Γεγονότα καὶ Σχόλια: Γιορτὴ καὶ Σύνταγμα - Τὸ πνεῦμα τῶν Χριστουγέννων

Γιορτὴ καὶ Σύνταγμα

Ἐντυπωσιάζεται κανεὶς βλέποντας αὐτὲς τὶς μέρες ὅλη τὴν Εὐρώπη καὶ ὅλο τὸν κόσμο νὰ ἀλλάζη ρυθμοὺς ζωῆς χάρη στὴν γιορτὴ τῶν Χριστουγέννων. Ἐντυπωσιάζεται πιὸ πολὺ ὅταν σκεφτῇ, ὅτι –ἐδῶ στὴν Εὐρώπη των εἰκοσι πέντε– κάποιοι ἡγέτες, ποὺ τώρα –ὅπως κάθε χρόνο– ἀνάβουν τὰ φῶτα σὲ χριστουγεννιάτικα δένδρα, πρὶν λίγο καιρὸ ἀρνήθηκαν κάθε ἀναφορὰ τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Συντάγματος στὶς χριστιανικὲς ρίζες τῆς Εὐρώπης.

Ἂν σταθοῦμε σ' αὐτὸ τὸ σημεῖο εἶναι πιθανὸ νὰ διαγνώσουμε ἕνα διχασμὸ τῆς «εὐρωπαϊκῆς προσωπικότητος». Ὁ Χριστιανισμὸς ποὺ ἐμποτίζει τὴν εὐρωπαϊκὴ καθημερινότητα, ἰδιαίτερα τὶς μέρες αὐτές, δὲν θεωρήθηκε ἀπὸ τοὺς εὐρωπαίους νομοθέτες ὡς ἕνα ἀξιομνημόνευτο στοιχεῖο τῆς εὐρωπαϊκῆς ζωῆς. Ὁπότε, ἄλλη εἶναι ἡ Εὐρώπη τῶν στολισμένων πόλεων καὶ ἄλλη ἡ Εὐρώπη τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Συντάγματος.

Ἂν δοῦμε, ὅμως, τὰ πράγματα λίγο βαθύτερα θὰ διαπιστώσουμε ὅτι οὐσιαστικὰ δὲν ὑπάρχει κάνενας διχασμός. Κι αὐτὸ γιατί στὴν Εὐρώπη, καὶ στὸν δυτικὸ γενικὰ κόσμο, ἡ Χριστιανικὴ πίστη δὲν ἐξοβελίστηκε μόνο ἀπὸ τὸ ἐκκολαπτόμενο Σύνταγμα, ἀλλὰ ἀκόμη καὶ ἀπὸ τὴν γιορτὴ τῶν Χριστουγέννων, ἀφοῦ γιορτάζονται Χριστούγεννα χωρὶς καμμιὰ ἀναφορὰ στὸν Χριστὸ καὶ στὴν θεολογία τῆς σαρκώσεως. Τὰ Χριστούγεννα κατάντησαν γιορτὴ τῶν παιδιῶν, γιορτὴ τῶν δώρων καὶ τίποτα παραπάνω. Ἔγιναν μιὰ ὄμορφη συνήθεια, γεμάτη ἀναμνήσεις γιὰ τοὺς μεγάλους, ὑλικὲς ἀπολαβὲς γιὰ τοὺς μικρούς, χωρὶς θεολογία, χωρὶς νύξεις γιὰ τὸ «κίνητρο τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Θεοῦ».

Εἶναι χαρακτηριστικὰ ὅσα γράφει ὁ Οὐμπέρτο Ἔκο σὲ ἄρθρο του ποὺ δημοσιεύθηκε στὸ Βῆμα (11-12-05). «Ἀνατράφηκα ὡς καθολικὸς καί, παρ' ὅτι ἔχω ἐγκαταλείψει τὴ θρησκεία, αὐτὸν τὸν Δεκέμβριο ὡς συνήθως θὰ στολίσω μιὰ χριστουγεννιάτικη φάτνη γιὰ τὸν ἐγγονό μου. Θὰ τὴν κατασκευάσουμε μαζί –ὅπως ἔκανε καὶ ὁ πατέρας μου ὅταν ἤμουν παιδί».

Πάντως, τὰ Χριστούγεννα χωρὶς ἐκκλησιαστικὴ πίστη εἶναι γνήσιο τέκνο τῆς αἱρετικῆς Εὐρώπης. Τὸ Εὐρωπαϊκὸ Σύνταγμα, μὲ τὴν ἀγνόηση τοῦ Χριστιανισμοῦ καὶ τὴν γενικὴ ἀναφορὰ στὶς θρησκευτικὲς παραδόσεις, κινεῖται μέσα στὸ πνεῦμα τοῦ χριστουγεννιάτικου διακόσμου τῶν μεγάλων πόλεων τῆς Εὐρώπης. Λαμπρὴ γιορτὴ μὲ θρησκευτικὴ ἀφετηρία, ἐκκλησιαστικὰ καὶ θεολογικὰ ἀποχρωματισμένη.

Τὸ πνεῦμα τῶν Χριστουγέννων

Γιὰ νὰ καταλάβη κανεὶς πὼς ἀντιλαμβάνονται τὴν γιορτὴ τῶν Χριστουγέννων οἱ θρησκευτικὰ ἀδιάφοροι Εὐρωπαῖοι, ἀρκεῖ νὰ μελετήση τί ἔχουν στὸν νοῦ τους, ὅταν μιλοῦν γιὰ τὸ «πνεῦμα τῶν Χριστουγέννων». Μιὰ ἰδέα μπορεῖ νὰ πάρουμε ἀπὸ τὸ μυθιστόρημα τοῦ Κάρολου Ντίκενς μὲ τίτλο: «Τὸ πνεῦμα τῶν Χριστουγέννων».

Κατ' ἀρχὴν πρέπει νὰ εἰπωθῇ ὅτι δὲν πρόκειται γιὰ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, οὔτε γιὰ Ἄγγελο Κυρίου, οὔτε γιὰ τὸν Χριστό. Εἶναι ἡ ἐξιδανίκευση καὶ προσωποποίηση κάθε καλοῦ, ποὺ μπορεῖ νὰ σκεφθῇ ὁ ἄνθρωπος. Εἶναι πρακτικὴ ἐφαρμογὴ τῆς θεωρίας τοῦ Φόϊερμπαχ γιὰ τὴν γένεση τῆς θρησκείας. Δὲν ἔχει καμμιὰ σχέση μὲ τὴν ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ. Σὲ ὁρισμένα σύγχρονα παραμύθια μάλιστα συμπλέκεται μὲ τὴν μαγεία. Σὲ κάποιο παραμύθι, ἀφοῦ μετέτρεψε μιὰ κακιὰ μάγισσα σὲ καλή, ἀνέβηκε στὴν «σκούπα» της, γιὰ νὰ προλάβη τὸ κακὸ ποὺ γινόνταν σὲ ἄλλο τόπο.

Αὐτὸ δὲν εἶναι «πνεῦμα τῶν Χριστουγέννων». Εἶναι λευκὴ μαγεία.

π.Θ.Α.Β.