Γεωργίας Λαγοῦ-Γκίζα: Προσκυνηματικὴ ἐκδρομὴ στὴν Χαλκιδικὴ καὶ τὴν Ἔδεσσα Ἐντυπώσεις καὶ συναισθήματα

Γεωργίας Λαγοῦ-Γκίζα

Ἀπὸ τὶς 31 Αὐγούστου ἕως 3 Σεπτεμβρίου, πραγματοποιήθηκε προσκυνηματικὴ ἐκδρομὴ στὴ Χαλκιδικὴ ἀπὸ τὸν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη μας κ Ἰερόθεο καὶ μέλη τῆς ἑβδομαδιαίας συνάξεως, ποὺ πραγματοποιεῖται στὴν πόλη μας.

Πρῶτος μεγάλος σταθμὸς ἡ Ἱερὰ Μονὴ Σουρωτῆς, ἔξω ἀπὸ τὴν Θεσσαλονίκη. Ἡ Ἱερὰ Μονὴ εἶναι ἀφιερωμένη στὸν Ἅγιο Ἰωάννη τὸν Θεολόγο καὶ στὸν Ἅγιο Ἀρσένιο τὸν Καππαδόκη, τοῦ ὁποίου μὲ εὐλάβεια προσκυνήσαμε τὰ Ἅγια Λείψανα. Στὴ Μονὴ ὑπάρχει καὶ ὁ τάφος τοῦ Γέροντος Παϊσίου. Λιτός, ἀπέριττος, ὅπως λιτὴ καὶ ἀπέριττη ὑπῆρξε ὅλη του ἡ ζωή. Τὰ συναισθήματα εἶναι ἀδύνατον νὰ περιγραφοῦν. Διαλυθήκαμε κυριολεκτικά. Ἡ ἁπλότητα, ἡ ταπείνωση, ἡ ἁγιότητα μὲ τὴν ὁποία ἔζησε ἀποτυπώνεται σ’ αὐτὸν τὸν ἀπέριττο τάφο. Τί μεγάλο μάθημα γιὰ μᾶς ποὺ μὲ μανία προσπαθοῦμε νὰ ἐκτονωθοῦμε γιὰ τοὺς νεκρούς μας μὲ μεγαλόπρεπους μαρμάρινους τάφους! Ἂς ἔχουμε τὴν εὐχὴ καὶ τὴν εὐλογία του.

Θὰ ἤθελα ἐδῶ νὰ ἀναφέρω δυὸ λόγια καὶ γιὰ τὶς μοναχὲς τῆς Ἱερᾶς Μονῆς, οἱ ὁποῖες εἶναι πραγματικὲς μαθήτριες, ποτισμένες ἀπὸ τὸ ἡσυχαστικό, ταπεινὸ καὶ ὑπάκουο πνεῦμα τοῦ Γέροντός τους π. Παϊσίου. Μᾶς ἔκανε ἐντύπωση ἡ λιτὴ μὰ καὶ μεγαλόπρεπη συνάμα ὑποδοχὴ στὸν Ἐπίσκοπό μας. Ὑποδέχθηκαν τὸν Ἀρχιερέα εἰς τύπον καὶ τόπον Χριστοῦ, ἤτοι τὸν Ἰδιο τὸν Χριστό, μὲ δοξολογικούς, εὐχαριστηριακοὺς ἐκκλησιαστικοὺς ὕμνους, ὅπως ὁρίζει τὸ τυπικὸ τῆς Ἐκκλησίας μας σὲ ἁγιορείτικη ἔκδοση. Δοξάσαμε τὸν Θεὸ καὶ αἰσθανθήκαμε ὑπερήφανοι γιὰ τὸ μεγαλεῖο τῆς Ὀρθοδοξίας μας.

Τὸ πρωϊνὸ τῆς δεύτερης μέρας μας βρῆκε νὰ διαπλέουμε τὰ ἁγιασμένα νερὰ τῆς θάλασσας γύρω ἀπὸ τὴ Χερσόνησο τοῦ Ἄθω. Εἴδαμε ἀπὸ τὸ καραβάκι τὰ Μοναστήρια τῆς δυτικῆς πλευρᾶς. Ὁ Σεβασμιώτατος πάνω στὸ κατάστρωμα τοῦ πλοίου μας ἐξηγοῦσε γιὰ κάθε Ἱερὰ Μονή, ποὺ ἀρχοντικὰ ξεπρόβαλε μπροστά μας, ἡ μία κατόπιν τῆς ἄλλης. Ἀρσανὰς Ζωγράφου, Ἀρσανὰς Κωνσταμονίτου, Ι. Μ. Δοχειαρίου, Ξενοφῶντος, Παντελεήμονος (Ρωσικό), Ξηροποτάμου, Δάφνη, Ι.Μ.Σίμωνος Πέτρας, Ὁσίου Γρηγορίου, Διονυσίου, Ἁγ. Παύλου, Νέα Σκήτη, Σκήτη Ἁγ. Ἄννης, Καρούλια. Θαυμάσαμε, ἐντυπωσιαστήκαμε ἀπὸ τὰ ἱεροπρεπῆ βυζαντινὰ μοναστικὰ συγκροτήματα. Ἀτενίζαμε τὴν καρδιὰ τῆς ἡσυχαστικῆς παράδοσης τῶν τελευταίων χιλίων ἐτῶν τῆς Ὀρθοδοξίας μας, τὸν τόπο ποὺ ἡ χάρη τῆς Παναγίας μεταμόρφωσε σὲ πύλη τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ, τὴν ὁποία διάβηκε τέτοιο πλῆθος ἁγίων, ὅσο καὶ αὐτὸ τῶν μαρτύρων τοῦ Ρωμαϊκοῦ Κολοσσαίου.

Τὸ Ἅγιον Ὅρος. Ψυχὴ τοῦ Ὀρθοδόξου Μοναχισμοῦ, συνώνυμο τῆς ἄσκησης, τῆς νηστείας, τῆς ἀδιάλειπτης προσευχῆς, τῆς ταπείνωσης, τῆς ὑπακοῆς, τῆς ἄμετρης πρὸς τὸν Θεὸ καὶ τὸν ἄνθρωπο ἀγάπης, χαριτώθηκε σὲ τέτοιο βαθμὸ μὲ τὴν ἀνάδειξη τόσων ἁγίων ἀπὸ αὐτό, ὥστε, ἰδιαίτερα στὶς μέρες μας, νὰ ἀποτελῇ ὄχι μόνον ἕναν εὐλογημένο προσκυνηματικὸ προορισμό, ἀλλά, κυρίως, ἕναν ἄλλο τρόπο ζωῆς, τὸν μόνο ἱκανὸ νὰ ἐλευθερώση τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ τὴν δουλεία τῆς ἀτομικότητας καὶ νὰ τὸν καταστήση πάνω ἀπ’ ὅλα πρόσωπο. Διότι ὅλες οἱ πιὸ πάνω ἀρετὲς τοῦ Ὀρθοδόξου Μοναχισμοῦ εἶναι βέβαιο ὅτι μποροῦν καὶ πρέπει νὰ βιωθοῦν ἀπὸ τὸν καθένα μας, τηρουμένων τῶν ἀναλογιῶν, ἂν πραγματικὰ θέλουμε νὰ εἴμαστε φίλοι Χριστοῦ.

Ἰδιαίτερη εὐλογία γιὰ μᾶς ὑπῆρξε ἡ προσκύνηση Ἱερῶν Λειψάνων Ἁγίων, ποὺ μᾶς ἔφεραν στὸ καραβάκι δυὸ μοναχοὶ ἀπὸ τὴν Ἱερὰ Μονὴ Ὁσίου Γρηγορίου. Ὁ ἕνας ἐξ αὐτῶν ἦταν πνευματικοπαίδι τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας. Σεμνός, ταπεινός, εὐγενής. Ἀσπασθήκαμε τοὺς Ἁγίους, τὰ Ἱερὰ Λείψανά τους, μὲ ἐπίγνωση πολλὴ καὶ φόβο Θεοῦ. Τελέσθηκε Ἁγιασμός, εὐωδίασε ὁ χῶρος. Αἰσθανθήκαμε τὴν ἀναξιότητά μας, τὴν ἀμαρτωλότητά μας. «Ὡς φοβερὸς ὁ τόπος οὗτος». Πήραμε θάρρος. Ἐγγυητής μας ὁ Ἐπίσκοπός μας. Χρεώθηκε ἐκεῖνος γιά μας. «Ἡ ἀγάπη πάντα στέργει»

Τί μεγάλος πλοῦτος τὰ λείψανα τῶν Ἁγίων! Καὶ πόσο φανερὰ καὶ θαυματουργικὰ λειτουργεῖ σ’ αὐτὰ ἡ Χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος! Τί μεγάλη ἄραγε εὐλογία ἀπὸ τὸν Θεὸ νὰ ἔχουμε στὴ ζωή μας παρόντες καὶ σωματικὰ τοὺς Ἁγίους μας καὶ νὰ τοὺς ἀσπαζόμαστε!

Καὶ ὅταν τελείωσαν ὅλα καὶ μὲ πολλὴ συντριβὴ παρακολουθήσαμε μέσα στὰ κύματα τὴν ἐπιστροφὴ τοῦ μικροῦ σκάφους μὲ τοὺς δύο μοναχούς, ποὺ θύμιζε πετούμενο γλάρο, μιὰ σκέψη μας ἦρθε στὸ μυαλό: Πόσο ἄραγε θὰ ἐπιθυμοῦσε ὁ Ἐπίσκοπός μας ἐκείνη τὴ στιγμὴ νὰ πετάξη μαζί τους, νὰ συναντήση, ἔστω γιὰ λίγο, τοὺς Σταυραετοὺς τοῦ Ἁγιασμένου ἐκείνου Ὅρους καὶ νὰ συνομιλήση μαζί τους, νὰ ἠρεμήση, νὰ ἠσυχάση, νὰ προσευχηθῇ καὶ νὰ γαληνέψη ἡ ψυχή του; Ἀπὸ ἀγάπη ὡστόσο πρὸς ἐμᾶς δὲν τὸ ἔπραξε.

Ἐπιστροφὴ στὴν Οὐρανούπολη. Αἰσθητῆ ἡ ἐπίδραση τοῦ Ἁγίου Ὅρους στὸ φυσικὸ περιβάλλον, στὴν ἀρχιτεκτονικὴ τῶν κτιρίων, κυρίως δὲ στοὺς ἴδιους τοὺς ἀνθρώπους της. Πολλοὶ μοναχοὶ τοῦ Ἄθω κατάγονται ἀπὸ τὴν Οὐρανούπολη. Πὼς θὰ ἦταν δυνατὸν ἄραγε νὰ ζῆ κανεὶς τόσο κοντὰ στὸ ἱερὸ τοῦτο Περιβόλι καὶ νὰ μὴ θελήση νὰ γευτῇ τοὺς γλυκύτατους καὶ θρεπτικοὺς καρπούς του!

Ἑπόμενος σταθμὸς ἡ Ὀρμύλια Χαλκιδικῆς. Γυναικεία Ἱερὰ Μονὴ ἀφιερωμένη στὸν Εὐαγγελισμὸ τῆς Θεοτόκου. Ἀριθμεῖ πάνω ἀπὸ 100 μοναχές. Ἐντυπωσιακά, βυζαντινῆς τεχνοτροπίας, κτίρια καὶ ἁρμονικὰ δεμένα μὲ τὸ καταπράσινο καὶ γεμᾶτο πανύψηλα πεῦκα φυσικὸ περιβάλλον.Το Καθολικὸ τῆς Μονῆς δὲν ἔχει νὰ ζηλέψη τίποτε ἀπὸ τὰ Ἁγιορείτικα Μοναστήρια. Ἡ Καθηγουμένη καὶ οἱ Μοναχὲς εὐγενικές, σεμνές, προσεκτικές, ἀθόρυβες, μᾶς περιποιήθηκαν μὲ τὴν παραδοσιακὴ Ἁγιορείτικη φιλοξενία. Ἡ μελωδικότητα τῆς χορωδίας τους μᾶς ἀνέβασε στὰ Οὐράνια. Μὰ πιὸ πολὺ μᾶς ἐντυπωσίασε καὶ μᾶς δίδαξε ἡ διακριτικὴ ἐν σιωπῇ παρουσία τῆς Καθηγουμένης. Εὐχηθήκαμε ἐνδόμυχα ὅλο αὐτὸ τὸ ἔργο νὰ εἶναι πρὸς δόξαν Θεοῦ καὶ πρὸς εὐλογία καὶ σωτηρία τῶν προσκυνητῶν.

Ἑπόμενο προσκύνημα ἡ Ἱερὰ Μονὴ Ἁγίου Ἀρσενίου τοῦ Καππαδόκη. Προσκυνήσαμε Ἅγια Λείψανα καὶ λάβαμε τὴν εὐχὴ τῶν Ἱερομονάχων, ἔλειπε ὁ Ἡγούμενος, καὶ τοῦ Μοναχοῦ Παϊσίου, Λέκτορα τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ὁ ὁποῖος μᾶς μετέφερε τὶς εὐχὲς καὶ τὴν ἀγάπη τοῦ Ἡγουμένου καὶ μὲ τὸν ὁποῖο ὁ Σεβασμιώτατος εἶχε σύντομη συζήτηση ἐνώπιόν μας γιὰ διάφορα πνευματικὰ καὶ ἐκκλησιαστικὰ θέματα.

Ἀκολούθησε προσκύνημα στὴν Ι.Μ.Τιμίου Προδρόμου στὴν Μεταμόρφωση Χαλκιδικῆς. Ἡ Ἱερὰ Μονὴ Σουρωτῆς, ἡ Ἱερὰ Μονὴ Ἁγίου Ἀρσενίου καὶ ἡ Ἱερὰ Μονὴ Τιμίου Προδρόμου εἶχαν πνευματικὸ καθοδηγητή τους τὸν μακαριστὸ Γέροντα Παΐσιο. Καὶ τὰ τρία αὐτὰ Μοναστήρια φέρουν τὴ σφραγῖδα τοῦ ἁπλοῦ, ταπεινοῦ, ἡσυχαστικοῦ καὶ ἁγιαστικοῦ πνεύματος τοῦ πνευματικοῦ τους πατέρα. Βιώσαμε πολλὰ καὶ ὠφεληθήκαμε πολύ. Ὁ Θεὸς νὰ δώση νὰ καρποφορήσουν.

Γεμᾶτοι εἰκόνες καὶ ἔντονα βιώματα πήραμε τὸ δρόμο γιὰ τὴν Θεσσαλονίκη. Τὴν πόλη μὲ τοὺς πιὸ πολλούς, ἴσως, Βυζαντινοὺς Ναοὺς καὶ ἐκκλησίες. Πρώτη ἐπίσκεψη στὸν Ἱερὸ Μητροπολιτικὸ Ναὸ τοῦ Ἁγίου Δημητρίου. Προσκυνήσαμε τὸν ἀναβλύζοντα μύρο τάφο τοῦ Ἁγίου. Ἐπισκεφθήκαμε τὴν Κατακόμβη. Στὴ συνέχεια θαυμάσαμε τὸν Ἱερὸ Ναὸ τῆς Ἁγίας Σοφίας, ποὺ ἀποτελεῖ μικρογραφία πανομοιότυπη τοῦ Ναοῦ της τοῦ Θεοῦ Σοφίας στὴν Κωνσταντινούπολη, καθὼς καὶ τὸν Ἱερὸ Ναὸ τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου Παλαμᾶ. Πύλη Ἀδριανοῦ, Λευκὸς Πύργος καὶ τόσα ἄλλα ἀξιοθέατα, ποὺ συνθέτουν τὴν ἀρχοντιὰ τῆς συμπρωτεύουσας.

Τελευταῖος σταθμὸς ἡ Ἔδεσσα, ὅπου πραγματοποιήσαμε τὴν τρίτη διανυκτέρευση τῆς ἐκδρομῆς μας. Μετὰ ἀπὸ διαδρομὴ μιᾶς ὥρας περίπου ἀτενίσαμε ἀπὸ μακριὰ πάνω σὲ ὑψόμετρο, πανέμορφη, ἀρχόντισσα νὰ ξεπροβάλη ἡ Ἔδεσσα μὲ τοὺς γνωστοὺς καταρράκτες της. Ἐπίσκεψη στὸ Ἐπισκοπεῖο, ὅπου λάβαμε τὴν εὐχὴ τοῦ ἐπιχωρίου Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου κ. Ἰωήλ.

Την ἑπόμενη ἡμέρα-Κυριακή- παρακολουθήσαμε τὴ Θεία Λειτουργία στὸν Ἱερὸ Ναὸ τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου, ποὺ πανηγύριζε τὴν ἀνακομιδὴ τῶν λειψάνων τοῦ Ἁγίου, καὶ ποὺ χοροστάτησε ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας. Ὁ Ναὸς ἦταν κατάμεστος ἀπὸ Ἐδεσσαίους, ποὺ μὲ πολλὴ συγκίνηση παρακολουθοῦσαν τὴ Θεία Λειτουργία τελούμενη ἀπὸ τῶν πρὸ πολλῶν ἐτῶν Ἀρχιμανδρίτη καὶ Ἱεροκήρυκά τους π. Ἰερόθεο, ἐπὶ Ἀρχιερατείας τοῦ ἀειμνήστου Κυροῦ Καλλινίκου. Στὸ τέλος κλῆρος καὶ λαὸς ὑπὸ τὸν Δήμαρχο τῆς πόλης πλαισίωσαν τὸν Σεβασμιώτατό μας μὲ πολλὴ ἀγάπη, ἐκφράζοντας ἔτσι τὸ σεβασμό τους πρὸς τὸ πρόσωπό του.

Μετὰ τὸ καθιερωμένο κέρασμα ἀπὸ τὶς Κυρίες τῆς Ἐνορίας, ἐπισκεφθήκαμε τὸν τάφο τοῦ ἀειμνήστου Μητροπολίτου Ἐδέσσης, Πέλλης καὶ Ἀλμωπίας, Κυροῦ Καλλινίκου, ὅπου τελέσθηκε Ἀρχιερατικὸ Τρισάγιο. Ὁ τάφος πανομοιότυπος μὲ αὐτόν του π. Παϊσίου. Ἂν δὲν τὸν ἀναζητοῦσες ἐπίμονα, δὲν θὰ μποροῦσες νὰ τὸν βρῆς, λιτὸς ἀπέριττος, ὅπως καὶ ὅλος ὁ Βίος του. «Ἅγιοι γίνεσθε, ὅτι Ἐγὼ Ἅγιος εἰμί», τὸ ἔμβλημά του σὲ ὅλη του τὴ ζωή.

Κατάφορτοι, συγκινημένοι, πλημμυρισμένοι, ἀλλοιωμένοι τὴν καλὴν ἀλλοίωσιν, πήραμε τὸ δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς. Προβληματισμὸς ἔντονος. Πὼς εἶναι δυνατὸν νὰ χωρέσουν μέσα μας τόσα βιώματα ἱερά; Καὶ ἂν χωρέσουν, πὼς θὰ ἀφομοιωθοῦν; Καὶ ἂν ἀφομοιωθοῦν πὼς θὰ γίνουν καθημερινός, ἁγιαστικὸς τρόπος ζωῆς;

Γιατί ὅλες αὐτὲς οἱ ἐμπειρίες ἀποκτοῦν κυριολεκτικὰ ψυχαγωγικὸ χαρακτῆρα, δηλαδὴ χαρακτῆρα ποὺ τρέφουν καὶ προάγουν τὴν ψυχή, ὅταν λειτουργοῦν ψυχοθεραπευτικὰ καὶ ἐπιφέρουν, συνδυαζόμενες μὲ τὴν τακτικὴ συμμετοχὴ στὴν μυστηριακὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας μας, ἀλλοιωτικὰ καὶ λυτρωτικὰ γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἀποτελέσματα. Αὐτὸς εἶναι ὁ μοναδικός, ἡ μᾶλλον ὁ βασικὸς σκοπὸς τέτοιων ἐκδηλώσεων καὶ μόνον τότε αὐτὲς ἀποκτοῦν νόημα καὶ σκοπό. Εἴμαστε σίγουροι ὅτι καὶ ἡ εὐκαιρία αὐτὴ ἦταν μιὰ τέτοια εὐλογία τοῦ Θεοῦ.

Σεβασμιώτατε, Σᾶς εὐχαριστοῦμε πολύ!