Ἐπίκαιροι Σχολιασμοί: Λόγος Ἅλατι ήρτυμένος

τού Πρωτοπρεσβύτερου π. Θωμᾶ Βαμβίνη

Ἡ μεγάλη ἀκροαματικότητα τῶν ἐκπομπῶν τῆς τηλεόρασης πού ἀσχολοῦνται μέ ἐκκλησιαστικά θέματα, εἴτε αὐτά εἶναι σκάνδαλα, εἴτε θαύματα..., ἀποτελεῖ μιά ἰσχυρή ἀπόδειξη τοῦ ἐνδιαφέροντος τοῦ κόσμου γιά τήν Ἐκκλησία. Ἡ Ἐκκλησία ἀπασχολεῖ συνειδητά ἤ ἀσυνείδητα ὅλους τους Ἕλληνες. Κι’ αὐτό εἶναι κάτι πού χρειάζεται προσεκτική ποιμαντική ἀντιμετώπιση.

Ἡ κριτική πού ἀσκεῖται τηλεοπτικά σέ παρεκτροπές ἐκκλησιαστικῶν προσώπων ἤ προσώπων πού ἐμφανίζονται ὡς ἐκκλησιαστικά, ἐνῶ δέν εἶναι - καί αὐτό συνέβη στή ζούγκλα τῆς τηλεκοινωνίας μᾶς - εἶναι φανερό ὅτι δέν ἔχει ὡς κίνητρο τό ἐνδιαφέρον γιά τήν Ἐκκλησία. Ποιά εἶναι τά πραγματικά κίνητρα γνωρίζουν μόνον οἱ ἴδιοι οἱ δημοσιογράφοι. Πάντως τό τηλεοπτικό ἐνδιαφέρον γιά τήν Ἐκκλησία ἐκτείνεται καί πέρα ἀπό τήν περιοχή τῶν σκανδάλων. Συζητιοῦνται διοικητικά, ἀλλά καί θεολογικά θέματα, πού κινοῦν τό ἐνδιαφέρον πολλῶν τηλεθεατῶν. Οἱ ἐκπομπές αὐτοῦ του εἴδους ἔχουν θετικά ἀποτελέσματα, ὅταν σ’ αὐτές συμμετέχουν πρόσωπα πού γνωρίζουν καλά τήν ὀρθόδοξη θεολογία καί ταυτόχρονα ἔχουν πείρα τῶν Μ.Μ.Ε.. Ὁ κόσμος ἐνημερώνεται καί προσανατολίζεται. Σέ ἄλλες ὅμως περιπτώσεις, μέσα στό κλίμα τῆς ἔντασης πού συνήθως τεχνητά δημιουργεῖ ὁ ὑπεύθυνός της ἐκπομπῆς, ἡ ἀλήθεια κακοποιεῖται καί οἱ τηλεθεατές μένουν μέσα στή σύγχυση καί τήν παραπληροφόρηση.

Τό θέμα δέν εἶναι νά πῆ κανείς τήν ἀλήθεια, ἀλλά καί τό πῶς θά τήν πῆ. Ὁρισμένοι Χριστιανοί ἔχουν τήν τόλμη νά ἐμφανίζονται στή μικρή ὀθόνη, ἀντιμέτωποι μέ ἀμφισβητίες τῆς πίστεως, ἔχοντας ὡς μόνη προϋπόθεση τήν ἁπλή πίστη τους, τήν ὁποία συνδέουν μέ μιά παρωχημένη ἀπολογητική. Προσπαθοῦν μέ ἀνεπαρκῆ θεολογικό ὁπλισμό νά ἀνατρέψουν τή λογικοφανή ἄρνηση πτυχῶν τῆς ὀρθόδοξης θεολογίας, μέ ἀποτέλεσμα νά ἐκθέτουν - κάποιες φορές ἀνεπανόρθωτα - τήν ἐκκλησιαστική ἀλήθεια στά μάτια τῶν ἀκατήχητων τηλεθεατῶν, οἱ ὁποῖοι τήν ἀναζητοῦν. Οἱ βεβαιόπιστοι δέν ἔχουν ἀνάγκη ἀπό λόγους καί ἀποδείξεις. Αὐτοί πού προτίμησαν τήν κτίση ἀπό τόν Κτίσαντα “οὐδέ ἐάν τίς ἐκ νεκρῶν ἀναστή, πεισθήσονται”. Οἱ ὑπόλοιποι, πού ζοῦν μέσα σέ ἀγωνίες, προβλήματα καί μέριμνες βιοτικές, μέ τήν ἀναζήτηση τοῦ Θεοῦ νά καίη στό βάθος τῆς συνείδησής τους, χωρίς ὅμως νά γνωρίζουν τόν τρόπο τῆς εὐσεβείας, ἔχουν ἀνάγκη ἀπό ζωντανό θεολογικό λόγο διατυπωμένο κατάλληλα. Θέλουν τήν ἀλήθεια, ἀλλά δέν τή σηκώνουν ὁλόκληρη, γι’ αὐτό ὁ λόγος πού τούς προσφέρεται πρέπει νά εἶναι “ἠρτυμένος” μέ τό ἁλάτι τῆς διακρίσεως, ὥστε νά οἰκοδομῆ καί νά πείθη.

Εἰδικά γιά τίς ἐκπομπές στίς ὁποῖες συζητιοῦνται θέματα πίστεως, εἶναι καλό νά λαμβάνεται ὑπόψη ὁ λόγος τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ θεολόγου, ὁ ὁποῖος ἔλεγε: “οὐ παντός, ὤ οὗτοι, τό περί Θεοῦ φιλοσοφεῖν, οὐ παντός”. Τό νά μιλάη δηλαδή κανείς γιά τό Θεό δέν εἶναι εὔκολο πράγμα, οὔτε ὅλες οἱ στιγμές εἶναι κατάλληλες γιά θεολογικό λόγο, οὔτε ἐπίσης ὅλοι εἶναι ἱκανοί νά τόν ἀκούσουν. Ὁ Θεολόγος χρειάζεται νά λαμβάνη ὑπόψη τοῦ τόν καιρό, τόν τόπο καί τούς ἀνθρώπους στούς ὁποίους ἀπευθύνεται, προκειμένου νά ρυθμίζη ἀνάλογα τὸ λόγο του. Ἄν αὐτό ἴσχυε γιά τήν ἐποχή τοῦ ἁγίου Γρηγορίου, ἰσχύει πολύ περισσότερο γιά τήν ἐποχή μας, πού ὁ θεολογικός λόγος μεταδίδεται καί τηλεοπτικά. Δέν ἀναφέρομαι σέ ἐκπομπές μέ καθαρά ἐκκλησιαστικό περιεχόμενο, ὅπως εἶναι τό “Ἀρχονταρίκι”, ἀλλά σέ ἐκπομπές μέ προσκεκλημένους πού ἔχουν ἐκ τῶν προτέρων ἀρνητικές θέσεις ἀπέναντι στήν Ἐκκλησία καί τή θεολογία της. Εἶναι ματαιοπονία νά προσπαθῆ κανείς νά τούς πείση, ἀφοῦ εἶναι γνωστό ὅτι ὑπάρχουν πνευματικές ἀσθένειες πού εἶναι παρά ἀνθρώποις ἀνίατες. Σέ τέτοιου εἴδους τηλεοπτικούς διαλόγους ἁπλῶς μπορεῖ κανείς νά ἀμφισβητήση τήν παντοδυναμία τῆς λογικῆς καί τά “θεολογικά” συμπεράσματα ἀθέων ἐπιστημόνων, πού θέλουν νά ἀρνοῦνται τήν πίστη παραβιάζοντας τά ὅρια τῆς ἐπιστήμης τους. Τά πέρα ἀπό αὐτά - τά τοῦ Πνεύματος - γνωρίζονται καί κατανοοῦνται μόνον ἐν Πνεύματι. Ἡ μύηση δέ σ’ αὐτά γίνεται μέσα στό πνεῦμα τῆς ὑπακοῆς καί τῆς ἀσκήσεως.

Αὐτές νομίζω ὅτι εἶναι κάποιες βασικές ἀρχές πού εἶναι ἀπαραίτητο νά ἔχουμε ὑπόψη μᾶς ὅλοι οἱ ἠλεκτρονικῶς ἤ ἐντύπως θεολογοῦντες.