγιε αδελφέ, να έχουμε πολλές ευκαιρίες ευτυχούς επανασυναντήσεως. Αύριο θα χοροστατήσετε μαζί μας, θα υπογράψετε εις τον Κώδικα της Μεγάλης Εκκλησίας τας απαρχάς του νέου εκκλησιαστικού έτους.

Εγώ θα είμαι στην Ελλάδα σε λίγες ημέρες, σε δύο εβδομάδες, θα επισκεφθώ τις Μητροπόλεις Εδέσσης και Φλωρίνης, προσκεκλημένος των οικείων Ιεραρχών και εν συνεχεία θα κατεβώ δια δύο-τρείς ημέρας εις τας Αθήνας για ορισμένες επικοινωνίες, αλλά το πλήρωμα της Αγιωτάτης Εκκλησίας της Ελλάδος είναι στην σκέψη, στην καρδιά και στην προσευχή μας, όχι μόνον όταν ο Πατριάρχης βρίσκεται στην Ελλάδα, αλλά διαρκώς και συνεχώς. Είμεθα μία οικογένεια, το Αυτοκέφαλο του 1850 μπορεί να άλλαξε ορισμένα πράγματα διοικητικώς, αλλά ψυχικώς είμεθα μέσα στην ίδια οικογένεια, το ίδιο Γένος, και η προσευχή είναι μία γέφυρα που ενώνει, όχι μόνον τις κοντινές Χώρες της Ελλάδος και της Τουρκίας, αλλά και την μακρινή Αμερική.

Είμεθα περήφανοι και ευγνώμονες στον Θεό που έχουμε αυτές τις οργανωμένες Επαρχίες του Θρόνου σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γής, κατά τα από αιώνων, από των Οικουμενικών Συνόδων ήδη δίκαια και προνόμια του Οικουμενικού Θρόνου και έχουμε καλούς Ιεράρχας, όπως ο άγιος Σικάγου που διαποιμαίνουν αυτές τις Μητροπόλεις. Αυτή η οικουμενικότης που χαρακτηρίζει και τον Ελληνισμό και την Ορθοδοξία, ή αν θέλετε καλύτερα την Ρωμηοσύνη και την Ορθοδοξία, είναι καθημερινά βιώματα του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Χθές και σήμερα στην Σύνοδο μιλήσαμε για την Εκκλησία της Αμερικής εξ αφορμής του Κανονισμού εκλογής βοηθών Επισκόπων, για την Νέα Ζηλανδία, της οποίας ο Μητροπολίτης υπέβαλε οικειοθελή παραίτηση και θα εκλέξουμε διάδοχό του περί τα μέσα Οκτωβρίου. Βλέπετε ότι μέσα σε δύο ημέρες παρήλασαν από τα Συνοδικά έδρανα όλες οι εκκλησιαστικές περιοχές, σχεδόν όλες, της Ορθοδοξίας. Μιλήσαμε για το Μπουένος Άϊρες, για την Μητρόπολή μας της Νοτίου Αμερικής, για το Μεξικό, για την Νέα Υερσέη, για το Χόνγκ-Κόνγκ. Σήμερα κατέφθασε ο άγιος Κορέας, θα τον δήτε ίσως στον Εσπερινό και αύριον που θα χοροστατήση μαζί μας. Είναι τόσο μεγάλη ευλογία του Θεού από αυτήν την ιστορική Πόλη να διαποιμαίνωνται όλες αυτές οι Μητροπόλεις του Θρόνου και να διακονούνται όλες οι άλλες Ορθόδοξες Εκκλησίες, των οποίων το συντονιστικό κέντρο είναι και θα παραμείνη, με την Χάρη του Θεού το Οικουμενικό Πατριαρχείο, η Κωνσταντινούπολις.

Σε σάς όλους τους λαϊκούς, με επικεφαλής τους Πατέρας, τους αγαπητούς συλλειτουργούς, εκφράζω τα συγχαρητήριά μου, διότι έχετε Ποιμενάρχη της εμβελείας και του κύρους του αδελφού Ιεροθέου και είσθε ευλογημένοι απ’ τον Θεό που έχετε τέτοιον άξιον Ποιμενάρχην. Ο Θεός να πολυετή και εκείνον, να τον φωτίζη, να τον εμπνέη, να σάς διαποιμαίνη πάντοτε καρποφόρως και αποδοτικώς, να σάς οδηγή όλον έν και περισσότερον κοντά στον Χριστόν.

Και επειδή πρέπει να κατεβούμε και στον Εσπερινόν, ήδη καθυστερήσαμε, θα δώσω τον λόγον στον άγιο Σικάγου, αν θέλη να σάς πη λίγα λόγια και εκείνος και μετά όλοι μαζί να πάμε να προσευχηθούμε και να δοξολογήσουμε τον Θεόν, για όλα και ιδιαιτέρως δια την χαράν, και την ευλογίαν της συναντήσεώς μας, εν τω ονόματί Του. Καλώς ήλθατε. Άξιος.

* * *

...

Μητροπ. Σικάγου: ...(γνωρισθήκαμε με τον άγιο Ναυπάκτου) στην Βοστώνη, από τότε σάς διάβαζα...

Οικ. Πατριάρχης: Εις πάσαν την γήν εξήλθεν ο φθόγγος αυτού!

Μητροπ. Σικάγου: Μάλιστα, αν το θυμάται, τον εκάλεσα να έλθη...

Οικ. Πατριάρχης: Εγώ έδωσα στον Φιντέλ Κάστρο ένα βιβλίον για το Άγιον Όρος του Αγίου Ναυπάκτου και μάλιστα το ισπανικό!

Μητροπ. Σικάγου: ...εκάλεσα τον άγιον Ναυπάκτου να μας επισκεφθή εις το Σικάγον...

...