Γεγονός καὶ Σχόλιο: Τὸ Ἅγιον Ὅρος στὸ Ἐλσίνκι

Ὅπως εἶναι γνωστὸν τὸ δεύτερο ἑξάμηνο τοῦ 2006 τὴν Προεδρία τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης θὰ τὴν ἐξασκήση ἡ Φινλανδία καὶ προετοιμάζεται γιὰ τὸ γεγονὸς αὐτό. Στὸν Τύπο ἔχει γραφῆ ὅτι ἡ Φινλανδία ὡς κορυφαῖο πολιτιστικὸ γεγονὸς ποὺ θὰ παρουσιάση θὰ εἶναι μιὰ ἔκθεση τῶν θησαυρῶν τοῦ Ἁγίου Ὅρους. Πρόκειται γιὰ 500 περίπου ἐκθέματα-ἔργα τέχνης τὰ ὁποῖα θὰ συγκεντρώση ἀπὸ τὸ Ἅγιον Ὅρος καὶ ἀπὸ ἄλλα 15 Μουσεῖα στὰ ὁποῖα ὑπάρχουν τέτοια ἀντικείμενα καὶ τὰ ὁποῖα φιλοτεχνήθηκαν ἡ χρησιμοποιήθηκαν στὸ Ἅγιον Ὅρος πρὶν καταλήξουν στὰ συγκεκριμένα αὐτὰ Μουσεῖα.

Τὸ σημαντικὸ εἶναι ὅτι οἱ πνευματικοὶ αὐτοὶ θησαυροὶ θὰ ἐκτεθοῦν κατὰ τέτοιο τρόπο ὥστε νὰ παρουσιασθοῦν οἱ διαδοχικὲς περίοδοι τῆς μοναστικῆς πολιτείας καὶ οὐσιαστικὰ θὰ εἶναι «μιὰ ἀναπαράσταση τοῦ Ἁγίου Ὅρους». Τὰ πνευματικὰ αὐτὰ κειμήλια θὰ ἐκτεθοῦν σὲ δύο ὀρόφους τοῦ Art Museum Tennis Palas, συγκεντρωτικὰ σὲ 1600 τ.μ. Στὸν πρῶτο ὄροφο θὰ δοθοῦν οἱ σχετικὲς πληροφορίες «γιὰ τὴν αὐτοδιοίκητη πολιτεία, τὸ περιβάλλον, τὰ ἱδρύματα (προφανῶς ἐννοεῖ τὶς Μονὲς) καὶ τὴν ἰδιαιτερότητα τοῦ μοναστικοῦ βίου». Μὲ μιὰ ἐσωτερικὴ σκάλα ὁ ἐπισκέπτης θὰ ἀνεβαίνη στὸν πρῶτο ὄροφο, δηλαδὴ θὰ μεταβαίνη – εἰσέρχεται ἀπὸ τὶς γενικὲς αὐτὲς πληροφορίες στὴν πνευματικὴ ζωὴ τοῦ Ἁγίου Ὅρους, ἀφοῦ ἐκεῖ (στὸν δεύτερο ὄροφο) «ὁ ἐπισκέπτης θὰ βιώνει τὸν καθημερινὸ λατρευτικὸ βίο στὸ καθολικὸ μιᾶς μονῆς, σὲ μιὰ τράπεζα, καὶ σ’ ἕνα ἁγιορείτικο κελί, τὰ ὁποῖα θὰ κτιστοῦν εἰδικὰ γιὰ τὴν ἔκθεση. Μέσα στὰ ἀρχιτεκτονικὰ αὐτὰ ἐκθέματα, ἀκριβῆ ἀντίγραφα ἀντιστοίχων τῆς Ἀθωνικῆς Πολιτείας, θὰ τοποθετηθοῦν τὰ αὐθεντικὰ ἱερὰ κειμήλια καὶ τὰ λειτουργικὰ ἀντικείμενα τοῦ Ἁγίου Ὅρους» (Καθημερινὴ Σάββατο 25- Κυριακὴ 26 Μαρτίου, 2006).

Ὁ Διευθυντὴς τοῦ Μουσείου του Ἐλσίνκι κ. Μπὲρντ Ἀρέλ, ποὺ εἶναι ὁ ἴδιος Ὀρθόδοξος, σὲ συνέντευξή του μᾶς δίνει καὶ μερικὲς ἐνδιαφέρουσες πληροφορίες γιὰ τὸ θέμα αὐτό. Κατ’ ἀρχὰς διευκρινίζει ὅτι ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Φινλανδίας ἀριθμεῖ 2.500 μέλη καὶ ὑπάγεται στὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο, καὶ παρὰ τὸ ὅτι τὸ 95% τῶν κατοίκων της εἶναι Λουθηρανοί, ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία εἶναι μιὰ ἐπίσημη θρησκεία τοῦ Κράτους. Ἡ σχέση τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Φινλανδίας μὲ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο ἀνάγεται στὰ Βυζαντινὰ χρόνια. Σὲ αὐτὸ τὸ γεγονὸς σημαντικὸ ρόλο ἔπαιξε καὶ παίζει τὸ Μοναστήρι του Βάλαμο. Ἐπίσης, διευκρινίζει ὅτι σκοπὸς τῆς ἐκθέσεως εἶναι νὰ ἐξηγήση «πὼς εἶναι νὰ ζεὶ κανεὶς στὸ Ἅγιον Ὅρος, γιὰ ποιόν λόγο ἔχει ἐπιλέξει τὴ μοναχικὴ ζωή, ποιά εἶναι ἡ ἔννοια νὰ ζεὶς ἀνάμεσα στὴν Ἀνατολὴ καὶ τὴν Δύση». Δηλαδή, δὲν θὰ εἶναι μιὰ ἀρχαιολογικὴ ἔκθεση, ἀλλὰ μιὰ ἔκθεση ποὺ θὰ παρουσιάση καὶ τὴν σύγχρονη ζωή, ἀφοῦ θὰ ἐπιδιωχθῇ νὰ μυήση τὸν ἐπισκέπτη στὴν πνευματικότητα τοῦ Ἁγίου Ὅρους. Παρουσιάζοντας δὲ τὴν πνευματικότητα τῆς Ἀθωνικῆς πολιτείας ἐπιδιώκεται νὰ φανῇ «μία ἀπὸ τὶς παλαιότερες δημοκρατίες στὸν κόσμο. Τὸν τρόπο, δηλαδή, μὲ τὸν ὁποῖο συμβίωναν πάντα διαφορετικῆς ἐθνικότητας ἄνθρωποι ἀπ’ ὅλο τὸν κόσμο μὲ βάση μόνον τὴν κοινή τους Θρησκεία» (Καθημερινὴ ἐνθ. ἄν.).

Τὸ σημαντικὸ αὐτὸ ἔργο ὑποστήριξε ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Βαρθολομαῖος καὶ θὰ βοηθήση ἀποτελεσματικὰ ἡ Ἱερὰ Κοινότητα τοῦ Ἁγίου Ὅρους. Μέσα ἀπὸ αὐτὴν τὴν ἔκθεση θὰ παρουσιασθῇ ὁ ζωντανὸς ὀργανισμὸς τοῦ Ἁγίου Ὅρους, ἡ ἀδιάκοπη παρουσία καὶ παροδοσή του, διὰ μέσου τῶν αἰώνων.

Εἶναι φυσικὸ ὅτι κατὰ τὴν διάρκεια τῆς ἐκθέσεως τὴν ὁποία θὰ ἐπισκεφθοῦν ὅλοι οἱ ἡγέτες τῶν Κρατῶν τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης, πολλοὶ προσκεκλημένοι καὶ πλῆθος κόσμου, θὰ γίνουν σοβαρὲς συζητήσεις γιὰ τὸ Ἅγιον Ὅρος, τὴν ἀξία του, τὴν προσφορά του καὶ τὰ μηνύματα τῆς ἐλευθερίας, τῆς ἡσυχίας καὶ τῆς ἀγάπης ποὺ ἐκπέμπει σὲ ὅλον τὸν κόσμο. Ἀσφαλῶς ὅσοι πρωτοστάτησαν σὲ αὐτὸ τὸ γεγονὸς καὶ συχνὰ ἔχουν ἐπισκεφθῇ τὴν ἀγιώνυμη Πολιτεία ἡ καὶ οἱ ἁγιορεῖτες Πατέρες, ποὺ ἐνδεχομένως θὰ παρευρίσκονται, θὰ ἔχουν τὴν δυνατότητα νὰ ἀπαντοῦν σὲ κρίσιμα ἐρωτήματα τῶν ἐπισκεπτῶν. Ἐπίσης, τὸ γεγονὸς αὐτὸ θὰ δείξη καὶ τὴν παρουσία καὶ τὴν ἀποστολὴ στὸν κόσμο τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, στὸ ὁποῖο ὑπάγεται πνευματικὰ καὶ διοικητικὰ τὸ Ἅγιον Ὅρος, ἀλλὰ καὶ γενικὰ τὴν ἀξία τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.

Σίγουρα ἡ ἔκθεση αὐτὴ θὰ εἶναι μιὰ μεγάλη προσφορὰ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας στὸν σύγχρονο κόσμο καὶ ἔτσι καταλαβαίνουμε τὴν εὐρεῖα ἀπήχηση ποὺ ἔχει ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, τὸ Ἅγιον Ὅρος καὶ ἡ παράδοση ποὺ ἐκπροσωπεῖ στὸν σύγχρονο ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος εἶναι ἀπογοητευμένος ἀπὸ παλαιὲς καὶ σύγχρονες ἰδεολογίες, ποὺ στεροῦνται ζωῆς, καὶ ἀδυνατοῦν νὰ ἀπαντήσουν στὰ ὑπαρξιακὰ ἐρωτήματα τῶν ἀνθρώπων.

Ν.Ι.