Ἀπὸ τὸ Ἁγιολόγιο τοῦ Μηνός: Ὅσιος Παρθένιος Ἐπίσκοπος Λαμψάκου, 7 Φεβρουαρίου

Πρωτοπρεσβύτερου π. Γεωργίου Παπαβαρνάβα

Ὁ ὅσιος Παρθένιος ἔζησε στὰ χρόνια τῆς βασιλείας τοῦ Μεγἀλου Κωνσταντίνου. Καταγόταν ἀπὸ Κωμόπολη τῆς Βιθυνίας καὶ ἦταν γιὸς τοῦ Διακόνου Χριστοφόρου. Γράμματα πολλὰ δὲν ἔμαθε, ἦταν ὅμως εὐλαβέστατος καὶ ἐνάρετος ἄνθρωπος. Ἀπὸ τὸν πατέρα του διδάχθηκε τὴν ἀγάπη πρὸς τὸν Θεὸ καὶ πρὸς τοὺς ἀνθρώπους, καὶ γι' αὐτὸ ὑπῆρξε φιλόθεος, φιλάνθρωπος καὶ ἐλεήμων. Ἀσχολεῖτο μὲ τὸ ψάρεμα, στὸ ὁποῖο εἶχε θαυμαστὲς ἐπιδόσεις, καὶ τὰ ψάρια ποὺ ψάρευε τὰ μοίραζε στοὺς φτωχοὺς ἡ τὰ πουλοῦσε καὶ τοὺς ἔδινε τὰ χρήματα. Ἐπίσης, ἐπισκεπτόταν τοὺς θλιμμένους καὶ τοὺς ἀρρώστους καὶ τοὺς παρηγοροῦσε μὲ τὸν ἐμπνευσμένο λόγο του καὶ μὲ τὰ ἔργα τῆς φιλανθρωπίας του. Τὴν διακονία τοῦ αὐτὴ καὶ τὸν ὅλο τρόπο τῆς ζωῆς του ἐξετίμησε ὁ Ἐπίσκοπος Μελιτοπόλεως Φίλιππος, ὁ ὁποῖος τὸν χειροτόνησε Ἱερέα. Ἀργότερα ὁ Μητροπολίτης Κυζίκου Ἀχίλλιος τὸν χειροτόνησε Ἐπίσκοπο Λαμψάκου.

Ἡ Λάμψακος ἦταν ἀρχαία πόλη τῆς Μικρᾶς Ἀσίας στὸν Ἑλλήσποντο. Βρισκόταν ἀπέναντι ἀπὸ τὴν Θρακικὴ Χερσόνησο τῆς Καλλίπολης, ἀρχαίας πόλης τῆς Καρδίας, ἀπὸ τὴν ὁποία ἀπεῖχε γύρω στὰ τέσσερα χιλιόμετρα καὶ ὀκτὼ χιλιόμετρα ἀπὸ τὴν σημερινὴ Καλλίπολη. Ἡ πλειοψηφία τῶν κατοίκων της Λαμψάκου ἐπὶ τῶν ἡμερῶν τοῦ ἁγίου Παρθενίου ἦταν εἰδωλολάτρες, τοὺς ὁποίους ὅμως «κέρδισε» μὲ τὴν ἀγάπη του, τὰ καλά του ἔργα, ἀλλὰ καὶ μὲ τὰ θαύματα ποὺ ἐπιτελοῦσε. Ἀρκετοὺς εἰδωλολάτρες θεράπευσε ἀπὸ ἀνίατες ἀσθένειες.

Ὁ ὅσιος Παρθένιος θεωρεῖται προστάτης τῶν καρκινοπαθῶν, ἐπειδὴ θεράπευσε καὶ θεραπεύει πολλοὺς καρκινοπαθεῖς. Ὅταν ἔφυγε ἀπὸ τὴν πρόσκαιρη αὐτὴν ζωή, ἡ πλειοψηφία τοῦ ποιμνίου του ἦταν εὐσεβεῖς Χριστιανοί, ζωντανὰ μέλη τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ.

Ὁ βίος καὶ ἡ πολιτεία τοῦ ἁγίου Παρθενίου μᾶς δίνουν τὴν ἀφορμὴ νὰ τονίσουμε τὰ ἀκόλουθα.

Πρῶτον. Ἡ ἀληθινὴ ἀγάπη, ποὺ εἶναι δωρεὰ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἔχει τόση δύναμη ποὺ μπορεῖ νὰ προκαλέση πνευματικὸ σεισμὸ στὰ ἔγκατα τῆς ἀνθρώπινης ψυχῆς καὶ μάλιστα σεισμὸ πολλῶν «ρίχτερ», ποὺ ὅμως δὲν προκαλεῖ ἀπογοήτευση καὶ ἀπελπισία, ἀλλὰ ἐλπίδα καὶ πνευματικὴ ἀναγέννηση, ἀφοῦ προηγουμένως γκρεμίζει ὅ,τι σάπιο καὶ παλαιό.

Ἐὰν ὁ ὅσιος Παρθένιος ἀντιμετώπιζε τοὺς εἰδωλολάτρες ὡς ἐχθροὺς τὸ πιθανότερο εἶναι νὰ τοὺς ἔστρεφε ἐναντίον του καὶ ἐναντίον τῆς Ἐκκλησίας. Ἐπίσης, ἂν προσπαθοῦσε νὰ τοὺς πείση μὲ λογικὰ ἐπιχειρήματα, ὅτι βρίσκονται στὴν πλάνη, καὶ πάλι νομίζω ὅτι τὰ ἀποτελέσματα τῆς ἐργασίας του αὐτῆς θὰ ἦσαν μηδαμινά, ἐπειδὴ ὁ λόγος προκαλεῖ ἀντίλογο καὶ συνήθως δὲν ὁδηγεῖ στὸ ποθούμενο ἀποτέλεσμα. Ὁ ὅσιος Παρθένιος χρησιμοποίησε τὴν γλῶσσα τῆς ταπείνωσης καὶ τῆς ἀγάπης, ποὺ ὁδηγεῖ ἀλάνθαστα στὴν ἐπικοινωνία καὶ τὴν ἀλληλοκατανόηση χωρὶς προστριβὲς καὶ ἄγονες ἀντιπαραθέσεις, καὶ γι' αὐτὸ εἶχε ἄριστα ἀποτελέσματα, ἐπειδὴ ὅπως λέει μιὰ σοφὴ λαϊκὴ παροιμία «τὸ ψωμὶ τρώγεται καλύτερα μὲ τὸ μέλι παρὰ μὲ τὸ ξύδι».

Δεύτερον. Τὸ θαῦμα εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς φιλανθρωπίας τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ. Πολλὰ θαύματα γίνονται διὰ μέσου τῶν Ἁγίων, τῶν φίλων τοῦ Θεοῦ, εἴτε μὲ τὴν προσευχὴ καὶ τὶς πρεσβεῖες τους, εἴτε μὲ τὸν λόγο τους, ποὺ εἶναι λόγος Θεοῦ καὶ γι' αὐτὸ ἔχει τὴν δύναμη νὰ ὀδηγήση τὸν ἄνθρωπο στὴν πνευματικὴ ἀναγέννηση. Μάλιστα, τὰ θαύματα ποὺ ἔχουν σχέση μὲ τὴν πνευματικὴ θεραπεία καὶ τὴν ἐσωτερικὴ ἀναγέννηση εἶναι ἀνώτερα ἀπὸ τὰ θαύματα τῆς θεραπείας τῶν σωματικῶν ἀσθενειῶν, ἐπειδὴ δὲν παρατείνουν ἁπλῶς τὴν βιολογικὴ ζωή, ἀλλὰ προξενοῦν τὴν αἰώνια ζωὴ καὶ σωτηρία.

Τὸ θαῦμα δὲν γεννᾶ τὴν πίστη, ἀλλὰ εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς πίστεως. Σὲ κάποιες περιπτώσεις ὅμως μπορεῖ ἴσως νὰ ἰσχυρισθῇ κανεὶς ὅτι καὶ τὸ θαῦμα γεννᾶ τὴν πίστη ἡ τὴν δυναμώνει, ὅταν πρόκειται γιὰ ἀλλοθρήσκους, οἱ ὁποῖοι εἶναι καλοπροαίρετοι καὶ ἀντιλαμβάνονται σὲ κρίσιμες περιπτώσεις τῆς ζωῆς τους ὅτι ὁ «θεός» τους ἀδυνατεῖ νὰ τοὺς βοηθήση καὶ γι' αὐτὸ καταφεύγουν στὴν Ἐκκλησία. Στὸ Ἁγιολόγιο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας συναντᾶ κανεὶς ἀρκετὲς περιπτώσεις ἀλλοθρήσκων, κυρίως εἰδωλολατρῶν, ποὺ πίστευσαν ἐξ αἰτίας κάποιου θαύματος, ὁμολόγησαν τὴν πίστη τους στὸν Χριστὸ καὶ στὴν συνέχεια σφράγισαν τὴν ὁμολογία τους μὲ τὸ αἷμα τοῦ μαρτυρίου τους.

Σὲ ἕνα διήγημα, ποὺ ἀναφέρεται στὴν περίοδο τῆς τουρκοκρατίας, γίνεται λόγος γιὰ κάποιον εὐλαβῆ ἱερέα, ὁ ὁποῖος ζοῦσε στὴν περιοχὴ τῶν Ἰωαννίνων καὶ τὸν προσκαλοῦσαν οἱ Τοῦρκοι νὰ διαβάζη εὐχὲς σὲ ἀθενεὶς ἡ σὲ ἐπίτοκες γυναῖκες ποὺ βασανίζονταν καὶ δὲν μποροῦσαν νὰ γεννήσουν. Ὁ παπαΓιώργης, αὐτὸ ἦταν τὸ ὄνομά του, «διάβαζε» τοὺς ἀσθενεῖς καὶ πρὶν «ἀποσώση» τὴν εὐχὴ ἐρχόταν ἡ θεραπεία καὶ ἡ λύση στὸ πρόβλημα. Τὸ γεγονὸς αὐτὸ διαδόθηκε ἀστραπιαῖα καὶ γι' αὐτὸ τὸν προσκαλοῦσαν νὰ προσευχηθῇ πότε στὸ ἕνα σπίτι καὶ πότε στὸ ἄλλο. Αὐτὸ γινόταν μὲ τὴν εὐλογία τοῦ Μητροπολίτη τῆς περιοχῆς. Μετὰ τὴν «ἐκδημία» του ὅμως, ὁ διάδοχός του Μητροπολίτης πίστεψε τὶς συκοφαντίες, ὅτι ὁ παπαΓιώργης κοινωνοῦσε τοὺς ἀλλοθρήσκους, τοὺς μνημόνευε στὴν ἁγία Πρόθεση κ.λ.π. καὶ τὸν ἔκανε ἀργὸ πάσης ἱεροπραξίας. Στὴν πραγματικότητα ὅμως ὁ ἐν λόγῳ ἱερεύς τους διάβαζε εὐχὴ «εἰς πᾶσαν ἀσθένειαν» καὶ ὁ Θεός τους θεράπευε μὲ θαυμαστὸ τρόπο.

Στὴν συνέχεια, περιγράφονται οἱ ταλαιπωρίες τοῦ παπαΓιώργη, ἀφοῦ οἱ Τοῦρκοι δὲν καταλάβαιναν τί θὰ πῇ «ἀργία πάσης ἱεροπραξίας». Μάλιστα, γιὰ ἱκανὸ χρονικὸ διάστημα ἐστερήθη καὶ αὐτοῦ τοῦ «ἐπιουσίου ἄρτου». Μετὰ ἀπὸ καιρὸ ὅμως ὁ Μητροπολίτης μετετέθη καὶ ὁ νέος Μητροπολίτης ἐξέτασε προσεκτικότερα τὰ πράγματα καὶ ἀνακοίνωσε ὅτι θὰ κάνη ἀργὸ πάσης ἱεροπραξίας ὅποιον ἱερέα ἀρνεῖται νὰ διαβάζη εὐχὲς στοὺς ἀλλοθρήσκους, ἐπειδὴ μὲ τὰ θαύματα τῆς θεραπείας ποὺ ἐπιτελοῦνται ἀποδεικνύεται ὅτι ἡ δική μας πίστη εἶναι ἡ ἀληθινή. «...Σὺ εἰ ὁ Θεὸς ὁ ποιῶν θαυμάσια μόνος».

Συμπερασματικὰ θὰ πρέπη νὰ τονισθῇ ὅτι αὐτὸ ποὺ σώζει τὸν ἄνθρωπο δὲν εἶναι τὸ θαῦμα, ποὺ τελεῖται ἀπὸ τὴν φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ ἡ ἀληθινὴ μετάνοια καὶ ἡ βαθειὰ ταπείνωση, ποὺ γεννοῦν τὴν αὐθεντικὴ ἀγάπη γιὰ τὸν Θεὸ καὶ τὸν ἄνθρωπο.–